พจนานุกรม ไทย – ไทย ร-ฤ

【 ร 】แปลว่า: พยัญชนะตัวที่ ๓๕ เป็นพวกอักษรตํ่า ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กน, ถ้าเขียน
ตัว ร ควบกัน ๒ ตัว เรียกว่า ร หัน ร ตัวหน้าทำหน้าที่เหมือนไม้หันอากาศ
ร ตัวหลังเป็นตัวสะกด เช่น กรรไตร (กันไตฺร) ยรรยง (ยันยง) และเมื่อ
สะกดพยัญชนะที่ไม่มีสระอื่นเกาะต้องอ่านเหมือนมีสระ ออ อยู่ด้วย เช่น
กร (กอน) กุญชร (กุนชอน),ถ้าตามพยัญชนะอื่นแต่มิได้ทำหน้าที่เป็น
ตัวสะกดและมีคำอื่นตามพยัญชนะที่อยู่หน้าตัว ร มักออกเสียง ออ และ
ตัว รออกเสียง อะ เช่น จรลี (จอ–ระ–ลี) หรดี (หอ–ระ–ดี).
【 รก ๑ 】แปลว่า: ว. ที่กระจัดกระจายอยู่เกลื่อนกลาดไม่เป็นระเบียบเรียบร้อย เช่น ทิ้ง
กระดาษไว้รกบ้าน, ที่งอกหรือขึ้นรวมกันอยู่อย่างยุ่งเหยิงไม่เป็นระเบียบ
เรียบร้อย เช่น หญ้ารก ป่ารก, น่ารําคาญเพราะไม่เป็นระเบียบ เช่น รกตา
รกหู รกสมอง.
【 รกชัฏ 】แปลว่า: ว. รกยุ่ง, รกอย่างป่าทึบ.
【 รกร้าง 】แปลว่า: ว. รกเพราะปล่อยทิ้งไว้ เช่น ที่รกร้าง ที่ดินรกร้างว่างเปล่า.
【 รกเรี้ยว 】แปลว่า: ว. รกมาก เช่น ป่ารกเรี้ยว.
【 รกเรื้อ 】แปลว่า: ว. รกมาก เช่น สวนรกเรื้อไม่ได้ดูแลเสียนาน.;
【 รก ๒ 】แปลว่า: น. เครื่องสําหรับหล่อเลี้ยงเด็กในครรภ์แนบอยู่กับมดลูก มีสายล่ามมาที่
สะดือเด็ก; สิ่งที่เป็นเส้นคล้ายรากไม้ที่ห้อยอยู่ตามกิ่งไม้บางอย่างเช่น
มะดัน เรียกว่า รกมะดัน, บางทีเป็นแผ่นห่อกาบไม้เช่นต้นมะพร้าว
เรียกว่า รกมะพร้าว.
【 รกบิน 】แปลว่า: น. รกที่ไม่ออกมาตามปรกติภายหลังคลอด แต่กลับตีขึ้นข้างบน.
【 รกราก 】แปลว่า: น. ภูมิลําเนาเดิม, บ้านเกิด, หลักแหล่ง, เช่น คุณมีรกรากอยู่ที่ไหน;
เชื้อสาย.
【 รกช้าง 】แปลว่า: น. หญ้ารกช้าง. /[ดู กะทกรก (๒)]./
【 รกฟ้า 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด /Terminalia alata/ Heyne ex. Roth ในวงศ์
Combretaceae ขึ้นตามป่าเต็งรัง เปลือกให้นํ้าฝาดสีแดงใช้ย้อมสี ใช้
ทํายาได้, กอง ก็เรียก.
【 รง ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ต้นชนิด /Garcinia hanburyi/ Hook.f. ในวงศ์ Guttiferae ใบเดี่ยว
เรียงตรงข้าม ทุกส่วนมียางสีเหลือง.
【 รง ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อยางไม้ที่ได้จากไม้ต้น ๒ ชนิดในสกุล /Garcinia/ วงศ์ Guttiferae คือ
มะพูด (/G. dulcis/ Kurz) และ รง (/G. hanburyi/ Hook.f.) ชนิดแรกให้ยาง
สีเขียว ๆ อมเหลืองเรียก รงกา ชนิดหลังให้ยางสีเหลืองเรียก รง ใช้ทำยา
และเขียนหนังสือหรือระบายสีรงนั้นถ้าใช้ทองคำเปลวผสมเขียนตัว
หนังสือหรือลวดลายต่าง ๆ เรียกว่า รงทอง.
【 รงกุ์ 】แปลว่า: น. ชื่อสัตว์ในพวกเนื้อชนิดหนึ่ง. (ป., ส. รงฺกุ ว่า กวางชนิดหนึ่ง).
【 รงค–, รงค์ 】แปลว่า: [รงคะ–, รง] น. สี, นํ้าย้อม; ความกําหนัด, ตัณหา, ความรัก; ที่ฟ้อนรํา,
โรงละคร; สนามรบ, ลาน. (ป., ส. รงฺค).
【 รงควัตถุ 】แปลว่า: น. สีต่าง ๆ.
【 รงรอง 】แปลว่า: ว. สดใส, งดงาม, รุ่งเรือง, รังรอง ก็ใช้.
【 รจนา 】แปลว่า: [รดจะ–] ก. ตกแต่ง, ประพันธ์. (ป., ส.). ว. งาม.
【 รจเรข, รจเลข 】แปลว่า: [รดจะเรก, รดจะเลก] น. การขีดเขียน. ว. งาม. ก. แต่ง.
【 รจิต 】แปลว่า: [ระจิด] ก. ตกแต่ง, ประดับ, เรียบเรียง. ว. งดงาม. (ป., ส.).
【 รชกะ 】แปลว่า: [ระชะกะ] น. คนย้อมผ้า, คนซักผ้า. (ป., ส.).
【 รชตะ 】แปลว่า: [ระชะตะ] น. เงิน. (ป.).
【 รชนิ, รชนี 】แปลว่า: [ระชะ–] น. เวลาคํ่า, กลางคืน. (ป., ส.).
【 รชนีกร 】แปลว่า: [–กอน] น. พระจันทร์. (ส.).
【 รชนีจร 】แปลว่า: [–จอน] น. ผู้เที่ยวไปกลางคืน; รากษส. (ส.).
【 รชะ 】แปลว่า: [ระชะ] น. ธุลี, ละออง; ความกําหนัด. (ป., ส.).
【 รณ, รณ– 】แปลว่า: [รน, รนนะ–] น. เสียง, เสียงดัง; สงคราม. ก. รบ, รบศึก. (ป., ส.).
【 รณเกษตร, รณภู, รณภูมิ, รณสถาน 】แปลว่า: น. สนามรบ. (ส.).
【 รณรงค์ 】แปลว่า: น. การรบ; สนามรบ. ก. ต่อสู้, โฆษณาชักชวนอย่างต่อเนื่อง
โดยมีเจตนาที่จะต่อสู้เพื่อให้บรรลุเป้าหมายตามที่ต้องการ เช่น รณรงค์
หาเสียงในการเลือกตั้งรณรงค์ให้คนไทยใช้ของไทย. (ส.).
【 รด 】แปลว่า: ก. เท ราด สาด ฉีด หรือโปรยน้ำหรือของเหลวไปยังสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
เพื่อให้เปียกหรือให้เปียกชุ่ม เช่น รดน้ำต้นไม้ เอาน้ำรดตัว; โดยปริยาย
หมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น เยี่ยวรดที่นอนนกขี้รดหลังคา.
【 รดน้ำ 】แปลว่า: น. วิธีการเขียนจิตรกรรมเป็นลวดลายสีทองบนพื้นลงรักหรือ
ทาชาด เรียกว่า ลายปิดทองรดนํ้า, ต่อมาเรียกสั้นลงเป็น ลายรดนํ้า.
ก. หลั่งนํ้าในพิธีต่าง ๆ เช่น รดน้ำบ่าวสาวในพิธีแต่งงาน รดน้ำขอพร
ผู้ใหญ่ในวันสงกรานต์.
【 รดี 】แปลว่า: น. รติ.
【 รตนะ 】แปลว่า: [ระตะ–] น. รัตน์. (ป.; ส. รตฺน).
【 รตะ 】แปลว่า: [ระตะ] น. ความสุข, ความสนุก. ก. ยินดี, ชอบใจ, สนุก. (ป., ส. รต ว่า
ผู้ยินดี).
【 รติ 】แปลว่า: น. ความยินดี, ความชอบใจ; ความรัก, ความกําหนัด, แผลงใช้ว่า ฤดี
หรือ รดี ก็ได้. (ป., ส.).
【 รถ, รถ– 】แปลว่า: [รด, ระถะ–] น. ยานที่มีล้อสําหรับเคลื่อนไป เช่น รถม้า รถยนต์ รถไฟ;
(กฎ) ยานพาหนะทุกชนิดที่ใช้ในการขนส่งทางบกซึ่งเดินด้วยกําลัง
เครื่องยนต์ กําลังไฟฟ้าหรือพลังงานอื่น และหมายความรวมตลอด
ถึงรถพ่วงของรถนั้นด้วย ทั้งนี้เว้นแต่รถไฟ. (ป.).
【 รถกระบะ 】แปลว่า: น. รถชนิดหนึ่งใช้บรรทุกสิ่งของ ทำตัวถังเป็นรูปอย่างกระบะ.
【 รถกุดัง 】แปลว่า: น. รถบรรทุกชนิดหนึ่ง เดิมใช้บรรทุกสินค้าจากกุดังเก็บสินค้า
ที่ท่าเรือปัจจุบันใช้บรรทุกสินค้าเป็นต้น.
【 รถเก๋ง 】แปลว่า: น. รถยนต์ที่มีหลังคาเครื่องบังแดดบังฝน มีทั้งชนิดติดตายตัวและ
เปิดปิดได้ ปรกตินั่งได้ไม่เกิน ๗ คน.
【 รถเข็น 】แปลว่า: น. รถที่ไม่มีเครื่อง ต้องใช้คนเข็นหรือดันไป เช่น รถเข็นคนไข้.
【 รถแข่ง 】แปลว่า: น. รถยนต์มีที่นั่งตอนเดียว ติดตั้งเครื่องยนต์กำลังแรงม้าสูง
ใช้แข่งประลองความเร็ว.
【 รถคฤห 】แปลว่า: [รดคฺรึ] น. รถที่มีหลังคาทรงจั่วซ้อนกัน ๒ ชั้น บางทีก็เป็น
จตุรมุข สำหรับชักศพเจ้านายตั้งแต่ชั้นพระองค์เจ้าลงมา มีม้าลาก.
【 รถเครื่อง 】แปลว่า: (ปาก) น. จักรยานยนต์, รถที่มีล้อ ๒ ล้อเหมือนกับรถจักรยาน
ขับเคลื่อนด้วยกำลังเครื่องยนต์, มอเตอร์ไซค์ ก็ว่า.
【 รถจักร 】แปลว่า: น. รถหัวขบวนรถไฟ มีเครื่องยนต์ใช้ลากจูงรถไฟทั้งขบวน,
หัวรถจักร ก็เรียก.
【 รถจักรยาน 】แปลว่า: น. รถถีบ; (กฎ) รถที่เดินด้วยกําลังของผู้ขับขี่ที่มิใช่เป็นการ
ลากเข็น.
【 รถจักรยานยนต์ 】แปลว่า: น. รถจักรยานที่มีเครื่องยนต์; (กฎ) รถที่เดินด้วยกําลัง
เครื่องยนต์กําลังไฟฟ้า หรือพลังงานอื่น และมีล้อไม่เกิน ๒ ล้อ ถ้ามีพ่วง
ข้างมีล้อเพิ่มอีกไม่เกิน ๑ ล้อ.
【 รถจี๊ป 】แปลว่า: น. รถยนต์แบบหนึ่ง ใช้ในวัตถุประสงค์ต่าง ๆ ได้แทบทุก
ภูมิประเทศมีความคล่องตัวสูง.
【 รถเจ๊ก 】แปลว่า: (ปาก) น. รถลากสำหรับให้ผู้โดยสารนั่ง มีล้อขนาดใหญ่ ๒ ล้อ
มีคนจีนเป็นผู้ลาก.
【 รถฉุกเฉิน 】แปลว่า: (กฎ) น. รถดับเพลิงและรถพยาบาลของราชการบริหาร
ส่วนกลางราชการบริหารส่วนภูมิภาค และราชการบริหารส่วนท้องถิ่น
หรือรถอื่นที่ได้รับอนุญาตจากผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติให้ใช้ไฟ
สัญญาณแสงวับวาบ หรือให้ใช้เสียงสัญญาณไซเรนหรือเสียงสัญญาณ
อย่างอื่น ตามที่ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติกําหนด.
【 รถดับเพลิง 】แปลว่า: น. รถใช้ในการดับไฟที่ไหม้อาคารบ้านเรือนต่าง ๆ เป็นต้น
มีอุปกรณ์ในการดับไฟ เช่น ถังน้ำสำรอง สายสูบน้ำ หัวสูบ ระหว่างวิ่ง
ไปเพื่อดับไฟจะเปิดไซเรนขอทางให้ยวดยานอื่นหลีกทางให้.
【 รถโดยสารประจำทาง 】แปลว่า: (กฎ) น. รถบรรทุกคนโดยสารที่เดินตามทางที่
กําหนดไว้ และเรียกเก็บค่าโดยสารเป็นรายคนตามอัตราที่วางไว้เป็น
ระยะทางหรือตลอดทาง.
【 รถตีนตะขาบ 】แปลว่า: น. รถชนิดหนึ่งซึ่งมีสายพานหุ้มล้อ สามารถขับเคลื่อนไป
ในภูมิประเทศที่เป็นทุ่งนาป่าเขาได้ดีกว่ารถที่ใช้ล้อธรรมดา.
【 รถตุ๊ก ๆ 】แปลว่า: (ปาก) น. รถสามล้อเครื่องรับจ้างบรรทุกผู้โดยสาร.
【 รถตู้ 】แปลว่า: น. ตู้รถไฟที่ใช้บรรทุกสินค้าเป็นต้นภายในโล่ง มักปิดทึบทั้ง ๔
ด้าน; รถยนต์ขนาดกลาง รูปร่างคล้ายกล่อง มักมีประตูเปิดปิดด้านเดียว
บรรทุกผู้โดยสารได้ประมาณ ๑๒–๑๕ คน.
【 รถไต่ถัง 】แปลว่า: น. การแสดงผาดโผนชนิดหนึ่งโดยขับขี่รถจักรยานยนต์วน
ไปรอบ ๆ ภายในถังไม้รูปทรงกระบอกขนาดใหญ่, ที่ใช้จักรยานสองล้อ
หรือ รถยนต์ ก็มี.
【 รถถ่อ 】แปลว่า: น. ยานพาหนะชนิดหนึ่งสำหรับเจ้าหน้าที่การรถไฟใช้ถ่อค้ำยัน
ให้แล่นไปบนรางรถไฟ.
【 รถถีบ 】แปลว่า: (ปาก) น. รถจักรยานสองล้อ.
【 รถทัวร์ 】แปลว่า: (ปาก) น. รถปรับอากาศขนาดใหญ่ที่รับผู้โดยสารเดินทางไปยัง
ต่างจังหวัด.
【 รถทัศนาจร 】แปลว่า: น. รถยนต์ขนาดใหญ่ที่รับผู้โดยสารไปท่องเที่ยว.
【 รถทัศนาจร 】แปลว่า: น. รถยนต์ขนาดใหญ่ที่รับผู้โดยสารไปท่องเที่ยว.
【 รถแท็กซี่ 】แปลว่า: (ปาก) น. รถยนต์รับจ้างสาธารณะ โดยสารได้ไม่เกิน ๗ คน.
【 รถแทรกเตอร์ 】แปลว่า: น. รถทุ่นแรง ใช้ลากหรือขับเคลื่อนอุปกรณ์อย่างอื่นที่ติด
เข้าไปกับตัวรถตามลักษณะงานที่ใช้ มี ๒ แบบ คือ แบบตีนตะขาบ และ
แบบล้อซึ่งมีล้อหลังใหญ่กว่าล้อหน้า.
【 รถนอน 】แปลว่า: น. ตู้รถไฟที่มีที่นอนให้ผู้โดยสารนอนในเวลาค่ำคืน.
【 รถนาค 】แปลว่า: น. รถชลประทานสำหรับสูบน้ำเข้านา.
【 รถบดถนน 】แปลว่า: น. รถสำหรับบดดินให้เรียบหรือบดถนนให้ราบ มีลูกกลิ้ง
ขนาดใหญ่สำหรับบดอยู่ข้างหน้า และมีล้อเหล็กขนาดใหญ่ ๒ ล้ออยู่
ข้างหลัง.
【 รถบรรทุก 】แปลว่า: น. รถที่ใช้บรรทุกสิ่งของ มีหลายขนาด.
【 รถบ้าน 】แปลว่า: (ปาก) น. รถส่วนบุคคล.
【 รถบุปผชาติ 】แปลว่า: น. รถที่ใช้ดอกไม้สดประดับให้เป็นรูปต่าง ๆ.
【 รถประจำทาง 】แปลว่า: น. รถโดยสารที่วิ่งอยู่บนเส้นทางใดเส้นทางหนึ่งเป็นปรกติ.
【 รถประทุน 】แปลว่า: น. รถยนต์ที่มีประทุนเปิดปิดได้.
