หน่วยคำ 语素  

 

หน่วยที่เล็กที่สุดของภาษาก็คือ พยางค์ แล้วก็เป็น หน่วยคำ 语素

หน่วยคำ (语素) – คำ(词) – วลี(短语) – ประโยค(句子)

 

        เพราะว่าในภาษาจีน ตัวอักษรจีนหนึ่งตัว ก็จะมีเสียงและความหมายในตัวของมันเอง  บางส่วนจะมีความหมายชัดเจน แปลได้ เอาไปใช้ได้เลย เช่น 大 吃 狗 爸 去เป็นต้น บางหน่วยคำก็จำเป็นต้องนำไปรวมกับอักษรตัวอื่นจึงจะมีความหมาย  กลายเป็นคำและเอาไปใช้ได้ก็ต่อเมื่อเอาไปรวมกับตัวอื่น จะเรียกว่า หน่วยปัจจัย

เช่น

～子（儿子 ลูกชาย  蚊子ยุง）

～头 （石头 ก้อนหิน 老头 คนแก่）

～儿、～性 เป็นต้น 

คำหนึ่งความหมายที่มีสองอักษรขึ้นไป ล้วนมาจาก คำเลียนเสียง（声音词）คำทับศัพท์（音译词） คำคู่ซ้อนเสียงซึ่งถูกประดิษฐ์นานมาแล้ว（连绵词）แล้วก็พวกคำประดิษฐ์แล้วก็คำยืม

比如：咖啡 กาแฟ 轰隆โครมคราม蚂蚁 มด 蘑菰 เห็ด 什么 อะไร 

บางคำแยกแล้วสามารถเอาไปใช้เดี่ยวๆได้ แต่บางคำแยกแล้วจะไม่มีความหมายนะครับ

เช่น  咖、蚂、蘑、菰、什 ฯลฯ      什么 เราไม่สามารถที่จะแยกเอา 什 ไปใช้โดดๆได้    เหมือนกับคำว่า อะไร พอแยกออกก็ไม่มีความหมายแถมยังเอาไปใช้ไม่ได้อีกด้วย บางตัว เป็นอักษรเดี่ยว หนึ่งตัว มีความหมายอย่างหนึ่ง  พอเอาไปรวมอีกหน่วยคำหนึ่ง ความหมายก็แตกต่างไปโดยสิ้นเชิง เช่น 东西 แปลว่าสิ่งของ พอแยกก็จะเป็น 东 ตะวันออก 西 ตะวันตก 

คำ

 

คำเดี่ยว （单纯词）และ คำผสม （合成词）

 

词 คำ (ภาษาไทยเรียก คำมูล) นิยามของคำว่า คำ คือ หนึ่งคำ ก็จะมีเพียงความหมายเดียวเท่านั้น ไม่ว่าจะมีกี่ 语素 ก็ตาม และที่สำคัญ คำ หรือ คำมูล เมื่อแยกออกมาแล้วก็จะไม่มีความหมาย

ถ้าแยกแล้วมีความหมาย คือไม่ใช่

 

ในภาษาจีนจะแบ่งการสร้างคำออกเป็นแค่สองแบบ คือ คำเดี่ยว และ คำผสม จริงๆแล้วมันก็มีคำซ้อนละคำซ้ำนะครับ แต่คำซ้อนจะรวมอยู่ในเรื่องคำผสม   และคำซ้ำจะอยู่ในเรื่องชนิดของคำ 

คำเดี่ยว (คำมูลในภาษาไทย) ก็คือคำที่มีความหมายเดียว มีความหมายเดียวแยกไม่ได้ แยกแล้วไม่มีความหมาย อาจจะประกอบด้วย词素 เพียงตัวเดียวหรือสองตัวขึ้นไปก็ได้ แต่ คำเดี่ยวที่มีสอง 词素 นั้นมีไม่มากครับ ดูเพิ่มได้ที่

国 吃 天 田 木 人

参差 姥姥 葡萄 唠叨 困惑 鸳鸯

วิธีการสร้างคำในภาษาจีนมี สามแบบ หลักๆ

1.คำประสม

1) อันแรกก็คือคำประสมแบบคู่ขนาน 复合式 (并列词)     

วิธีการก็คือการเอาคำที่มีความหมายใกล้เคียงกัน ตรงข้ามกันหรือสัมพันธ์กันและที่มีความหมายเท่าเทียมกัน การสร้างคำแบบนี้ ภาษาไทยเราจะเรียกว่า คำซ้อน

1. แบบแรกความหมายเหมือนหรือใกล้เคียงกัน

两词根意义并列，可互相说明。

 

语言：คำพูด + คำพูด → ภาษา  

朋友：คู่ + เพื่อน → เพื่อน

翻译：แปล(กลับ)+แปล(ตีความ) → แปล 

价值：ราคา + มูลค่า → มูลค่า

途径：วิธี + เส้นทาง → วิถีทาง

关闭：ปิด + ปิด → เลิก ปิด (กิจการ)

体制：ร่างกาย + กำหนด →  ระบบ โครงสร้าง

治理：ปกครอง + จัดการ → ควบคุม    

完成：จบ + เสร็จ → สำเร็จ

美丽：สวย + งาม → สวยงาม  

团圆：กลม (คณะ) + กลม → พร้อมหน้า 

纪律：ระเบียบ +กฎเกณฑ์ → ระเบียบวินัย

声音：เสียง+ เสียง → เสียง     

优良：ดี + งาม → ดีงาม

 

2. แบบที่สองคือคำที่มีความหมายที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน หรืออยู่ในระดับเดียวกัน

两个词根意义相关，都属于同一类的事物

 

医药：แพทย์ + ยา → ยาและการรักษา

领袖：ปกเสื้อ + แขนเสื้อ → ผู้นำ 

风沙：ลม + ทราย → พายุทราย 

江山：แม่น้ำ + ภูเขา → แม่น้ำและภูเขา 

身心：ร่างกาย + จิตใจ → ร่างกายและจิตใจ   

忠义：ซื่อสัตย์ + ยุติธรรม → ซื่อสัตย์   

手足：มือ + เท้า → พี่น้อง  

情景：สถานการณ์ + สถานการณ์ → สถานการณ์

粮草：เสบียง + หญ้า → เสบียงอาหาร  

灯火：โคม + ไฟ → แสงไฟ   

笔墨：พู่กัน + หมึก → ถ้อยคำสำนวน 

势利：อำนาจ + สนใจ → คอยประจบสอพลอคนใหญ่โต 

 

3. แบบที่สามคือคำที่มีความหมายต่างกันหรือตรงข้ามกันรวมแล้วเกิดความหมายใหม่

两词根结合后产生了新的意义。

方圆：เหลี่ยม + กลม → บริเวณรอบๆ

收发：รับ + ส่ง → ผู้รับส่ง (เอกสาร)   

买卖：ซื้อ + ขาย → ค้าขาย 

是非：ถูก + ผิด → ทะเลาะ/ถูกผิด   

左右：ซ้าย + ขวา → ประมาณ 

轻重：เบา + หนัก → น้ำหนัก   

东西：ตะวันตก + ตะวันออก → สิ่งของ

早晚：เช้า + ค่ำ → ไม่ช้าก็เร็ว   

始终：เริ่ม + จบ → โดยตลอดมา  

茅盾：หอก + โล่ → ขัดแย้ง   

 

4.และแบบสุดท้ายก็คือ คำที่เอามารวมกันแล้วจะแสดงความหมายเพียงคำเดียวเท่านั้น  อีกคำหนึ่งจะถือว่าไม่มีความหมาย

两个词根组合成词后，只有一个词根的意义在起作用。

 

国家：ประเทศ + บ้าน →  ประเทศ   

窗户：หน้าต่าง +ประตู → หน้าต่าง  

人物：คน + สิ่งของ →  ตัวละคร  

质量：คุณภาพ+จำนวน → คุณภาพ  

忘记：ลืม + จำ → ลืม  

动静：ขยับ + เงียบ → การเคลื่อนไหว 

没有：ไม่ + มี →   ไม่มี / ไม่ได้   

好歹：ดี  + ไม่ดี → จะดีร้ายยังไง  

2) ต่อมาคือคำประสมแบบ คำขยาย + คำถูกขยาย หรือ 偏正式

ชุดแรกคือใช้คำนามเป็นคำหลัก

รูปแบบที่หนึ่ง นาม ขยาย นาม

 

火车：ไฟ + รถ → รถไฟ

公休：สาธารณะ+ หยุด → วันหยุดราชการ 

北方： เหนือ + ทิศทาง →  ทิศเหนือ

国王： ประเทศ + ราชา → พระเจ้าแผ่นดิน 

鸡蛋：ไก่ + ไข่ → ไข่ไก่

钢琴：เหล็ก+ ขิม → เปียโน

 

รูปแบบที่สอง กริยา ขยาย นาม

跳棋：กระโดด +เกมกระดาน →   หมากฮอส   

舞场：เต้น + สนาม → ลานเต้นรำ  

跑鞋：วิ่ง + รองเท้า →  รองเท้าวิ่ง   

飞机：บิน + เครื่อง → เครื่องบิน

提琴：ถือ + ขิม → ไวโอลิน

睡袋：นอน + ถุง → ถุงนอน   

 

รูปแบบที่สาม คุณศัพท์ ขยาย นาม

大车：ใหญ่ + รถ → เกวียน

古代：โบราณ + สมัย,ยุค → สมัยโบราณ

低地：เตี้ย +  พื้นที่ → ที่ลุ่ม 

广度：กว้าง + ระดับ → ความกว้าง

高楼：สูง + ตึก → ตึกสูง

高级：สูง + ระดับ → ระดับสูง  

 

ชุดที่สองคือใช้คำกริยาเป็นคำหลัก

รูปแบบที่หนึ่ง นาม ขยาย กริยา

蛇行：งู + ไป →  คลานตามพื้น (แบบงู)   

瓦解：กระเบื้อง  + แยกออก → ล่มสลาย (แบบกระเบื้องหล่น) 

蚕食：หนอนไหม + กิน → ตอดกินทีละนิด(แบบหนอน) 

龟缩：เต่า + หดตัว → ซ่อนตัว(แบบเต่าหดหัว) 

蜂拥：ผึ้ง + กรู →  เกรียวกรูกันมา(แบบผึ้ง)  

冰释：น้ำแข็ง + สลาย → (ความบาดหมาง/เข้าใจผิด) สลายหายไป (สลายไปแบบน้ำแข็งละลาย)  

 

รูปแบบที่สอง กริยา ขยาย กริยา

放射：ปล่อย +  ฉาย(แสง) → ฉายรังสี  

出发：ออก +  (เริ่ม)ยิง → ออกเดินทาง   

合作：ร่วมกัน +  ทำ → ร่วมมือ

管保：ควบคุม + รักษา → ดูแลรักษา 

修补：ซ่อม + ปะ →  ซ่อมปะ   

生长：เกิด + โต → เติบโต

 

รูปแบบที่สาม คุณศัพท์ ขยาย กริยา

小看：เล็ก+ ดู  → ดูถูก 

齐唱：พร้อม +  ร้อง(เพลง) → ร้องประสานเสียง

美化：สวย +เปลี่ยน  → ทำให้สวย/ตกแต่ง  

单干：เดี่ยว  + ทำ → ทำคนเดียว

难受：ยาก +  รับ → ไม่สบายใจ

苦练：ขม +  ฝึกฝน → ฝึกหนัก   

 

รูปแบบที่สี่ วิเศษณ์ ขยาย กริยา

复印：ซ้ำ + พิมพ์ → ถ่ายเอกสาร

胡说：มั่ว +  พูด → พูดเพ้อเจ้อ

再见：อีกครั้ง + เจอ → เจอกันใหม่

漫步：ช้าๆ + ก้าว → ค่อยๆเก้า 

常用：บ่อย + ใช้  → ใช้บ่อย   

复生：ซ้ำ + เกิด → เกิดใหม่  

 

 

ชุดที่สามคือใช้คำคุณศัพท์เป็นคำหลัก

รูปแบบที่หนึ่ง นาม ขยาย คุณศัพท์

冰冷：น้ำแข็ง+เย็น → เย็นเหมือนน้ำแข็ง   

草绿：หญ้า+เขียว → เขียวเหมือนหญ้า   

火热：ไฟ+ร้อน → ร้อนเหมือนไฟ 

雪白：หิมะ+ขาว → ขาวโพลนเหมือนหิมะ   

笔直：พู่กัน+ตรง  → ตรงเหมือนพู่กัน  

银灰：เงิน+เทา → สีเทาเหมือนเงิน  

 

รูปแบบที่สอง กริยา ขยาย คุณศัพท์

飞快：บิน+เร็ว  → เร็วเหมือนบิน 

喷香：ฟุ้ง + หอม → กลิ่นหอมฟุ้ง  

透明：ทะลุ+สว่าง   → ใส  

通红：ทั่ว + แดง → แดงทั่ว  

滚圆：กลิ้ง + กลม → กลมกลิ้ง 

镇静：กด + อารมณ์ → สงบสติอารมณ์  

3）แบบที่สามคือ วิธีการสร้างแบบ   กริยา แล้ว กรรม 动宾式

 รูปแบบที่หนึ่ง คือ กริยา แล้ว นาม 

监工：ควบคุม + คน → คนควบคุมงาน

卷烟：ม้วน + บุหรี่ → บุหรี่ 

护膝：ปกป้อง + หัวเข่า → สนับเข่า　　

凌晨：ใกล้ + เช้า → เช้ามืด　　

傍晚：ใกล้ + ค่ำ → พบค่ำ

提议：ยก + หัวเรื่อง → เปิดกระทู้　　　

雪耻：หิมะ + อัปยศ → ลบล้างความอัปยศ

避难：หลบ +ความยากลำบาก → หลบภัย ลี้ภัย 

出席：ออก + ที่นั่ง → เข้าร่วม　　

熬夜：อดทน + กลางคืน → อดหลับอดนอน

失望：เสีย + ความหวัง → หมดหวัง

吓人：ตกใจ + คน → น่ากลัว 

理事：จัดการ + เรื่อง → จัดการ

开幕：เปิด+ม่าน→ เปิดฉาก  

报名：แจ้ง+ ชื่อ → ลงชื่อ

关心：ติดต่อ + ใจ → เป็นห่วง

 

