魏晋南北朝的服饰
เครื่องแต่งกายสมัยเว่ย จิ้น ราชวงศ์เหนือใต้ (หนานเป่ย)
ปี 220 ถึง ปี 581
汉代立国400年后，皇室衰微，中国内部分崩离析，出现了以魏为首的三国鼎立，两晋争权，周边的许多游牧民族也乘虚而入，先后在中原地区建立了十多个小王朝。这使得公元3世纪至6世纪的中国处于空前混乱的魏晋南北朝时期。战争和民族大迁徙使不同民族和不同地域的文化相互碰撞、交流，传统服饰的机能性在这一时期得到加强，在美学风格上则是追求“仙风道骨”的飘逸和脱俗。
๔๐๐ ปีหลังจากสถาปนาราชวงศ์ฮั่น พระราชวงศ์ก็เริ่มเสื่อมโทรมและแตกออกเป็น ๓ แคว้น (สามก๊ก) ซึ่งแคว้นวุ่ย (เว่ย) เป็นแคว้นที่มีอำนาจที่สุดจากสามแคว้นที่คานอำนาจกันอยู่เหมือนหม้อติ่งสามขา แต่ผู้ที่มีอำนาจภายหลังกลับเป็นแคว้นจิ้น ต่อมาชนเผ่าเร่ร่อนรอบๆจึงฉวยโอกาสบุกเข้าไปในพื้นที่ที่ยังไม่มีการป้องกันและมีการตั้งแคว้นเล็กๆต่างๆนับสิบแคว้นในพื้นที่จงง้วน (ที่ราบภาคกลางลุ่มแม่น้ำฮวงโห) ซึ่งทำให้จีนในศตวรรษที่ ๓ ถึง ๖ แตกเป็น แคว้น วุ่ย จิ้น และราชวงศ์เหนือใต้ที่สับสนวุ่นวายเป็นอย่างยิ่ง การสู้รบระหว่างชาติพันธุ์ทำให้วัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ได้ผสมสานรวมกัน และแลกเปลี่ยนกัน ลักษณะการใช้ของเสื้อผ้าเครื่องแต่งกายต่างๆก็ได้พัฒนาให้ดีขึ้นในสมัยนี้ ในทางสุนทรียศาสตร์มันก็คือการค้นหา “ความงามซึ่งเป็นอมตะ” อันหรูหราและละเมียดละไม
漆纱笼冠是魏晋南北朝时期极具特色的主要冠式。当时的男子和女子都可以佩戴。因为它是使用黑漆细纱制成的，所以得名“漆纱笼冠”。冠的特点是平顶，两侧有耳垂下，下边用丝带系结。
เกี้ยวผ้าตาข่าย
เกี้ยวผ้าตาข่ายเป็นหมวกกวานที่มีความเป็นเอกลักษณ์ในยุคราชวงศ์ เว่ย จิ้น และราชวงศ์เหนือใต้ ชายหญิงสมัยนั้น ต่างก็สวมเกี้ยวประเภทนี้ได้ เนื่องจากทำด้วยไหมพรมสีดำ จึงได้ชื่อว่าเกี้ยวผ้าตาข่าย ความโดดเด่นของหมวกกวานประเภทนี้คือ ส่วนบนจะเรียบแบน มีส่วนปิดใบหูทั้งสอง ด้านข้างล่างของส่วนที่ปิดใบหูนั้นจะมีเชือกผูกอยู่
戴梁冠、穿衫子的文吏（顾恺之《洛神赋图》局部
大袖宽衫
魏晋时期的人们崇尚道教和玄学，因为祈望长生不老，所以炼制丹药服用的情况较为普遍。服食丹药后常使身体发热，不适合穿紧身的衣服，加之当时的人们大多追求“仙风道骨”的风度，所以这一时期的人们喜欢穿宽松肥大的衣服，世称“大袖宽衫”。
เสื้อใหญ่แขนกว้าง
ผู้คนในยุคเว่ย จิ้น มีความเชื่อในลัทธิเต๋าและอภิปรัชญา(เล่าจื๊อ/จวงจื๊อ/โจวอี้)กันมาก เนื่องจากหวังว่าจะมีชีวิตเป็นอมตะ ดังนั้นความคิดเรื่องยาอมตะจึงแพร่หลายมากในยุคนั้น หลังจากกินยาอมตะเข้าไป มักทำให้ร่างกายเกิดความร้อนรุ่ม จึงไม่เหมาะกับการแต่งกายในชุดที่รัดแน่นเกินไป และการที่ผู้คนส่วนมากที่ต่างเสาะแสวงซึ่ง “ความอมตะแบบเซียน”ดังนั้นผู้คนจึงนิยมใส่เสื้อผ้าที่หลวมโพรกกัน ซึ่งเรียกว่า เสื้อใหญ่แขนกว้าง