【 รถปรับอากาศ 】แปลว่า: น. รถโดยสารที่ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ.
【 รถพ่วง 】แปลว่า: น. รถที่พ่วงท้ายให้รถคันหน้าลากไป.
【 รถพยาบาล 】แปลว่า: น. รถยนต์ของสถานพยาบาลที่ใช้รับส่งผู้ป่วยในกรณีฉุกเฉิน
ระหว่างวิ่งเพื่อนำผู้ป่วยส่งสถานพยาบาลจะเปิดไซเรนขอทางให้ยวดยาน
อื่นหลีกทางให้; รถยนต์ขนาดใหญ่ มีแพทย์ พยาบาล และเวชภัณฑ์พร้อม
สำหรับไปรักษาพยาบาลผู้ป่วยในท้องถิ่นต่าง ๆ คล้ายโรงพยาบาลเคลื่อนที่.
【 รถพระที่นั่ง 】แปลว่า: น. รถยนต์ที่พระมหากษัตริย์ พระบรมราชินี และพระบรม
ราชวงศ์ที่ทรงได้รับพระราชทานฉัตร ๗ ชั้นทรง เรียกเต็มว่า รถยนต์
พระที่นั่ง, ถ้าเป็นรถม้า เรียกว่า รถม้าพระที่นั่ง.
【 รถพระที่นั่งรอง 】แปลว่า: น. รถยนต์ที่เตรียมสำรองไว้ใช้แทนรถพระที่นั่งใน
กระบวนเสด็จพระราชดำเนินเป็นทางการ.
【 รถพระประเทียบ 】แปลว่า: น. รถฝ่ายใน, รถประจำตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราช.
【 รถไฟ 】แปลว่า: น. รถที่พ่วงกันเป็นขบวนยาว ขับเคลื่อนโดยมีหัวรถจักรลากให้
แล่นไปตามรางเหล็ก.
【 รถไฟฟ้า 】แปลว่า: (กฎ) น. รถที่พ่วงกันเป็นขบวนยาวโดยขับเคลื่อนด้วยไฟฟ้า
แล่นไปตามราง.
【 รถไฟเล็ก 】แปลว่า: น. รถไฟขนาดเล็กที่จัดวิ่งให้ผู้โดยสารนั่งในระยะใกล้ ๆ
เพื่อความบันเทิง เช่น ตามสวนสนุกหรือในงานเทศกาล.
【 รถม้า 】แปลว่า: น. รถที่ใช้ม้าเทียมลากจูงไป มีทั้งชนิด ๒ ล้อ และ ๔ ล้อ.
【 รถเมล์ 】แปลว่า: น. ยานพาหนะประจำทางที่ออกตามกำหนดเวลา.
【 รถยนต์ 】แปลว่า: น. ยานพาหนะที่ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์ ตามปรกติมี ๔ ล้อ
มีหลายแบบหลายชนิดเรียกชื่อต่าง ๆ กันตามความมุ่งหมายที่ใช้เป็นต้น
เช่น รถเก๋งรถบรรทุก รถโดยสาร; (กฎ) รถที่มีล้อตั้งแต่ ๓ ล้อ และเดิน
ด้วยกําลังเครื่องยนต์ กําลังไฟฟ้า หรือพลังงานอื่นยกเว้นที่เดินบนราง.
【 รถยนต์ราง 】แปลว่า: น. รถยนต์ที่ขับเคลื่อนไปบนราง มีล้อเหล็ก.
【 รถโยก 】แปลว่า: น. ยานพาหนะชนิดหนึ่ง สำหรับเจ้าหน้าที่การรถไฟใช้โยกให้
แล่นไปบนรางรถไฟ.
【 รถร่วม 】แปลว่า: น. รถโดยสารเอกชนที่เข้ามาร่วมกับบริษัทหรือองค์การที่ได้รับ
สัมปทานในการเดินรถ เช่น รถร่วม บขส.
【 รถรับจ้าง 】แปลว่า: น. รถที่ใช้รับจ้างบรรทุกผู้โดยสารหรือสินค้าเป็นต้น.
【 รถราง 】แปลว่า: น. รถที่แล่นไปบนรางมีสาลี่ติดอยู่บนหลังคา ปลายมีลูกรอก
แตะกับสายไฟฟ้าเพื่อนำกระแสไฟฟ้ามาใช้ขับเคลื่อน.
【 รถลาก 】แปลว่า: น. ยานพาหนะชนิดหนึ่ง มี ๒ ล้อ ใช้คนลาก.
【 รถวิทยุ 】แปลว่า: น. รถยนต์ของเจ้าหน้าที่ตำรวจหรือทหารที่ติดตั้งวิทยุ เพื่อ
ความสะดวกรวดเร็วในการสื่อสารหรือรายงานให้ศูนย์บัญชาการ
ทราบเป็นระยะ ๆ.
【 รถแวน 】แปลว่า: . รถยนต์ส่วนบุคคล มีที่นั่งมากกว่า ๒ ตอน ตอนท้ายมีประตู
ข้างหลังสำหรับบรรทุกคนหรือของ.
【 รถศึก 】แปลว่า: น. รถเทียมม้าที่ใช้ในการศึกสงครามสมัยโบราณ ปรกติมี ๒ ล้อ.
【 รถสปอร์ต 】แปลว่า: น. รถยนต์ที่ติดตั้งเครื่องยนต์มีแรงขับเคลื่อนสูง มักเป็น
รถตอนเดียว.
【 รถส่วนบุคคล 】แปลว่า: น. รถยนต์นั่งที่เอกชนเป็นเจ้าของ.
【 รถสองแถว 】แปลว่า: น. รถรับจ้างที่มีที่นั่งไปตามความยาวของรถเป็น ๒ แถว.
【 รถสองล้อ 】แปลว่า: (ปาก) น. รถจักรยานสองล้อ.
【 รถสะเทินน้ำสะเทินบก 】แปลว่า: น. รถที่ใช้งานได้ทั้งในน้ำและบนบก.
【 รถสามล้อ 】แปลว่า: น. ยานพาหนะถีบขนาดเล็กชนิดหนึ่ง มี ๓ ล้อ เรียกเต็มคำว่า
จักรยานสามล้อ, ถ้าติดเครื่องยนต์ เรียกว่า สามล้อเครื่อง หรือ จักรยาน
สามล้อเครื่อง.
【 รถสิบล้อ 】แปลว่า: น. รถบรรทุกขนาดใหญ่ข้างหน้ามี ๒ ล้อ ข้างหลังมี ๘ ล้อ.
【 รถเสบียง 】แปลว่า: น. ตู้รถไฟที่ใช้ปรุงและจำหน่ายอาหารในขณะเดินทาง,
ตู้เสบียง ก็ว่า.
【 รถหลวง 】แปลว่า: (ปาก) น. รถของส่วนราชการ.
【 รถหวอ 】แปลว่า: (ปาก) น. รถดับเพลิง รถตำรวจ หรือรถพยาบาลเป็นต้นที่ติดตั้ง
ไซเรนเพื่อเตือนให้ยวดยานอื่นหลีกทางให้.
【 รถานึก 】แปลว่า: น. กองทัพเหล่ารถ, เป็นส่วนหนึ่งแห่งกระบวนทัพโบราณ
ซึ่งเรียกว่า จตุรงคพล จตุรงคโยธา จตุรงคเสนา หรือ จตุรงคินีเสนา
มี ๔ เหล่า ได้แก่ ๑. หัตถานึก (กองทัพช้าง, เหล่าทหารช้าง) ๒. อัศวานึก
(กองทัพม้า, เหล่าทหารม้า) ๓. รถานึก (กองทัพเหล่ารถ) ๔. ปัตตานึก
(กองทัพเหล่าราบ, กองทัพทหารเดินเท้า). (ป., ส. รถานีก).
【 รเถสภะ 】แปลว่า: น. กษัตริย์ผู้องอาจบนรถรบ, จอมพลรถรบ. (ป.).
【 รถปุงคพ, รถปุงควะ 】แปลว่า: [ระถะ–] น. หัวหน้านักรบ. (ป., ส.).
【 รถยา 】แปลว่า: [รดถะ–] น. รัถยา.
【 รถานึก 】แปลว่า: /ดู รถ, รถ–/.
【 รเถสภะ 】แปลว่า: /ดู รถ, รถ–/.
【 รท, รทนะ 】แปลว่า: [รด, ระทะนะ] น. ฟัน, งา, เช่น ทวิรท = สัตว์ ๒ งา คือ ช้าง. (ป., ส.).
【 รน 】แปลว่า: ก. นิ่งอยู่ไม่ได้, เร่าร้อน, เช่น รนหาที่ตาย รนหาเรื่อง.
【 รนหาที่ 】แปลว่า: (ปาก) ก. นิ่งอยู่ไม่ได้ ชอบหาเรื่องเดือดร้อนมาใส่ตน.
【 ร่น 】แปลว่า: ก. ขยับถอยให้ชิดเข้ามาหรือออกไป เช่น ร่นแถว, ร่นวันหรือเวลาให้
ใกล้เข้ามา เช่น ร่นวันประชุมเข้ามาอีก ๓ วัน.
【 ร้น 】แปลว่า: ว. เร่งรุด.
【 รนด 】แปลว่า: [ระนด] น. คราด. (เทียบ ข. รฺนาส่).
【 รบ 】แปลว่า: ก. สู้กัน, ต่อสู้ในทางศึก, เช่น ไปรบกับข้าศึกที่ชายแดน, สู้ เช่น รบกับ
หญ้าไม่ชนะ; เร้าจะเอาให้ได้ เช่น ลูกรบแม่ให้ซื้อตุ๊กตา.
【 รบกวน 】แปลว่า: ก. ทําให้รําคาญ, ทําให้เดือดร้อน.
【 รบทัพจับศึก 】แปลว่า: ก. รบราฆ่าฟันกับข้าศึกศัตรู.
【 รบรา 】แปลว่า: ก. ต่อสู้กัน เช่น รบราฆ่าฟันกันเอง.
【 รบเร้า 】แปลว่า: ก. เซ้าซี้จะเอาให้ได้.
【 รบส 】แปลว่า: [ระบด] ก. เลี้ยง, รักษา.
【 รบาญ 】แปลว่า: [ระบาน] ก. รบ, สู้.
【 รพ, รพะ, รพา 】แปลว่า: [รบ, ระพะ, ระพา] น. เสียงร้อง, เสียงดัง, เสียงเอิกเกริก. (ป., ส. รว).
【 รพิ, รพี 】แปลว่า: น. พระอาทิตย์. (ป., ส. รวิ).
【 รม 】แปลว่า: ก. อบด้วยควันหรือไอไฟ เช่น ใช้ควันรมปลากะพงให้หอม ใช้ควันอ้อย
รมเป็ดให้หอม รมผึ้งให้หนีหรือให้เมา, ทำให้ควันไฟหรือไอไฟเป็นต้น
เกาะติดอยู่ เช่น รมบาตร รมปลาย่างให้แห้ง.
【 รมควันเด็ก 】แปลว่า: น. วิธีลงโทษเด็กที่ดื้อมาก ๆ อย่างหนึ่ง โดยเอากาบมะพร้าว
แห้งเผาไฟให้ควันรมหน้ารมตาเด็กเพื่อให้สำลักควันจะได้เข็ด.
【 รมดำ 】แปลว่า: ก. ใช้น้ำมันกำมะถันเป็นต้น ทาสิ่งใดสิ่งหนึ่งแล้วอบด้วยความ
ร้อนให้ดำ เช่น รมปืน รมพระ รมรูปหล่อโลหะ.
【 รมยา 】แปลว่า: ก. ใช้หนังจงโคร่ง เห็ดร่างแห หรือสารบางชนิดเป็นต้น เผาไฟ
ให้ควันลอยไปเพื่อทำให้หลับสนิท.
【 ร่ม 】แปลว่า: น. บริเวณที่แดดส่องไม่ถึง เช่น ร่มไม้; สิ่งที่ใช้สำหรับกางกันแดด กันฝน
มีด้ามสำหรับถือโดยปริยายหมายถึง ที่พึ่ง, ที่คุ้มครอง, เช่น ใต้ร่มพระบรม
โพธิสมภาร ใต้ร่มกาสาวพัสตร์. ว. ซึ่งมีอะไรบังแดด เช่น ถนนสายนี้ร่ม
ตลอดวัน.
【 ร่มเกล้า, ร่มเกศ 】แปลว่า: น. ผู้คุ้มครองป้องกันให้ได้รับความร่มเย็นเป็นสุข
หมายถึง พระมหากษัตริย์.
【 ร่มชูชีพ 】แปลว่า: น. เครื่องพยุงตัวเมื่อโดดจากที่สูง ตามปรกติกางแล้วรูปคล้าย
ร่ม แต่ในปัจจุบันเมื่อกางแล้วมีลักษณะคล้ายกาบกล้วยเป็นลอน ๆ
ตามขวางก็มี.
【 ร่มธง 】แปลว่า: น. อำนาจคุ้มครอง เช่น ใต้ร่มธงไตรรงค์ ใต้ร่มธงไทย.
【 ร่มผ้า 】แปลว่า: น. ส่วนของร่างกายภายในผ้านุ่งที่ไม่ควรเปิดเผย.
【 ร่มโพธิ์ร่มไทร 】แปลว่า: (สำ) น. ที่พึ่ง, ผู้ที่ให้ความคุ้มครองและความอบอุ่นใจ,
เช่น พ่อแม่เป็นร่มโพธิ์ร่มไทรของลูก.
【 ร่มไม้ชายคา 】แปลว่า: (สํา) น. ที่พึ่งพาอาศัย เช่น ต้องไปพึ่งร่มไม้ชายคาของผู้อื่น.
【 ร่มเย็น 】แปลว่า: ว. มีความสุขสบาย, ไม่มีความเดือดร้อน.
【 ร่มรื่น 】แปลว่า: ว. มีร่มเงาของต้นไม้ใหญ่ ๆ ที่ทำให้เกิดความรื่นรมย์ใจ เช่น
ในสวนนี้ร่มรื่นดี.
【 รมณี 】แปลว่า: [รมมะนี] น. นาง, ผู้หญิง. (ป., ส.).
【 รมณีย–, รมณีย์ 】แปลว่า: [รมมะนียะ–, รมมะนี] ว. น่าบันเทิงใจ, น่าสนุก, พึงใจ, งาม. (ป., ส.).
【 รมณียสถาน 】แปลว่า: น. สถานที่ให้ความรื่นรมย์, สถานที่ให้ความบันเทิงใจ.
【 รมเยศ 】แปลว่า: รมมะเยด ว. น่าบันเทิงใจ, น่าสนุก, พึงใจ, งาม.
【 รยะ 】แปลว่า: ว. เร็ว, พลัน, ไว, ด่วน. (ป., ส.).
【 รยางค์ 】แปลว่า: น. ส่วนที่ยื่นออกจากส่วนหลักของอวัยวะของสิ่งมีชีวิต เช่น หนวด
ของแมลง ครีบปลา แขน ขา. (อ. appendage).
【 รวก 】แปลว่า: น. ชื่อไผ่ชนิด /Thyrsostachys siamensis/ Gamble ในวงศ์ Gramineae
ขึ้นเป็นกอ ลําเล็กยาวเรียว ไม่มีหนาม.
【 รวง ๑ 】แปลว่า: น. ช่อ (ใช้แก่ข้าว); ลักษณนาม เช่น ข้าวรวงหนึ่ง ข้าว ๒ รวง.
【 รวง ๒ 】แปลว่า: น. คํากํากับชื่อปีในวิธีนับศักราชของไทยเหนือ ตรงกับเลข ๘, เขียนเป็น
ลวง ก็มี.
【 ร่วง ๑ 】แปลว่า: ก. หล่น เช่น ใบไม้ร่วง ผลไม้ร่วง, หลุด เช่น ถูกชกฟันร่วง ผมร่วง.
【 ร่วงโรย 】แปลว่า: ก. เสื่อมไป, สิ้นไป, เช่น สังขารร่วงโรย, เซียวไป เช่น อดนอน
หน้าตาร่วงโรย.
【 ร่วง ๒ 】แปลว่า: ว. รุ่ง, เรือง.
【 ร่วงรุ้ง 】แปลว่า: ว. พรายแสง (ใช้แก่เพชร).
【 รวงผึ้ง ๑ 】แปลว่า: น. รังผึ้ง มักมีลักษณะเป็นแผงคล้ายรูปสามเหลี่ยมห้อยลงมา, ลักษณนาม
ว่า รวง เช่น รวงผึ้ง ๒ รวง; องค์ประกอบของอาคาร มีลักษณะเป็นแผงรูป
สามเหลี่ยมเรียงกันใต้กระจังฐานพระที่หน้าบันโบสถ์ วิหาร หรือมุขเด็จ.
【 รวงผึ้ง ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด /Schoutenia glomerata/ King subsp. /paregrina/
(Craib) Roekm. et Martono ในวงศ์ Tiliaceae ใบออกเรียงสลับกัน ด้าน
ล่างสีขาว ดอกสีเหลือง ออกเป็นช่อสั้น ๆ ตามง่ามใบ ปลูกเป็นไม้ประดับ,
นํ้าผึ้ง หรือ ดอกนํ้าผึ้ง ก็เรียก.
【 รวงรัง 】แปลว่า: น. รัง.
