专心致志 zhuān xīn zhìzhì ใจจดใจจ่อ |
中途逃脱 zhōngtú táotuō หลบหนีกลางคัน |
争辩不休 zhēngbiàn bùxiū เถียงคำไม่ตกฟาก |
众目睽睽 zhòng mù kuíkuí ถูกจ้องมองอยู่ |
作壁上观 zuò bì shàng guānความหมายเดิมคือ การยืนบนป้อมปราการ เฝ้าสังเกตสองฝ่ายรบกัน แต่ปัจจุบันใช้ในความหมายตรงกับของไทย คือ นิ่งดูดาย |
作威作福 zuò wēi zuò fú คาวมหมายเดิมหมายถึงเฉพาะตำแหน่งขุนนางหรือผู้ในรับราชองการเท่านั้นที่ถืออำนาจ และสามารถให้คุณให้โทษ ปัจจุบันใช้กับคนที่ใช้ตำแหน่งและอำนาจในทางมิชอบ |
作嫁衣裳 zuò jià yī shāng ทุ่มเทแรงกายแรงใจทำงานให้คนอื่น โดยที่ตนเองไม่ได้ผลประโยชน์อะไรเลย |
作舍道边 zuò shě dào biān ก่อสร้างอาคารบนทางเดิน และถกกับคนเดินผ่านทาง หมายถึง ต่างคนต่างยืนบนเหตุผลของตนเอง ซึ่งไม่มีวันบรรลุสำเร็จได้ |
作茧自缚 zuòjiǎnzìfù หาเรื่องใส่ตัวหาเหาใส่หัว |
作贼心虚 zuò zéi xīn xū贼โจร作贼ทำเรื่องไม่ตี ความหมายของสุภาษิตคือ ทำเรื่องไม่ดีแล้วกลัวคนอื่นจะรู้เข้า จิตใจจึงไม่สงบ |
作金石声 zuò jīn shí shēng 金石เป็นชื่อเครื่องดนตรีชนิดหนึ่งที่มีเสียงกังวานไพเราะ เป็นคำอุปมาอุปไมการเขียนบทความด้วยสำนวนที่สละสลวนดั่งเสียงดนตรีที่ใสกังวาน |
做一日和尚撞一天钟 zuò yī rì hé shàng zhuàng yī tiān zhōng ตำข้าวสารกรอกหม้อเป็นคำอุปมาอุปไม คือคนเรามีชีวิตอยู่จะต้องมีเป้าหมาย มีแนวทางในการดำเนินชีวิตจะทำตัวเหมือนกับ“บวชพระหนึ่งวันก็เคาะระฆังหนึ่งวัน”ไม่ได้ |
做张做势 zuò zhāng zuò shì เล่นใหญ่ เล่นโอเวอร์ แต่จริงๆทำไม่ได้หรอก |
做贼心虚 zuòzéixīnxū วัวสันหลังหวะ, กินปูนร้อนท้อง |
再接再厉 zài jiē zài lì ใช้ความพยายามอย่างไม่หยุดยั้ง |
嘴直心快 zuǐ zhí xīn kuài ปากไวใจเร็ว |
坐于涂炭 zuò yú tú tàn 涂炭 เปรียบเสมือนสถานที่สกปรก การเข้าไปนั่งในที่ที่สกปรก คนนั้นย่อมปะเปื้อนไปด้วย น่าจะตรงกับภาษิตไทยที่ว่า “คบคนพาล พาลพาหาผิด คบบัณฑิต บัณฑิตพาหาผล” |
坐井观天 zuò jǐng guān tiān นั่งในก้นบ่อมองฟ้าย่อมเห็นท้องฟ้าในมุมอันจำกัด ตรงกับสุภาษิตไทยคือ กบในกะลาครอบ |
坐享其成 zuò xiǎng qí chéng ชุบมือเปิบ คือตัวเองไม่ลงทุนลงแรง แต่ตักตวงผลประโยชน์จากคนอื่น |
坐以待毙 zuòyǐdàibì นั่งรอความตาย เปรียบถึงคนที่มีปัญหากลับไม่ยอมทำอะไรนั่งงอมืองอเท้า |
