“懂” เป็นคำกริยา (动词) แปลว่า “รู้”, “เข้าใจ” (知道、了解) เช่น
懂泰语
“明白” เป็นคำกริยา (动词) และคำคุณศัพท์ (形容词) แปลว่า “รู้”, “(ทำความ) เข้าใจ (เนื้อหา, ความหมาย ฯลฯ) ได้ง่าย ได้อย่างชัดเจน” (清楚、明确) เช่น
懂泰语 (ใช้ 明白 ไม่ได้)
他讲得很明白。
老师讲得很明白。 (ใช้ 懂 ไม่ได้)
十分明白 (ใช้ 懂 ไม่ได้)
懂事 (ใช้ 明白 ไม่ได้)
“明白” ยังมีความหมายว่า “ฉลาด”, “เข้าใจเรื่องราว เหตุผล” เป็นต้น เช่น 明白人 (ใช้ 懂 ไม่ได้)
“知道” เป็นคำกริยา แปลว่า “รู้เข้าใจในข้อเท็จจริง (เรื่องราว) และเหตุผล (ของเรื่องราวนั้น)” ความหมายเหมือน “懂得” ซึ่งเป็นคำกริยา แปลว่า “รู้ เข้าใจ (ความหมาย และวิธีการใช้ เป็นต้น)”
“知道” และ “懂得” ต่างกันตรงกรรม (宾语) ของ “知道” จะเป็นคน หรือเรื่องราวต่างๆ ก็ได้ ส่วนกรรมของ “懂得” ต้องเป็นเรื่องราวเท่านั้น เช่น
懂得道理/知道道理
我懂得她的意思/我知道她的意思。
我知道他。 (ใช้ “懂得” ไม่ได้)
你懂得这个语法吗？/你知道这语法吗？
“了解” และ “理解” เป็นคำกริยาทั้งคู่
“了解” แปลว่า “รู้ หรือเข้าใจอย่างชัดเจน” (知道得清楚)
“了解” เป็นการ “รู้ เข้าใจในสถานการณ์ของบุคคล หรือเหตุการณ์ (เช่น รู้ชื่อเสียงเรียงนาม, รู้ภูมิหลัง, รู้ที่มาที่ไป ฯลฯ)”
“理解” แปลว่า “เข้าใจอย่างลึกซึ้ง” (很深地了解)
“理解” เป็นการ “เข้าใจเหตุผล, สาเหตุ, เนื้อหาสาระ แนวคิด อารมณ์ ความรู้สึกต่างๆ เป็นต้น”
ทั้งนี้ “了解” และ “理解” ไม่สามารถใช้แทนกันได้
มาดูตัวอย่างประโยคกัน
我了解他。 (รู้ว่าเขาเป็นคนใคร เป็นคนอย่างไร)
我理解他。 (รู้ว่าเขาคิดอย่างไร, เข้าใจเหตุผลว่าทำไมเขาถึงคิด หรือทำเช่นนั้น)
我想了解一下儿这儿的情况。 (ความหมาย คือ 打听、调查, ประโยคนี้ใช้ 理解 ไม่ได้)
我还不太理解老师讲的语法。 (ประโยคนี้ใช้ 了解 ไม่ได้)
你能理解她的心情吗？ (ประโยคนี้ใช้ 了解 ไม่ได้)
我和他只是普通朋友，对他还不太了解。 (ประโยคนี้ใช้ 理解 ไม่ได้)
CR.Gunthasith Lertpraingam