【 รวด 】แปลว่า: ว. ติดต่อกันหลายครั้ง เช่น ชนะ ๕ ครั้งรวด; เสมอเท่ากันหมด
เช่น เก็บค่าดู ๒๐ บาทรวด.
【 รวดเดียว 】แปลว่า: น. ครั้งเดียวอย่างรีบเร่ง, ครั้งเดียวโดยไม่หยุดพัก, เช่น พิจารณารวดเดียว
จบ นอนหลับรวดเดียวตั้งแต่หัวค่ำถึงสว่าง ดื่มรวดเดียวหมด; ครั้งเดียว
เช่น เก็บค่าดูรวดเดียวดูได้ตลอด.
【 รวดเร็ว 】แปลว่า: ว. เร็วไว เช่น ทำงานรวดเร็ว.
【 รวน 】แปลว่า: ก. เอาเนื้อสดหรือปลาสดเป็นต้นที่หั่นเป็นชิ้นแล้วคั่วให้พอสุกเพื่อเก็บ
เอาไว้แกงเป็นต้น; แสดงกิริยาหรือวาจาชวนวิวาท เช่น เขาถูกรวน, ตีรวน
ก็ว่า. ว. ไม่ตรง, โย้, เช่น ฟันรวน; เบียดดันกันไปมา เช่น แถวรวน.
【 รวนเร 】แปลว่า: ว. เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาไม่แน่นอน เช่น จิตใจรวนเร ใจคอรวนเร,
เรรวน ก็ว่า.
【 ร่วน 】แปลว่า: ว. อาการที่หัวเราะด้วยความครื้นเครงมีกระแสเสียงเปล่งดังออกมาถี่ ๆ
จากลําคอ ในคำว่า หัวเราะร่วน; ที่มีลักษณะเป็นก้อนไม่เหนียว แตก
ละเอียดได้ง่าย เช่น ดินร่วน ปลากุเราเค็มเนื้อร่วน ข้าวร่วน.
【 รวบ 】แปลว่า: ก. อาการที่เอาสิ่งต่าง ๆ เข้ามาไว้ด้วยกันให้เป็นฟ่อน เป็นมัด เป็นกลุ่ม
เป็นกอง เป็นต้น, เอามือทั้ง ๒ ข้างหรือวงแขนโอบรัดสิ่งใดสิ่งหนึ่งเข้า
หาตัว เช่น รวบตัว รวบเอว รวบขา; (ปาก) จับ เช่น ขโมยถูกตำรวจรวบ.
【 รวบยอด 】แปลว่า: ก. (บัญชี) รวมยอดเงินครั้งสุดท้าย; (ปาก) รวมหลาย ๆ ครั้ง
เป็นคราวเดียวในครั้งหลังสุด เช่น กินรวบยอด.
【 รวบรวม 】แปลว่า: ก. นําสิ่งต่าง ๆ มารวมเข้าไว้ด้วยกัน เช่น รวบรวมข้าวของ
รวบรวมเงิน รวบรวมหลักฐาน.
【 รวบรัด 】แปลว่า: ก. ทําให้สั้นเข้าให้เร็วเข้า เช่น พูดรวบรัด.
【 รวบหัวรวบหาง 】แปลว่า: (สํา) ก. รวบรัดให้สั้น, ทําให้เสร็จโดยเร็ว; ฉวยโอกาส
เมื่อมีช่องทาง.
【 รวบอำนาจ 】แปลว่า: ก. รวมอำนาจ เช่น รวบอำนาจมาไว้ส่วนกลาง รวบอำนาจ
มาไว้ที่คนคนเดียว.
【 รวม 】แปลว่า: ก. บวกเข้าด้วยกัน, ผสมเข้าด้วยกัน, เช่น รวมคะแนน รวมเงิน,
เข้าร่วมกัน, คละปนกัน, เช่น รวมกันเราอยู่ แยกกันเราตาย อยู่รวมกัน,
ผนึกเข้าด้วยกัน เช่น รวมนํ้าใจ รวมพลัง.
【 รวมพล 】แปลว่า: ก. รวมกำลังพลเข้าด้วยกัน.
【 รวมพวก 】แปลว่า: ก. รวมคนจำนวนมากเข้าด้วยกัน.
【 รวมหัว 】แปลว่า: ก. ร่วมกันคิดร่วมกันทํา.
【 ร่วม 】แปลว่า: ก. มีส่วนรวมอยู่ด้วยกัน เช่น ร่วมกิน ร่วมนอน, มีส่วนรวมเป็นอันหนึ่ง
อันเดียวกัน เช่น ร่วมใจ ร่วมสามัคคี, มีส่วนรวมในที่แห่งเดียวกัน เช่น
ร่วมโรงเรียน ร่วมบ้านร่วมห้อง ร่วมหอ, มีส่วนรวมในภาวะหรือสถานะ
เดียวกัน เช่น เพื่อนร่วมชาติมีศัตรูร่วมกัน ทำบุญร่วมญาติ ร่วมเป็นร่วมตาย
ร่วมทุกข์ร่วมสุข ร่วมชะตากรรม. ว. ล่วงไปมากจวนถึงที่หมาย, เกือบ,
เกือบถึง, เช่น ร่วมถึง ร่วมเสร็จ ทํามาร่วมเดือนแล้ว ซากสัตว์นี้มีอายุร่วม
๑,๐๐๐ ปี.
【 ร่วมใจ 】แปลว่า: ว. มีความนึกคิดอย่างเดียวกัน เช่น เพื่อนร่วมใจ.
【 ร่วมชายคา 】แปลว่า: ก. อยู่บ้านเดียวกัน.
【 ร่วมชีวิต 】แปลว่า: ก. อยู่กินกันฉันผัวเมีย.
【 ร่วมท้อง, ร่วมอุทร 】แปลว่า: ว. มีแม่เดียวกัน.
【 ร่วมประเวณี 】แปลว่า: ก. เสพสังวาส, เป็นผัวเมียกัน.
【 ร่วมเพศ 】แปลว่า: ก. เสพสังวาส.
【 ร่วมมือ 】แปลว่า: ก. พร้อมใจช่วยกัน.
【 ร่วมรัก 】แปลว่า: (ปาก) ก. เสพสังวาส, ร่วมรส หรือ ร่วมรสรัก ก็ว่า.
【 ร่วมเรียงเคียงหมอน, ร่วมหอลงโรง 】แปลว่า: (สํา) ก. อยู่กินกันฉันผัวเมีย,
แต่งงานกัน.
【 ร่วมวง 】แปลว่า: ก. เข้าร่วมในวงอย่างในวงอาหารในวงไพ่.
【 ร่วมวงศ์ 】แปลว่า: ก. ร่วมในวงศ์ตระกูลเดียวกัน, ร่วมนามสกุลเดียวกัน.
【 ร่วมวงศ์ไพบูลย์ 】แปลว่า: ก. ร่วมเป็นพวกเดียวกัน เช่น ร่วมวงศ์ไพบูลย์มหาเอเชีย
บูรพา; (ปาก) ร่วมทำด้วย.
【 ร่วมสมัย 】แปลว่า: ว. สมัยปัจจุบัน เช่น ประวัติศาสตร์ร่วมสมัย ศิลปะร่วมสมัย;
รุ่นราวคราวเดียวกัน, สมัยเดียวกัน, เช่น ลุงกับพ่อเป็นคนร่วมสมัยกัน.
【 ร่วมสังฆกรรม 】แปลว่า: ก. อาการที่พระสงฆ์ทำสังฆกรรมร่วมกัน, (ปาก) ทำงาน
ร่วมกัน เช่น ฉันเข้าร่วมสังฆกรรมกับเขา.
【 ร่วมหัวงาน 】แปลว่า: ก. เกือบเสร็จงานแล้ว เช่น การซ่อมท่อน้ำประปาร่วม
หัวงานแล้ว.
【 รวย ๑ 】แปลว่า: ก. ได้มาก เช่น วันนี้รวยปลา, มีมาก เช่น รวยทรัพย์ รวยที่ดิน.
【 รวย ๒, รวย ๆ 】แปลว่า: ว. แผ่ว, เบา, อ่อน, เช่น หายใจรวย ๆ หอมรวย ๆ, ระรวย ก็ว่า; ชื่น, รื่น;
งาม เช่น รูปรวย ว่า รูปงาม.
【 รวยริน 】แปลว่า: ว. เรื่อย ๆ, ชื่น ๆ.
【 รวยรื่น 】แปลว่า: ว. ชื่นใจ, สบายใจ.
【 รวย ๓ 】แปลว่า: น. ตัวไม้ที่ทอดลงมาบนหัวแปตอนหน้าจั่ว.
【 รวะ 】แปลว่า: น. เสียงดัง, เสียงเอิกเกริก, เสียงอึง, เสียงร้องครํ่าครวญ. ก. ร้อง, ร้องไห้.
(ป., ส.).
【 รวิ ๑, รวี 】แปลว่า: น. พระอาทิตย์, ใช้แผลงว่า รพิ รพี หรือ รําไพ ก็ได้. (ป., ส.).
【 รวิวาร 】แปลว่า: น. วันอาทิตย์. (ป., ส.).
【 รวิ ๒ 】แปลว่า: (โหร) น. ชื่อยาม ๑ ใน ๘ ยามในเวลากลางคืน. /(ดู ยาม)./
【 รศนา 】แปลว่า: [ระสะนา] น. สายรัดเอว. (ส.).
【 รส 】แปลว่า: น. สิ่งที่รู้ได้ด้วยลิ้น เช่น เปรี้ยว หวาน เค็ม ฝาด, โดยปริยายหมายถึง
ความไพเราะ เช่น กลอนบทนี้ไม่มีรส. (ป., ส.).
【 รสชาติ 】แปลว่า: [รดชาด] น. รส เช่น แกงนี้ไม่มีรสชาติเลย.
【 รสนิยม 】แปลว่า: [รดสะนิยม, รดนิยม] น. ความนิยมชมชอบ, ความพอใจ, เช่น
เขามีรสนิยมในการแต่งตัวดี.
【 รสก 】แปลว่า: [ระสก] น. คนครัว, พ่อครัว. (ป.).
【 รสนา 】แปลว่า: [ระสะ–] น. ลิ้น. (ป., ส.).
【 รสสุคนธ์ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้เถาชนิด /Tetracera loureiri/ Pierre ในวงศ์ Dilleniaceae
ดอกสีขาว ออกเป็นช่อ กลิ่นหอม, เสาวคนธ์ ก็เรียก.
【 รสายนเวท 】แปลว่า: [ระสายะนะเวด] น. วิชาประสมแร่แปรธาตุ, วิชาเคมียุคเล่นแร่แปรธาตุ. (ส.).
【 รสิก 】แปลว่า: น. ผู้รู้จักรส, ผู้รู้จักรสในทางกวีและศิลปะต่าง ๆ. (ป., ส.).
【 รหัท 】แปลว่า: น. ห้วงนํ้า, บ่อนํ้า, หนอง, ทะเล. (ป. รหท; ส. หฺรท).
【 รหัส 】แปลว่า: [–หัด] น. เครื่องหมายหรือสัญญาณลับซึ่งรู้เฉพาะผู้ที่ตกลงกันไว้ข้อความ
ที่เปลี่ยนตัวอักษรอื่นแทนอักษรที่ต้องการจะใช้ หรือสลับตำแหน่งอักษร
ของข้อความนั้นหรือใช้สัญลักษณ์แทน เป็นต้น ซึ่งรู้กันเฉพาะผู้ที่รู้เกณฑ์
การเปลี่ยนแปลงนั้น ๆ, ระบบสัญลักษณ์ที่ใช้ในเครื่องมือเครื่องใช้อย่าง
กุญแจหรือตู้นิรภัยเป็นต้น เช่น เลขรหัสบัตรเครดิต. (ป. รหสฺส; ส. รหสฺย).
【 รหัสไปรษณีย์ 】แปลว่า: น. รหัสที่กำหนดประจำท้องที่เพื่อประโยชน์ในการไปรษณีย์.
【 รหิต 】แปลว่า: ก. ปราศจาก, หายไป. (ป.).
【 รโห 】แปลว่า: น. ลับ, สงัด, เงียบ. (ป.).
【 รโหคต 】แปลว่า: ว. ผู้ไปในที่ลับ, ผู้อยู่ในที่สงัด. (ป.).
【 รโหฐาน 】แปลว่า: น. ที่เฉพาะส่วนตัว. (ป. รโห + ?าน ว่า ที่ลับ, ที่สงัด).
【 รอ ๑; 】แปลว่า: น. หลักปักกันกระแสนํ้า เช่น ทำรอกันตลิ่งพัง.
【 รอ ๒ 】แปลว่า: ก. คอย เช่น รอรถ รอเรือ; ยับยั้ง เช่น รอการพิจารณาไว้ก่อน รอการลง
อาญาไว้ก่อน; เกือบจด, จ่อ, เช่น เอายาดมรอจมูก เอามีดรอคอ.
【 รอหน้า 】แปลว่า: ก. เข้าหน้า, เผชิญหน้า, (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น รอหน้า
ไม่ติด ไม่อยู่รอหน้า.
【 ร่อ 】แปลว่า: (กลอน) ก. จ่อ, จด. ว. ใกล้.
【 รอก 】แปลว่า: น. เครื่องผ่อนแรงรูปคล้ายล้อ มีแกนหมุนได้รอบตัว ที่ขอบเป็นร่อง
สําหรับให้เส้นเชือกหรือเส้นลวดเดินได้สะดวก ใช้สําหรับยก ลาก
หรือดึงของหนักให้เบาแรงและสะดวกคล่องขึ้น.
【 รอง ๑ 】แปลว่า: ก. รับรวมของเหลวหรือสิ่งอื่นที่ไหลตกลงมา เช่น รองนํ้า; ต้านทานคํ้าจุน
ให้คงอยู่ เช่น รองหัวเข็ม, หนุนให้สูงขึ้น เช่น เอาไม้รองโต๊ะรองตู้, รองรับ
เช่น เอาเบาะรองนั่ง เอาผ้ารองมือ. ว. เป็นที่ ๒ โดยตําแหน่ง เช่น รองอธิบดี
รองอธิการบดี, ถัดลงมาโดยอายุหรือตําแหน่ง เช่น ตำแหน่งรองลงมา,
ด้อยกว่า เช่น เป็นรอง.
【 รองคอ 】แปลว่า: ก. ถัดคนแรก (ใช้เรียกคนเล่นการพนันอย่างหยอดหลุม).
【 รองจ่าย 】แปลว่า: (ปาก) ก. ทดรองจ่ายเป็นค่าใช้สอยปลีกย่อย, เรียกเงินที่ใช้เช่น
นั้นว่า เงินรองจ่าย.
【 รองท้อง 】แปลว่า: ก. กินพอกันหิวไปก่อน.
【 รองทุน 】แปลว่า: ก. ออกทุนให้ไปก่อน.
【 รองเท้า 】แปลว่า: น. เกือก.
【 รองบ่อน 】แปลว่า: ว. ประจําบ่อน, ที่ยืนโรงไว้เผื่อเหลือเผื่อขาด เช่น ไก่รองบ่อน.
【 รองพื้น ๑; 】แปลว่า: ก. อาการที่ทาสีชั้นต้นให้พื้นเรียบเสมอกันเพื่อรองรับสีที่จะ
ระบายหรือทาทับลงไป, เรียกสีที่ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าวว่า สีรองพื้น;
อาการที่เอาครีมหรือแป้ง; ป็นต้นทาหน้าเพื่อให้ผิวหน้าเรียบก่อนแต่งหน้า,
เรียกครีมหรือแป้งเป็นต้นที่ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ดังกล่าวว่า ครีมรองพื้น
แป้งรองพื้น.
【 รองรัง 】แปลว่า: ว. มีสำรองไว้เผื่อขาดแคลน, มีสำรองไว้ไม่ให้ขาด, เช่น อาหาร
รองรัง.
【 รอง ๒ 】แปลว่า: ว. งามสุกใส เช่น รองเรือง.
【 ร่อง 】แปลว่า: น. รอยลึกเป็นช่องทางไปตามยาว, สันดินระหว่างท้องร่องสําหรับเพาะ
ปลูก เช่น ร่องผัก ร่องมัน.
【 ร่องตีนช้าง 】แปลว่า: น. ส่วนล่างของฝาเรือนทรงไทย อยู่ระหว่างธรณีประตูหรือ
ธรณีหน้าต่างกับพื้น มีลักษณะเป็นช่อง ๆ กรุด้วยแผ่นไม้กระดาน.
【 ร่องน้ำ 】แปลว่า: น. ทางนํ้าลึกที่เรือเดินได้.
【 ร่องมด 】แปลว่า: น. สีขาวหรือดําเป็นขีดยาวตามท้องสัตว์แต่คางตลอดก้น,
รอยเป็นทางยาวบนเขาสัตว์จำพวกกวาง.
【 ร่องรอย 】แปลว่า: น. เค้าเงื่อนหรือเบาะแสที่ปรากฏเป็นแนวบอกให้รู้.
【 ร่องส่วย 】แปลว่า: (ถิ่น–อีสาน) ก. หย่ง.
【 ร้อง 】แปลว่า: ก. เปล่งเสียงดัง, โดยปริยายหมายถึงออกเสียงดังเช่นนั้น เช่น ฟ้าร้อง
จักจั่นร้อง, (ปาก) ใช้หมายความว่า ร้องเพลง ร้องไห้ ก็มี แล้วแต่คํา
แวดล้อมบ่งให้รู้ เช่น เพลงนี้ร้องเป็นไหม อย่าร้องให้เสียน้ำตาเลย.