 

รูปแบบที่สอง กริยา แล้ว กริยา　

建议：สร้าง +ความเห็น → แนะนำ 

催眠：เร่ง + หลับ→ สะกดจิต

赞赏：ชื่นชม + ชื่นชม → ชื่นชม 

效劳：ผล + แรงงาน → ถวายตัวรับใช้

挑战：ยั่ว +สงคราม → ท้าทาย

改革：เปลี่ยน + เปลี่ยน → ปฏิวัติ

入眠：เข้า + หลับ → นอนหลับ

偷看：แอบ + ดู → แอบดู

 

รูปแบบที่สาม กริยา แล้ว คุณศัพท์

放大：วาง + ใหญ่ → ขยาย

举重：ยก +หนัก → ยกน้ำหนัก

讲和：เจรจา + สันติ → เจรจาสันติ

失明：เสีย + สว่าน → ตาบอด

分红：แบ่ง + แดง → ปันผลกำไร 

照旧：ตาม + เก่า → ตามเดิม

4) แบบที่สี่คือ วิธีการสร้างแบบ   ต่อเติมข้างหลัง 后补式

รูปแบบแรกคือ  นาม แล้ว ลักษณนาม

船只：เรือ + ลำ → เรือ

人员：คน + คน → บุคลากร

羊群：แกะ + ฝูง → ฝูงแกะ

花朵：ดอกไม้ + ดอก → ดอกไม้

房间：ห้อง +ห้อง → ห้อง

牛只：วัว + ตัว →  วัว

车辆：รถ + คัน → พาหนะ

马匹：ม้า + ตัว → ม้า

布匹：ผ้า + พับ → ผ้า

纸张：กระดาษ +แผ่น → กระดาษ

书本：หนังสือ + เล่น → หนังสือ

人口： คน + จำนวนคน → ประชากร

รูปแบบที่สองคือ  กริยา แล้ว กริยา

看见： มอง + เห็น→ มองเห็น

扩展： ขยาย + กางออก→ ขยาย(กิจการ)

打倒： ตี + กลับ→ โค่นล้ม

推翻： ดัน +   พลิก→ โค่นล้ม 

收拢： รับ+ รวม→ ซื้อตัว

改进： แก้ + ข้าว→ แก้ไขให้ดีขึ้น 

考取：สอบ + ได้ → สอบผ่าน

 

รูปแบบที่สามคือ  กริยา แล้ว คำบอกผล (补语)

延长 ：ยืด +ยาว → ขยายออก

合成 ：รวม + เป็น → สังเคราะห์

推广：ดัน + กว้าง → โฆษณา

放开：ปล่อย + ออก → ปล่อย

 

 5) แบบที่ห้าคือ วิธีการสร้างแบบ   ประธานแล้วภาคแสดง 主谓式

 

รูปแบบที่หนึ่งคือ  นาม แล้ว กริยา

心疼：หัวใจ + ปวด → รักสุดหัวใจ เป็นห่วง

心虚：หัวใจ + ปลอม → ขาดความมั่นใจ ถ่อมตน ทำผิดแล้วกลัวคนอื่นรู้

肩负：หัวไหล่ + ภาระ  → รับภาระ

目击：ตา + ปะทะ → เห็นกับตา

地震：แผ่นดิน + สะเทือน → แผ่นดินไหว

 

รูปแบบที่สามคือ นาม  แล้ว คุณศัพท์

面熟：ใบหน้า + คุ้น → คุ้นหน้า

风流：ลม + ไหล→ มีสติปัญญาความรู้แต่ชอบอิสระ

年轻：อายุ +  → อายุน้อย

风凉：ลม + เย็น → ลมโชยเย็นสบาย

胆小：ความกล้า + เล็ก → ขี้ขลาด

眼红：ตา + แดง → อิจฉาตาร้อน

2.วิธีการการเติมคำอุปสรรค์หรือคำปัจจัย

 

1. เติมข้างหน้า  附加 (前缀加词根)

阿：       นำ 阿 วางไว้ข้างหน้า โดยปกติจะใช้เป็นคำเรียกชื่อ หรือวางไว้หน้าคำเรียกคนเช่นเรียกญาติ เป็นการเรียกแบบไม่เป็นทางการ แต่แสดงถึงความสนิทสนม  จะเอามาใช้เรียกคนที่แก่กว่าหรือเด็กกว่าก็ได้ 　

阿婆：อาโผ คุณยาย

阿妹：อาหมวย น้องสาว 

阿姨：อาอี๋  คุณน้า

阿哥：อาเฮีย  พี่ชาย

阿Ｑ：อาคิว

阿毛：อาเหมา

阿飞：อาเฟย

阿斗：อาโตว

 

老：       การนำ老 มาวางข้างหน้า ทำให้คำศัพท์ มีความหมายอยู่ สี่ แบบ  คือ

1เป็นคำเรียกทั่วไป คนทั่วไปรู้ หรือให้ความรู้สึกเป็นกันเอง หรือรู้สึกเคารพ

老汉 ชายแก่ คำเรียกตัวเองของชายแก่ 我这个老汉

老婆 เมีย

老板 เถ้าแก่   

老师 คุณครู         

老外 ฝรั่ง

2ใช้เป็นคำเรียกคนที่อายุพอๆกันก็ได้ หรือจะใช้เรียกคนที่แก่กว่าเราก็ได้ ให้ความรู้สึกใกล้ชิดสนิทสนม

老张 ตาแก่จาง            

老兄 พี่ชาย (ที่แก่กว่า)

老陈 ตาเฉิน/นายเฉิน

3เป็นคำเรียกสัตว์ ที่น่ากลัว หรือรู้สึกน่าเกลียด

老虎 เสือ

老鹰 นกอินทรีย์

老鼠 หนู

4แสดงถึงลำดับความอาวุโส

老大 พี่ใหญ่ หัวหน้า

老二 พี่ลอง

老几  รุ่นไหน

5สื่อถึงสิ่งที่เก่า มีมานาน อยู่มานาน

老乡 คนบ้านเดียวกัน

老北京 คนปักกิ่ง (ที่บรรพบุรุษเป็นคนปักกิ่ง ไม่ได้ย้ายมาจากที่อื่น)

老朋友 เพื่อนเก่า 

 

 

小：  

1 น้ำเสียงแสดงถึงบางสิ่งที่มีขนาดเล็ก ไม่สำคัญ หรือไม่เป็นทางการ   

小朋友 เด็กๆ เจ้าหนู หนูน้อย

小人书 หนังสือการ์ตูน

小吃 ของว่าง 

2 ให้ความรู้สึกว่าสิ่งนั้นเล็ก น่าทะนุถนอม

小店 ร้านเล็กๆ

小女 ลูกสาว

小弟 น้องชาย

3 มีความหมายไม่เป็นทางการ

小名 ชื่อเล่น

小费 ทิป 

小意思 น้ำใจเล็กๆน้อยๆ 

4 แสดงน้ำเสียงเกรงใจ

小伙子 พ่อหนุ่ม

小鬼 เจ้าหนูน้อย

小姐 คุณ(ผู้หญิง) คุณหนู

 

1. 半 กึ่ง：      

半导体 = 　กึ่งตัวนำ (กระแสไฟฟ้า)

半成品 = 　กึ่งสำเร็จรูป

半封建 = 　กึ่งศักดินา

2. 次 รอง อนุ：    

次级 = 　ระดับรอง

次大陆 = 　อนุทวีป

次要 = 　ความสำคัญรองลงมา

3. 亚 รอง：   

亚军 = รองชนะเลิศ

亚热带 = แถบโซนร้อน　

亚硫酸 = กรดกำมะถัน

4. 准 เกือบ：    

准将 = นายพลจัตวา ( พันเอก เกือย พลตรี )　

准宾语 = 　คำเติมเต็มท้ายกริยา 补语  (เกือบ เป็นกรรม)

准量词 = 　คำนามที่ไม่ต้องมีคำลักษณนาม 年/月/日/岁/旬/世/代

准平原 =  ที่ราบลุ่มต่ำ　

准军事化组织 = 　กองทหารพลเรือน 

5. 类 กลุ่ม：    

类人猿 = 　เอป หรือ ลิงไม่มีหาง

类语缀 = 　คำมูลกึ่งคำอุปสรรค

6. 非 ไม่ อ-：    

非金属 = 　อโลหะ

非陈列品 =  ไม่ใช่ของตั้งโชว์　

非导体 = 　ไม่ใช่ตัวนำ

非条件反射 = 　สิ่งเร้าที่ไม่ได้วางเงื่อนไข

7. 伪 เทียม ปลอม：    

伪钞 = ธนบัตรปลอม　

伪军 = กองทัพหุ่นเชิด กองทัพตัวแทน　

伪政府 = รัฐบาลหุ่นเชิด　

伪政权 = อำนาจรัฐจอมปลอม　

伪君子 = สุภาพบุรุษจอมปลอม　

8. 反กลับ ตรงข้าม：    

反义词 = คำตรงข้าม　

反作用 = ผลสะท้อนกลับ　

反科学 = ต่อต้านวิทยาศาสตร์　

9. 全 ทั้งหมด：    

全自动 = อัตโนมัติทั้งระบบ 　

全集 = รวมทุกตอน　

全民 = ประชาชนทั่วทั้งประเทศ　

10. 多 หลาย：

多边 = 　หลายฝ่าย / พหุภาคี / รูปทรงหลายเหลี่ยม

多媒体 = มัลติมีเดีย / สื่อผสม　

多晶体 = ตัวหลายผลึก　

多义词 = ศัพท์หลายความหมาย　

多角形 = รูปหลายมุม　

多面手 = คนที่มีความสามารถหลายด้าน　

多元化 = หลายมิติ　

11. 超 เหนือ เกิน มาก：

超音速 = ความเร็วที่เหนือแสง　

超低频 = แถบความถี่ต่ำมาก　

超高压 = ความดันสูง　

超大型 = ขนาดใหญ่มหึมา　

超标准 = เกินมาตรฐาน　

超距离 = ระยะที่เกินไป　

12. 大 ใหญ่：

大海 = มหาสมุทร　

大兵 = ทหาร　

大街 = ถนนใหญ่　

大地 = พื้นปฐพี ทั่วโลก　

大陆 = แผ่นดินใหญ่　

大款 = จำนวนเงินมาก　

大爷 = เจ้าใหญ่นายโต　

13. 单 เดี่ยว：

单间 = ห้องเดี่ยว　

单身汉 = ชายโสด　

单行线 = วันเวย์　

单晶体 = ตัวผลึกใสเชิงเดียว ตัวผลึกใสเดี่ยว　

单项式 = แบบเชิงเดี่ยว แบบจำนวนที่ไม่มีการคำนวณที่รวมทั้งบวกและลบอยู่ในตัว　

单人床 = เตียงเดี่ยว　

 

2.เติมข้างหลัง 后附加 (词根加后缀)

 

子   แบ่งเป็น  หน่วยคำนาม名素 +子 / หน่วยกริยา动素+子 / หน่วยคำคุณศัพท์ 形素+子      

ความหมายที่แท้จริงของ子 คือ เด็ก   นำมาเป็นคำอุปสรรค แต่ไม่ได้มีความหมายว่าเด็กหรือเล็กแต่อย่างไร  แต่เพียงทำให้คำนามบางคำมีความหมายที่เปลี่ยนไป เป็นการทำคำศัพท์ให้กลายเป็นคำนาม

 

A1

桌子โต๊ะ 桌 โต๊ะ

椅子เก้าอี้ 椅 เก้าอี้

筷子ตะเกียบ 筷 ตะเกียบ

镜子กระจก 镜 กระจก

裙子กระโปรง 裙 กระโปรง

笛子ขลุ่ย 笛 ขลุ่ย

褥子ที่นอน 褥 ที่นอน

皮子หนังสัตว์ 皮 หนัง

蚊子ยุง 蚊 ยุง

กลุ่มแรก A1 เป็นหน่วยคำ + 子 ประกอบเป็นคำ ไม่สามารถละ 子ทิ้งได้ ถ้าหากละ 子ไป เหลือเพียงหน่วยคำเพียงอย่างเดียว คำคำนั้นก็จะถือว่าไม่สมบูรณ์ แต่ถ้าหากว่าคำศัพท์คำนั้นถูกนำไปประกอบเป็นวลี หรือสำนวนที่มีความหมายเกี่ยวข้องกับคำนี้ อาจละคำว่า子 ได้ เช่น คำว่า  “桌子” “椅子” ในสำนวน “桌椅板凳” คำว่า “蚊子” ในสำนวน “消灭蚊蝇”

หรือ“筷子” ในสำนวน “碗筷要勤洗”

 

 

 

A2

路子ช่องทาง 路 ถนน

票子เงิน 票 ตั๋ว

脑子ความคิด 脑 สมอง

刀子มีด 刀 มีด

鬼子คำที่คนจีนเรียกผู้รุกราน 鬼 ผี

例子ตัวอย่าง 例 เป็นท่อนท่อน

尺子ไม้บรรทัด 尺  ไม้บรรทัด          

คำศัพท์แต่ละคำในกลุ่ม A2  คำศัพท์ตัวแรกเป็นหน่วยคำอิสระ  แต่เมื่อรวมเป็นคำแล้ว การเติม 子 หรือไม่เติมนั้น ทำให้คำศัพท์มีความหมายไม่เหมือนกัน   เช่น “路子” ไม่เท่ากับ “路” “路子” หมายถึงช่องทาง หนทาง เป็นนามธรรม  แต่ “路” หมายถึง ถนน ซึ่งเป็นคำรูปธรรม     คำว่า “脑子” นั้นเป็นคำนามธรรม คือมีสติปัญญา   แต่ 脑 เป็นคำรูปธรรม คือสมองที่มีเนื้อมีไขมันเป็นก้อนๆ

หรือคำว่า  “刀” กับ “刀子” หรือ “尺” กับ “尺子” ล้วนมีความหมายเหมือนกัน ดังนั้นจึงควรจำว่าคำใดที่มีหรือไม่มี “子” คำใดมี “子” แล้วความหมายไม่เหมือนเดิม