坐吃山空 zuò chī shān kōng นั่งกินนอนกินโดยไม่ยอมทำอะไร ต่อให้มีเงินทองมากองเท่าภูเขาก็ย่อมใช้หมดไม่เหลือ |
坐失良机 zuò shī liáng jī ปล่อยโอกาสทองให้หลุดลอยไป |
坐山观虎斗 zuòshānguānhǔdòu นั่งภูชมเสือกัดกันหมายถึงนั่งชมสองฝ่ายที่รบกันรอจนทั้งสองฝ่ายเพรี่ยงพร้ำแล้วค่อยเข้าไปเก็บเกี่ยวผลประโยชน์ |
坐怀不乱 zuò huái bù luàn ภาษิตนี้มีความเป็นมาตั้งแต่สมัยชุนชุนจ้านกั๋ว ในหลู่ก๊ก หลิ่วเซี่ยฮุ่ย 柳下惠 ที่สวมกอดลูกสาวของอ้ายต้ง 爱冻 แต่ก็มิได้ล่วงเกินหรือแสดงกิริยาลวนลาม จึงนำมาใช้ในกรณีผู้ที่มีจิตใจมั่งคงแน่วแน่ |
坐拥百城 zuò yōng bǎi chéng มีหนังสือหมื่นเล่น ย่อมเหนือกว่าขุนนางปกครองเมืองสิบเมือง อุปมาอุปไมการสะสมความรู้คือการสะสมทรัพย์สิน |
坐收渔利 zuò shōu yú lìอาศัยความขัดแย้งของคนคนเพื่อตักตวงผลประโยชน์ใส่ตัว |
坐立不安 zuòlìbù’ān นั้งก็ไม่ใช่ ยืนก็ไม่ใช่ เปรียบถึงคนที่กระวนกระวายใจไม่เป็นสุข |
坐薪悬胆 zuò xīn xuán dǎn ใช้กับคนที่มีชีวิตยากลำบาก แต่ค่อยให้กำลังและกระตุ้นตัวเองให้ยืนหยัดด้วยความเข้มแข็ง |
坐言起行 zuò yán qǐ xíng ความหมายเดิมคือ การพูดจาต้องตั้งอยู่บนพื้นฐานแห่งความจริงและเชื่อถือได้ ปัจจุบันหมายถึง พูดแล้วทำเลย |
孜孜不倦 zī zī bú juàn มุมานะบากบั่นและขยันหมั่นเพียร |
宁死不屈 nìng sĭ bù qū ยอมตายดีกว่ายอมแพ้ |
宁缺毋滥 nìng quē wú làn ยอมขาดแคลนดีกว่ามีของด้อยคุณภาพ |
尊师重道 zūn shī zhòng dàoเคารพครูบาอาจารย์ และยอมรับในคำสอน |
左右为难 zuǒyòuwéinán ซ้ายก็ไม่ดี ขวาก็ไม่ดี เปรียบถึงไม่ว่าจะทำอะไรก็ไม่ดีไปหมด เลือกทางไหน ขยับทางไหนก็ลำบากใจ |
左右开弓 zuǒ yòu kāi gōng ลูกธนูยิงมาทั้งซ้ายขวา แต่มีแค่สองมือคอยปัด อุปมาอุปไมคนที่ทำงานตัวเป็นเกลียว |
左右逢源 zuǒ yòu féng yuán 逢พบ ค้นพบ源แหล่งน้ำ ค้นพบแหล่งน้ำทั้งซ้ายและขวาเดิมใช้ในความหมายได้รับการเคารพนับถืออย่างกว้างขวาง ในปัจจุบันใช้ในความทำอะ ไรแล้วง่ายดายราบรื่นไปหมด |
左思右想 zuǒ sī yòu xiǎng คิดซ้าย ตรองขวา หรือพิจารณารอบด้าน |
左辅右弼 zuǒ fǔ yòu bìเดิมหมายถึง ขุนนางที่รับใช้ฮ่องเต้อย่างใกล้ชิด ปัจจุบันหมายถึงบุคคลที่ห้อมล้อมซ้ายขวา |
左顾右盼 zuǒgùyòupàn มองซ้ายแลขวา/มองไปรอบด้าน |
座无虚席 zuò wú xū xí มีแขกมากันมากมาย(จนไม่มีที่ว่าง) |