【 ร้องกระจองอแง 】แปลว่า: ก. อาการที่เด็กหลาย ๆ คนร้องไห้พร้อม ๆ กัน.
【 ร้องขอ 】แปลว่า: ก. ขอเป็นทางการ.
【 ร้องงอแง 】แปลว่า: ก. ร้องอ้อน (ใช้แก่เด็กเล็ก ๆ).
【 ร้องฎีกา 】แปลว่า: ก. ทูลเกล้าฯ ถวายฎีการ้องทุกข์.
【 ร้องทุกข์ 】แปลว่า: ก. บอกความทุกข์เพื่อขอให้ช่วยเหลือ.
【 ร้องบอก 】แปลว่า: ก. เปล่งเสียงบอกให้รู้.
【 ร้องเพลง 】แปลว่า: ก. ขับลําเป็นทํานองต่าง ๆ, บางทีก็ใช้ว่า ร้อง คําเดียว.
【 ร้องโยนยาว 】แปลว่า: ก. ออกเสียงร้องบอกลาก ๆ ช้า ๆ และยาวอย่างพวกฝีพาย
เรือพระที่นั่งบอกจังหวะ.
【 ร้องระเบ็งเซ็งแซ่ 】แปลว่า: ก. ร้องดังอื้ออึงแซ่ไปหมด.
【 ร้องเรียก 】แปลว่า: ก. เปล่งเสียงเรียกเพื่อให้มาหรือเพื่อมุ่งหมายอย่างอื่น.
【 ร้องเรียกร้องหา 】แปลว่า: ก. ต้องการตัว.
【 ร้องเรียน 】แปลว่า: ก. เสนอเรื่องราว.
【 ร้องเรือ 】แปลว่า: (ถิ่น–ปักษ์ใต้) ก. ขับหรือกล่อมเพลงให้เด็กฟัง. น. เรียกเพลง
กล่อมเด็กว่า เพลงร้องเรือ.
【 ร้องแรก, ร้องแรกแหกกระเชอ 】แปลว่า: ก. ร้องเอ็ดตะโร, ส่งเสียงโวยวายให้ผู้อื่นรู้.
【 ร้องส่ง 】แปลว่า: ก. ร้องเพลงให้เครื่องดนตรีรับ.
【 ร้องสด 】แปลว่า: ก. ร้องโดยไม่มีดนตรีรับ, ร้องโดยคิดกลอนด้นหรือกลอนสด,
ร้องออกอากาศทันที.
【 ร้องสอด 】แปลว่า: (กฎ) ก. การที่บุคคลภายนอกซึ่งมิใช่คู่ความยื่นคำร้องต่อศาล
ด้วยความสมัครใจของตนเองขอเข้ามาเป็นคู่ความ หรือบุคคลที่ถูกหมาย
เรียกให้เข้ามาในคดี.
【 ร้องห่ม 】แปลว่า: ก. ร้องรํ่าไรอย่างน้อยอกน้อยใจ, มักใช้เข้าคู่กับคำ ร้องไห้ เป็น
ร้องห่มร้องไห้ หรือ ร้องไห้ร้องห่ม.
【 ร้องห่มร้องไห้ 】แปลว่า: ก. ร้องรํ่าไรอย่างน้อยอกน้อยใจ, ร้องไห้ร้องห่ม ก็ว่า.
【 ร้องไห้ 】แปลว่า: ก. อาการที่นํ้าตาไหลเพราะประสบอารมณ์อันแรงกล้า เช่น
เจ็บปวด เศร้าโศก ดีใจ,บางทีใช้ว่า ร้อง คําเดียว หรือใช้เข้าคู่กับคำ
ร้องห่ม เป็น ร้องห่มร้องไห้หรือ ร้องไห้ร้องห่ม ก็ได้.
【 รองเง็ง 】แปลว่า: น. ศิลปะการแสดงแบบหนึ่งของชาวไทยมุสลิมภาคใต้ เป็นการเต้นรําคู่
ชายหญิง และร้องเพลงคลอไปด้วย. (เทียบ ม. ronggeng).
【 รองช้ำ 】แปลว่า: น. ชื่อโรคชนิดหนึ่งเป็นตามฝ่ามือหรือฝ่าเท้า มีนํ้าใส ๆ อยู่ระหว่าง
หนังชั้นนอกกับเนื้อ.
【 รองทรง 】แปลว่า: น. ทรงผมผู้ชายที่ตัดข้างล่างสั้นข้างบนยาว; หนังสือสำคัญและสมุดไทย
ที่พระมหากษัตริย์ทรงใช้เป็นการส่วนพระองค์ เช่น กฎหมายตรา ๓ ดวง
ฉบับรองทรง.
【 รองพื้น ๑ 】แปลว่า: /ดูใน รอง ๑/.
【 รองพื้น ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อโรคชนิดหนึ่งเป็นตามฝ่าเท้าทําให้พื้นเท้าเป็นรูพรุน.
【 ร่องแร่ง 】แปลว่า: ว. อาการที่ห้อยติดอยู่จวนจะหลุด เช่น เขาถูกฟันแขนห้อยร่องแร่ง แมว
คาบหนูห้อยร่องแร่ง, กะร่องกะแร่ง.
【 รอด ๑ 】แปลว่า: น. ไม้ที่สอดรูเสาทั้งคู่สําหรับรับกระดานพื้นเรือน.
【 รอด ๒ 】แปลว่า: ก. พ้นไป, ปลอดจาก, เช่น รอดอันตราย, บางทีหมายความว่า ผ่านพ้น
ภัยอันตรายหรือสิ่งที่ไม่พึงปรารถนามาได้ เช่น เครื่องบินตกรอดมาได้
รอดจากถูกครูตี. ว. ถึงจุดหมายปลายทาง เช่น ไปรอด, ถึง เช่น ตลอด
รอดฝั่ง.
【 รอดชีวิต 】แปลว่า: ก. เอาชีวิตรอด, ไม่เสียชีวิต, เช่น ไปรบคราวนี้รอดชีวิตมาได้.
【 รอดตัว 】แปลว่า: ก. เอาตัวรอด.
【 รอดตาย 】แปลว่า: ก. ผ่านพ้นความตายมาได้, เอาชีวิตรอดมาได้.
【 รอดปากเหยี่ยวปากกา 】แปลว่า: ก. พ้นอันตรายมาได้อย่างหวุดหวิด.
【 รอดหูรอดตา 】แปลว่า: ก. หลงหูหลงตาไป.
【 รอด ๓ 】แปลว่า: น. ชื่อพระเครื่องชนิดหนึ่งของลําพูน เรียกว่า พระรอด.
【 รอน 】แปลว่า: ก. ตัดให้เป็นท่อน ๆ เช่น รอนฟืน; ทำให้ลดลง เช่น รอนกําลัง.
【 รอน ๆ 】แปลว่า: ว. อ่อนแสง (ใช้แก่พระอาทิตย์เวลาใกล้คํ่า) เช่น แสงตะวัน
รอน ๆ, อาการที่ใกล้จะขาดหรือสิ้นสุดลง ในความว่า ใจจะขาดอยู่
รอน ๆ.
【 รอนแรม 】แปลว่า: ก. เดินทางค้างคืนเป็นระยะ ๆ.
【 รอนสิทธิ์ 】แปลว่า: ก. ตัดสิทธิ์, (กฎ) รบกวนขัดสิทธิของบุคคลในอันที่จะครอง
หรือใช้ทรัพย์สินโดยปรกติสุข.
【 ร่อน 】แปลว่า: ก. อาการของสิ่งมีลักษณะแบนเลื่อนลอยไปหรือมาในอากาศ, ทำให้
สิ่งแบน ๆ เคลื่อนไปในอากาศหรือบนผิวน้ำ เช่น ร่อนรูป ร่อนกระเบื้อง
ไปบนผิวน้ำ; กางปีกแผ่ถาไปมาหรือถาลง เช่น นกร่อน เครื่องบินร่อน
ลง; แยกเอาของละเอียดออกจากของหยาบ โดยใช้เครื่องแยกมีแร่ง
เป็นต้นแกว่งยักไปย้ายมา ให้ของที่ละเอียดหลุดลงไป เช่น ร่อนข้าว,
แกว่งวนเวียนไปรอบตัว เช่น ร่อนดาบ; เอาคมมีดถูวนเบา ๆ ที่หิน
ในคําว่า ร่อนมีด.
【 ร่อนร่อน 】แปลว่า: ว. ง่าย ๆ เช่น หากินร่อนร่อน.
【 ร่อนรับร่อนเร่ 】แปลว่า: ว. เตร็ดเตร่ไปมา.
【 ร่อนเร่ 】แปลว่า: ก. เที่ยวเตร่ไปไม่เป็นกําหนดที่ทาง, เร่ร่อน หรือ เร่ร่าย ก็ว่า.
【 ร้อน 】แปลว่า: ว. มีความรู้สึกตามผิวหนังเหมือนถูกไฟเป็นต้น, ตรงข้ามกับ เย็น; กระวน
กระวาย เช่น ร้อนใจ; รีบเร่ง, ช้าอยู่ไม่ได้.
【 ร้อนใจ, ร้อนอกร้อนใจ 】แปลว่า: ก. เดือดร้อนใจ, กระวนกระวายใจ.
【 ร้อนตัว 】แปลว่า: ก. กลัวว่าโทษหรือความเดือดร้อนจะมาถึงตัว.
【 ร้อนที่ 】แปลว่า: (ปาก) ก. มีเหตุหรือมีเรื่องเดือดร้อนทำให้อยู่ติดที่ไม่ได้.
【 ร้อนผ้าเหลือง 】แปลว่า: (ปาก) ก. อยากสึก (ใช้แก่ภิกษุสามเณร).
【 ร้อนรน 】แปลว่า: ก. แสดงอาการกระวนกระวาย, ทุรนทุราย.
【 ร้อนรุ่ม 】แปลว่า: ก. กลัดกลุ้มด้วยร้อนใจ, รุ่มร้อน ก็ว่า.
【 ร้อนวิชา 】แปลว่า: (สํา) ก. เกิดความเร่าร้อนเนื่องจากคาถาอาคมจนอยู่ไม่เป็น
ปรกติ; เร่าร้อนอยากจะแสดงวิชาความรู้พิเศษหรือคาถาอาคมจนผิด
ปรกติวิสัย.
【 ร้อน ๆ หนาว ๆ 】แปลว่า: ก. ครั่นเนื้อครั่นตัว, มีอาการคล้ายจะเป็นไข้เพราะ
เดี๋ยวร้อนเดี๋ยวหนาว, โดยปริยายหมายความว่า มีความเร่าร้อนใจกลัว
ว่าจะถูกลงโทษหรือถูกตำหนิเป็นต้น, สะบัดร้อนสะบัดหนาว หรือ
หนาว ๆ ร้อน ๆ ก็ว่า.
【 ร้อนหู 】แปลว่า: ก. เดือดร้อนเพราะได้ยินได้ฟังเรื่องราวที่ทำให้ไม่สบายใจ.
【 ร้อนอาสน์ 】แปลว่า: (สํา) ก. มีเหตุหรือมีเรื่องเดือดร้อนทําให้อยู่เฉยไม่ได้.
【 ร่อนทอง 】แปลว่า: น. ชื่อว่านชนิดหนึ่ง ใช้ทํายาได้. (พจน. ๒๔๙๓).
【 รอบ 】แปลว่า: น. การบรรจบถึงกัน, การเวียนไปบรรจบถึงกัน; ช่วง เช่น ภาพยนตร์
รอบเช้า รอบบ่าย, วาระ เช่น รอบสุดท้าย รอบชิงชนะเลิศ; ลักษณนาม
เรียกลักษณะที่มาบรรจบกันเป็นต้น เช่น รอบหนึ่ง ๒ รอบ. บ. อาการ
ที่เวียนมาบรรจบกัน เช่น วงสายสิญจน์รอบบ้าน เดินรอบตลาด.
【 รอบคอบ 】แปลว่า: ว. ทั่ว, ถ้วนถี่, เช่น พิจารณาอย่างรอบคอบ, ระวังเหตุการณ์
ข้างหน้าข้างหลังเสมอ, ไม่เผอเรอ, เช่น ดูแลให้รอบคอบ.
【 รอบจัด 】แปลว่า: (ปาก) ว. มีเล่ห์เหลี่ยมมาก, มีประสบการณ์มาก, เจนจัด
(ใช้ในทางไม่ดี).
【 รอบเดือน 】แปลว่า: (ปาก) น. ระดู.
【 รอบตัว 】แปลว่า: ว. ทั่ว ๆ ไป เช่น ความรู้รอบตัว.
【 รอบรู้ 】แปลว่า: ก. รู้หลายอย่าง, รู้กว้างขวาง, เช่น เขารอบรู้ในเรื่องกฎหมาย.
【 รอม ๑ 】แปลว่า: ว. อาการที่โค้งเข้าหากันเป็นวง เช่น ควายเขารอม, ลอม ก็ว่า.
【 รอม ๒ 】แปลว่า: น. ภาชนะสานด้วยไม้ไผ่ รูปทรงกระบอก ก้นโปร่ง ใช้นึ่งเปลือกต้น
ข่อยก่อนนําไปทุบทํากระดาษ.
【 รอมชอม 】แปลว่า: ก. ปรองดองกัน, ประนีประนอมกัน, ตกลงกันด้วยการไกล่เกลี่ย,
ลอมชอม หรือ ออมชอม ก็ว่า.
【 รอมร่อ 】แปลว่า: [รอมมะร่อ] ว. ในระยะทางหรือเวลาอันใกล้จวนเจียน เช่น จะสำเร็จ
การศึกษาอยู่รอมร่อ จะถึงบ้านอยู่รอมร่อ, รํามะร่อ ก็ว่า.
【 รอย 】แปลว่า: น. ลักษณะที่เป็นเส้น เป็นริ้ว หรือลวดลายเป็นต้นที่ปรากฏอยู่บนพื้น
สิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น รอยขีด รอยหน้าผากย่น รอยพระบาท รอยต่อ รอย
ประสาน; เค้า, เค้าเงื่อน, เช่น แกะรอย ตามรอย; โดยปริยายหมายถึง
ลักษณะที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น รอยรัก, ทาง เช่น มารอยเดียวกัน;
ลักษณนามเรียกสิ่งที่เป็นรอย เช่น พระบาท ๔ รอย มีรอยต่อ ๓ รอย.
(กลอน) ว. เห็นจะ, ชะรอย.
【 รอยตรา 】แปลว่า: น. รอยประทับของดวงตรา.
【 รอยร้าว 】แปลว่า: น. เค้าหรือท่าทีแห่งการแตกแยก.
【 ร่อย 】แปลว่า: ก. ค่อยหมดไป, กร่อนไป, เช่น คมมีดร่อย.
【 ร่อยหรอ 】แปลว่า: ก. ค่อยหมดไป, หมดไปสิ้นไปทีละน้อย, เช่น เงินทองร่อยหรอ.
【 ร้อย ๑ 】แปลว่า: ว. จํานวนนับ ๑๐ สิบหนเป็นหนึ่งร้อย (๑๐๐).
【 ร้อยชั่ง 】แปลว่า: น. จํานวนเงิน ๘,๐๐๐ บาท ซึ่งถือว่าเป็นจํานวนมากในสมัยหนึ่ง,
โดยปริยายหมายถึงลูกสาวที่พ่อแม่สงวนอย่างมีค่าเท่ากับเงิน ๑๐๐ ชั่ง.
【 ร้อยทั้งร้อย 】แปลว่า: (ปาก) ว. หมดทั้งสิ้น, มีเท่าไรก็หมด.
【 ร้อยแปด 】แปลว่า: (ปาก) ว. จํานวนมากมายหลายอย่างต่างชนิด, ร้อยแปดพันเก้า ก็ว่า.
【 ร้อยละ 】แปลว่า: น. ต่อร้อย, จำนวนส่วนในร้อยส่วน, เช่น ร้อยละ ๑๐ คือ ๑๐
ต่อ ๑๐๐ หรือ ๑๐ ส่วนใน ๑๐๐ ส่วน.
【 ร้อยลิ้น, ร้อยลิ้นกะลาวน 】แปลว่า: ว. อาการที่พูดกลับกลอกตลบตะแลง.
【 ร้อยสีพันอย่าง, ร้อยสีร้อยอย่าง 】แปลว่า: (ปาก) ว. โยกโย้ไปต่าง ๆ นานา.
【 ร้อยเอ็ด 】แปลว่า: ว. ร้อยกับหนึ่ง (๑๐๑); เป็นจํานวนมากตั้งร้อย เช่น ร้อยเอ็ด
พระนคร.
【 ร้อยเอ็ดเจ็ดพระนคร, ร้อยเอ็ดเจ็ดย่านน้ำ, ร้อยเอ็ดเจ็ดหัวเมือง 】แปลว่า: (ปาก)
ว. ทั่วทุกแห่งหน.
【 ร้อย ๒ 】แปลว่า: ก. สอด, สอดด้วยด้ายเป็นต้น, เช่น ร้อยดอกไม้ ร้อยพวงมาลัย ร้อย
สตางค์แดง ร้อยเชือกผูกรองเท้า.