|
穿大袖衫、间色条纹裙的贵妇及其侍从 |
穿大袖宽衫的贵族及侍从（顾恺之《洛神赋图》局部） |
裤褶
裤褶是实际上一种上衣下裤的组合，它的基本款式是上身穿大袖衣，下身穿肥腿裤。裤褶原来是北方游牧民族的传统服装，到了南北朝时期，这种服装开始在汉族地区广为流行，裤口也越来越大， 为了行动方便，人们用1米左右的锦带将裤腿缚住，称为“ 缚裤” 。后来衣袖和裤口愈加宽大，时称“广袖褶衣”、“大口裤”，一时之间成为南北朝时期盛行的服饰。
ชุดเสื้อและกางเกงขาจีบ (ชุดคู่เจ่อ)
คือชุดที่เป็นเสื้อและกางเกง รูปแบบพื้นฐานของมันก็คือ ด้านบนสวมใส่เสื้อแขนกว้าง ส่วนด้านล่างสวมใส่กางเกงที่มีขากางเกงกว้าง ชุดคู่เจ่อมีที่มาจากเสื้อผ้าดั้งเดิมของชนเผ่าเร่ร่อนทางตอนเหนือ เมื่อถึงยุคราชวงศ์เหนือใต้ เสื้อผ้าชนิดนี้เริ่มเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายในหมู่ชาวฮั่น ส่วนขาของกางเกงยิ่งนานไปยิ่งมีขนาดใหญ่ขึ้น และเพื่อความสะดวกในการเดิน จึงใช้ผ้าที่ยาวประมาณ ๑ เมตรผูกไว้ที่ขากางเกง เรียกว่า “ฟู่คู่” ภายหลังแขนเสื้อและขากางเกงได้มีขนาดใหญ่ขึ้นมาก จึงถูกเรียกว่า “เสื้อแขนกว้าง” และ “กางเกงขาบาน” ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นเครื่องแต่งกายที่นิยมกันมากในสมัยราชวงศ์เหนือใต้
|
加拿大多伦多皇家博物馆藏北魏彩绘陶文武士俑 |
（北朝陶俑，传世实物） |
杂裾垂髾服
魏晋时期的女子在深衣的下摆部分要接上重重叠叠的三角形装饰布，又在腰上系围裳，从围裳下面再伸出许多长长的飘带。由于使用了轻柔飘逸的丝绸材料，所以这两种装饰使女子在走动的时候，更加富有动感和韵律感。后来，这两种装饰逐渐合二为一，这就是杂裾垂髾服的造型。杂裾垂髾服使魏晋的女子充满灵动、飘逸的气质。
ชุดแพรแถบไหมระย้า
ส่วนที่ห้อยลงมาจากชุดเซินอีของผู้หญิงในสมัยเว่ยจิ้นเป็นแถบผ้ารูปสามเหลี่ยมที่ซ้อนทับกันอยู่ นอกจากนั้นยังมีแบบที่ห้อยแถบผ้าผืนใหญ่ไว้ด้านหน้า ใต้แถบผ้านั้นก็มีแถบผ้าแพรอีกหลายชิ้นห้อยลอดออกมา และเนื่องจากการใช้ผ้าไหมผ้าแพรที่มีลักษณะอ่อนนุ่มเบาบาง ดังนั้นเวลาที่บรรดาหญิงสาวเหล่านี้กำลังย่างก้าว จึงทำให้แพรพรรณพวกนั้นโบกสะบัดตามแรงลม ดูเป็นการเคลื่อนไหวที่ไม่หยุดนิ่งเหมือนสายน้ำไหล ภายหลังได้มีการเพิ่มแถบผ้าประดับ ชุดทั้งสองรูปแบบจึงได้รวมอยู่ในชุดเดียวกัน ซึ่งก็คือชุดแพรแถบไหมระย้านี้เอง ซึ่งการแต่งกายลักษณะนี้ทำให้สาวสมัยเว่ยจิ้นดูเด่นเป็นสง่า เต็มไปด้วยความหรูหรา