 

 

B1

刷子 แปลง 刷 ขัด

剪子 กรรไกร 剪 ตัด

夹子 ตัวหนีบ 夹 หนีบ

铲子 พลั่ว 铲 ขุด

梳子 หวี (คำนาม) 梳 หวีผม

推子 ปัตตะเลี่ยน 推 ดัน

塞子 ฝาขวด 塞 อุด

                         

                    

B2

骗子 คนหลอกลวง 骗 หลอก

探子 นักสืบ 探 สืบ

戏子 นักแสดง 戏 ละคร

    

B3

挑子 หาบ (คำนาม) 挑 หาบ (คำกริยา) 

摊子 ร้านค้าเล็กๆ 摊 แผ่ออก

架子 ชั้นวางของ 架 แขวน 

         

B1, B2 และ B3 ตัวอย่างทั้งสามประเภทนั้นล้วนประกอบขึ้นจากหน่วยคำกริยา (มักจะเป็นหน่วยคำซึ่งแสดงถึงกริยาอาการที่มีพยางค์เดียว) แล้ว ต่อท้ายด้วย 子 เพื่อประกอบเป็นคำ       B1 ประกอบเป็นคำที่แสดงถึงเครื่องมือหรืออุปกรณ์ที่ใช้ทำกริยานั้นๆ B2 หมายถึงผู้ทำกริยานั้น และ B3 หมายถึงสิ่งที่ถูกกระทำด้วยกริยานั้นๆ

 

 

C1

胖子 คนอ้วน 胖 อ้วน

瞎子 คนตาบอด 瞎 บอร์ด

聋子 คนหูหนวก 聋 หูหนวก

呆子 คนเซ่อ 呆 เซ่อ

傻子 คนเซ่อซ่า คนโง่ 傻 โง่

痩子 คนผอม 痩 ผอม

麻子 คนหน้าเป็นตุ่ม 麻 เป็นเม็ดเม็ด

矮子 คนเตี้ย 矮 เตี้ย

                             

                           

C2

辣子   พริก 辣 รสเผ็ด

乱子 ปัญหา 乱 ยุ่งเหยิง

คำศัพท์ C1 และ C2 ทั้งสองชนิดนั้น เป็นคำศัพท์ที่ประกอบจาก หน่วยคำคุณศัพท์ตามด้วยตัว 子     C1 หมายถึงบุคคลที่มีลักษณะดังคำคุณศัพท์ C2 หมายถึงเรื่องราวทั่วไป มีทั้งที่เป็นวัตถุที่เป็นเช่นคำคุณศัพท์ เช่น “辣子” พริก  ที่มาจากคำคุณศัพท์ เผ็ด และมีทั้งนามธรรม เช่น “乱子” ก็คือ ปัญหา ที่มาจากคำคุณศัพท์ ยุ่งเหยิง

 

 

D1

大伯子คุณลุง(พี่ของพ่อ)   大伯+子

大姨子คุณป้า(พี่ของแม่)  大姨+子 

大舅子คุณลุง(พี่ของแม่)  大舅+子 

新娘子เจ้าสาว  新娘+子 

老妈子แม่  老妈+子

                 

D2

马贩子 พ่อค้าเร่ขายม้า 马ม้า +贩子คนที่เร่ขายของ    贩+子 

票贩子 คนที่ซื้อตั๋วมาเพื่อขายต่อ 票ตั๋ว +贩子คนที่เร่ขายของ    贩+子 

耳挖子 ไม้แคะหู 耳หู +挖子ที่ขุด     挖+子 

电滚子 เครื่องยนต์ (ภาษาถิ่น) 电ไฟ +滚子ล้อกลิ้ง 滚+子    

鞋拔子 ไม้ช่วยใส่รองเท้า 鞋รองเท้า +拔子ด้าม    拔+子

 

คำศัพท์ที่มีตัว“子” ทั้งใน D1 และ D2 ล้วนประกอบขึ้นมาจากหน่วยคำ 3คำ      กลุ่ม D1 สองคำแรกผสมกันก่อน แล้วมาผสมกับ “子” อีกที ส่วน D2 มีหน่วยคำตรงกลางที่รวมกับ “子” ก่อนแล้วจึงไปรวมกับคำข้างหน้า

ที่จะต้องจำให้ดีก็คือ คำอุปสรรคที่เติมข้างหลัง “子” มักจะอ่านเสียงเบา   ตัว “子” ในบางคำนามคำ เป็นหน่วยรากคำ ไม่ใช่คำอุปสรรค เช่น “鱼子”、“虾子”、“原子”、“分子”、“电子”、 “质子”、“孔子” เป็นต้น   และเช่น ตัว “子” ในคำว่า “妻子” อ่านเสียงหนัก จะหมายถึง เมียและลูกชาย（妻子和儿子） เมื่ออ่านเสียงเบา ความหมายจะหมายถึง คู่ของผู้ชาย คือ เมีย    นอกจากนั้น คำศัพท์ที่ประกอบด้วยตัว “子” มักเป็นคำที่เราใช้กันสืบทอดมาจากโบราณ และเราก็ไม่สามารถประดิษฐ์คำที่ใช้ คำอุปสรรคที่เติมข้างหลัง “子” ได้สุ่มสี่สุ่มห้า  ตัวอย่างคำคุณศัพท์ “笨” ไม่สามารถเติม “子” ได้ หรือพูดเป็น

“老师，我很笨，是个笨子”。แบบนี้ผิดครับ

 

 

儿 การเติม คำอุปสรรค儿 อาจสื่อความหมายได้ดังนี้

A คำนามพยางค์เดียว ＋儿  

 a1. คำนามพยางค์เดียว（单音节名素）＋儿   ไม่สามารถละ儿ได้ เพราะจะทำให้ความหมายเปลี่ยนไป

เช่น  “侄儿”

伴  แฟน

伴儿 สหาย

 

门  ประตู 

门儿 ช่องทาง  คำนี้ในสำเนียงปักกิ่งแปลว่าประตูก็ได้

 

信  จดหมาย 

信儿 ข่าวคราว

 

盒  กล่อง

盒儿 กล่องเล็กๆ

 

 

a2. จะเติมหรือไม่เติมก็ไม่ทำให้ความหมายเปลี่ยนไป

ดอกไม้

花 

花儿

 

ต้นเหตุ สาเหตุ

根 

根儿

 

จาน

盘 

盘儿

 

นก

鸟 

鸟儿

 

ช้อน

勺 

勺儿

 

a3. จะเติมหรือไม่เติม儿 ก็ได้ แต่ความหมายจะมีความแตกต่างกัน

板  แผ่น(หนา/ใหญ่)

板儿 แผ่นไม้(บาง/เล็ก)

 

洞  รู

洞儿 หลุม

 

词  คำ  

词儿 ถ้อยคำ

 

 

B หน่วยคำกริยา ＋儿  

b1. หน่วยคำกริยาแสดงถึงผลของการทำกริยาหรือสิ่งที่ถูกกระทำ

画  วาด

画儿 ภาพวาด

 

捻  ฟั่น 

捻儿 เชือกฟั่น

 

包  ห่อ 

包儿 ถุงห่อ

 

响  แปล่งเสียงดัง 

响儿 เสียง

 

b2. หน่วยคำกริยาแสดงถึงเครื่องมือที่ทำกริยานั้นๆ

盖  ปิด 

盖儿 ฝา

 

塞  อุด 

塞儿 จุกฝา

 

扣  กลัด

扣儿 ปม

 

b3. หน่วยคำคุณศัพท์ผสมกับ儿

 

亮 แสง

亮儿 หลอดไฟ

 

单 เดี่ยว

单儿 ทำกิจการคนเดียว 

 

弯 คดโค้ง

弯儿 เดินเล่น

 

方 ทิศทาง 

方儿 ตำรับยา

 

 

C คำนามหลายพยางค์

C1 คำนามหลายพยางค์ ที่จำเป็นจะต้องมี 儿 เพราะถ้าหากไม่มีจะทำให้รู้สึกว่าสิ่งของนั้นใหญ่ เทอะทะ

冰棍儿 ไอศครีม 

针鼻儿  รูเข็ม

耳朵眼儿 รูใส่ต่างหู

门脸儿      หน้าร้าน 

针尖儿    ปลายเข็ม 

墨水儿 ความรู้ 

胖墩儿 เด็กอ้วนเตี้ย 

 

C2 คำนามหลายพยางค์ที่ไม่จำเป็นที่จะต้องมี 儿 ก็ได้

杏仁 / 杏仁儿 เมล็ดแอปริคอท

项链 / 项链儿 สร้อยคอ

水饺 / 水饺儿 เกี๊ยวน้ํา

 

มีคำลักษณนามบางคำที่เมื่อเติม 儿 แล้วจะเปลี่ยนเป็นคำนาม

个 อัน

个儿 ขนาดร่างกาย

块   ก้อน

块儿 สถานที่บางแห่ง

串 พวง

串儿 เนื้อย่างเสียบไม้

条 แถว

条儿 ทรวดทรงองค์เอว

粒 เม็ด 

粒儿 แข็งแรง ยิ้มแย้ม แจ่มใส

 

ตัวเลขเมื่อเติม มักจะกลายเป็นคำนามในการเรียกลำดับของลูก

 

三 3

三儿 ลูกคนที่ 3

五 5

五儿 ลูกคนที่ 5

 

 

 

คำนามบางคำสามารถเติม หรือ ไว้ด้านหลังก็ได้ ซึ่งมีความหมายแตกต่างกันเล็กน้อย

 

子 ให้ความรู้สึกที่ค่อนข้างใหญ่ และบางครั้งสื่อความหมายไปในทางลบ

儿ให้ความรู้สึกที่ค่อนข้างเล็กกว่า มีความเล็กน่ารัก

 

棍子 ท่อนไม้

棍儿 แท่งไม้

 

管子 ท่อ

管儿 หลอด

 

老头子  ไอ้แก่

老头儿 คนแก่

瓶子 ไห / ขวด

瓶儿 ขวดเล็กๆ

 

 

头  การสร้างคำโดยเติม ＋头 

a1. รูปแบบการสร้างคำ แบบ คำมูลที่เป็นคำนาม ＋头    

木头 ไม้ + 头  = ท่อนไม้

苗头 ต้นอ่อน + 头 = ทิศทาง เค้าลาง

舌头 ลิ้น + 头 = ลิ้น

骨头 กระดูก + 头 = กระดูก

石头 หิน + 头 = ก้อนหิน

 

 

a2. คำบอกทิศทาง / ตำแหน่ง ＋头

 

前头 หน้า + 头 = ด้านหน้า / ข้างหน้า

后头 หลัง + 头 = ด้านหลัง

外头 นอก + 头 = ด้านนอก

下头 ล่าง + 头 = ด้านล่าง

里头 ใน + 头 = ข้างใน

 

 

b1. คำกริยา ＋头  มักให้ความหมายเป็นอาการนาม ซึ่งจะอยู่ข้างหลังคำว่า มี / ไม่มี  และในการพูดสามารถผัน 头 เป็น 儿  

 

说头 พูด + 头 = เรื่องที่น่าพูด / เหตุผล / แนวคิด / เรื่องราว

1. 金水桥两岸的石狮子有何说头?
2. 大家各有各的说头, 也不知究竟谁说得对
3. 连取个名字也这么有说头!

 

奔头 วิ่ง + 头 = การติดตาม / การรอคอย / ความหวัง

1. 抗联来了，心亮了，有了奔头。

 

来头 มา + 头 = เหตุผล / ที่มา / หัวนอนปลายเท้า / ความน่าสนใจ / การมาอย่างไม่น่าต้อนรับ / กำไร

1. 那个胖子一定有来头。
2. 他这些话是有来头的,是冲着咱们说的。
3. 拳击有啥来头？滑冰多开心。
4. 众人看见来头不好。对方来头不善，要小心应付。
5. 大有来头。

 

吃头 กิน + 头 = ความน่ากิน

看头 มอง + 头 = ความน่ามอง

 

b2.คำคัณศัพท์＋头 มักเป็นคำนามรูปธรรม

 

甜头 หวาน + 头 = ความหวาน / ผลกำไร / ข้อดี (ที่ดึงดูด)

苦头 ขม + 头 = ความขม / ความทุกข์ทรมาน

准头 ตรง + 头 =  ความถูกต้อง / ความีเหตุมีผล

 

 

者

 

เมื่ออยู่ท้ายคำกริยาจะให้ความหมายว่า ผู้ที่มีลักษณะหรือการกระทำเช่นนั้น

 

读者 อ่าน + 者 =  ผู้อ่าน

作者 ทำ (เขียน) + 者 =  ผู้เขียน

记者 บันทึก + 者 =  ผู้บันทึก

编者 เรียบเรียง + 者 =  ผู้เรียบเรียง

学者 เรียน + 者 =  ผู้เรียน

 

领导者 นำ + 者 =  ผู้นำ

参加者 เข้าร่วม + 者 =  ผู้เข้าร่วม

演唱者 แสดงการร้องเพลง + 者 =  ผู้แสดงการร้องเพลง

受害者 ประสบภัย + 者 =  ผู้ประสพภัย

旁观者 มองจากด้านนอก + 者 =  ผู้ที่สังเกตการณ์

行贿者 ให้สินบน + 者 =  ผู้ให้สินบน

受贿者 รับสินบน + 者 =  ผู้รับสินบน

 

คำคุณศัพท์  + 者 = คนที่…… / ผู้ที่…..