【 ร้อยกรอง 】แปลว่า: ก. สอดผูกให้ติดต่อกัน, ร้อย ถัก และเย็บงานประเภทประณีต
ศิลป์เช่นดอกไม้ให้เป็นรูปต่าง ๆ, เช่น ร้อยกรองข่ายคลุมไตร ร้อยกรอง
สไบ; ตรวจชําระให้ถูกต้อง, สังคายนา, ในคําว่า ร้อยกรองพระธรรมวินัย;
แต่งหนังสือดีให้มีความไพเราะ, เรียบเรียงถ้อยคําให้เป็นระเบียบตาม
บัญญัติแห่งฉันทลักษณ์. น. คําประพันธ์, ถ้อยคําที่เรียบเรียงให้เป็น
ระเบียบตามบัญญัติแห่งฉันทลักษณ์.
【 ร้อยแก้ว 】แปลว่า: น. ความเรียงที่สละสลวยไพเราะเหมาะเจาะด้วยเสียงและ
ความหมาย.
【 ร้อยหวาย 】แปลว่า: น. เอ็นเหนือส้นเท้า.
【 ร้อย ๓ 】แปลว่า: น. ยศทหารบกหรือตํารวจชั้นสัญญาบัตรชั้นต้น ตํ่ากว่านายพันหรือ
นายพันตํารวจ เช่น นายร้อย ร้อยตรี ร้อยตํารวจโท.
【 ร้อยลิ้น ๑ 】แปลว่า: /ดูใน ร้อย ๑/.
【 ร้อยลิ้น ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง. (พจน. ๒๔๙๓).
【 ร้อยหวี 】แปลว่า: น. ชื่อกล้วยชนิด /Musa chiliocarpa/ Backer ในวงศ์ Musaceae ออกเครือ
เป็นหวีมาก ปลูกเป็นไม้ประดับ, กล้วยงวงช้าง ก็เรียก.
【 ร่อแร่ 】แปลว่า: ว. อาการหนักจวนตาย เช่น อยู่ในอาการร่อแร่.
【 ระ 】แปลว่า: ก. กระทบเรียดไป เช่น เอาไม้ระรั้วสังกะสี.
【 ระฟ้า 】แปลว่า: ว. สูงมาก เช่น ตึกระฟ้า.
【 ระสะเก็ด 】แปลว่า: ว. เรียกอาการลงโทษเฆี่ยนหลังซํ้าแผลเก่าที่ตกสะเก็ดแล้วว่า
เฆี่ยนระสะเก็ด, โดยปริยายหมายความว่า พูดตําหนิซํ้าแล้วซํ้าอีก.
【 ระกะ 】แปลว่า: ก. มากเกะกะ, ใช้เข้าคู่กับคํา ระเกะ เป็น ระเกะระกะ.
【 ระกา 】แปลว่า: น. ชื่อปีที่ ๑๐ ของรอบปีนักษัตร มีไก่เป็นเครื่องหมาย.
【 ระกำ ๑ 】แปลว่า: น. (๑) ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด /Cathormion umbellatum/ (Vahl) Kosterm.
ในวงศ์ Leguminosae ดอกสีขาว ฝักแบนบิดเป็นวง, ระกํานา หรือ ระกําป่า
ก็เรียก. (๒) ชื่อปาล์มชนิด /Salacca wallichiana/ C. Martius ในวงศ์ Palmae
ขึ้นเป็นกอ ก้านใบมีหนามแข็ง เนื้อฟ่าม ผลออกเป็นกระปุก กินได้.
【 ระกำ ๒ 】แปลว่า: น. ความลําบาก, ความตรมใจ, ความทุกข์, เช่น ตกระกำลำบาก.
【 ระกำ ๓ 】แปลว่า: ก. ปักเป็นดอกควบด้วยไหม. (ม.).
【 ระกำ ๔ 】แปลว่า: น. ชื่อนํ้ามันชนิดหนึ่ง ใช้ทานวดแก้เคล็ดบวม. (ดู นํ้ามันระกํา ที่ นํ้า).
【 ระกำนา, ระกำป่า 】แปลว่า: /ดู ระกํา ๑ (๑)/.
【 ระเกะระกะ 】แปลว่า: ก. มากเกะกะ.
【 ระคน 】แปลว่า: ก. ปนหรือผสมให้เข้ากันคละกันเป็นกลุ่มเป็นพวกเป็นต้น เช่น โจทย์ระคน.
【 ระคาง ๑ 】แปลว่า: น. เม็ดผดที่เกิดขึ้นตามขาด้วยระคายต้นหญ้าหรือขนกระบือ, ตะคาง ก็ว่า.
【 ระคาง ๒ 】แปลว่า: ก. หมาง, หมองใจ, เคืองใจ.
【 ระคาย 】แปลว่า: น. ละอองที่ทําให้คายคัน. ก. ทําให้คายคันเหมือนถูกละออง เช่น
ระคายตัว, กระทบกระเทือนกายใจให้เกิดรําคาญไม่สุขใจ เช่น
ระคายหู, (กลอน) ใช้เป็น กระคาย ก็มี.
【 ระเค็ดระคาย 】แปลว่า: น. เค้าเงื่อนที่ทราบมานิด ๆ หน่อย ๆ แต่ยังยืนยันให้แน่นอนไม่ได้,
ระแคะระคาย ก็ว่า.
【 ระแคะ 】แปลว่า: น. เล่ห์, เงื่อนความ.
【 ระแคะระคาย 】แปลว่า: น. เค้าเงื่อนที่ทราบมานิด ๆ หน่อย ๆ แต่ยังยืนยันให้แน่นอนไม่ได้,
ระเค็ดระคาย ก็ว่า.
【 ระฆัง 】แปลว่า: น. เครื่องใช้ตีให้เกิดเสียงเป็นอาณัติสัญญาณ หล่อด้วยทองเหลืองเป็นต้น
รูปคล้ายลูกฟักตัด มีหูติดอยู่ตอนบน.
【 ระงม 】แปลว่า: ว. เสียงร้องแสดงความเศร้าโศกเสียใจของคนเป็นจํานวนมาก เช่น
ร้องระงม; อบอ้าว, อบด้วยความร้อนหรือควัน, ในคําว่า ร้อนระงม.
【 ระงมไพร 】แปลว่า: น. ชื่อนกชนิดหนึ่ง อยู่ตามป่าใหญ่. (พจน. ๒๔๙๓).
【 ระงับ ๑ 】แปลว่า: ก. ยับยั้งไว้, ทําให้สงบ, เช่น ระงับคดี ระงับเรื่องราว.
【 ระงับ ๒, ระงับพิษ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้พุ่มชนิด /Breynia glauca/ Craib ในวงศ์ Euphorbiaceae คล้าย
ต้นก้างปลา ใช้ทํายาได้.
【 ระงี่ 】แปลว่า: (โบ) ว. ดัง, ระงม, เซ็งแซ่.
【 ระแง้ 】แปลว่า: น. เรียกแขนงของทะลายหมากหรือแขนงของรวงข้าวว่า ระแง้หมาก
ระแง้ข้าว, ตะแง้ ก็ว่า.
【 ระโงกหิน 】แปลว่า: (ถิ่น–อีสาน) น. ชื่อเห็ดชนิด /Amanita verna/ (Bull. ex Fr.) Vitt. ในวงศ์
Amanitaceae ลักษณะคล้ายเห็ดฟางแต่ดอกสีขาว ก้านมีวงแหวน โคน
ก้านโป่งเป็นกระเปาะ กินตาย.
【 ระชวย 】แปลว่า: ก. ชวย, พัดอ่อน ๆ, พัดเรื่อย ๆ, (ใช้แก่ลม).
【 ระดม 】แปลว่า: ก. ทำพร้อม ๆ กัน เช่น ระดมยิง; รวบรวม, รวมเข้าด้วยกัน, เช่น ระดมทุน
ระดมคนช่วยกันทำงาน.
【 ระดมพล 】แปลว่า: ก. เกณฑ์ทหารเข้าประจำกองทัพอย่างรีบด่วน.
【 ระดะ, ระดา 】แปลว่า: ว. เกลื่อนกล่น.
【 ระดับ 】แปลว่า: น. ลักษณะของพื้นผิวตามแนวนอนระหว่างจุด ๒ จุดที่มีความสูงเสมอกัน
โดยปรกติใช้ระดับนํ้าทะเลเป็นมาตรฐานในการวัด, เรียกเครื่องวัดความ
เสมอของพื้นผิวว่าเครื่องวัดระดับ. ก. ปูลาด, แต่งตั้ง.
【 ระดับทะเล 】แปลว่า: น. ความสูงของพื้นนํ้าทะเลในขณะใดขณะหนึ่ง. (อ. sea level).
【 ระดับทะเลปานกลาง 】แปลว่า: น. ค่าเฉลี่ยของระดับน้ำทะเล ซึ่งคํานวณจากผล
การตรวจระดับนํ้าทะเลขึ้นลงในที่ใดที่หนึ่งที่ได้บันทึกติดต่อกันไว้เป็น
ระยะเวลานาน, ใช้ย่อว่า ร.ท.ก. (อ. mean sea level).
【 ระด่าว 】แปลว่า: ว. อาการที่ดิ้นสั่นรัวไปทั้งตัว, เร่าร้อน.
【 ระดู 】แปลว่า: น. เลือดประจําเดือนที่ถูกขับถ่ายจากมดลูกออกมาทางช่องคลอด.
【 ระดูขาว 】แปลว่า: น. สิ่งที่ถูกขับถ่ายออกมาทางช่องคลอด ลักษณะข้นหรือ
ค่อนข้างข้น สีขาวหรือสีเหลืองปนเขียว มีกลิ่นเหม็น เกิดจากสาเหตุ
หลายประการ เช่น ติดเชื้อไวรัส ติดเชื้อพยาธิชนิด /Trichomonas/
/vaginalis/ เนื้องอก, ตกขาวหรือมุตกิด ก็เรียก.
【 ระดูทับไข้ 】แปลว่า: น. การมีระดูออกมาระหว่างเป็นไข้.
【 ระเด่น 】แปลว่า: น. โอรสหรือธิดาของกษัตริย์เมืองใหญ่. (ช.).
【 ระเดียง 】แปลว่า: น. เรียกสายสําหรับตากผ้าสบงจีวรเป็นต้นของพระภิกษุสามเณรว่า
สายระเดียง.
【 ระแด 】แปลว่า: น. คนชาติข่าพวกหนึ่ง ในตระกูลชวา-มลายู อยู่ทางฝั่งซ้ายแม่นํ้าโขง.
【 ระตู 】แปลว่า: น. เจ้าเมืองน้อย. (ช.).
【 ระทก 】แปลว่า: ว. หนาวใจ.
【 ระทด 】แปลว่า: ก. สลดใจ, มีจิตใจหวั่นไหวเพราะความโศกสลด, มักใช้เข้าคู่กับคำอื่น
เช่น ระทดท้อ ระทดใจ.
【 ระทดระทวย 】แปลว่า: ว. อ่อนอกอ่อนใจ เช่น เขาเสียการพนัน
จนหมดตัวเดินระทดระทวย
ออกมา.
【 ระทม 】แปลว่า: ก. เจ็บชํ้าระกําใจ.
【 ระทวย ๑ 】แปลว่า: ว. อ่อนช้อย, อ่อนใจ.
【 ระทวย ๒ 】แปลว่า: ก. ระทด, มักใช้เข้าคู่กับคํา ระทด เป็น ระทดระทวย.
【 ระทอด 】แปลว่า: ก. ทิ้ง, ทอด.
【 ระทา 】แปลว่า: น. หอสูงรูปสี่เหลี่ยมหลังคาทรงยอดเกี้ยว ประดับดอกไม้ไฟนานาชนิด
เช่น พลุ ตะไล จรวดใช้จุดในงานพระราชพิธี.
(รูปภาพ ระทา)
【 ระทึก 】แปลว่า: ก. อาการที่ใจเต้นตึก ๆ.
【 ระทึง 】แปลว่า: ว. เสียงหึ่ง ๆ อย่างเสียงผึ้ง.
【 ระแทะ 】แปลว่า: น. ยานชนิดลากขนาดเล็ก มี ๒ ล้อ ใช้วัวเทียม ตัวเรือนราบไม่ยกสูง
อย่างเรือนเกวียน มีทั้งชนิดโถงและประกอบหลังคา, กระแทะ หรือ
รันแทะ ก็ว่า.
【 ระนัม 】แปลว่า: น. ป่ารกฉําแฉะ, ระนาม ก็ว่า.
【 ระนาด ๑ 】แปลว่า: น. เครื่องปี่พาทย์ชนิดตี ประกอบด้วยลูกระนาดทำด้วยไม้ร้อยเชือกหัว
ท้ายเข้าเป็นผืนใช้แขวนบนรางระนาด หรือทำด้วยเหล็กหรือทองเหลือง
ใช้วางเรียงบนรางระนาดมีไม้ประกับหัวท้าย ลูกระนาดเรียงขนาดสั้น
ยาวให้ลดหลั่นกันตามลำดับเสียง มีตั้งแต่ ๑๗–๒๑ ลูก มีไม้ตีคู่หนึ่ง
เรียกว่า ไม้ตีระนาด, ลักษณนามว่า ราง.
【 ระนาดแก้ว 】แปลว่า: น. ระนาดที่ลูกทําด้วยแก้ววางเรียงบนรางระนาดซึ่งมีรูป
สี่เหลี่ยมผืนผ้าขนานกับพื้น มีไม้ประกับหัวท้าย มีทั้งระนาดแก้วทุ้ม
และระนาดแก้วเอก ระนาดแก้วทุ้มไม้ตีใช้ไม้นวม ระนาดแก้วเอก
ใช้ไม้ตีที่มีลูกทำด้วยหนัง.
【 ระนาดทุ้ม 】แปลว่า: น. ระนาดที่มีเสียงต่ำกว่าและมีเสียงนุ่มนวลกว่าระนาดเอก
ลูกระนาดเช่นเดียวกับระนาดเอกแต่ใหญ่และยาวกว่า มี ๑๗ ลูก ปาก
รางระนาดเว้าโค้งขึ้นคล้ายปากเปลญวนด้านล่างตัดตรงขนานกับพื้น
มีเท้าเล็ก ๆ ตรงมุม ๔ เท้า ไม้ตีใช้แต่ไม้นวมอย่างเดียว.
【 ระนาดเอก 】แปลว่า: น. ระนาดที่มีเสียงแกร่งกว่าระนาดทุ้ม ลูกระนาดโดยมาก
ทำด้วยไม้ไผ่บง ไม้ชิงชัน หรือไม้มะหาด ฝานหัวท้ายและท้องตอนกลาง
โดยปรกติมี ๒๑ ลูก รางระนาดมีรูปทรงคล้ายเปลญวน หัวตัดท้ายตัด
มีเท้ารูปสี่เหลี่ยมคล้ายเชิงขันรับอยู่ใต้รางสำหรับตั้ง ไม้ตีมี ๒ อย่าง คือ
ไม้แข็งใช้เมื่อต้องการเสียงแกร่งกร้าว และไม้นวมเมื่อต้องการเสียงเบา
และนุ่มนวล.
【 ระนาด ๒ 】แปลว่า: น. ไม้ไผ่ที่ถักอย่างเรือกสําหรับรองท้องเรือ.
【 ระนาด ๓ 】แปลว่า: ว. อาการที่ล้มทับกัน, อาการที่เรียงกันเป็นแถว, มักใช้เข้าคู่กับคำระเน
และ ระเนน เป็น ระเนระนาด และ ระเนนระนาด.
【 ระนาบ 】แปลว่า: (กลอน) ว. ราบ; ที่แบนเรียบ (ใช้แก่ผิว). น. พื้นที่ที่แบนเรียบ; (คณิต)
เซตของบรรดาจุดที่เรียงต่อเนื่องกันเป็นพื้นราบสมํ่าเสมอ. (อ. plane).
【 ระนาบเอียง 】แปลว่า: น. สิ่งที่มีพื้นแบนเรียบเอียงทํามุมแหลมกับพื้นระดับ
ใช้ประโยชน์เป็นเครื่องกลอย่างง่ายสําหรับเลื่อนเทหวัตถุหนักไปสู่
ระดับที่ต้องการโดยที่สามารถพักเทหวัตถุนั้นได้เป็นระยะ ๆ.
【 ระนาม 】แปลว่า: น. ป่ารกฉําแฉะ เรียกว่า ป่าระนาม, ระนัม ก็ว่า.
【 ระนาว 】แปลว่า: ว. มากมาย (ใช้แก่สิ่งที่อยู่ในลักษณะที่ห้อยแขวนเป็นสาย เป็นแถว
เป็นแนว เป็นต้น) เช่น แขวนธงเป็นระนาว สอบตกเป็นระนาว.
【 ระเนน 】แปลว่า: ว. อาการที่ล้มทับกัน, อาการที่เอนราบทับกัน.
【 ระเนนระนาด, ระเนระนาด 】แปลว่า: ว. เกลื่อนกลาด (ใช้แก่สิ่งที่อยู่ในลักษณะ
ที่ล้มทับกันอยู่เรี่ยรายมากมาย).
【 ระเนียด 】แปลว่า: น. รั้วที่ปักเสารายตลอดไป, เสาค่าย.
【 ระแนง 】แปลว่า: น. ไม้สี่เหลี่ยมขนาดยาว หน้า ๑” x ๑” ใช้ตีทับบนกลอนหรือจันทัน
สําหรับมุงกระเบื้องหรือตีทับคร่าวเพื่อทํารั้ว หรือทําแผงพรางแดด
สําหรับเรือนกล้วยไม้. ก. เรียง; ร่อน เช่น เอาแป้งมาระแนงให้เป็นผง.
