“刚才” เป็นคำนาม หมายถึง “เวลา” ที่การกระทำ หรือเหตุการณ์เกิดขี้นไม่นาน หรือไม่ห่างจากเวลาที่ผู้พูดๆ ถึงก่อนหน้านั้น ตรงกับภาษาไทยว่า “เมื่อสักครู่ (นี้)” หรือ “เพิ่งเมื่อสักครู่ (นี้)“
“刚”，“刚刚” เป็นคำกริยาวิเศษณ์ ใช้ขยาย หรือวางหน้าคำกริยา (หรือคำคุณศัพท์) เพื่อบอกว่าการกระทำ หรือเหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นไม่นาน หรือเพิ่งจะเกิดขึ้นไม่นาน ตรงกับภาษาไทยว่า “เพิ่งจะ“, “สักครู่” หรือ “สักครู่นี้”
เมื่อ “刚才”เป็นคำนาม (1) จึงวางหน้าประธาน ได้, (2) วางหลังบุพบท เช่น “比”，“跟”，“在”ได้ และ (3) เป็นส่วนขยาย (หรือทำหน้าที่ขยาย) คำนามได้
“刚”，“刚刚” ใช้ (ทำหน้าที่) แบบนี้ไม่ได้ (ทั้ง 3 กรณี) เพราะ “刚”，“刚刚” เป็นกริยาวิเศษณ์นั่นเอง
ลองดูตัวอย่างประโยคต่อไปนี้
刚才，王老师来找过你。(วางหน้าประธาน)
刚才，我看了一会儿电视。(วางหน้าประธาน)
我的眼睛比刚才好多了，不那么痛了。(เป็นกรรมของบุพบท “比”)
这件事就发生在刚才。(เป็นกรรมของบุพบท “在”)
刚才的事我都看见了。(เป็นส่วนขยายคำนาม)
他把刚才的想法跟经理说了一遍。(เป็นส่วนขยายคำนาม)
เมื่อ“ 刚才”，“刚”，“刚刚”วางไว้หน้าคำกริยา (ภาคแสดง)
“刚才” จะใช้กับเวลา หรือเหตุการณ์ปัจจุบันเท่านั้น (หมายถึงไม่ห่างจากเวลาปัจจุบันมากนัก) และบ่งบอกเวลาที่เฉพาะเจาะจง ประโยคที่ใช้“刚才” จึงไม่สามารถมีคำบอกเวลาอื่นได้อีก
“刚”，“刚刚” นอกจากใช้กับเวลา หรือเหตุการณ์ปัจจุบัน ยังใช้กับเวลา หรือเหตุการณ์ในอดีตได้ด้วย แต่ไม่ได้บ่งบอกเวลาที่เฉพาะเจาะจง ประโยคที่ใช้“刚”，“刚刚” จึงมีคำบอกเวลาอื่นได้ด้วย เช่น
他刚才去操场打了一会儿球。(ใช้กับเหตุการณ์ปัจจุบัน)
我刚/刚刚从医院回来。(ใช้กับเหตุการณ์ปัจจุบัน)
昨天，天刚/刚刚亮，他就走了。(ใช้กับเหตุการณ์ในอดีต)
现在刚/刚刚上课。(ใช้กับเหตุการณ์ปัจจุบัน)
刚来的时候，她谁也不认识。(ใช้กับเหตุการณ์ในอดีต)
最近他刚/刚刚开始上课。(ใช้กับเหตุการณ์ปัจจุบัน)
“刚”，“刚刚”สามารถวางไว้หน้าคำกริยา (ภาคแสดง) ได้เลย และหลังคำกริยา (ภาคแสดง) จะตามด้วยบทเสริม (เช่น ช่วงเวลา, ผลลัพธ์ ฯลฯ) ได้เลยเช่นเดียวกัน
“刚才”โดยทั่วไป จะต้องมีส่วนประกอบอื่น (คำ หรือวลีอื่น) เข้ามาประกอบด้วย เช่น
刚/刚刚站起来
刚/刚刚坐一会儿
刚/刚刚记住
刚才才站起来 (มีกริยาวิเศษณ์ (บทขยายภาคแสดง) “才”ประกอบเข้ามาด้วย)
刚才已经坐了一会儿了 (มีกริยาวิเศษณ์ (บทขยายภาคแสดง) “已经”และบทเสริม “一会儿了”ประกอบเข้ามาด้วย)
รูปปฏิเสธ ต้องวาง “不”，“没”หลัง“刚才”ส่วนประโยคที่ใช้ “刚”ไม่ใช้กับ “不”，“没” เช่น
刚才没做
你刚才怎么不说？
我刚才没告诉你。
“刚刚” บ่งบอกเวลา (ห่างจากเวลาที่พูด หรือเกิดเหตุการณ์) ที่สั้น กระชั้นกว่า“刚”ลองเปรียบเทียบประโยค 2 ประโยคนี้
他刚回来。
他刚刚回来。
ข้อแตกต่าง และวิธีใช้ของ “刚才”，“刚”，“刚刚” ยังมีรายละเอียดปลีกย่อยอีกพอสมควร สำหรับ “มือใหม่หัดเรียน/ใช้ภาษาจีน” รู้เท่านี้ก็เยี่ยมแล้ว