强者 แข็งแกร่ง + 者 =  คนที่แข็งแกร่ง

弱者 อ่อนแอ + 者 =  คนที่อ่อนแอ

老者 แก่ + 者 =   คนที่แก่กว่า

长者 โตกว่า + 者  = คนที่โตกว่า

 

คำบอกทิศทาง + 者

前者 หน้า + 者 =  สิ่งที่พูดขึ้นมาก่อน / คนที่บทสนทนาเอ่ยถึงก่อน

后者 หลัง + 者 =  สิ่งที่พูดขึ้นมาทีหลัง / คนที่บทสนทนาเอ่ยถึงทีหลัง

 

　　

巴：　

เดิมมีความหมายว่า ติด  แน่น ยึดแน่น แต่ต่อมาความหมายนั้นได้หายไปในบางคำ

 

锅巴 หม้อ + 巴 =  ข้าวที่ติดก้นหม้อ / ข้าวตัง

盐巴 เกลือ + 巴 =  เกลือ ( เพราะต้องต้มให้งวดจนเป็นเกล็ด )

泥巴 โคลน + 巴 =  โคลน

嘴巴 ปาก + 巴 =  ปาก

尾巴 หาง + 巴 =  หาง

哑巴 ใบ้ + 巴 =  คนใบ้

干巴 แห้ง + 巴 =  แห้งกรัง

紧巴 แน่น + 巴 =  แน่นตึง / ชักหน้าไม่ถึงหลัง

结巴 ผูก + 巴 =  ติดอ่าง

眨巴 กระพริบ + 巴 =  กระปริบตาปริบๆ

 

 

然：　

 

แสดงความเป็นไปของเหตุการณ์

1.猛然：อย่างรวดเร็ว ทันที

เช่น 汽车~停住了。

 

2.骤然 ：อย่างรวดเร็ว ทันที

เช่น 气温~下降

 

3.蓦然：อย่างไม่นึกมาก่อน พรวดพราด

เช่น ~看去，这石头像一头卧牛。

 

4.翩然：กรีดกราย ฉวัดเฉวียน

เช่น 蝶儿在花中~起舞。

 

แสดงสภาพของสถานการณ์

5.悄然：（1）…อย่างเป็นกังวล（2）…อย่างเงียบๆ  / เงียบหาย

เช่น ①他听到这件不幸的事后~落泪。

         ②新年伊始，牛奶~涨价。

 

6.毅然：อย่างเด็ดเดี่ยว / อย่างแน่วแน่

เช่น 他~放弃了这次比赛。

 

7.断然：อย่างเด็ดขาด / อย่างเฉียบขาด

เช่น 哈塔米总统此前在达沃斯~否认伊朗拥有核武器。

 

8.嫣然：อย่างน่ารัก อย่างสวยงาม หวาน พราวไปด้วยเสน่ห์

เช่น 她~一笑，并自信地说，可以用招商的办法，找到合作伙伴。

 

9.贸然：อย่างลวกๆ อย่างสะเพร่า

เช่น 这样~下结论，不好。

 

10.凛然：อย่างเข้มงวดกวดขัน เคร่งครัด

เช่น 梅花铁骨铮铮，迎风傲雪，~不可侵犯。

 

11.木然：อย่างซึมกระทือ / อย่างเหม่อลอย / อย่างไร้ความรู้สึก

เช่น 他~的沉默着，我不知道他心里在想什么。

 

12.默然：อย่างเงียบงัน

เช่น 沉沉的垂枝，一动不动覆着~不语的大地。

 

13.凄然：อย่างเศร้าสลด / อย่างน่าเศร้า

เช่น 想起了面色苍黄、骨瘦如柴的老父离他而去时的惨景，他~泪下。

 

14.悚然：อย่างน่าสะพรึง / อย่างน่ากลัว

เช่น 他面露~之色。

 

15.欣然：อย่างดีอกดีใจ

เช่น 她露出~的微笑。

 

16.赫然: (1)อย่างน่าติดตาม （2）อย่างเกรี้ยวกราด/โกรธ  （3）อย่างอู้ฟู่

เช่น ①石山上刻有~醒目的“故乡水”三个字，使来自海外的炎黄子孙倍感亲切。

         ②他~大怒，这种事情居然在他眼皮底下溜过。

         ③他祖宗权势~，曾做过丞相。

 

17.颓然：（1） อย่างทรุดโทรม（2）อย่างเหี่ยวเฉา ไม่มีพลัง

เช่น ①墙~倒在地上，杂草丛生，已经很久没有人迹了。

         ②我也自觉出言过重，深深地叹了口气，又~倒身躺在床上。

 

18.惘然：อย่างผิดหวังและห่อเหี่ยวในหัวใจ

เช่น 他这几天精神萎靡不振，~若失。

 

19.茫然：（1）อย่างงุนงัน ไม่รู้จะทำยังไงดี（2）อย่างจิตใจเหม่อลอย ไร้สติ

【示例】 ①我有些~，不知道自己的选择究竟是对还是错。

         ②他神情~，仿佛什么也没听见。

 

20.黯然：（1） อย่าเศร้าสลด（2）อย่างไร้ซึ่งสีแสง มืดมน

เช่น ①就在 24 小时之前，林丹~出局，中国羽毛球男单夺冠的最大希望提前破灭。

         ②所有同类题材的绘画和它比较起来，都~。

 

21.愕然：อย่างงงงัน อย่างไม่เคยคาดคิดไว้

เช่น 意外的消息传来，大家都为之~。

 

ลักษณะของเรื่องราว

 

22.愤然：อย่างโกรธแค้น

เช่น 他~离去，只留下还冒着热气的一桌菜。

 

23.淡然：อย่างเงียบสงบ อย่างไม่รู้สึกรู้สา ไม่ยินดียินร้อน

เช่น 他的举动引起一片盛赞，但如今老话重提，他还是很~。

 

24.泰然：อย่างไม่สะทกสะท้าน อย่างสงบนิ่ง

เช่น 人，不管遇到什么，必要坦荡，处事要~。

 

25.安然：（1）อย่างปลอดภัย （2）อย่างวางใจ

เช่น ①~的马群在有限地吃草。（ขยายนาม）

        ②他~地走进考场。（ขยายภาคแสดง）

 

26.漠然：อย่างเมินเฉย อย่างเย็นชา

เช่น 他~地看着来人。

 

27.肃然：อย่างเคารพ

เช่น 站在毛主席像面前，我~起敬。

 

แสดงการเลียนเสียง

 

28.哗然：ผู้คนต่างแสดงความคิดเห็นต่าง ๆ นาๆ ( มักเป็นเรื่องไม่ดี )

เช่น 消息一出，举国~。

 

29.怦(pēnɡ)然：เสียงหัวใจเต้น ตึกตัก

เช่น 这是一种说不出的~心动的感觉。

 

30.轰然：เสียงดังสนั่นหวันไหว

เช่น 炸药点燃后，旧楼~倒塌。

 

รูปแบบ

31.巍然：ตั้งอยู่อย่างตระหง่าน ตระการตา

เช่น 在天安门右前方，~耸立着一座雄伟壮丽的建筑，这就是人民大会堂。

 

化：　ทำให้เป็น……. / เพิ่มความ…… 

同化 = ทำให้เป็นเหมือนกัน

异化 = ทำให้ต่างกัน

美化 = ทำให้สวยขึ้น

丑化 = ทำให้น่าเกลียดลง　

简化 = ทำให้ง่ายลง

深化 = ทำให้ลึกขี้น ตีความลึกขึ้น

僵化 = เปลี่ยนเป็นแข็ง / ( ความคิด ) หยุดชงัก

绿化 = เพิ่มพื้นทีสีเขียว ทำให้มีความเขียว (ต้นไม้) มากขึ้น　

 

得：　

值得 = คุ้มค่า

晓得 = รู้ แจ้ง

认得 = นึกออกมาได้ / จำได้

显得 = แสดงออกมาให้เห็นว่า….. / ปรากฎเป็น…..

省得 = จะได้ไม่…….

舍得 = ตัดใจจาก…..ได้

免得 = ป้องกันมิให้…..

懂得 = เข้าใจ….

记得 = จำได้…..　

觉得 = รู้สึกว่า…..　

落得 = ตกอยู่ในสภาพที่ย่ำแย่　

 

 

 

คำอุปสรรคด้านหลังอื่น ๆ 

 

 

1. 员：นัก…  คน… เจ้าหน้าที่…  สมาชิก

教员 = ครูอาจารย์　

学员 = นักเรียน　

采购员 = เจ้าหน้าที่จัดซื้อ 　

理发员 = ช่างตัดผม　

列车员 = เจ้าพนักงานในขบวนรถไฟ　

打字员 = เจ้าหน้าที่พิมพ์ดีด　

演员 = นักแสดง　

运动员 = นักกีฬา　

会员 = สมาชิก (สมาคม / คลับ ฯ)　

警卫员 = องครักษ์คุ้มครอง　

卫生员 = เจ้าหน้าที่ทำความสะอาด

 

2. 长：หัวหน้า

船长 = กัปตัน　

列车长 = หัวหน้าพนักงานในขบวนรถไฟ　

护士长 = หัวหน้าพยาบาล　

班长 = หัวหน้าห้อง　

队长 = หัวหน้าทีม　

校长 = ผู้อำนวยการโรงเรียน　

站长 = นายสถานี　

教务长 = หัวหน้าด้านวิชาการ　

 

3. 士： นัก….

战士 = นักรบ　

护士 = พยาบาล　

学士 = ปริญญาตรี　

硕士 = ปริญญาโท　

博士 = ปริญญาเอก　

院士 = สมาชิกของสภาวิทยาศาสตร์(ของประเทศบางประเทศ)　

女士 = คุณผู้หญิง　

骑士 = ทหารม้า　

人士 = บุคคล　

烈士 = วีรบุรุษที่สละชีพเพื่อชาติ　

 

4. 家： นัก…  …กร ช่าง….  ( 家 แฝงความหมายเป็นผู้รู้ （专家）ในด้านใดด้านหนึ่ง)

作家 = นักประพันธ์

画家 = นักวาด  จิตรกร　

歌唱家 = นักร้อง　

书法家 = นักเขียนอักษรศิลป์　

发明家 = นักประดิษฐ์　

探险家 = นักพจญภัย　

科学家 = นักวิทยาศาสตร์　

语言学家 = นักภาษาศาสตร์　

艺术家 = ช่างศิลป์  ศิลปากร　

收藏家 = นักสะสม　

思想家 = นักคิด　

文学家 = นักอักษรศาสตร์　

 

5. 师：อาจารย์…   นัก…. …กร

导师 = อาจารย์ที่ปรึกษา　

教师 = อาจารย์ผู้สอน　

医师 = นายแพทย์　

厨师 = พ่อครัว 　

律师 = ทนายความ　

魔术师 = นักมายากล　

工程师 = วิศวกร　

技师 =ช่างเทคนิค 　

会计师 = นักบัญชี　

讲师 = วิทยากร อาจารย์ ผู้บรรยาย ผู้ช่วยศาสตราจารย์　

药剂师 = เภสัชกร 　

琴师 = นักดนตรีประเภทขิม พิณ　

 

6. 生：นัก…    

医生 = แพทย์ 　

学生 = นักเรียน　

留学生 = นักเรียนที่ไปศึกษาต่างประเทศ　

研究生 = นักวิจัย　

进修生 = นักเรียนในคอร์สสั้น ๆ 　

实习生 = นักศึกษาฝึกงาน　

先生 = คุณผู้ชาย ท่าน ( สมัยโบราณหมายถึง ครู หมอ )

旁听生 = นักเรียนออดิต ( เข้าไปฟังโดยไม่การเก็บคะแนน )　

 

 

7. 工：ช่าง…    

木工 = ช่างไม้　

电工 = ช่างไฟฟ้า　

钳工 = ช่างกลึง　

瓦工 = ช่างกระเบื้อง　

技工 = ช่างเทคนิค　

 

8. 匠：  ช่าง…  

花匠 = ช่างจัดสอน ช่างจัดดอกไม้　

铁匠 = ช่างเหล็ก　

石匠 = ช่างหิน　

油漆匠 = ช่างสี

皮匠 = ช่างหนัง　

木匠 = ช่างไม้　

工匠 = ช่างฝีมือ ( เรียกช่างแบบรวม ๆ )　

 

9. 手：  นัก….. คน…   มือ…. 

舵手 = นายท้ายเรือ ( ผู้กำหนดทิศทาง )　

水手 = ลูกเรือ　

打手 = ลูกสมุน มืออันธพาล　

拖拉机手 = คนขับรถแทรกเตอร์　

凶手 = มือสังหาร　

对手 = คู่ต่อสู้ 　

老手 = มือโปร　

新手 = มือใหม่　

多面手 = คนที่มีความสามารถหลายด้าน　

人手 = กำลังคน　

选手 = ผู้ร่วมแข่งขัน　

生手 = มือใหม่　

熟手 = มือชำนาญ บุคคลที่ชำนาญ　

助手 = ผู้ช่วย ลูกมือ　

副手 = มือรอง 　

吹鼓手 = นักเป่าปี่และนักตีกลอง (อาจหมายถึงผู้ประจบสอพลอ)　

 

10.星：ดาว…    นัก…

明星 = นักแสดง ดารา　

歌星 = นักร้อง　

舞星 = นักเต้น　

影星 = นักแสดงภาพยนตร์　

笑星 = นักแสดงตลก　

 

11.友：เพื่อน…..    

工友 = เพื่อนกรรมกร / ภารโรง　

票友 = เพื่อนนักแสดงละครเพลงสมัครเล่น　

棋友 = เพื่อนที่เล่นหมากกระดานด้วยกัน　

牌友 = เพื่อนขาไพ่　

球友 = เพื่อนที่เล่นบอลด้วยกัน　

病友 = เพื่อนผู้ป่วย　

队友 = เพื่อนร่วมทีม　

 

12. 迷：แฟน….  คนที่หลงใน…..   

财迷 = คนที่เห็นแก่เงิน　

戏迷 = แฟนละคร　

棋迷 = ผู้หลงใหลเกมหมากกระดาน　

球迷 = แฟนบอล　

歌迷 = แฟนเพลง　

舞迷 = ผู้หลงใหลในการเต้น　

 

13.汉：ชาย…    ชาว…

好汉 = ชายชาตรี　

懒汉 = คนขี้เกียจ คนหลังยาว　

英雄汉 = วีรบุรุษ　

男子汉 = สุภาพบุรุษชายชาตรี　

门外汉 = คนที่ไม่ชำนาญ  มือใหม่　

光棍汉 = ชายโสด　

庄稼汉 = ชาวไร่ชาวนา　

 

14. 界: วงการ…  แวดวง…   

文艺界 = วงการศิลปะ　

教育界 = วงการการศึกษา　

妇女界 = แวดวงผู้หญิง　

政界 = วงการการเมือง　

金融界 = วงการการเงิน　

商界 = แวดวงการค้า　

工商界 = แวดวงอุตสาหกรรม　

 

15. 队：ทีม..

