“冷” (หนาว) และ “凉” (เย็น) เป็นคำคุณศัพท์ และหมายถึงอุณหภูมิต่ำทั้งคู่ ซึ่งถึงแม้ 2 คำนี้จะใช้บรรยายสภาพ (อากาศที่มี) อุณหภูมิต่ำเหมือนกัน แต่ 2 คำนี้ ก็ใช้แทนกันไม่ได้
“冷” มักใช้กับการบรรยายสภาพอากาศเป็นหลัก เป็นความรู้สึก หรือรับรู้ (ความหนาวเย็น อุณหภูมิต่ำ) โดยไม่จำเป็นต้องแตะต้อง หรือสัมผัสโดยตรง (ก็รับรู้ได้) เช่น
冷空气
今天真冷。
冷得浑身发抖。
ส่วน “凉” ก็หมายถึงอุณหภูมิต่ำเช่นเดียวกัน แต่ (มักจะ) เป็นการรับรู้ หรือสัมผัสกับสิ่งของนั้นโดยตรง จึงจะรับรู้ถึงความเย็น อุณหภูมิต่ำของสิ่งของนั้นๆ เช่น
他的脸真凉。
茶凉了。
游泳池的水太凉了。
นอกจากนั้น “凉” ยังใช้บรรยายสภาพอากาศได้เช่นเดียวกับ “冷” แต่อุณหภูมิของ “凉” (เย็น) จะสูงกว่า “冷” (หนาว) ลองเปรียบเทียบประโยคตัวอย่างต่อไปนี้
天气真冷。
天气有点凉。
ส่วน “寒冷” หมายถึงอุณหภูมิต่ำเช่นเดียวกัน (“寒” ก็คือ “冷” นั่นเอง) เป็นคำคุณศัพท์ ใช้บรรยายสภาพอากาศ หรือดินฟ้าอากาศ เช่น 气候寒冷
คำตรงข้ามของ “冷” คือ “热” ส่วนคำตรงข้ามของ “寒” คือ “暑” (แปลว่า “ร้อน” เหมือนกัน)
พูดถึงอากาศ (หรืออุณหภูมิ) หนาวๆ เย็นๆ ไปแล้ว เรามาดู (เปรียบเทียบ) คำคุณศัพท์ที่ใช้บรรยายอากาศ หรืออุณหภูมิอีกคู่หนึ่ง คือ “暖和” และ “温暖“
“暖和” และ “温暖” ใช้บรรยายสภาพอากาศ (อุณหภูมิ) ที่ไม่ร้อนไม่หนาว (เย็น) เกินไป พอดีๆ หรือ “อบอุ่น” นั่นเอง
“暖和” นิยมใช้ในภาษาพูดมากกว่า และมักใช้บรรยายสภาพอากาศในช่วงเวลาสั้นๆหรือ 天气 และสภาพแวดล้อม (环境) เป็นหลัก
ในขณะที่ “温暖” นิยมใช้ในภาษาเขียนมากกว่า และมักใช้บรรยายดินฟ้าอากาศ หรือ 气候 และแสงแดด (阳光) เช่น
今天真暖和。
这间房子很暖和。
温暖如春
这儿的气候温暖宜人。
温暖的阳光
นอกจากนั้น “温暖” ยังใช้บรรยาย “บรรยากาศ” ที่อบอุ่นเป็นกันเองของหมู่คณะ, กลุ่มคน, ครอบครัว, เพื่อนฝูง เป็นต้น เช่น
温暖的家庭
温暖的团体
และถึงแม้ “暖和“、”温暖” จะเป็นคำคุณศัพท์ทั้งคู่ แต่มีเพียง “暖和” เท่านั้น ที่ใช้ในรูปซ้ำคำ AABB คือ 暖暖和和 ได้ และ (เมื่อซ้ำคำแล้ว) สามารถใช้เป็นบทขยายภาคแสดง (状语) ได้ เช่น
这件羽绒服暖暖和和的，舒服极了。
暖暖和和地围着火堆
คำคุณคำศัพท์ (เกี่ยวกับอุณหภูมิ หรืออากาศ) คู่สุดท้าย คือ “凉爽” และ “凉快” ซึ่งแปลว่า เย็นสบาย หรือเย็น (ชื่น) ใจฯลฯ
“凉爽” และ “凉快” เป็นความรู้สึก “เย็นสบาย”, “เย็น (ชื่น) ใจ”, “(เย็น) สดชื่น” ที่เกิดจากสภาพแวดล้อม หรือสภาพอากาศ ทำให้คนเกิดความรู้สึกดังกล่าว หรือจะใช้บรรยายสภาพอากาศ “เย็นสบาย” โดยตรงก็ได้ เช่น
到了秋天，凉快/凉爽多了。
树下边很凉快/凉爽。
ข้อแตกต่าง คือ “凉快” ยังใช้เป็นคำกริยาได้ด้วย หมายถึงทำให้ (รู้สึก) เย็นสบาย เช่น 喝点酸梅汤，凉快凉快吧。
CR.Gunthasith Lertpraingam