(ขุนช้างขุนแผน). (ข. แรง ว่า ร่อน).
【 ระแนะ 】แปลว่า: น. เครื่องสําหรับรองรากตึกและเสาเรือน, แระ ก็เรียก; ท้องเรือ.
【 ระบบ 】แปลว่า: น. กลุ่มของสิ่งซึ่งมีลักษณะประสานเข้าเป็นสิ่งเดียวกันตามหลักแห่ง
ความสัมพันธ์ที่สอดคล้องกัน ด้วยระเบียบของธรรมชาติหรือหลักเหตุผล
ทางวิชาการ เช่น ระบบประสาท ระบบทางเดินอาหาร ระบบจักรวาล
ระบบสังคม ระบบการบริหารประเทศ.
【 ระบบสุริยะ 】แปลว่า: น. ระบบที่ประกอบด้วยดวงอาทิตย์ ซึ่งเป็นศูนย์กลางของ
แรงดึงดูด รวมทั้งดาวเคราะห์ใหญ่น้อยและบริวารของดาวเคราะห์ ดาว
เหล่านี้หมุนอยู่รอบ ๆ ดวงอาทิตย์ และมีวงโคจรอยู่ในแนวระนาบ
ใกล้เคียงกัน.
【 ระบม 】แปลว่า: ก. อาการเจ็บร้าวที่เกิดจากความเมื่อยขัดหรือบอบชํ้าเป็นต้น เช่น ฝีระบม
จนเป็นไข้ ถูกตีระบมไปทั้งตัว, ชอกช้ำ เช่น อกระบม ระบมใจ.
【 ระบมบาตร 】แปลว่า: ก. รมบาตรให้ดําเป็นมันเพื่อกันสนิมด้วยกรรมวิธีต่าง ๆ
เช่น เอากํามะถันและนํ้ามันทาบาตรแล้วรมไฟให้ร้อน.
【 ระบอบ 】แปลว่า: น. แบบอย่าง, ธรรมเนียม, เช่น ทำถูกระบอบ; ระเบียบการปกครอง เช่น
การปกครองระบอบประชาธิปไตย การปกครองระบอบสมบูรณาญา
สิทธิราชย์.
【 ระบัด 】แปลว่า: ก. ลัด, ผลิ, แตกใบอ่อน, เช่น ไม้ระบัดใบ. ว. เพิ่งลัด, เพิ่งผลิ, อ่อน,
เช่น หญ้าระบัด.
【 ระบับ 】แปลว่า: น. แบบ, ฉบับ.
【 ระบาญ 】แปลว่า: ก. รบ, สู้รบ.
【 ระบาด 】แปลว่า: ว. แพร่ไปอย่างรวดเร็ว, แพร่ไปอย่างกว้างขวาง, แพร่ไปทั่ว, เช่น ข่าวลือ
ระบาด, ลักษณะของโรคติดต่อที่แพร่ไปอย่างรวดเร็วและกว้างขวางเป็น
คราว ๆ ไป, เรียกโรคที่มีลักษณะเช่นนั้นว่า โรคระบาด เช่น อหิวาตกโรค
เป็นโรคระบาดชนิดหนึ่ง.
【 ระบานี, ระบานี้ 】แปลว่า: ว. นัก, ทีเดียว, เช่นนี้, ดังนี้.
【 ระบาย ๑ 】แปลว่า: น. ผ้าที่ห้อยจากขอบ.
【 ระบาย ๒ 】แปลว่า: ก. ผ่อนออกไป เช่น ระบายสินค้า ระบายนํ้า ระบายความทุกข์, ถ่ายออก
เช่น ระบายท้อง ระบายอากาศ.
【 ระบายสี 】แปลว่า: ก. ลงสี, แต้มสี, ป้ายสี, เช่น ระบายสีภาพทิวทัศน์ด้วยสีน้ำ;
เสริมแต่งเกินความจริง เช่น เขาระบายสีข่าวเสียจนเชื่อไม่ลง.
ว. ที่เสริมแต่งเกินความจริง เช่น ข่าวระบายสี.
【 ระบำ 】แปลว่า: น. การแสดงที่ใช้ท่าฟ้อนรำ ไม่เป็นเรื่องราว มุ่งความสวยงามหรือความ
บันเทิง จะแสดงคนเดียวหรือหลายคนก็ได้ เช่น ระบำนพรัตน์ ระบำกอย
ระบำฉุยฉาย. ก. ฟ้อนรำที่แสดงไม่เป็นเรื่องราว มุ่งความสวยงามหรือ
ความบันเทิง จะแสดงคนเดียวหรือหลายคนก็ได้.
【 ระบำปลายเท้า 】แปลว่า: น. การเต้นรำแบบหนึ่งของชาวตะวันตก แสดงเป็น
เรื่องราวหรือแสดงเดี่ยวก็ได้, บัลเลต์ ก็ว่า. (อ. ballet).
【 ระบิ, ระบิล 】แปลว่า: น. เรื่อง, ความ, ฉบับ, อย่าง.
【 ระบิลเมือง 】แปลว่า: น. กฎหมายและประเพณีของบ้านเมือง.
【 ระบือ 】แปลว่า: ว. เล่าลือ เช่น ข่าวระบือ, เลื่องลือ, แพร่หลายรู้กันทั่ว, เช่น ชื่อเสียงระบือ
ไปไกล.
【 ระบุ 】แปลว่า: ก. เจาะจง เช่น ระบุชื่อผู้รับ ระบุตัวบุคคล, บ่งชื่อ, ออกชื่อเฉพาะ, เช่น
ระบุชื่อพยาน; มีออกมามาก ๆ พร้อม ๆ กัน เช่น ทุเรียนระบุ เห็ดระบุ
ส่าไข้ระบุ.
【 ระเบง 】แปลว่า: ก. ตี เช่น ระเบงฆ้องกลอง.
【 ระเบ็ง ๑ 】แปลว่า: น. การมหรสพชนิดหนึ่งของหลวง ที่แสดงในงานพระราชพิธีสมโภช
เช่น พระราชพิธีโสกันต์.
【 ระเบ็ง ๒ 】แปลว่า: ว. ดัง, ดังอื้ออึงแซ่ไปหมด, มักใช้เข้าคู่กับคํา เซ็งแซ่ เป็น ระเบ็งเซ็งแซ่,
ละเบ็ง ก็ว่า.
【 ระเบิด 】แปลว่า: ก. ปะทุแตกออกไป เช่น คลังกระสุนระเบิด, ทําให้ปะทุแตกออกไป
เช่น ระเบิดหิน. น. ลูกระเบิด เช่น ทิ้งระเบิด.
【 ระเบิดขวด 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดที่บรรจุสารเคมีบางอย่างในขวดแก้วหนา เมื่อ
ถูกกระทบกระแทกอย่างแรงจะระเบิด.
【 ระเบิดทำลาย 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดซึ่งบรรจุดินระเบิดอย่างแรง มักมีขนาดใหญ่
มีอํานาจทําลายสูง.
【 ระเบิดน้ำตา 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดซึ่งบรรจุสารเคมีที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง
แก่เยื่อตา ทําให้นํ้าตาไหล ลืมตาไม่ขึ้นอยู่ชั่วขณะ.
【 ระเบิดปรมาณู 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดที่ให้อํานาจระเบิดได้ด้วยปฏิกิริยานิวเคลียร์
ชนิดที่ทําให้นิวเคลียสของอะตอมของธาตุยูเรเนียมหรือธาตุพลูโทเนียม
แตกสลาย ระเบิดชนิดนี้มีอํานาจทําลายมากยิ่งกว่าระเบิดธรรมดาที่ใช้
ดินระเบิด.
【 ระเบิดเพลิง 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดซึ่งบรรจุสารเคมีที่ติดไฟทันทีเมื่อเกิดการ
ระเบิดขึ้นแล้ว.
【 ระเบิดมือ 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดขนาดเล็กที่บรรจุดินระเบิดอย่างแรง ใช้ขว้างให้
เกิดการระเบิด.
【 ระเบิดเวลา 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดที่มีอุปกรณ์ตั้งกําหนดเวลาให้ระเบิด.
【 ระเบิดไอพิษ 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดที่บรรจุสารพิษซึ่งเมื่อเกิดการระเบิดขึ้นแล้ว
จะกลายเป็นไอหรือควันที่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ร่างกายและอาจทำให้
ถึงแก่ความตายได้.
【 ระเบิดไฮโดรเจน 】แปลว่า: น. ลูกระเบิดที่ให้อํานาจระเบิดได้ด้วยปฏิกิริยานิวเคลียร์
ชนิดที่ทําให้นิวเคลียสของธาตุไฮโดรเจนหลอมรวมตัวเป็นนิวเคลียสของ
ธาตุฮีเลียมซึ่งหนักกว่า ระเบิดชนิดนี้มีอํานาจทําลายยิ่งกว่าระเบิดปรมาณู
มาก. (อ. H—bomb).
【 ระเบียง 】แปลว่า: น. พื้นเรือนที่ต่อออกไปทางด้านข้าง มีหลังคาคลุม; โรงแถวที่ล้อมรอบ
อุโบสถหรือวิหาร, ถ้าเป็นอารามหลวง เรียกว่า พระระเบียง. ว. เรียง,
เคียง, ราย.
【 ระเบียน 】แปลว่า: น. ทะเบียน, แบบ, เช่น ระเบียนประจำตัวนักเรียน.
【 ระเบียบ 】แปลว่า: น. แบบแผนที่วางไว้เป็นแนวปฏิบัติหรือดําเนินการ เช่น ระเบียบวินัย
ระเบียบข้อบังคับ ต้องปฏิบัติตามระเบียบ. ว. ถูกลําดับ, ถูกที่เป็นแถว
เป็นแนว, มีลักษณะเรียบร้อย, เช่น เขาทำงานอย่างมีระเบียบ.
【 ระเบียบการ 】แปลว่า: น. ข้อกําหนดหรือข้อบังคับที่บัญญัติขึ้นเป็นแนวปฏิบัติ
เช่น ระเบียบการของโรงเรียน.
【 ระเบียบจัด 】แปลว่า: ว. เจ้าระเบียบ, ที่ถือระเบียบอย่างเคร่งครัด.
【 ระเบียบวาระ 】แปลว่า: น. ลําดับรายการที่กําหนดไว้ในการประชุมแต่ละครั้ง.
【 ระแบบ 】แปลว่า: (กลอน) น. แบบ.
【 ระใบ 】แปลว่า: (โบ) น. ระบาย เช่นพระกลดใหญ่มีระใบถึงสามชั้น. (ปกีรณําพจนาดถ์).
【 ระมัดระวัง 】แปลว่า: ก. ดูแลให้ปลอดภัย, ดูแลอย่างรอบคอบไม่ให้พลั้งพลาด, เช่น ระมัดระวัง
ให้ดีเวลาข้ามถนน ระมัดระวังเรื่องสายไฟฟ้ารั่วให้มาก. ว. ประหยัด,
ไม่สุรุ่ยสุร่าย, เช่นใช้จ่ายอย่างระมัดระวัง.
【 ระมา 】แปลว่า: น. เหลือบ. (ช.).
【 ระมาด 】แปลว่า: น. แรด. (ข. รมาส).
【 ระเมียร 】แปลว่า: ก. ดู, น่าดู. (ข. รมึล ว่า ดู).
【 ระย่อ 】แปลว่า: ก. ขยาด, ครั่นคร้าม, ไม่กล้าสู้, ไม่มีกำลังใจจะสู้.
【 ระย่อม 】แปลว่า: น. ชื่อไม้พุ่มชนิด /Rauvolfia serpentina/ (L.) Benth. ex Kurz ในวงศ์
Apocynaceae ทุกส่วนมียางขาว ดอกเล็กสีชมพู ออกเป็นช่อตามยอด
รากใช้ทํายาได้, กระย่อม ก็เรียก.
【 ระยะ 】แปลว่า: น. ช่วง, ตอน, เช่น ระยะเวลา ระยะทาง ระยะนี้ฝนตกชุก.
【 ระยะ ๆ 】แปลว่า: ว. เป็นช่วง ๆ, เป็นตอน ๆ, เช่น เดินทางหยุดพักเป็นระยะ ๆ
ปักเสาโทรเลขเป็นระยะ ๆ.
【 ระยัง 】แปลว่า: (กลอน) ก. ยัง, อยู่; ยั้ง.
【 ระยั้ง 】แปลว่า: (กลอน) ก. หยุด, ยั้ง.
【 ระยัด 】แปลว่า: (กลอน) ก. ยัด.
【 ระยับ 】แปลว่า: ว. พราวแพรว, วับวาบ, (ใช้แก่แสงหรือรัศมี) เช่น ผ้ามันระยับ, นิยมใช้
เข้าคู่กับคำ ระยิบ เป็น ระยิบระยับ เช่น ดาวส่องแสงระยิบระยับ.
【 ระย้า 】แปลว่า: น. เครื่องห้อยย้อยเป็นพวงเป็นพู่. ว. ที่ห้อยย้อยลงมา เช่น ตุ้มหูระย้า
โคมระย้า.
【 ระยาน 】แปลว่า: ก. ยาน, หย่อนลง, ห้อยลง.
【 ระยาบ 】แปลว่า: ว. แสงวาบ ๆ, นิยมใช้เข้าคู่กับคำ ระยับ เป็น ระยาบระยับ.
【 ระยำ 】แปลว่า: ว. ชั่วช้า, ตํ่าช้า, เลวทราม, อัปมงคล, เช่น คนระยำ เรื่องระยำ ทำระยำ;
(ถิ่น–ปักษ์ใต้) ยับเยิน, แหลก, เช่น ดังดวงแก้วตกต้องแผ่นผา ร้าวระยำ
ช้ำจิตเจ็บอุรา. (อิเหนา).
【 ระยำตำบอน 】แปลว่า: (ปาก) ว. เลวทราม, ชั่วช้า, เหลวไหล.
【 ระยำยับ 】แปลว่า: ว. แหลกยับเยิน, แตกย่อยยับ.
【 ระยิบระยับ 】แปลว่า: ว. ยิบ ๆ ยับ ๆ เช่น แสงดาวระยิบระยับ.
【 ระโยง 】แปลว่า: น. สายโยงเสากระโดงเรือ.
【 ระโยงระยาง 】แปลว่า: น. สายที่โยงหรือผูกไว้ระเกะระกะ เช่น สายไฟระโยง
ระยางเต็มไปหมดน่ากลัวอันตราย.
【 ระรวย 】แปลว่า: ว. รวย ๆ, แผ่ว ๆ, เบา ๆ, เช่น หายใจระรวย ลมพัดมาระรวย; ส่งกลิ่น
หอมน้อย ๆ เช่น หอมระรวย.
【 ระรอง 】แปลว่า: (กลอน) ว. สุกใส, งาม.
【 ระร่อน 】แปลว่า: (กลอน) ก. ร่อน, ร่อนไปมา.
【 ระรัว 】แปลว่า: ว. รัว ๆ, สั่นถี่ ๆ, สั่นสะท้าน, เช่น กลัวจนตัวสั่นระรัว เสียงสั่นระรัว.
【 ระราน 】แปลว่า: ก. ประพฤติเป็นพาลเกเร ทำให้เดือดร้อน เช่น เขาเที่ยวระรานชาวบ้าน,
มักใช้เข้าคู่กับคำ เกะกะ เป็น เกะกะระราน.
【 ระร่าย 】แปลว่า: ก. เดินได้จังหวะ.
【 ระราว 】แปลว่า: น. ราว.
【 ระริก 】แปลว่า: ก. ไหวถี่ ๆ, สั่นเร็ว ๆ, เช่น ใจสั่นระริก ตัวสั่นระริก; อาการที่หัวเราะ
กระซิกกระซี้ เช่น หัวเราะระริก.
【 ระรี่ 】แปลว่า: ว. หัวเราะร่วน.
【 ระรึง 】แปลว่า: ก. ผูกแน่น.
【 ระรื่น, ระรื้น 】แปลว่า: ว. ชื่นบาน, เบิกบานใจ, เช่น ยิ้มระรื่น, เอิบอาบใจ, ซาบซ่านใจ, เช่น
หอมระรื่น.
【 ระเร, ระเร่ 】แปลว่า: ก. เที่ยวเตร่ไปในที่ต่าง ๆ โดยไม่กําหนด, ไถล.
【 ระเร้ง 】แปลว่า: ก. เร่งรัด, รีบเร็ว.
【 ระเร็ว 】แปลว่า: ก. ว่องไว. ว. เร็ว ๆ.
【 ระเริง 】แปลว่า: ก. ร่าเริงบันเทิงใจ, สนุกสนานเบิกบานเต็มที่, เช่น แมวไม่อยู่หนูระเริง
อย่าระเริงจนเกินไป.
【 ระเรียง 】แปลว่า: (กลอน) ก. เรียง.
【 ระเรียม 】แปลว่า: (กลอน) น. เรียม.
【 ระเรื่อย 】แปลว่า: ว. เรื่อย ๆ, เฉื่อย, เสมอ, ไม่ขาด, ไม่หยุด,ไม่พัก.
【 ระแร่ 】แปลว่า: ว. แร่เข้าไป, วิ่งเข้าไป.