军队 = กองทัพ กองกำลังทหาร　

部队 = หน่วยกำลังทหาร　

考察队 = ทีมงานสำรวจ　

考古队 = ทีมโบราณคดี　

探险队 = ทีมผจญภัย　

爬山队 = ทีมปีนเขา　

工作队 = ทีมทำงาน　

 

16. 族：ชาว….

打工族 = หนุ่มสาวโรงงาน　

工薪族 = มนุษย์เงินเดือน　

追星族 = กลุ่มแฟนดารา　

上班族 = มนุษย์ออฟฟิศ　

骑车族 = กลุ่มนักบิด กลุ่มนักปั่น　

爱车族 = กลุ่มคนรักรถ　

 

17. 佬：

乡下佬 = ชาวบ้านนอกครอกนา　

阔佬 = คนรวย อาเสี่ย　

基佬 = เกย์　

肥佬 = คนอ้วน　

 

18. 鬼：ผี…  ขี้….  

烟鬼 = ขี้ยา　

酒鬼 = ขี้เหล้า　

色鬼 = คนบ้ากาม　

懒鬼 = คนขี้เกียจสันหลังยาว　

死鬼 = อีผี ไอ้ผีทะเล(ใช้ด่า,พูดเล่น) คนที่ตายไปแล้ว　

胆小鬼 = คนขี้ป๊อด　

吝啬鬼 = คนขี้งก　

冒失鬼  = คนเลินเล่อ　

小鬼 = เจ้าหนูน้อย　

调皮鬼 = เจ้าเด็กซน　

机灵鬼 = คนที่ฉลาดเป็นกรด　

 

19. 棍：นัก…  ผี…

赌棍 = นักการพนัน ผีพนัน　

恶棍 = อันธพาล นักเลงหัวไม้ คนสารเลว　

党棍 = ผู้นำพรรคท้องถิ่น (ที่เหลิงอำนาจ)　

 

20. 主义：ลัทธิ…    …นิยม

社会主义 = สังคมนิยม　

资本主义 = ทุนนิยม　

改良主义 = ลัทธิปฏิรูป　

现实主义 = อัตถนิยม　

浪漫主义 = จินตนิยม　

个人主义 = ลัทธิปัจเจกชน　

集体主义 = ลัทธิส่วนรวม　

大男子主义 = ลิทธิผู้ชายเป็นใหญ่　

 

21. 学：….ศาสตร์   วิชา…. …วิทยา

哲学 = วิชาปรัชญา　

数学 = คณิตศาสตร์　

科学 = วิทยาศาสตร์　

文学 = อักษรศาสตร์　

人文学 = มนุษย์ศาสตร์　

社会学 = สังคมศึกษา　

天文学 = ดาราศาสตร์　

人类学 = มนุษยวิทยา　

 

 

21. 论:    …นิยม ทฤษฎี…..

无神论 = อเทวนิยม　

进化论 = ทฤษฎีว่าด้วยการวิวัฒนาการ　

唯物论 = วัตถุนิยม　

相对论 = ทฤษฎีสัมพัทธภาพ　

人性论 = ลักษณะธรรมชาติของมนุษย์　

 

 

23. 气：กระแส…   ลักษณะ…

热气 = ไอร้อน อากาศที่ร้อนระอุ　

冷气 = การติดเครื่องทำความเย็น แอร์　

暖气 = เครื่องให้ความร้อน ฮีตเตอร์　

名气 = ชื่อเสียงในสังคม　

官气 = มาดเจ้าขุนมูลนาย มาดข้าราชการ　

勇气 = ความกล้าหาญ　

骄气 = ลักษณะท่าทีที่โอหัง ลักษณะท่าทีที่ถือดี　

娇气 = บอบบาง เปราะบาง อ่อนแอ　

傲气 = ลักษณะท่าทางที่โอหังอวดดี　

风气 = ความนิยมของสังคม　

 

24. 风：ลีลา…  สไตล์….

文风 = ลีลาในการใช้ภาษาและตัวหนังสือ　

学风 = รูปแบบการเรียนการสอน　

作风 = ท่าทีการทำงาน ลีลา สไตล์　

党风 = สไตล์การทำงานของพรรค

中国风 = รูปแบบและกลิ่นไอแบบจีน　

 

25. 性：ความ….  ลักษณะ….

主动性 = ลักษณะเชิงรุก　

能动性 = ด้วยความพยายามเอง　

普遍性 = ความเป็นลักษณะทั่วไป　

特殊性 = ความพิเศษ　

酸性 = มีลักษณะของความเป็นกรด　

碱性 = มีลักษณะของความเป็นเบส　

海洋性 = ดินฟ้าอากาศลักษณะทะเล　

大陆性 = ความเป็นภาคพื้นทวีป　

积极性 = ความกระตือรือร้น　

伸缩性 = ความยืดหยุ่น　

纪律性 = ความเป็นกฎเกณฑ์　

代表性 = ความเป้นตัวแทน　

完整性 = ความสมบูรณ์　

理性 = ด้วยเหตุผล เป็นไปตามเหตุผล ตามหลักของเหตุผล　

急性 = นิสัยใจร้อน　

长期性 = ความเป็นระยะยาว

一次性 = ลักษณะแบบครั้งเดียว 　

 

26. 度：ระดับ…

温度 = ระดับอุณหภูมิ　

湿度 = ระดับความชื้น　

高度 = ระดับความสูง　

强度 = ระดับความแข็งแรง　ระดับความเข้มข้น

密度 = ระดับความหนาแน่น　

坡度 = ระดับความลาดเอียง　

知名度 = ระดับความมีชื่อเสียง　

满意度 = ระดับความพึงพอใจ　

 

27. 率:  อัตรา…  

效率 = ประสิทธิภาพ　

出勤率 = อัตราการเข้างาน  　

成活率 = อัตราการรอดชีวิต　

圆周率 = อัตราส่วนของเส้นรอบวง　

生产率 = อัตราการผลิต　

废品率 = อัตราการสูญเสียในการผลิต　

成功率 = อัตราความสำเร็จ　

 

28. 型：รูปแบบ…  ขนาด…

微型 = ขนาดเล็ก　

流线型 = รูปหัวมนท้ายแหลม　

轻便型 = รูปแบบ (ที่พกพา) สะดวก　

模型 = รูปแบบจำลอง โมเดล　

砂型 = แม่พิมพ์ทราย แบบหล่อทราย

重型 = มีสมรรถนะที่สามารถทำงานหนักได้　

 

29. 形：รูปแบบ…  ทรง…

扇形 = รูปพัด　

球形 = ทรงกลม　

工字形 = รูปตัว I 　

矩形 = รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า　

圆形 = รูปทรงกลม　

三角形 = รูปสามเหลี่ยม　

地形 = ลักษณะภูมิประเทศ　

体形 = รูปร่างของร่างกาย　

 

30. 式：แบบ….  สไตล์….

中式 = แบบจีน　

西式 = แบบตะวันตก　

盒式 = แบบกล่อง　

青年式 = แบบวัยรุ่น　

样式 = ตัวอย่าง 　

新式 = แบบใหม่　

老式 = แบบเก่า　

仪式 = แบบพิธี　พิธี

开幕式 = พิธีเปิด　

阅兵式 = พาเรททหาร　

命令式 = รูปแบบการออกคำสั่ง　

叙述式 = รูปแบบที่เป็นการบรรยาย　

公式 = สูตร　

算式 = วิธีคำนวน　

分子式 = สูตรอณูทางเคมี　

方程式 = สมการ　

 

31. 厅：ห้อง… ฮอล… กรม…

客厅 = ห้องรับแขก　

饭厅 = ห้องอาหาร　

餐厅 = ร้านอาหาร　

办公厅 = สำนักงาน　

大厅 = ฮอล　

舞厅 = ฮอลเต้นรำ　

税务厅 = กรมสรรพากร　

 

32. 行：ร้าน…

商行 = ร้านค้า　

银行 = ธนาคาร　

五金行 = ร้านขายฮาร์แวร์ 　

车行 = ร้านขายรถ　

 

33. 厂：โรง…  โรงงาน…

炼钢厂 = โรงหลอมเหล็ก　

纺织厂 = โรงงานทอผ้า　

发电厂 = โรงงานผลิตไฟฟ้า　

制造厂 = โรงงานผลิต　

加工厂 = โรงงานแปรรูป　

 

34. 场：สนาม…

操场 = สนามเด็กเล่น　

剧场 = โรงละคร โรงงิ้ว　

跑马场 = สนามแข่งม้า　

滑冰场 = ลานสกี　

市场 = ตลาด　

停车场 = ลานจอดรถ　

商场 = ห้างสรรพสินค้า　

广场 = จตุรัส　

 

35. 站：สถานี…    โรง….

汽车站 = สถานีรถประจำทาง　

火车站 = สถานีรถไฟ　

维修站 = สถานีซ่อมบำรุง　

服务站 = สถานีบริการ　

收购站 = สถานีรับซื้อสินค้า　

煤气站 = โรงถ่านหิน　

菜站 = ร้านขายผัก ผลไม้　

批发站 = ร้านขายส่ง　

 

36. 具：อุปกรณ์… เครื่อง…

工具 = อุปกรณ์ (ในการทำงาน)　

器具 = ของใช้　

雨具 = เครื่องกันฝน　

玩具 = ของเล่น　

道具 = อุปกรณ์การแสดง　

家具 = ของใช้ในบ้าน　

农具 = อุปกรณ์การเกษตร　

文具 = เครื่องเขียน　

 

37. 器:  เครื่อง   

机器 = เครื่องจักร　

量角器 = เครื่องวัดมุม　

扫描器 = เครื่องแสกน　

计时器 = นาฬิกาจับเวลา　

示波器 = ออสซิลโลสโคป　

变压器 = เครื่องทรานฟอร์เมอร์ (เครื่องแปลงกำลังไฟฟ้า)　

助听器 = เครื่องช่วยฟัง　

显示器 = หน้าจอ　

 

38. 件：ส่วน…

零件 = อะไหล่　

部件 = ชิ้นส่วน อะไหล่　

构件 = ส่วนประกอบโครงสร้าง วางเค้าโครง　

配件 = ชิ้นส่วนประกอบ อะไหล่　

备件 = ชิ้นส่วนสำรอง　

软件 = โปรแกรม ซอฟแวร์ 　

硬件 = ฮาร์ดแวร์　

文件 = เอกสาร　

附件 = เอกสารแนบ　

急件 = เอกสารด่วน　

 

39. 机：เครื่อง…

录音机 = เครื่องอัดเสียง　

发电机 = เครื่องกำเนิดไฟฟ้า　

打字机 = เครื่องพิมพ์ดีด　

复印机 = เครื่องถายเอกสาร　

收音机 = เครื่องรับวิทยุ　

起重机 = รถเครน รถยก　

飞机 = 　เครื่องบิน

放大机 = เครื่องขยายภาพ　

 

40. 仪：มิเตอร์… มาตร… เครื่อง

水平仪 = เครื่องวัดระดับพื้น (กล้อง　

地球仪 = ลูกโลกจำลอง แผนที่แบบลูกโลก　

经纬仪 = เครื่องมือวัดเส้นแวง เส้นรุ้ง　

绘图仪 = เครื่องปริ้นรูปภาพ เครื่องที่ใช้สำหรับพิมพ์รูปภาพโดยเฉพาะ　

投影仪 = เครื่องฉายภาพ　

扫描仪 = เครื่องแสกนภาพ　

 

41. 品：ผลิตภัณฑ์….  ของ…

产品 = ผลิตภัณฑ์　

成品 = ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป　

陈列品 = ของตั้งโชว์　

次品 = ของเกรดรอง　

废品 = ของเสีย　

商品 = ของซื้อของขาย สินค้า　

补品 = อาหารบำรุง อาหารเสริม　

药品 = ยา　

营养品 = อาหารเสริม ยาบำรุง　

处理品 = ผลิตภัณฑ์ที่ขายราคาถูก　

消费品 = สิ่งบริโภคอุปโภค　

用品 = ข้าวของเครื่องใช้　

展品 = ของแสดงในงานมหกรรม　

物品 = สิ่งของ　

豆制品 = ผลิตภัณฑที่ทำจากถั่ว　

塑料制品 = ผลิตภัณฑที่ทำจากพาสติก　

礼品 = ของกำนัล　

 

42. 则：กฎ…. 