张冠李戴 zhāng guān lǐ dài จำผิดหรือเกิดการงุนงงผิดพลาด,ผิดเรื่องผิดราว |
张口结舌 zhāng kǒu jié shé งงงวยอ้าปากค้างพูดอะไรไม่ออก |
志同道合 zhì tóng dào hé มีอุดมการณ์เดียวกัน |
忠心不二 zhōngxīn búèr ซื่อสัตย์จงรักภักดี |
忠心耿耿 zhōng xīn gěnggěng จิตใจที่ซื่อสัตย์และจงรักภักดี |
忠言逆耳 zhōngyán nì’ěr คำเตือนที่หวังดีมักขัดหู |
总而言之 zǒng’éryánzhī สรุปก็คือ |
执迷不悟 zhí mí bú wù ดื้อดึงไม่ยอมรับผิด |
指日可待 zhǐ rì kě dài คาดว่าจะเป็นจริงในไม่ช้า |
指桑骂槐 zhǐsāng màhuái ตีวัวกระทบคราด |
指鹿为马 zhǐlùwéimǎ (鹿=กวาง,马=ม้า) ชี้กวางเป็นม้า (กลับดำเป็นขาว) |
捉襟见肘 zhuō jīn jiàn zhǒu อยู่ในสถานการณ์ที่ยากจนข้นแค้น,มีอุปสรรคมาก |
掌上明珠 zhǎngshàngmíngzhū หัวแก้วหัวแหวน |
斋僧行善zhāi sēng xíng shàn ทำบุญตักบาตร |
斩尽杀绝 zhǎnjìnshājué ฆ่าให้หมด |
斩草除根 zhǎncǎochúgēn ตัดรากถอนโคน |
斩钉截铁 zhǎn dīng jié tiě (การพูดหรือการกระทำ)มุ่งมั่นเด็ดขาด |
沾沾自喜 zhān zhān zì xǐ ภาคภูมิใจในตนเอง |
直截了当 zhí jié liǎo dàng ตรงไปตรงมาไม่อ้อมค้อม |
真金不怕溶爐火 zhēnjīnbúpàrónglúhuǒ ทองแท้ย่อมไม่กลัวไฟ |
瞻前顾后 zhānqián gùhòu ดูหน้าดูหลัง/เหลียวหน้าระวังหลัง |
知己知彼、百战百胜 zhījǐzhībǐ, bǎizhànbǎishèng รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้งชนะร้อยครั้ง |
知耻近乎勇 zhīchǐ jìnhūyǒng ละอายใจต่อความผิด แล้วกล้าที่จะแก้ไข |
知足常乐 zhīzúchánglè จงพอใจในสิ่งที่ตนมีอยู่ |
种瓜得瓜,种豆得豆 zhòngguā déguā,zhòngdòu dédòu ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว |
纵虎归山 zònghǔguīshān ปล่อยเสือเข้าป่า |
纸上谈兵 zhǐ shàng tán bīng ละเลงขนมเบื้องด้วยปาก,เก่งแต่ปาก |
纸老虎 zhǐlǎohǔ เสือกระดาษ |
罪恶深重, 天地不容。zuì’è shēnzhòng, tiāndì bùróng ความผิดโทษมหันต์ ฟ้าดินไม่อาจอภัย |
置之不理 zhì zhī bù lǐ ไม่สนใจไยดี,เฉยเมย |
置之度外 zhì zhī dù wài ไม่ยี่หระ(ต่อความเป็นความตายหรือผลได้ผลเสีย) |
自以为是 zì yǐ wéi shì คิดว่าตัวเองถูกต้องอยู่ตลอดเวลา |
自作聪明 zìzuòcōngmíng คิดว่าตนเองฉลาด |
自作自受 zìzuòzìshòu ทำสิ่งไม่ดีอะไรเอาไว้ก็รับผลกรรมนั้นเอง |
自圆其说 zì yuán qí shuō พูดกลบเกลื่อนคำโกหกของตนเอง |
自始至终 zìshǐzhìzhōng ตั้งแต่ต้นจนจบ |
自强不息 zì qiáng bù xī พยายามอย่างไม่หยุดยั้งเพื่อให้เข้มแข็งยิ่งขึ้น |