衫裙
衫裙是魏晋女子的常服，上衣的衫紧身合体，袖子宽肥；下边的裙子多折裥，裙长拖地，宽松舒展。这种上俭下丰的造型，加上丰盛的配饰，能够展现出魏晋女子潇洒俊美的风度。这也是中国传统女装的经典造型。
ชุดกระโปรงซานฉวิน
ชุดกระโปรงซานฉวินเป็นเครื่องแต่งกายที่ผู้หญิงในยุคเว่ยและจิ้นส่วมใส่อยู่เป็นประจำ ตัวเสื้อส่วนบนมีความพอดีกับร่างกาย (รัดรูป) แขนเสื้อกว้าง ส่วนล่างเป็นกระโปรงจีบ ชายกระโปรงยาวลากพื้น ซึ่งหลวม สวมใส่สบาย เป็นเสื้อผ้าที่ด้านบนเรียบง่ายแต่ด้านล่างหรูหรา และเมื่อประดับเครื่องประดับที่โอ่อ่าเข้าไป ก็ยิ่งเผยถึงความสวยสะโอดสะองในกายสาวชาวเว่ยและจิ้นออกมา ซึ่งก็คือสไตล์การแต่งกายดั่งเดิมของสาวจีนนั่นเอง
女子发髻
魏晋的女子流行使用假发梳妆发髻。有的在头顶梳十字形发髻，余发下垂，称“十字髻”；有的将头发反复盘桓，然后做髻，称“盘桓髻”；还有的将头发梳理成凌空摇摆的发环，称“飞天髻”。魏晋女子使用假发是为了增加发髻的高度。她们常常在发髻上再饰以鲜花、簪子等，更增添了女性的魅力。
ทรงผมสตรีเว่ยจิ้น
ผู้หญิงชาวเว่ยและจิ้นนิยมใช้ผมปลอมสำหรับประดับทรงผม มีทรงที่หวีเป็นตัวอักษร 十 อยู่บนศีรษะ ส่วนผมที่เหลือก็ปล่อยให้ห้อยไว้ด้านหลัง เรียกทรงนี้ว่า “ทรงไม้กางเขน” บ้างก็นำผมขดเป็นมวยวนอยู่บนศีรษะ แล้วจัดเป็นทรง เรียกว่า “ทรงก้นหอย” บ้างก็ทำผมเป็นวงๆปล่อยให้ไหวไปมา เรียกว่า ทรงเหิรโพยม และยังใช้ผมปลอมสำหรับเพิ่มความสูงของผม พวกนางมักจะนำดอกไม้สดหรือกิ๊บประดับผมไว้ ซึ่งเพิ่มความเสน่ห์แบบผู้หญิงให้กับพวกนาง
|
戴小冠、穿襦裙的乐人 |
穿对襟衫子、长裙穿戴展示图 （根据出土陶俑复原绘制） |
文士服饰
玄学、道教和佛教在魏晋时期广泛流行，互相影响，成为一时的风气。文人士大夫阶层在这种时代思潮的影响下，崇尚虚无，不拘礼法，更有甚者放浪不羁，追求仙风道骨，在服饰上就表现为喜好穿宽松的衫子，袒胸露怀，无拘无束。
เครื่องแต่งกายเหล่าบัณฑิต
ในยุคเว่ยจิ้น อภิปรัชญา ลัทธิเต๋า และพุทธศาสนา เป็นที่นิยมกันอย่างขว้างขวาง ทั้งยังส่งผลซึ่งกันและกัน อันเป็นกระอยู่ช่วงเวลาหนึ่ง ซึ่งเหล่านักพรต บัณฑิตทั้งหลายต่างก็ตกอยู่ใต้แนวความคิดเช่นนี้ทั้งสิ้น คือ ปลีกวิเวก ไม่ใส่ใจกับกฎเกณฑ์ต่างๆ คือไม่สนอะไรเลยสักนิด มุ่งเพียงบำเพ็ญตบะเพื่อหาหนทางเป็นเซียน ทางด้านเครื่องแต่งกายก็ชอบสวมเสื้อผ้าที่หลวมเบาสบาย มักเปลือยหน้าอกรับหยาดน้ำค้าง ไม่สนใจอะไรอะไรทั้งหมดทั้งมวล
|
戴巾子、穿宽衫的士人 （孙位《高逸图》局部） |
梳丫髻或裹巾子、穿翻领袍服的士人（《北齐校书图》局部） |
百姓服饰
魏晋时期的百姓服饰十分丰富，绘画中的采桑、屯垦、狩猎、畜牧宴饮等现实生活中的各种场景中，留下了大量平民百姓的服饰形态，如女子的裙裳、农民的袍服、猎人的巾帽、牧者的绑腿等。