【 ระแรง 】แปลว่า: ว. แรง.
【 ระลง 】แปลว่า: (กลอน) ก. ครั่นคร้าม, กลัว.
【 ระลวง 】แปลว่า: ก. ระลุง, ใจห่วงถึง, เป็นทุกข์ถึง.
【 ระลอก ๑ 】แปลว่า: น. คลื่นขนาดเล็ก. (ข. รลก).
【 ระลอก ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อโรคชนิดหนึ่ง พองเป็นหัวเล็ก ๆ คล้ายฝี.
【 ระลอง 】แปลว่า: ก. เอ็นดู. (อนันตวิภาค).
【 ระลัด 】แปลว่า: ก. ลัด.
【 ระลัดได 】แปลว่า: ก. ลัดนิ้วมือ.
【 ระลึก 】แปลว่า: ก. คิดถึงหรือนึกถึงเรื่องราวหรือเหตุการณ์ในอดีตได้ เช่น ระลึกถึง
ความหลัง, รำลึก ก็ว่า.
【 ระลึกชาติ 】แปลว่า: ก. ระลึกถึงความเป็นไปในชาติก่อน.
【 ระลุก 】แปลว่า: ว. คับ.
【 ระลุง 】แปลว่า: ก. ใจห่วงถึง, เป็นทุกข์ถึง, ระลวง ก็ใช้.
【 ระเลิง 】แปลว่า: ก. โค่น. (ข. รํเลิง).
【 ระเลียด 】แปลว่า: ว. ทีละน้อย ๆ.
【 ระวัง 】แปลว่า: ก. คอยดู เช่น ระวังเด็กให้ดี; เอาใจใส่โดยไม่ประมาท, กันไว้ไม่ให้เกิด
ภัยอันตรายหรือความเสื่อมเสียเป็นต้น, เช่น ระวังตัวให้ดี ระวังโจรผู้ร้าย
ระวังถูกล้วงกระเป๋า เวลาข้ามถนนให้ระวังรถ.
【 ระวังไพร, ระวังวัน 】แปลว่า: น. ชื่อนกในวงศ์ Timaliidae ตัวสีนํ้าตาล ปากแหลมโค้ง คอ อก และ
ท้องสีขาว หางยาว มักหากินเป็นฝูงและส่งเสียงตลอดเวลา กินแมลง
ตามพื้นดินและพุ่มไม้ มีหลายชนิด เช่น ระวังไพรปากเหลือง
(/Pomatorhinus schisticeps/) ระวังไพรปากยาว (/P. hypoleucos/),
ตระเวนไพร หรือ ตระเวนวัน ก็เรียก.
【 ระวาง 】แปลว่า: น. ทำเนียบ เช่น ม้าขึ้นระวาง เรือขึ้นระวาง; ที่ว่างสำหรับบรรทุกของ
ในเรือเป็นต้น เช่น เสียค่าระวาง.
【 ระวาดระไว 】แปลว่า: ว. กระวีกระวาด, คล่องแคล่ว, รีบเร่ง.
【 ระวาม 】แปลว่า: ว. วู่วาม.
【 ระวาย 】แปลว่า: น. คํากํากับชื่อปีในวิธีนับศักราชของไทยเหนือ ตรงกับเลข ๓.
【 ระวิง ๑ 】แปลว่า: น. เครื่องสําหรับเอาเข็ดด้ายหรือไหมสวม เพื่อกระจายเส้นด้ายออก
จากกัน เมื่อเวลาสาวเส้นด้ายจะได้ออกเป็นเส้น ๆ ไม่ขาด ไม่ยุ่ง.
(รูปภาพ ระวิง)
【 ระวิง ๒ 】แปลว่า: น. เครื่องคล้องโคนหางช้าง ทำด้วยโลหะรูปโค้ง ปลายทั้ง ๒ ข้างงอ
เป็นขอและติดห่วงไว้สำหรับคล้องกระวินต่อกับปลายสายสำอาง.
【 ระแวง 】แปลว่า: ก. แคลงใจ, ชักจะสงสัย.
【 ระแวดระวัง 】แปลว่า: ก. คอยดูแลให้รอบคอบ.
【 ระไว 】แปลว่า: ก. คอยระวัง เช่น อยู่ระไวต่างองค์ ดํารงรั้งรักษา. (ลอ), มักใช้เข้าคู่กับคํา
ระวัง เป็น ระวังระไว.
【 ระสาย 】แปลว่า: ว. เป็นสาย, เป็นเส้น.
【 ระส่ำระสาย 】แปลว่า: ก. กระจัดพลัดพราย, เสียกระบวน, เช่น กองทัพแตกระส่ำระสาย;
วุ่นวาย, เกิดความไม่สงบ, เช่น บ้านเมืองระส่ำระสาย.
【 ระสี 】แปลว่า: น. ไม้ไผ่. (ข.).
【 ระเสิดระสัง 】แปลว่า: ว. ซัดเซไป, โซเซไป, หนีซุกซ่อนไป.
【 ระหกระเหิน 】แปลว่า: ก. ด้นดั้นไปด้วยความลําบาก, เร่ร่อนไปด้วยความลําบากยากเย็น,
เช่น ชีวิตของเขาต้องระหกระเหินอยู่ตลอดเวลา, ระเหินระหก ก็ใช้.
【 ระหง 】แปลว่า: ว. สูงโปร่ง เช่น ป่าระหง, สูงสะโอดสะอง เช่น รูปร่างระหง คอระหง.
【 ระหวย 】แปลว่า: ก. ระโหย.
【 ระหว่าง 】แปลว่า: น. ช่องว่างจากที่หนึ่งถึงอีกที่หนึ่ง เช่น ในระหว่างภูเขา ๒ ลูก, ระยะ
เวลาจากระยะหนึ่งถึงอีกระยะหนึ่ง เช่น ระหว่างพระอาทิตย์ขึ้นถึง
พระอาทิตย์ตก, เวลาช่วงใดช่วงหนึ่ง เช่น ระหว่างสงครามเขายังเรียน
หนังสืออยู่, เวลาที่กําลังเป็นไปอยู่ เช่น ระหว่างประชุมฝนตกหนัก
ระหว่างนี้เขาไม่ว่าง. บ. คําที่แสดงถึงความสัมพันธ์ของบุคคลหรือ
สถาบันเป็นต้นตั้งแต่ ๒ ขึ้นไป เช่น งานมงคลสมรสระหว่างนาย ก
กับนางสาว ข แบ่งมรดกในระหว่างลูก ๆ การแข่งขันฟุตบอลระหว่าง
มหาวิทยาลัย การประชุมระหว่างชาติ.
【 ระหองระแหง 】แปลว่า: ก. บาดหมางกันเพราะเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ, ไม่ปรองดองกัน, เช่น ผัวเมีย
ระหองระแหงกันอยู่เสมอ. ว. ผิดใจกันเพราะเรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ, ไม่
ใคร่ถูกกัน, เช่น เขามีเรื่องระหองระแหงกันอยู่เรื่อย.
【 ระหอบ 】แปลว่า: ก. ห้อม, ล้อม.
【 ระหัด 】แปลว่า: น. เครื่องวิดนํ้าอย่างหนึ่งเป็นราง ใช้ถีบด้วยเท้าหรือฉุดด้วยเครื่องจักร
เป็นต้น.
【 ระหาย 】แปลว่า: ก. อยากนํ้า, หิวนํ้า.
【 ระหุย 】แปลว่า: ก. ร่วงพังเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยเป็นจํานวนมาก.
【 ระเห็จ 】แปลว่า: ก. ไปอยู่ในที่ที่ไม่สมควร เช่น ระเห็จขึ้นไปอยู่บนยอดไม้.
【 ระเหย 】แปลว่า: ก. อาการที่ของเหลวกลายเป็นไอ.
【 ระเหระหน, ระเหหน 】แปลว่า: ว. ซัดเซไปตามบุญตามกรรม, ไม่เป็นที่เป็นทาง, เร่ร่อนไป, อยู่ไม่เป็นที่,
เช่น ผู้ลี้ภัยสงครามต้องระเหระหนไปเรื่อย ๆ.
【 ระเหหัน 】แปลว่า: ว. ซวดเซเหหันไปมา, วนเวียนไปมา.
【 ระเหิด 】แปลว่า: ก. พ้น เช่น ระเหิดจากบาป; (วิทยา) อาการที่ของแข็งกลายเป็นไอ เช่น
การบูรระเหิด ลูกเหม็นระเหิด. ว. สูงตระหง่าน, ระเหิดระหง ก็ว่า.
【 ระเหินระหก 】แปลว่า: ก. ด้นดั้นไปด้วยความลำบาก, เร่ร่อนไปด้วยความลำบากยากเย็น,
ระหกระเหิน ก็ใช้.
【 ระแหก 】แปลว่า: (กลอน) ก. แตก, แยก.
【 ระแหง 】แปลว่า: น. รอยแยกขนาดแคบ ๆ ของแผ่นดินเป็นต้นที่แยกออกจากกัน เช่น
ดินเป็นระแหง แตกระแหง.
【 ระโหย 】แปลว่า: ก. อิดโรยเพราะหิวหรืออดนอนเป็นต้น.
【 ระอมระอา 】แปลว่า: (กลอน) ก. เบื่อหน่ายเต็มที.
【 ระอา 】แปลว่า: ก. เบื่อหน่ายหรือหมดกําลังใจเพราะถูกรบกวน, ทําให้เกิดรําคาญหรือ
มีเหตุติดขัดบ่อย ๆ, ระอิดระอา ก็ว่า.
【 ระอิดระอา 】แปลว่า: ก. ระอา.
【 ระอุ 】แปลว่า: ว. ร้อนมาก ในความว่า อากาศร้อนระอุ แผ่นดินร้อนระอุ; สุกทั่ว เช่น
ข้าวระอุ.
【 รัก ๑ 】แปลว่า: น. (๑) ชื่อไม้พุ่มชนิด /Calotropis gigantea/ (L.) Aiton f. ในวงศ์
Asclepiadaceae ดอกใช้ร้อยกรอง มี ๒ พันธุ์ คือ พันธุ์ดอกลา และ
พันธุ์ดอกซ้อน ยางเป็นพิษ. (เทียบ ส. อรฺก; ป. อกฺก). (๒) ชื่อไม้ต้น
ชนิด /Gluta usitata/ (Wallich) Ding Hou ในวงศ์ Anacardiaceae ยาง
เป็นพิษ ใช้ลงพื้นหรือทาสิ่งต่าง ๆ เรียกว่า นํ้ารัก. (เทียบ ส. ลากฺษ).
【 รักแก้ว 】แปลว่า: น. น้ำรักผสมสมุกและขี้ผึ้ง เคี่ยวให้งวดจนจับเป็นก้อนเพื่อ
นำไปปั้นหรือกดลงในแม่พิมพ์ทำเป็นลวดลายต่าง ๆ.
【 รักเช็ด 】แปลว่า: น. น้ำรักที่เคี่ยวให้งวดและเหนียว ใช้ทาสำหรับปิดทองคำเปลว.
【 รักตีลาย 】แปลว่า: น. น้ำรักผสมสมุก เคี่ยวให้งวดจนจับเป็นก้อน เพื่อนำไปกด
ลงในแม่พิมพ์ทำเป็นลวดลายต่าง ๆ.
【 รักยม 】แปลว่า: น. ของขลังอย่างหนึ่ง เป็นรูปตุ๊กตาเด็กเล็ก ๒ ตัว ทําด้วยไม้รัก
ดอกและไม้มะยมเชื่อว่าทําให้เกิดเมตตามหานิยม.
【 รักร้อย 】แปลว่า: น. ชื่อลายอย่างหนึ่ง ผูกเป็นลายกระจังตาอ้อยเรียงซ้อนเนื่องกัน
ไปเป็นแถวยาว, เรียกสร้อยอ่อนประดับข้อมือ ทําด้วยทองลงยา มักผูก
เป็นลายกระจังตาอ้อย บางทีก็ประดับพลอยด้วย ว่า สร้อยรักร้อย.
【 รักสมุก 】แปลว่า: น. น้ำรักผสมเถ้าถ่านของใบตองแห้งหรือหญ้าคา บดแล้วคลุก
เคล้าให้เข้ากัน ใช้ทารองพื้น.
【 รักหมู 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ต้นชนิด /Holigarna kurzii/ King ในวงศ์ Anacardiaceae
ขึ้นตามริมนํ้าในป่าเบญจพรรณและป่าดิบ ใบเดี่ยวเรียงสลับ แผ่นใบด้าน
ล่างขาว, กุกขี้หมู ก็เรียก.
【 รัก ๒ 】แปลว่า: ก. มีใจผูกพันด้วยความห่วงใย เช่น พ่อแม่รักลูก รักชาติ รักชื่อเสียง,
มีใจผูกพันด้วยความเสน่หา, มีใจผูกพันฉันชู้สาว, เช่น ชายรักหญิง,
ชอบ เช่น รักสนุก รักสงบ.
【 รักใคร่ 】แปลว่า: ก. รัก เช่น พี่น้องคู่นี้รักใคร่กันดี.
【 รักดีหามจั่ว รักชั่วหามเสา 】แปลว่า: (สํา) ก. ใฝ่ดีจะมีความสุขความเจริญ
ใฝ่ชั่วจะได้รับความลําบาก.
【 รักพี่เสียดายน้อง 】แปลว่า: (สํา) ก. ลังเลใจ, ตัดสินใจไม่ถูกว่าจะเลือกอย่างไหนดี.
รักยาวให้บั่น รักสั้นให้ต่อ (สํา) ก. รักจะอยู่ด้วยกันนาน ๆ ให้ตัดความคิด
อาฆาตพยาบาทออกไป รักจะอยู่กันสั้น ๆ ให้คิดอาฆาตพยาบาทเข้าไว้,
ยาวบั่น สั้นต่อ ก็ว่า.
【 รักสามเส้า 】แปลว่า: น. ความรักที่ชาย ๒ คนรักหญิงคนเดียวกัน หรือหญิง ๒ คน
รักชายคนเดียวกัน.
【 รักข์, รักขา 】แปลว่า: ก. รักษ์, รักษา. (ป.; ส. รกฺษ).
【 รักขสะ 】แปลว่า: [–ขะ–] น. รากษส. (ป.; ส. รากฺษส).
【 รักขิต 】แปลว่า: ก. ระวัง, ดูแล, รักษา, (มักใช้เป็นส่วนท้ายของสมาส) เช่น พุทธรักขิต
ญาณรักขิต. (ป.).
【 รักดป 】แปลว่า: [–ดบ] น. ปลิง (สัตว์). (ส. รกฺตป; ป. รตฺตป).
【 รักดะ, รักตะ 】แปลว่า: ว. แดง; มีความกําหนัด, มีความรักใคร่. (ส. รกฺต; ป. รตฺต).
【 รักบี้ 】แปลว่า: น. ชื่อกีฬาชนิดหนึ่ง เล่นครั้งแรกที่โรงเรียนรักบี้ ประเทศอังกฤษ แบ่ง
ผู้เล่นเป็น ๒ ฝ่าย โดยปรกติเล่นฝ่ายละ ๑๕ คน แต่ที่เล่นฝ่ายละ ๗ คน
ก็มี ผู้เล่นแต่ละฝ่ายพยายามแย่งลูกรักบี้ไปวางพ้นแนวประตูฝ่ายตรงข้าม
แล้วนำมาเตะ ณ แนวจุดเตะเพื่อให้เข้าประตูฝ่ายตรงข้ามฝ่ายที่ได้คะแนน
มากกว่าจะเป็นฝ่ายชนะ, เรียกเต็มว่า รักบี้ฟุตบอล, เรียกลูกหนังที่มีลักษณะ
กลมรีใช้ในการเล่นรักบี้ว่า ลูกรักบี้. (อ. rugby football).
【 รักเร่ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ล้มลุกมีหัวชนิด /Dahlia indica/ Cad. ในวงศ์ Compositae
ดอกใหญ่ มีสีต่าง ๆ.
【 รักแร้ 】แปลว่า: น. ส่วนร่างกายที่อยู่ใต้โคนแขนเหนือสีข้างขึ้นไป; เรียกส่วนของสิ่ง
ก่อสร้างตอนที่ผนังกับผนังจดกันเป็นมุมฉากทั้งด้านในและด้านนอก
เช่น รักแร้ปราสาท รักแร้กําแพงแก้ว รักแร้โบสถ์.
【 รักษ์, รักษา 】แปลว่า: ก. ระวัง เช่น รักษาสุขภาพ, ดูแล เช่น รักษาทรัพย์สมบัติ, ป้องกัน เช่น
รักษาบ้านเมือง, สงวนไว้ เช่น รักษาความสะอาด รักษาไมตรี; เยียวยา
เช่น รักษาคนไข้. (ส.; ป. รกฺข).
【 รักษาการ 】แปลว่า: ก. ปฏิบัติหน้าที่แทนชั่วคราว เช่น รองอธิบดีรักษาการแทน
อธิบดี.
【 รักษาการณ์ 】แปลว่า: ก. เฝ้าดูแลเหตุการณ์ เช่น มีทหารรักษาการณ์อยู่ตลอดเวลา.
ว. ที่เฝ้าดูแลเหตุการณ์ เช่น ทหารรักษาการณ์ ยามรักษาการณ์.
【 รักษาคำพูด 】แปลว่า: ก. ทำตามถ้อยคำที่พูดให้สัญญาไว้.