自惭形秽 zì cán xíng huì น้อยเนื้อต่ำใจ,รู้สึกต่ำต้อย |
自暴自弃 zì bào zì qì ดูถูกตัวเองยินยอมที่จะล้าหลัง |
自由自在 zìyóuzìzài อิสระเสรี |
自知之明 zì zhī zhī míng รู้จักข้อบกพร่องของตนเอง,ประเมินตนเองได้ถูกต้อง |
自言自语 zìyánzìyǔ พูดกับตัวเอง (to talk to oneself) |
自讨苦吃 zìtǎo kǔchī หาเรื่องลำบากให้ตัวเอง/หาเหาใส่หัว |
自食其力 zìshíqílì พึ่งลำแข้งตนเอง/ earn one’s own living |
至理名言 zhì lǐ míng yán คำพูดที่มีเหตุผลน่าเชื่อถือชัดเจนและแม่นยำ |
蒸蒸日上 zhēng zhēng rì shàng เจริญรุ่งเรืองขึ้นเรื่อย ๆ |
蛛丝马迹 zhū sī mǎ jì เบาะแสร่องรอย |
装潢门前 zhuānghuáng ménqián ผักชีโรยหน้า |
装腔作势 zhuāng qiāng zuò shì ทำท่าทำทาง,ดัดจริต |
责无旁贷 zé wú páng dài ไม่สามารถผลักภาระให้ผู้อื่น,เป็นภาระหน้าที่ของตน |
走南闯北 zǒunán chuǎngběi ไปมาจนทั่ว |
走投无路 zǒu tóu wú lù เข้าตาจนไม่มีทางไป,จนตรอก |
走马看花 zǒu mǎ kàn huāขี่ม้าชมพฤกษา ความหมายเดิมหมายถึงจิตใจเบิกบาน สมหวัง แต่ปัจจุบันใช้ในความหมายการตรวจตราอย่างละเอียดอีกครั้ง |
走马章台 zǒu mǎ zhāng tái 章台 หรือจางถาย เป็นชื่อถนนสายโลกีย์ในเมืองฉางอันบนเส้นทางสายไหมในสมัยราชวงศ์ฮั่น ปัจจุบันใช้ในกรณีไปเที่ยวในสถานที่อะโคจร |
走马观花 zǒu mǎ guān huā ขี่ม้าชมดอกไม้ (เข้าใจเพียงผิวเผิน) |
足智多谋 zú zhì duō móu 足พอเพียง อุดมสมบูรณ์智ปัญหา ความฉลาด谋กลยุทธ แผนการหมายถึงคนที่เปี่ยมด้วยความฉลาด ย่อมเต็มไปด้วยแผนการยุทธวิธี |
载歌载舞 zài gē zài wǔ ทั้งร้องทั้งเต้นอย่างสนุกสนาน |
郑重其事 zhèng zhòng qí shì พูดหรือการกระทำอย่างจริงจังในเรื่องนั้น ๆ |
醉生梦死 zuì shēng mèng sǐใช้ชีวิตอย่างไร้ค่าไปวัน ๆ เหมือนคนเมาหรือคนที่อยู่แต่ในโลกแห่งความฝัน |
醉翁之意不在酒 zuì wēng zhī yì bù zài jiǔความหมายดั้งเดิมของผู้นิยามซึ่งเป็นปราชญ์ผู้แสวงหาความสงบ ที่นั่งดื่มสุราโดยไม่ได้มุ่งเสพรสชาติของสุรา หากแต่มุ่งเสพความงามของขุนเขา สายน้ำในธรรมชาติ ตอนหลังจึงนำมาใช้ในความหมายการทำในสิ่งที่แตกต่างจากที่เห็น |
针锋相对 zhēn fēng xiāng duì ตาต่อตา ฟันต่อฟัน |
钻牛角尖 zuān niú jiǎo jiān คำอุปมาอุปไม ทำหรือวิจัยในสิ่งที่ไม่คุ้มค่า หรือไม่มีวันเป็นไปได้ ให้ทำอะไรเผื่อเหลือเผื่อขาดไว้บ้าง |