เครื่องแต่งกายของสามัญชน
เครื่องแต่งกายของสามัญชนในยุคเว่ยจิ้นมีความหลากหลายเป็นอย่างมาก ซึ่งส่งผลมาจากกิจกรรมในชีวิตประจำวัน เช่นมีภาพวาดลูกหม่อน ภาพวาดการสร้างบ้านเรือน ภาพวาดการล่าสัตว์ ภาพวาดการเลี้ยงสัตว์ ภาพวาดงานฉลองต่างๆ สิ่งต่างๆรอบกายเหล่านี้ส่งผลต่อการแต่งกายทั้งสิ้น ทั้งกระโปรงของสตรี ชุดคลุมของชาวนา หมวกผ้าของนายพราน กางเกงหุ้มขาของคนเลี้ยงแกะ เป็นต้น ล้วนมาจากกิจกรรมหรืออาชีพทั้งนั้น
戴巾帻、穿袍服的信使 （甘肃嘉峪关出土砖画）
穿袍服、围裳的采桑妇女 （甘肃嘉峪关出土砖画）
穿袍服的农民及农妇 （甘肃嘉峪关出土砖画）
戴毡帽、穿袍服的猎人 （甘肃嘉峪关出土砖画）
裲裆铠
南北朝时的主要铠甲是裆铠，其材料大多采用坚硬的金属和皮革，甲片的形状分为长条形和鱼鳞形两种，在胸背处通常会采用精巧的鱼鳞纹小形甲片，以增强铠甲的机能性。将士一般会在裆甲内衬一件厚实的、布帛制作的裲裆衫，以防止坚硬的甲片擦伤肌肤。
ชุดเกราะเหลี่ยงตาง
ชุดเกราะที่สำคัญในยุคราชวงศ์เหนือใต้คือชุดเกราะเหลี่ยงตาง วัสดุที่ใช้ทำชุดเกราะเหลี่ยงตางก็คือโลหะ หนังสัตว์ และกระดองสัตว์ เนื่องจากวัสดุเหล่านี้แข็งแรงทนทาน การประกอบลายแบ่งเป็นรูปแถบยาวๆและเป็นลายเกล็ดปลา บริเวณหน้าอกและหลังมักใช้แผ่นรูปปลาประกอบขึ้นเป็นเกราะ เพื่อเพิ่มความแข็งแรงทนทานให้ชุดเกราะ เหล่านายพลมักสวมเสื้อหนาๆหนึ่งชั้นในชุดเกราะเพื่อป้องกันไม่ให้เสื้อเกราะสีกับผิวหนังเป็นแผล
戴兜鍪、穿裆铠甲的武士（甘肃敦煌莫高窟285窟壁画）
|
戴兜鍪、穿裆铠的武士 （北魏加彩陶俑，传世实物，原件现在日本京都博物馆） |
戴兜鍪、穿裆铠的武士 （北魏加彩陶俑，传世实物， 原件现在日本早稻田大学东洋美术陈列室） |
纹样
外来的装饰题材大大补充了魏晋南北朝时期的装饰纹样。它们包括：具有古代阿拉伯国家装饰纹样特征的“圣树纹”；具有佛教色彩的“天王化生纹”；具有少数民族风格的圆圈与点；还有组合的中小型几何纹样和“忍冬纹”等。这些纹样的共同特征是对称排列，动势不大，装饰性强。
ลวดลาย
การประกอบลายที่มาจากต่างแดนได้เติมเต็มลวดลายในยุคสมัยเว่ยจิ้นและราชวงศ์เหนือใต้นี้ ซึ่งประกอบด้วย ลวดลาย “ต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์” ที่เป็นลักษณะเด่นของการประกอบลายในกลุ่มชาวอาหรับ และลวดลาย “ธรรมจักร” แบบพุทธศาสนา ลวดลายกลมและจุดของชนกลุ่มน้อย นอกจากนั้นยังมีการประกอบลายโดยใช้รูปทรงทางเรขาคณิตที่ไม่ใหญ่มาก เช่นกลุ่มลาย เหริ่นตง จุดเด่นของลายทั้งหมดที่กล่าวมาก็คือ มักประกอบลายในแนวนอน ไม่วิวิดสมารา แต่ทว่าให้ความรู้สึกที่เป็นการตกแต่งอย่างชัดเจน
|
新疆吐鲁番出土北凉几何鸟兽纹锦， 新疆维吾尔自治区博物馆藏 |
方格兽纹绵（新疆吐鲁番阿斯塔那出土实物） |