法则 = กฎหมาย　

准则 = บรรทัดฐาน มาตรฐาน　

细则 = ข้อปลีกย่อย ข้อบังคับ ระบบ มาตรการ วิธีการรายละเอียด　

总则 = บทความทั่วไป　

规则 = กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ　

原则 = หลักการ　

守则 = กฎระเบียบ　

 

43. 法 

1.หมายถึงกฎหมาย

婚姻法 = กฎหมายการสมรส　

劳资法 = กฎหมายแรงงาน　

刑事诉讼法 = กฎหมายอาญา　

 

2.หมายถึงวิธีการ

速成法 = วิธีการทางลัด　

合成法 = วิธีการสังเคราะห์　

体育疗法 = กายภาพบำบัด　

构词法 = วิธีการสร้างคำ　

图解法 = การอธิบายด้วยรูป　

用法 = วิธีการใช้　

染法 = วิธีการย้อม　

写法 = วิธีการเขียน　

制法 = วิธีการทำ วิธีการผลิต　

 

3.หมายถึงข้อคิดเห็น

说法 = ความคิดเห็น　

想法 = แนวความคิด　

看法 = มุมมอง วิธีการมองต่อ (ปัญหา / เรื่องราว / เหตุการณ์ ฯลฯ)

3.วิธีการสร้างแบบ   ซ้ำคำ

 

 

1.      หน้าที่ของคำซ้ำ

คำซ้ำก็มีหลากหลายหน้าที่ด้วยกัน  ประการแรกก็คือ

1.เมื่อซ้ำคำแล้ว คำนั้นๆก็ทำหน้าที่เดิม เป็นนามเมื่อซ้ำแล้วก็ยังเป็นนาม เป็นคำคุณศัพท์ซ้ำแล้วก็ยังทำหน้าที่เป็นคุณศัพท์ นั่นก็หมายความว่าเราซ้ำมันเพื่อให้ได้อรรถรส แลดูระดับเยอะขึ้น ถึงใจมากขึ้น

ในการซ้ำแล้วคำไม่เปลี่ยนหน้าที่เนี่ย มีคำแค่ 7 ชนิดนะที่ซ้ำแล้วหน้าที่ไม่เปลี่ยน  คือ

1.คำนาม         

家家都有这样的东西

ทุกบ้านต่างมีของแบบนี้ทั้งนั้นแหละ (บ้าน บ้าน คือทุกๆบ้าน)

人人都喜欢吃巧克力

ทุกๆคนต่างชอบกินชอกโกแลต ( คน คน  คือทุกๆคน)

                           

            ✓ 人人都知道了。

            ทุกๆคนต่างทราบแล้ว

            X 我让他去转告人人。   (ประโยคนี้ผิดนะครับ)

            ฉันให้เขาไปบอกต่อทุกๆคน

2.คำสรรพนาม      

            这家百货公司什么什么都有卖。

            ห้างสรรพสินค้าแห่งนี้อะไรๆก็มีขายทั้งนั้น    (什么什么 อะไรๆ)

3.คำลักษณะนาม

            那家商店卖的件件衣服都很漂亮。

            เสื้อผ้าที่ร้านนั้นขายล้วนสวยทุกตัว (ตัว+ตัว  คือ ทุกตัว)

            他个个写的字都很好看。

            ตัวอักษรที่เขาเขียนนั้นสวยทุกตัว (อัน+อัน  คือทุกอัน ในภาษาจีน ลักษณะนามของตัวอักษรใช้ 个)

 

4.คำบอกจำนวน

            他们的唱片已经售出了千千万万张了。

            อัลบั้มเพลงของพวกเขาจำหน่ายออกไปเป็นสิบๆล้านตลับแล้ว

            千万 คือ สิบล้าน ดังนั้น  千千万万 ก็คือ สิบๆล้าน )

 

5.คำคุณศัพท์

            谁敢一个人走进那间黑黑暗暗的屋呢？

            ใครจะไปกล้าเข้าไปในห้องมืดตึ๊ดตื๋อนั้นคนเดียวล่ะ

            她一定喜欢我送给她那束鲜鲜红红的玫瑰。

            เขาจะต้องชอบดอกไม้สีแดงแป๊ดที่ฉันส่งไปให้เขาแน่ๆเลย

6.คำกริยา

 你看看，在饭馆里面的是你的丈夫吗？

            เธอดูสิ คนที่อยู่ในร้านอาหารนั้นใช้สามีเธอหรือเปล่า

            我很累，想休息休息一会儿再走。

  ฉันเหนื่อยแล้ว  อยากจะพักสักหน่อยค่อยไปต่อ       

 

7.คำวิเศษณ์        คำวิเศษณ์มีอยู่ในรูปคำซ้ำซึ่งมีอยู่จำนวนจำกัด  ตัวอย่างเช่น

            他刚刚来，不一会儿就要走了。

            เขาเพิ่งจะมา  ไม่ทันไรก็จะไปแล้ว

            小王常常来我家玩儿。

            เสี่ยวหวางชอบมาเล่นที่บ้านฉันบ่อยๆ

 

2.      รูปแบบการซ้ำ

การซ้ำคำในภาษาจีนมีหน้าที่เพิ่มระดับของความหมายของคำโดยคำปต่ละประเภทจะมีวิธีการซ้ำไม่เหมือนกัน โดย

คำนามจะมีการซ้ำแบบ AA / AABB  

คำกริยาจะมีการซ้ำแบบ AA / ABAB  / AAB 

คำคุณศัพท์จะมีการซ้ำแบบ AA / AABB / AAB / ABAB / AABB

คำลักษณนามจะมีการซ้ำแบบ AA / ABAB / ABB

วลีและสภาษิตอาจจะพบการสร้างคำแบบซ้ำ AABC / ABAC / ABCC

 

โดยหลักการและความหมายโดยละเอียด สามารถอ่านเพิ่มให้บทชนิดของคำแต่ละประเภท ด้านล่างเป็นการยกตัวอย่างและระดับความหมายให้เห็นภาพของการประดิษฐ์คำด้วยการซ้ำคำเท่านั้น

 

การซ้ำคำแบบ AA

 

悠悠 = เอ้อระเหย

幽幽 = เสียงเบาๆ 

沥沥 = เสียงน้ำไหลเอื่อยๆ / เสียงลมพัดเอื่อยๆ 

历历 =  ปรากฎอย่างชัดแจ้ง มองเห็นได้อย่างชัดแจ้ง

凄凄 = เศร้าๆ

萋萋 = หญ้าเขียวชอุ่ม ขึ้นเป็นพุ่ม

 

การซ้ำคำแบบ  AAB

 

面面观 =  สำรวจในทุกๆด้าน

呱呱叫 =  ยอดเยี่ยม เลิศล้ำ วิเศษ

麻麻亮 =  ฟ้ากำลังสาง

娘娘腔 =  ลักษณะของผู้ชายที่เหมือนผู้หญิง

飘飘然 =  อิ่มอกอิ่มใจ

泡泡糖 =  หมากฝรั่ง

毛毛雨 =  ฝนที่ตกปรอยๆ

团团转 =  (ทำงาน) ตัวเป็นเกลียว 

欣欣然 =  ด้วยความยินดียิ่ง, ด้วยความปลาบปลื้มยิ่ง, ด้วยความปิติยินดีอย่างยิ่ง

 

การซ้ำคำแบบ ABB

 

干巴巴 = แห้งแล้ง  แห้งผาก จืดชืด แห้งๆ ไม่กระปรี้กระเปร่า 

紧梆梆 = แน่นมาก 

冷冰冰 = เย็นชา เฉยเมย เย็นมาก

黄灿灿 = สีทองอร่าม 

天苍苍 = ท้องฟ้ากว้าง

雾沉沉 = หมอกลงมาก 

雾茫茫 = หมอกลงแน่น 

怒冲冲 = โกรธเป็นฟืนเป็นไฟ 

气冲冲 = เดือดพล่าน เดือดเป็นฟืนเป็นไฟ 

兴冲冲 = กระหืดกระหอบด้วยความดีอกดีใจ 

绿葱葱 = เขียวขจี (จากต้นไม้ใบหญ้าเป็นพุ่ม) 

沉甸甸 = หนักหน่วง เทอะทะ 

胖墩墩 = อ้วนตุ๊ต๊ะ  

直勾勾 = (ใช้สายตา) จับจ้องมอง 

红彤彤 = สีแดงสด 

气鼓鼓 = โมโหมากๆๆๆ

笑呵呵 = หัวเราะ ยิ้มเยาะ 

恶狠狠 = อย่างโหดเหี้ยม

气呼呼 = เดือดพล่านจนหายใจไม่ทัน โมโหจนหายใจไม่ทัน 

黑乎乎 = ดำปิ๊ดปี๋

胖乎乎 = อ้วนตุ๊ต๊ะ

明晃晃 = เปล่งประกายแวววับ ระยิบระยับ 

热辣辣 = ร้อนผะผ่าว

泪淋淋 = น้ำตาไหลนอง 

血淋淋 = โชกเลือด

酸溜溜 =  1.เปรี้ยว มีรสเปรี้ยว 2.รู้สึกปวดเมื่อย 3.รู้สึกเสียอกเสียใจ

赤裸裸 = โป๊เปลือย  (อุปมา)ไม่ปิดบัง 

密麻麻 = มากและหนาแน่น

色迷迷 = หื่นกาม 

软绵绵 = อ่อนพริ้ว อ่อนยวบ อ่อนแอ ไม่มีแรง 

轻飘飘 = ลอยเบาหวิว

静悄悄 = เงียบมาก เงียบสงัด เงียบวิเวก เงียบๆ 

毛茸茸 = ขนปุกปุย

阴森森 = มืดครึ้มน่าสะพรึงกลัว 

热腾腾 = ร้อนจนมีไอระอุ ร้อนผ่าว

泪汪汪 = น้ำตาคลอหน่วย

水汪汪 = ตาใสแป๋ว ตาแวววาว 

眼睁睁 = เบิกตาโพลง ใช้บรรยายว่า ตลึงงัน งงงัน 

美滋滋 = แสดงถึงลักษณะที่ดีใจถูกใจสุดชีวิต

轻悄悄 = เสียงเบามาก

 

 

การซ้ำคำแบบ  AABB 

มักเป็นการเพิ่มระดับของความหมายว่า มากขึ้น ยิ่งขึ้น มากๆ อย่างมาก

 

平平安安 = มั่นคงปลอดภัย 

明明白白 = เข้าใจมากๆ 

清清白白 = สะอาด บริสุทธิ์ผุดผ่อง

祖祖辈辈 = รุ่นแล้วรุ่นเล่า หลายชั่วคน 

原原本本 = ตั้งแต่ต้นจนจบ 

随随便便 = อย่างตามใจ อย่างไม่มีแบบแผน 

蓬蓬勃勃 = (ต้นไม้ใบหญ้า) ชูช่อสไว

缝缝补补 =  เย็บปักถักร้อย

了了草草 =  จัดการอย่างลวกๆ

平平常常 =  ปกติมาก

拉拉扯扯 =  ถูลู่ถูกัง ไม่เด็ดขาด ฉุุดกระชากลากจูง

昏昏沉沉 =  หลับไหล สลบไสล

清清楚楚 =  ชัดเจนมาก เคลียร์มาก

时时处处 =  ทุกที่ทุกเวลา

郁郁葱葱 =  เขียวชอุ่มเจริญงอกงาม

世世代代 =  ทุกยุคทุกสมัย

简简单单 =  ง่ายดาย

平平淡淡 =  จืดชืด เฉยๆ ธรรมดา

稳稳当当 =  มีความมั่นใจมากในการทำบางสิ่ง

浩浩荡荡 =  ยิ่งใหญ่เกรียงไกร

地地道道 =  ดั้งเดิม ท้องถิ่น คนพื้นที่

大大方方 =  ใจกว้างมาก

坛坛罐罐 =  ทรัพย์สมบัติ (ส่วนตัว)

嘻嘻哈哈 =  หัวเราะเอิ้กอ้ากๆ

吃吃喝喝 =  กินดื่ม

前前后后 =  อย่างละเอียด

含含糊糊 =  เคลือบคลุม ไม่ชัดแจ้ง คลุมเครือ ไม่เอาจริงเอาจัง ขายผ้าเอาหน้ารอด ลวกๆ 

家家户户 = ทุกบ้าน ทุกหลังคาเรือน

比比划划 =  ชี้โบ๊ชี้เบ๊ เหมือนคนใบ้คุยกัน

摇摇晃晃 =  โยกโย๊โยกเย๊ ไม่แน่น 

安安静静 = เงียบสงัด

平平静静 = สงบ ไม่มีทุกข์ภัย 

时时刻刻 =  ทุกๆเวลา

勤勤恳恳 =  ขยันหมั่นเพียรด้วยจิตใจที่รับผิดชอบ

松松垮垮 = ไม่แน่น หลวมโพรก 

拖拖拉拉 =  ผัดวันประกันพรุ่ง พิรี้พิไล

破破烂烂 =  ปรักหักพัง เนาผุ

快快乐乐 =  สุขเกษมเปรมปรีย์

忙忙碌碌 =  ยุ่งมาก

婆婆妈妈 =  ร่ำรี้ร่ำไร ขี้บ่น

匆匆忙忙 =  รีบๆร้อนๆ

头头脑脑 =  หัวหน้า เจ้าขุนมูลนาย

吵吵闹闹 =  โหวกเหวกโวยวาย

男男女女 =  เรื่องชาย – หญิง

磕磕碰碰 =  กระแทกกระทั้น

整整齐齐 =  เป็นระเบียบเรียบร้อย

冷冷清清 =  เย็นย่ำ

完完全全 =  ทั้งหมดทั้งมวล

熙熙攘攘 =  คึกคัก จุจิกจอแจ

吵吵嚷嚷 =  โหวกเหวกโวยวาย

松松散散 =  ไม่แน่น หลวมโพรก

鬼鬼祟祟 =  ลับลมคมใน

慢慢腾腾 =  ช้า

哭哭啼啼 =  ร้องไห้ขี้มูกโป่ง

服服帖帖 =  ซูฮก 

普普通通 =  ธรรมด๊า ธรรมดา

吞吞吐吐 =  น้ำท่วมปาก

千千万万 =  มากมาย 

安安稳稳 =  สงบร่มเย็น

平平稳稳 =  ลงหลักปักฐาน มั่นคง

支支吾吾 =  ตะกุกตะกัก

仔仔细细 =  ละเอียด

高高兴兴 =  ดีอกดีใจ

隐隐约约 =  คลุมเครือไม่ชัดเจน ได้ยินไม่ค่อยชัด

实实在在 =  จริงๆจังๆ

认认真真 =  ตั้งอกตั้งใจ

堂堂正正 =  ตรงไปตรงมา

大大咧咧 =  ไม่งี่เง่า

疯疯癫癫 =  บ้าๆ บอๆ

 

การซ้ำคำแบบ  AABC 

 

苦苦哀求 =  ขอร้องอย่างน่าเวทนา

牢牢把握 =  จับ (โอกาส / เวลา) ให้แน่น

咄咄逼人 =  บังคับขู่เข็ญ

喋喋不休 =  พูดน้ำไหลไฟดับ

格格不入 =  นิสัยใจคอเข้ากันไม่ได้

恋恋不舍 =  คิดถึงคณึงหา

闷闷不乐 =  คับอกคับใจ

念念不忘 =  คิดถึงอย่างไม่มีวันหยุด

滔滔不绝 =  พูดมาก

孜孜不倦 =  ไม่กลัวเหนื่อย ไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก

鼎鼎大名 =  มีชื่อเสียงโด่งดัง

哈哈大笑 =  หัวเราะเสียงดัง ฮาฮา

落落大方 =  ใจใหญ่ ใจกว้าง

熊熊大火 =  โมโหอย่างรุนแรง

楚楚动人 =  สวยสง่างาม สวยจับใจ

娓娓动听 =  พูดจาน่ารัก วาจาไพเราะ

泛泛而谈 =  พูดคุยเรื่องทั่วไป ไม่ลงลึก

滚滚而来 =  ไหลมาเทมา  มาไม่หยุด

侃侃而谈 =  พูดจาฉะฉาน

默默奉献 =  ปิดทองหลังพระ

郁郁寡欢 = หงอยเหงาเศร้าสร้อย

比比皆是 =  มีอยู่ทั่วไป

环环紧扣 =  (แผนการ) ไม่มีช่องโหว่ ไร้ตะเข็บ

面面俱到 =  อย่างรอบครอบ ครบครัย ไม่ขาดตกบกพร่อง

 

การซ้ำคำแบบ  ABAC

挨家挨户 =  บ้านเรือนอยู่ติดกันเป็นแถว

百战百胜 =  รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง

百发百中 =  ยิงทุกนัดถูกทุกนัด (แม่นมาก)

半工半读 =  ทำงานไปด้วยเรียนไปด้วย

暴饮暴食 =  กินอย่างไม่บันยะบันยัง

本乡本土 =  พื้นเมือง คนท้องถิ่น

不折不扣 =  เต็มเม็ดเต็มหน่วย ไม่หักไม่กั๊ก

不卑不亢 = ไม่นอบน้อม

不管不顾 = ไม่ดูแล ไม่ใส่ใจ

不慌不忙 =  หนักแน่น มั่นคง

不骄不躁 =  ทำดีอย่าอวดเก่ง ยังไม่เสร็จอย่าใจร้อน

不明不白 =  ไม่เข้าใจ

 

 

การซ้ำคำแบบ  ABCC

大腹便便 =  พุงพลุ้ย ลงพุง

文质彬彬 =  สุภาพเรียบร้อย มีมารยาท

生气勃勃 =  โมโหมาก

兴致勃勃 =  อย่างกระตือรือร้นและดีใจ

雄心勃勃 =  จิตใจกว้างใหญ่ มีเหตุมีผล

野心勃勃 =  มีความปรารถนาอันแรงกล้าในอำนาจ เงินทอง

白发苍苍 =  ผมหงอกเต็มหัว

死气沉沉 =  เต็มไปด้วยบรรยากาศของความตาย

怒气冲冲 =  โมโหมาก

衣冠楚楚 =  แต่งตัว เสื้อผ้า หน้า ผม เรียบร้อย

来去匆匆 =  รีบไปรีบมา

信誓旦旦 =  คำสาบานที่น่าเชื่อถือและจริงใจ

想入非非 =  คิดไปเรื่อย มโน

忠心耿耿 =  ยึดถือมั่นในเจ้านาย ซื่อสัตย์

人心惶惶 =  ประชาชนต่างตระหนกอกสั่น

天网恢恢 =  ตาข่ายแห่งฟ้ามีอยู่ทั่ว หมายถึง คนเลวหนีไม่พ้นบาปกรรม

人才济济 =  คนมีความสามารถมากมาย

罪行累累 =  ความผิดมากมาย

含情脉脉 =  ใช้สายตาบ่งบอกความในใจอย่างเหนียมอาย

 

 

 

3.      การออกเสียงวรรณยุกต์และการลงหนักเบาในคำซ้ำ

3.1.คำซ้ำแบบ AA ที่เป็นคำนาม

แบ่งเป็น 2 ประเภท โดยประเภทแรก เป็นคำซ้ำพยางค์ที่เป็นคำมูล อีกประเภทหนึ่งเป็นการซ้ำแบบประสม ซึ่งวิธีการออกเสียงพยางค์เหล่านี้จะแตกต่างกัน

 

1.คำซ้ำแบบคำมูล พยางค์ที่ 2 จะออกเสียงเบา เช่น

爸爸 bàbɑ คุณพ่อ

奶奶 nǎinɑi คุณยาย

叔叔 shūshu คุณอา

姐姐 jiějie พี่สาว

星星 xīnɡxinɡ ดวงดาว

猩猩 xīnɡxinɡ ชะนี

 

2. คำซ้ำแบบประสมคำที่แสดงความหมายว่า ทุก…..  พยางค์ที่ 2 ยังจะออกเสียงเหมือนเดิม เช่น     

家家 jiājiā ทุกๆบ้าน

户户 hùhù ทุกๆหลังคาเรือน

时时 shíshí ทุกเวลา

处处 chùchù ทุกสถานที่

 

ข้อสังเกตุเพิ่มเติม

ชื่อคนที่ตั้งโดยการซ้ำพยางค์ พยางค์ที่ 2 ของชื่อจะไม่มีการเปลี่ยนเป็นเสียงเบาแต่อย่างใด ให้ออกเสียงเดิม เช่น  郭晶晶 จะออกเสียงเป็น Guōjīnɡjīnɡ ไม่ใช่ Guō jīnɡjinɡ ซึ่งทั่วไปในภาษาปาก มักจะมีคนออกเสียงชื่อเหล่านี้ผิดอยู่ ดังนั้นจึงต้องระวัง

 

3.2 คำซ้ำแบบ AA ที่เป็นคำกริยา

คำซ้ำแบบ AA ที่เป็นคำกริยาจะหมายถึง ทำกริยาเหล่านั้นสักหน่อย จะกระทำดู โดยพยางค์หลัง จะออกเสียงเป็นเสียงเบา เช่น

 

看看 Kànkɑn  ลองดู

听听 tīnɡtinɡ ฟังสักหน่อย

说说 shuōshuo พูดสักหน่อย

尝尝 chánɡchɑnɡ ลองชิม

走走 zǒuzou เดินๆดู

坐坐 zuòzuo นั่ง

 

3.2 คำซ้ำแบบ AA ที่เป็นคำคุณศัพท์

พยางค์ที่ 2 จะออกเสียงเดิม ไม่ต้องเปลี่ยนเป็นเสียงเบบา

 

轻轻 qīnɡqīnɡ เบาๆ

慢慢 mànmàn  ช้า

匆匆 cōnɡcōnɡ รีบๆ

厚厚 hòuhòu หนาๆ

红红 hónghóng แดงๆ

默默 mòmò เงียบๆ

满满 mǎnmǎn เต็ม

巍巍 wēiwēi ตระหง่าน

 

3.3 คำคุณศัพท์ซ้ำแบบ  AA ที่เป็น 儿化 ให้เปลี่ยนเสียงที่ม้วนลิ้นเป็นเสียง 1 เช่น

 

慢慢儿 mànmɑnr ม่านมั๊ร์

早早儿 zǎozɑor จ่าวจั๊ร์

好好儿 hǎohɑor ห่าวเฮ๊าร์

远远儿 yuǎnyuɑnr เหยวี่ยนเยวี๊ยร์

暖暖儿 nuǎnnuɑnr หน่วนน๊วร์

满满儿 mǎnmɑnr หม่านมั๊ร์

 

3.4 คำคุณศัพท์ที่ซ้ำกันแบบ ABB ไม่ว่าด้านหลังของพยางค์ที่ 1 เป็นเสียงอะไร จะต้องเปลี่ยนเสียงอ่านเป็นเสียง 1 ทั้งหมด เช่น

 

软绵绵 ruǎn miānmiān  

静悄悄 jìng qiāoqiāo 

沉甸甸 chén diāndiān  

红彤彤 hóng tōngtōng

白茫茫 bái māngmāng 

绿油油 lǜ yōuyōu 

热腾腾 rè tēngtēng 

毛茸茸 máo rōnɡrōnɡ

4.คำย่อในภาษาจีน

 

 1.ประเภทของคำย่อ

 

(1) ชื่อย่อ (简称)

 ความหมายของชื่อย่อ 简称 ตามพจนานุกรมจีน 《现代汉语字典》ก็คือ รูปแบบการย่อคำที่ซับซ้อนให้ง่ายขึ้น โดยคำที่เลือกมาประกอบเป็นคำใหม่จะใช้ตัวอักษรที่เป็นหลักในการแสดงความหมายนั้น โดยชื่อย่อ จะจำกัดอยู่แค่การย่อชื่อคำนามเท่านั้น เช่น

 

แบบแรกนำคำหลักของคำมูลมาย่อรวมกัน

家用电器 ย่อเป็น 家电 (เครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน)

公共关系 ย่อเป็น 公关 (ประชาสัมพันธ์)

电影明星 ย่อเป็น 影星 (ดาราภาพยนตร์)

环境保护 ย่อเป็น 环保 (รักษาสิ่งแวดล้อม)

外交部长 ย่อเป็น 外长 (รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ)

扫除文盲 ย่อเป็น 扫盲 (กวาดล้างผู้มีอิทธิพล)

保证价值 ย่อเป็น 保值 (รับประกันมูลค่า)

高等院校 ย่อเป็น 高校 (วิทยาลัย)

 

(โดยการย่อคำนามประเภทต่าง ๆ สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ด้านล่าง )

 

เดิมทีการย่อชื่อเป็นการย่อเพื่อเรียกขานชั่วคราว ปกติในสถานที่ที่มีความเป็นทางการ ก็จะใช้ชื่อเต็ม แต่ว่าบางครั้งชื่อย่อถูกใช้เรียกเป็นเวลานาน จึงทำให้เกิดความแพร่หลายมากขึ้น จนพัฒนากลายเป็นคำคำหนึ่งในที่สุด และชื่อเต็มกลับถูกเรียกน้อยลงไปเรื่อย ๆ เช่น

 

地铁（地下铁路）(รถไฟใต้ดิน)

空调（空气调节器） (เครื่องปรับอากาศ)

 

(2) คำย่อที่ไม่ได้เป็นคำนาม (非名词性缩略语)

 

คำย่อลักษณะนี้พบครั้งแรกในข่าวหนังสือพิมพ์ เนื่องจากการพัฒนาของโลกและสรรพสิ่ง แต่ว่าเพื่อที่จะประหยัดเวลาในการเรียกขานสิ่งใหม่ๆ นานเข้าคำย่อก็ถูกใช้อย่างแพร่หลายมากกว่า เกิดเป็นวลีใหม่ เช่น

 

农业人口转非农业人口 ย่อเป็น 农转非   (การเปลี่ยนแปลงจากประชากรชาวนาเป็นประชากรที่ไม่ใช่ชาวนา)

反对恐怖主义 ย่อเป็น 反恐 (การต่อต้านการก่อการร้าย)

 

แต่การย่อคำที่ไม่ได้เป็นคำนาม จะไม่ถูกนับว่าเป็นคำ จะนับเป็นแค่วลีเท่านั้น โดยปกติแล้วใช้ย่อวลีที่ค่อนข้างยาวให้เรียกได้ง่ายขึ้นเท่านั้น หากไม่ระมัดระวังอาจทำให้เกิดการใช้ผิดผลาดหรือเข้าใจผิด

 

 

(3) ย่อเป็นตัวเลข ( 数词略语)

 

สำหรับคำ วลีหรือภาษิตที่ค่อนข้างติดปากอยู่แล้ว ในการย่อก็จะหาอักษรที่เหมือนกันในวลีนั้นมาย่อโดยการนำ ตัวเลข + อักษรร่วมของวลี เช่น

 

百花齐放、百家争鸣 นำคำว่า 百 มาย่อเป็น 双百 (2 ร้อย)

(ร้อยบุปผาประชันโฉม ร้อยสำนักประชันปัญญา)

 

陆军、海军、空军 นำคำว่า 军 มาย่อเป็น 三军 (3 เหล่าทัพ)

(ทหารบก ทหารเรือ ทหารอากาศ)

 

西北、华北、东北 นำคำว่า 北 มาย่อเป็น 三北 (3 เหนือ)

(ตะวันตกเฉียงเหนือ ภาคเหนือ(ของจีน) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ)

 

广西、广东 นำคำว่า 广 มาย่อเป็น 两广 ( 2 กว่าง)

(กว่างซี กว่างตง)

 

อีกประเภทหนึ่งคือย่ออนุกรมของคำแล้วเติมคำบอกประเภทเข้าไป เช่น

 

金、木、水、火、土 ย่อเป็น 五行  

(ทอง ไม้ น้ำ ไฟ ดิน)

 

马、牛、羊、鸡、犬、豕 ย่อเป็น 六畜 (6 ปศุสัตว์)

 (ม้า วัว แพะ ไก่ สุนัข หมู)

 

2.วิธีการย่อคำ

วิธีการย่อคำของภาาาจีนหลักแล้วจะมีด้วยกัน 3 ประเภท คือ บีบอัด (压缩)  ละเว้น (截略) จัดประเภท (统括)

 

1. การบีบอัด 压缩

คือการนำเอาตัวอักษรที่แสดงความหมายหลักของคำมูลในคำมาย่อรวมกัน โดยละเว้นคำอื่นไป โดยวิธีนี้เป็นการย่อคำที่พบมากที่สุด โดยแบ่งเป็นลักษณะย่อย ๆ ได้ดังนี้

 

① นำเอาอักษรตัวแแรกของคำมาย่อรวมกัน 

 

邮政编码 ย่อเป็น 邮编 (รหัสไปรษณีย์)

科学教育 ย่อเป็น 科教 (การเรียนรู้ทางวิทยาศาสตร์) 

沧海桑田 ย่อเป็น 沧桑 (โลกได้เกิดวิบัติกลับตาลปัตรไปหมด)

北京大学 ย่อเป็น 北大  (มหาวิทยาลัยปักกิ่ง)

流行性感冒 ย่อเป็น 流感 (โรคไข้หวัดใหญ่)

彩色电视机 ย่อเป็น 彩电 (โทรทัศน์สี)

 

② นำเอาตัวอักษรตัวสุดท้ายมาย่อรวมกัน 

 

电影电视 ย่อเป็น 影视 (ภาพยนตร์ที่ฉายทางโทรทัศน์)

香港总督 ย่อเป็น 港督  (ข้าหลวงใหญ่แห่งฮ่องกง)

来信来访 ย่อเป็น 信访  (การร้องเรียนทางจดหมาย)

预防潮汛 ย่อเป็น 防汛 (การป้องกันน้ำหลาก)

 

③ นำเอาอักษาตัวแรก กับ อักษรตัวสุดท้ายมาประสมกัน

 

泰山北斗 ย่อเป็น 泰斗 (บุคคลที่ยิ่งใหญ่น่าเคารพ)

外交部长 ย่อเป็น 外长 (รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ)

微型电子计算机 ย่อเป็น 微机 (ไมโครคอมพิวเตอร์)  

监视观测 ย่อเป็น 监测 (เฝ้าติดตามดูความเคลื่อนไหว สังเกตสภาพการณ์)

 

④ นำเอาอักษรตัวสุดท้ายของคำแรกกับอักษรตัวแรกของคำหลังมาประสมกัน 

 

人民警察 ย่อเป็น 民警 (ตำรวจแห่งประชาชน)

治疗效果 ย่อเป็น 疗效 (ผลการรักษา)  

香港澳门 ย่อเป็น 港澳 (ฮ่องกง มาเก๊า)

调查处理 ย่อเป็น 查处 (ตรวจสอบและจัดการลงโทษ)

住房制度改革 ย่อเป็น 房改 (การปฏิรูประบบที่อยู่อาศัย)

 

⑤ คำนามประสมที่มากกว่า 2 คำมูล วิธีแรกก็จะตัดเอาพยางค์แรกของ 2 คำมาประสมกัน หรือต่อท้ายด้วยอักษรตัวสุดท้ายของคำนามนั้น ซึ่งมักแสดงประเภทหรือลักษณะของคำให้ชัดเจนขึ้น เช่น  

 

政治协商会议 ย่อเป็น 政协  (การประชุมเจรจาทางการเมือง)

北京广播学院 ย่อเป็น 北广  (วิทยาลัยการกระจายเสียงแห่งปักกิ่ง) 

人民代表大会 ย่อเป็น 人代会 (สภาผู้แทนราษฎร) 

环境卫生管理处  ย่อเป็น 环卫处  (กองรักษาความสะอาดสิ่งแวดล้อม)

 

⑥ คำนามประสมที่มากกว่า 2 คำมูล วิธีที่ 2 ก็คือเลือกเอาอักษรแรกของคำมูลแรก ผสมกับ อักษรตัวแรกของคำมูลสุดท้าย จบด้วยอักษรตัวสุดท้ายที่เป็นคำบอกลักษณะ เช่น 

 

安全理事会 ย่อเป็น 安理会   (คณะมนตรีความมั่นคง)

共产主义青年团 ย่อเป็น 共青团   (คณะยุวชนพรรคคอมมิวนิส) 

立体公路交叉桥 ย่อเป็น 立交桥   (สะพานข้ามแยกทางยกระดับ)

 

⑦ เลือกเอาอักษรหลักที่แสดงความหมายมาย่อ และตัดอักษรที่ไม่สำคัญออก และเรียงลำดับตามคำหรือวลีเดิม เช่น

 

四个现代化 ย่อเป็น 四化 (นโยบายสี่ทันสมัย)

全国人民代表大会 ย่อเป็น 全国人大 (สภาผู้แทนราษฎรแห่งชาติ)

关闭、停产、合并、转产 ย่อเป็น 关停并转 
(ปิดกิจการ – หยุดผลิต – ควบรวมกิจการ – เปลี่ยนแปลงธุรกิจ)

中国共产党第十七次全国代表大会 ย่อเป็น 十七大 (การประชุมสมัชชาใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์ครั้งที่ 17)

 

⑧ เลือกเอาอักษรหลักที่แสดงความหมายมาย่อ และตัดอักษรที่ไม่สำคัญออก แต่ไม่เรียงลำดับตามคำหรือวลีเดิม เช่น

 

联合国大会特别会议 ย่อเป็นและเรียงใหม่เป็น 特别联大  

(การประชุมพิเศษของสหประชาชาติ)

 

老化防止剂 ย่อเป็นและเรียงใหม่เป็น 防老剂  

(สารชะลอวัย)

 

中国共产党第十一届中央委员会第三次全体会议 ย่อเป็นและเรียงใหม่เป็น  十一届三中全会

(การประชุมร่วมของคณะกรรมาธิการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีนครั้งที่ 11)

 

 

 ⑨ ละอักษรที่ซ้ำกันในคำนามหรือนามวลี 2 คำเหลือแค่อักษรเดียว เช่น

中医、西医 ย่อเป็น 中西医  (แพทย์แผนปัจจุบันและแพทย์แผนจีน)

中学、小学 ย่อเป็น 中小学  (โรงเรียนประถมศึกษาและโรงเรียนมัธยม)

离休、退休 ย่อเป็น 离退休  (การเกษียณอายุ)

国内、国外 ย่อเป็น 国内外 (ในและต่างประเทศ)

师兄、师弟 ย่อเป็น 师兄弟  (รุ่นพี่รุ่นน้อง)

南朝、北朝 ย่อเป็น 南北朝 (สมัยใต้ – เหนือ)

 

⑩ คำหรือวลีบางคำเป็นคำทัพท์ศัพท์ผสมกับคำในภาษาจีนที่มีอยู่แล้ว จะเลือกเอาอักษรตัวแรกของคำทับศัพท์มาผสมกับอักษรตัวสุดท้ายของคำภาษาจีนที่ใช้อยู่ เช่น 

 

亚细亚洲 ย่อเป็น 亚洲 (เอเชีย)

哈尔滨市 ย่อเป็น 哈市  (เมืองฮาร์บิน)

加利福尼亚州 ย่อเป็น 加州 (รัฐเคริฟอเนีย)

华沙条约组织 ย่อเป็น 华约  (กติกาสัญญาวอร์ซอ)

奥林匹克运动会 ย่อเป็น 奥运会 (โอลิมปิคเกมส์)

欧罗巴洲 ย่อเป็น 欧洲 (ยุโรป)

 

1. การละเว้น 截略

วิธีการก็คือย่อตัวอักษรที่ไม่ใช้ตัวอักษรที่แสดงความหมายหลักของคำออก เหลือไว้แค่ตัวอักษรที่แสดงความมายหลัก โดยแบ่งเป็น 3 ประเภทดังนี้

 

① เหลือไว้ด้านหน้า (截头式)

甘肃 ย่อเป็น 甘  (มณฑลกานซู่)

陕西 ย่อเป็น 陕  (มณฑลส่านซี)

清华大学 ย่อเป็น 清华  (มหาวิทยาลัยชิงฮว๋า)

复旦大学 ย่อเป็น 复旦 (มหาวิทยาลัยฟู่ตั้น)

《聊斋志异》 ย่อเป็น 《聊斋》(เหลียวไจ)

คำทับศัพท์บางตัว เพื่อให้ใจความกระชับหรือต้องการย่อ ก็สามารถตัดลดรูปลงได้เช่นกัน โดยมีคุณลักษณที่ถือว่าเป็นคำ 1 คำ เช่นกัน เช่น

的士 ย่อเป็น 的 (แท็กซี่)

瓦特 ย่อเป็น 瓦 (วัตต์)

安培 ย่อเป็น 安 (แอม – แอมแปร์)

卡路里 ย่อเป็น 卡  (แคล – แคลอรี่)

摩尔 ย่อเป็น 摩 (โมล)

 

② เหลือไว้แต่ด้านหลัง (截尾式)

 

天津 ย่อเป็น 津 (เทียนจิน)

四川 ย่อเป็น 川  (เสฉวน)

中国人民解放军 ย่อเป็น 解放军 (กองทัพปลดแอกแห่งชาติจีน)

《崔莺莺待月西厢记》ย่อเป็น 《西厢记》 (นิราศตะวันตก)

 

③ ตัดหัวท้าย เหลือไว้แค่ตรงกลาง (截腹式)

 

阿拉伯也门共和国 ย่อเป็น 也门 (เยเมน)

《春秋谷梁传》 ย่อเป็น 《谷梁》 (อรรถาธิบายกู่เหลียง)

 

3.การจัดประเภท (统括)

 

การจัดประเภทก็คือการดึงเอาอักษรร่วมในอนุกรมคำศัพท์ออกมา และเติมตัวเลขหรือวลีแสดงตัวเลขด้านหน้าตัวอักษรตัวนั้นเพื่อเป็นการย่อความ และตัดส่วนอื่นๆทิ้งไป แบ่งเป็น 3 ประเภท คือ

1．รวมอักษรตัวหน้า (取头式)

通邮、通航、通商 ย่อเป็น 三通 3 – ติดต่อ

(การติดต่อทางการขนส่ง การติดต่ออากาศ การติดต่อทางการค้า ระหว่างจีนและใต้หวัน )

 

反贪污、反浪费、反官僚主义 ย่อเป็น 三反 3 – ต่อต้าน

(ต่อต้านคอรัปชั่น ต่อต้านการใช้อย่างสิ้นเปลือง ต่อต้านอำมาตยาธิปไตย)

 

广西、广东 ย่อเป็น 两广 2 – กว่าง

(กว่างซี กว่างตง)

 

代表中国先进生产力的发展要求、代表中国先进文化的前进方向、代表中国最广大人民的利益

ย่อเป็น 三个代表  3 – ตัวแทน 

ตัวแทนของความต้องการด้านการผลิตที่ล้ำหน้าของจีน  

ตัวแทนของทิศทางการพัฒนาของวัฒนธรรมจีน

ตัวแทนของผลประโยชน์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของจีน

 

2． รวมอักษรตัวท้าย (取尾式)

西汉、东汉 ย่อเป็น 两汉  2 -ฮั่น (ฮั่นตะวันตก – ฮั่นตะวันออก)

身体好、学习好、工作好 ย่อเป็น 三好  3 – ดี (สุขภาพดี เรียนดี การงานดี)

工业现代化、农业现代化、国防现代化、科学技术现代化

ย่อเป็น 四个现代化  

 (การพัฒนาอุตสาหกรรทให้ทันสมัย การพัฒนาเกษตรกรรมให้ทันสมัย การพัฒนาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศให้ทันสมัย การพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีให้ทันสมัย)

3． รวมอักษรตรงกลาง (取腹)

当老实人、说老实话、办老实事 ย่อเป็น 三老  (เป็นคนซื่อสัตย์ พูดความจริง ทำเรื่องสุจริต)

基础教育、职业教育、成人教育 ย่อเป็น 三教  (การศึกษาขั้นพื้นฐาน การศึกษาด้านอาชีพ การศึกษาผู้ใหญ่)

 

นอกจากตัวอย่างด้านบนแล้ว ยังมีคำย่อบางคำที่ผ่านการย่อหลายครั้ง เช่น 

欧共体  มากจาก 欧洲经济共同体

และ 欧洲 ก็ถูกย่อมาจาก 欧罗巴洲

 

3.สาเหตุของการย่อคำ (缩略语产生的主要原因)

 

ตั้งแค่ทศวรรษที่ 80 เป็นต้นมา คำในภาษาจีนก็ถูกย่อลงเป้ฯจำนวนมาก โดยหากจะทำความเข้าใจให้ถ่องแท้ จะต้องศึกษาเอกลักษณ์และเอกลักษณ์ทางภาษาศาสตร์ของภาษาจีนปัจจุบัน โดยเหตุผลที่เป็นปัจจัยพื้นฐานมี 2 กรณีดังนี้

1.ภาษาถูกใช้แสดงความหมายทางเศรษฐกิจ

 

ทุกคนคงทราบเป็นอย่างดีว่าภาษาเป็นเครื่องมีอสื่อสารอย่างหนึ่ง ที่ใช้ในการศึกษาและการดำรงชีวิตประจำวัน และสารที่ถูกสื่ออกมานี้หากย่อยออก ก็จะพบว่าประโยคล้วนมีส่วนประกอบมาจากคำและวลี ดังนั้นในการสื่อสารบางเรื่องอาจจะต้องการคุณภาพ และต้องการสื่อสารเนื้อหาไปในระยะเวลาอันสั้น  จึงต้องมีการตัดคำบางคำออก แต่การย่อคำในภาษาจีนจะไม่เหมือนกับภาษาไทย คภในภาษาจีนคำเต็มเมื่อเปรียบเทียบกับคำย่อแล้วจะพบว่า แม้ว่าคำย่อจะมีเนื้อหาสั้น พยางค์ในการพูดจะน้อยกว่าแต่ก็ยังคงความหมายที่ครบถ้วน สามารถสื่อสารเนื้อหาออกมาได้อย่างไม่ขาดตกบกพร่อง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสมัยแห่งการสื่อสารเช่นปัจจุบัน จังหวะในการใช้ชีวิตของผู้คนเป็นไปอย่างรวดเร็ว เนื้อหาที่สื่อสารกันก็เพิ่มขึ้นเป็นเงาตามตัว ดังนั้นทุกคนต่างหาวิธีการที่ใช้เวลาสื่อสารให้สั้นที่สุดแต่ได้รับเนื้อหามากที่สุด ดังนั้นในยุคไกล้ที่ผ่านมาจึงพบคำย่อภาษาจีนจำนวนมาก เช่น 微机 มาจาก 微型电子计算机 // 地铁 มาจาก 地下铁路 // 超市 มาจาก 超级市场 

2. แนวโน้มของคำในภาษาจีนมักถูกแต่งให้เป็นคำ 2 พยางค์

ภาษาจีนมีกระบวนการในการพัฒนามาหลายพันปี ปรากฎว่าคำพยางค์เดียวเริ่มพัฒนาเป็นคำพหุพยางค์ (ส่วนมากเป็นคำ 2 พยางค์) อธิบายให้เห็นภาพก็คือ ภาษาจีนยุคโบราณมักเป็นคำพยางค์เดียว ต่อมาในสมัยศตวรรษที 3-7 ช่วงสมัยเว่ยจิ้นและเหนือใต้เป็นต้นมา คำในภาษาจีนเริ่มพัฒนาเป็นคำพหุพยางค์ โดยเฉพาะคำ 2 พยางค์จะพบมากที่สุด และในการย่อคำก็จะตัดเอาคำหลักที่เคยเป็นคำพยางค์เดียวพวกนั้นมาประกอบขึ้นใหม่ตามความนิยมคือ 2 พยางค์