【 รักษาตัว 】แปลว่า: ก. ระวังตัวไม่ให้เป็นอันตราย, รักษาเนื้อรักษาตัว ก็ว่า.
【 รักษาประตู 】แปลว่า: ก. คุมอยู่หน้าประตูในการเล่นฟุตบอลคอยป้องกันไม่ให้
ลูกฟุตบอลเข้าไป.
【 รักษายี่ห้อ 】แปลว่า: (ปาก) ก. ระวังไม่ให้เสียชื่อเสียง.
【 รักษาศีล 】แปลว่า: ก. ระวังรักษาตนไม่ให้ประพฤติผิดศีล.
【 รักษาสถานการณ์ 】แปลว่า: ก. ควบคุมและดูแลให้อยู่ในภาวะปรกติ.
【 รักษาหน้า 】แปลว่า: ก. ระวังไม่ยอมให้ต้องอับอายขายหน้า.
【 รักษาเหลี่ยม 】แปลว่า: ก. ระวังไม่ให้เสียชั้นเชิง, ระวังไม่ให้ถูกลบเหลี่ยม.
【 รัง ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด /Shorea siamensis/ Miq. ในวงศ์
Dipterocarpaceae เนื้อไม้แข็ง ใช้ในการก่อสร้าง.
【 รัง ๒ 】แปลว่า: น. สิ่งซึ่งสัตว์พวกนก หนู และแมลงเป็นต้นทําขึ้นเพื่อเป็นที่อยู่อาศัย
กําบังและฟักไข่เลี้ยงลูก,โดยปริยายเรียกสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึง
เช่นนั้น เช่น รังโจร รังรัก.
【 รังกล้วยไม้ 】แปลว่า: น. ที่เพาะเลี้ยงกล้วยไม้จำนวนมาก.
【 รังกา 】แปลว่า: น. ที่สําหรับคนขึ้นไปยืนสังเกตการณ์บนยอดเสากระโดงเรือ
มักทําเป็นแป้นกลมมีรั้วล้อมรอบ.
【 รังไข่ 】แปลว่า: น. อวัยวะภายในร่างกายของผู้หญิงและสัตว์ตัวเมีย เป็นที่เกิดไข่.
【 รังงอบ 】แปลว่า: น. ส่วนของงอบตรงที่สวมหัว สานเป็นตาโปร่ง ๆ ด้วยไม้ไผ่
ที่ซอยเป็นเส้นกลมเล็ก ๆ.
【 รังดุม 】แปลว่า: น. ช่องที่เจาะสําหรับขัดลูกดุม.
【 รังแตน ๑ 】แปลว่า: น. ลายที่มีรูปลักษณะคล้ายดาวจงกลหรือดอกบัวแย้ม เรียกว่า
ลายดาวรังแตน ใช้ประดับเพดานหรือประตู; เรียกแหวนที่หัวมีทรงคล้าย
รูปดอกบัวแย้มว่า แหวนรังแตน.
【 รังแตน ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง คล้ายนางเล็ดแต่ไม่โรยนํ้าตาลเคี่ยว
ทําด้วยข้าวเหนียวนึ่งแผ่เป็นแผ่นกลม ตากแห้ง ทอดนํ้ามันให้พอง
มีรสเค็ม ๆ หวาน ๆ, ข้าวแตน ก็เรียก.
【 รังนก ๑ 】แปลว่า: น. รังของนกอีแอ่นชนิดหนึ่ง เมื่อแช่นํ้ามีลักษณะคล้ายวุ้น กินได้.
【 รังนก ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ใช้มันเทศหรือเผือกหั่นเป็นเส้นฝอย ๆ
ทอดสุกแล้วคลุกนํ้าตาลเคี่ยว จัดเป็นกอง ๆ ให้คล้ายรังนก.
【 รังบวบ 】แปลว่า: น. ส่วนในของบวบที่แก่จนแห้ง.
【 รังปืนกล 】แปลว่า: น. ที่ซุ่มกำบังดักยิงข้าศึกทำเป็นมูนดินหรือทำด้วยกระสอบ
ทรายเป็นต้น มีช่องสำหรับสอดปืนกลออกไป.
【 รังผึ้ง 】แปลว่า: น. รังที่ผึ้งทําสําหรับอยู่อาศัยและทํานํ้าผึ้ง, รังที่คนทําให้ผึ้งอาศัย
ทํารวงข้างใน, เรียกสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น; เครื่องสําหรับระบาย
ความร้อนของหม้อนํ้ารถยนต์ มีลักษณะคล้ายรวงผึ้ง; ดินเผาหรือเหล็ก
เป็นแผ่นเจาะเป็นรู ๆ สําหรับรองถ่านเพื่อให้ลมเดินผ่านได้และขี้เถ้าตก
ลงข้างล่าง โดยมากใช้กับเตาอั้งโล่หรือเตาหม้อนํ้าเรือกลไฟเป็นต้น,
ตะกรับ ก็ว่า.
【 รังเพลิง 】แปลว่า: น. ส่วนท้ายของลํากล้องปืนเป็นที่บรรจุลูกปืนในตําแหน่ง
พร้อมที่จะจุดชนวน.
【 รังมด 】แปลว่า: น. เรียกผ้าขาวที่หุ้มซี่คํ้าฉัตรโดยรอบ รูปทรงกรวย (ใช้เฉพาะ
นพปฎลเศวตฉัตร).
【 รัง ๓ 】แปลว่า: ก. แต่ง, สร้าง, ตั้ง.
【 รังรักษ์ 】แปลว่า: ก. สร้าง; คุ้มครอง.
【 รังเรข 】แปลว่า: [–เรก] ว. มีลวดลาย, งดงาม.
【 รังแรก 】แปลว่า: ว. แรกตั้ง, ก่อน, แรกเริ่ม, เป็นเอก.
【 รังสรรค์ 】แปลว่า: ก. สร้าง, แต่งตั้ง.
【 รังสรัง 】แปลว่า: [–สัง] ก. ตั้งหน้าวิ่ง, ออกวิ่ง.
【 รังสฤษฏ์ 】แปลว่า: [–สะหฺริด] ก. สร้าง, แต่งตั้ง.
【 รั้ง 】แปลว่า: ก. หน่วงเหนี่ยวไว้ เช่น รั้งตัวไว้ก่อน, เหนี่ยว เช่น แขนเสื้อรั้ง, ชักมา,
ใช้กําลังเต็มที่เพื่อให้สิ่งที่มีแรงต้านทานเคลื่อนเข้ามาหรือหยุดอยู่ เช่น
รั้งวัวรั้งควาย; ระวัง, เฝ้า, รักษา, ครอง เช่น รั้งเมือง.
【 รั้งรอ 】แปลว่า: ก. รอคอย, หยุดคอย, (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น โดยไม่รั้งรอ.
【 รังกับ 】แปลว่า: /ดู ฉก ๒/.
【 รังเกียจ 】แปลว่า: ก. เกลียดเพราะรู้สึกขยะแขยงหรือไม่ชอบใจเป็นต้น.
【 รังเกียจเดียดฉันท์ 】แปลว่า: ก. ลำเอียงด้วยความรังเกียจ.
【 รังเกียจรังงอน 】แปลว่า: > ก. ตั้งแง่ตั้งงอนทำเป็นรังเกียจเพราะไม่ชอบใจ.
【 รังแก 】แปลว่า: ก. แกล้งทําความเดือดร้อนให้ผู้อื่น (มักใช้แก่ผู้มีอำนาจมากกว่า) เช่น
ผู้ใหญ่รังแกเด็ก.
【 รังไก่ 】แปลว่า: /ดู ฉก ๒/.
【 รังค์ 】แปลว่า: น. รงค์. (ป., ส.).
【 รังควาน 】แปลว่า: ก. รบกวนทําให้รําคาญหรือเดือดร้อน เช่น คนพาลชอบรังควานคนอื่น.
น. ผีที่ประจําช้างป่า, ผีตายร้ายที่สิงอยู่ในกายคนได้.
【 รังคัดรังแค, รังแครังคัด 】แปลว่า: ก. ตั้งข้อรังเกียจ เช่น ต่างฝ่ายต่างก็คอยแต่จะรังคัดรังแคกัน ลูกคนละแม่
มักจะรังแครังคัดกัน.
【 รังแค 】แปลว่า: น. ขุยหนังหัว มีลักษณะเป็นผง ๆ สีขาว, ขี้รังแค หรือ ขี้ลม ก็ว่า.
【 รังแต่ 】แปลว่า: สัน. มีแต่, ล้วนแต่, เป็นที่, (มักใช้ในทางไม่ดี) เช่น รังแต่คนจะนินทา
รังแต่เขาจะหัวเราะเยาะ.
【 รังนาน 】แปลว่า: น. ชื่อนกชนิดหนึ่ง, รางนาน ก็เรียก. (พจน. ๒๔๙๓).
【 รังรอง 】แปลว่า: ว. สุกใส, งดงาม, รุ่งเรือง, รงรอง ก็ว่า.
【 รังวัด 】แปลว่า: ก. สํารวจพื้นที่กว้างยาว, วัดที่ดิน; (กฎ) วัดปักเขตและทําเขต จดหรือ
คํานวณเนื้อที่เพื่อให้ทราบที่ตั้งแนวเขตที่ดิน หรือทราบที่ตั้งและเนื้อที่
ของที่ดิน.
【 รังสิ, รังสี 】แปลว่า: น. แสง, แสงสว่าง. (ป. รํสิ; ส. รศฺมี).
【 รังสีแกมมา 】แปลว่า: /ดู แกมมา/.
【 รังสีความร้อน 】แปลว่า: น. รังสีแม่เหล็กไฟฟ้าซึ่งมีย่านของการแผ่รังสีที่มีช่วง
คลื่นประมาณระหว่าง ๗.๘ x ๑๐–๗ เมตร กับ ๑ มิลลิเมตร, รังสี
อินฟราเรด ก็เรียก.
【 รังสีคอสมิก 】แปลว่า: น. คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าที่มีพลังงานสูงยิ่ง มีช่วงคลื่นสั้น
ยิ่งกว่ารังสีแกมมามากองค์ประกอบส่วนใหญ่เป็นโปรตอนประมาณ
ร้อยละ ๙๐ และพบอิเล็กตรอน อนุภาคแอลฟาด้วยเกิดมาจากอวกาศ
นอกโลกพุ่งมาสู่โลก ยังไม่ทราบแหล่งกําเนิดแน่นอน. (อ. cosmic rays).
【 รังสีบีตา 】แปลว่า: /ดู บีตา/.
【 รังสีแพทย์ 】แปลว่า: น. แพทย์ที่วิเคราะห์และรักษาโรคโดยใช้ความรู้ทางรังสีวิทยา.
【 รังสีเรินต์เกน 】แปลว่า: /ดู รังสีเอกซ์/.
【 รังสีวิทยา 】แปลว่า: น. วิทยาศาสตร์แขนงที่ว่าด้วยรังสีเอกซ์และกัมมันตภาพรังสี
รวมทั้งการใช้รังสีวิเคราะห์และรักษาโรค. (อ. radiology).
【 รังสีเหนือม่วง 】แปลว่า: น. รังสีแม่เหล็กไฟฟ้าซึ่งมีย่านของการแผ่รังสีที่มีช่วง
คลื่นประมาณระหว่าง ๔ x ๑๐–๗ เมตร กับ ๕ x ๑๐–๙ เมตร แสงแดด
มีรังสีอัลตราไวโอเลตซึ่งจะมีปฏิกิริยาต่อสาร ๗–ดีไฮโดรคอเลสเทอรอล
(7–dehydro–choles–terol) ในผิวหนังมนุษย์ให้กลายเป็นวิตามินดี, รังสี
อัลตราไวโอเลต ก็เรียก.
【 รังสีเอกซ์ 】แปลว่า: น. รังสีแม่เหล็กไฟฟ้าซึ่งมีย่านของการแผ่รังสีที่มีช่วงคลื่น
อยู่ประมาณระหว่าง ๕ x ๑๐–๙ เมตร ถึง ๖ x ๑๐–๑๒ เมตร ใช้ประโยชน์
ในทางแพทย์ ทางวิศวกรรม เป็นต้น, รังสีเรินต์เกน หรือ เอกซเรย์ ก็เรียก;
เรียกการถ่ายภาพอวัยวะภายในโดยใช้รังสีเอกซ์ว่าการถ่ายภาพเอกซเรย์,
เรียกการรักษาโรคมะเร็งและโรคผิวหนังบางประเภท โดยใช้รังสีเอกซ์
ที่มีช่วงคลื่นสั้นกว่าที่ใช้ถ่ายภาพว่า การฉายเอกซเรย์ หรือ การฉายแสง.
【 รังสีแอลฟา 】แปลว่า: /ดู แอลฟา/.
【 รังสิมันตุ์ 】แปลว่า: (แบบ) น. “ผู้มีแสงสว่าง” คือพระอาทิตย์, ใช้ รังสิมา ก็ได้. (ป. รํสิมนฺตุ;
ส. รศฺมิมตฺ).
【 รังสิมา 】แปลว่า: (แบบ) น. รังสิมันตุ์. (ป. รํสิมา; ส. รศฺมิมตฺ).
【 รังหยาว 】แปลว่า: ก. รบกวนให้โกรธ เช่น ลางคนจับตะขาบมาเด็ดเขี้ยว เที่ยวทิ้งโรงหนัง
ทํารังหยาว. (อิเหนา), (ถิ่น–ปักษ์ใต้) โมโห, โกรธ.
【 รัจฉา 】แปลว่า: น. ทางเดิน. (ป.; ส. รถฺยา).
【 รัช ๑ 】แปลว่า: น. ธุลี, ฝุ่น, ผง, ละออง. (ป. รช).
【 รัช ๒, รัช– 】แปลว่า: [รัดชะ–] น. ความเป็นพระราชา, ราชสมบัติ. (ป. รชฺช).
【 รัชกาล 】แปลว่า: น. เวลาที่ครองราชสมบัติของพระมหากษัตริย์องค์หนึ่ง ๆ,
โดยอนุโลมใช้หมายถึงองค์พระมหากษัตริย์ในรัชกาลนั้น ๆ เช่น
รัชกาลที่ ๕ เสด็จประพาสต้น.
【 รัชชูปการ 】แปลว่า: น. เงินช่วยราชการตามที่กําหนดเรียกเก็บจากราษฎรชายที่
มิได้รับราชการทหารเป็นรายบุคคล.
【 รัชทายาท 】แปลว่า: น. ผู้จะสืบราชสมบัติ.
【 รัชมังคลาภิเษก 】แปลว่า: น. พระราชพิธีสมโภชเมื่อพระมหากษัตริย์ทรงครอง
ราชสมบัติได้นานกว่าพระมหากษัตริย์พระองค์ก่อน ๆ.
【 รัชกะ 】แปลว่า: น. รชกะ, คนย้อมผ้า, คนซักผ้า. (ป., ส.).
【 รัชชุ 】แปลว่า: [รัด–] น. สาย, เชือก. (ป., ส.).
【 รัชชูปการ 】แปลว่า: [–ปะ–] /ดู รัช ๒, รัช–/.
【 รัชฎาภิเษก 】แปลว่า: รัดชะ– น. รัชดาภิเษก.
【 รัชด–, รัชต– 】แปลว่า: [รัดชะ–] น. รชตะ, เงิน. (ส., ป. รชต).
【 รัชดาภิเษก 】แปลว่า: น. พระราชพิธีสมโภชเมื่อพระมหากษัตริย์ทรงครอง
ราชสมบัติได้ ๒๕ พรรษา.
【 รัชดาภิเษก 】แปลว่า: /ดู รัชด–, รัชต–/.
【 รัชนะ 】แปลว่า: [รัดชะ–] น. การย้อม. (ป., ส. รชน).
【 รัชนี 】แปลว่า: [รัดชะ–] น. กลางคืน, เวลามืด. (ป., ส. รชนี).
【 รัชนีกร 】แปลว่า: น. พระจันทร์. (ป., ส.).
【 รัญจวน 】แปลว่า: ก. ปั่นป่วนใจ เช่น กลิ่นหอมรัญจวนใจ, สะเทือนใจด้วยความกระสันถึง.
(เทียบ ข. รํชวล).
【 รัฏฐาภิปาลโนบาย 】แปลว่า: น. วิธีการปกครองบ้านเมือง.
【 รัฐ, รัฐ– 】แปลว่า: [รัด, รัดถะ–] น. แคว้น เช่น รัฐปาหัง, บ้านเมือง เช่น กฎหมายสูงสุด
ของรัฐ, ประเทศ เช่น รัฐวาติกัน. (ป. รฏฺ?; ส. ราษฺฏฺร).
【 รัฐทูต 】แปลว่า: [รัดถะทูด] น. ทูตที่ประมุขของรัฐหนึ่งแต่งตั้งไปประจํา
สํานักประมุขของอีกรัฐหนึ่งเพื่อไปปฏิบัติภารกิจทางการทูต
มีฐานะตํ่ากว่าเอกอัครราชทูตแต่สูงกว่าอุปทูต.
【 รัฐธรรมนูญ 】แปลว่า: [รัดถะทํามะนูน, รัดทํามะนูน] น. บทกฎหมายสูงสุดที่
จัดระเบียบการปกครองประเทศ โดยกำหนดรูปแบบของรัฐว่าเป็นรัฐ
เดียวหรือรัฐรวม ระบอบการปกครองของรัฐรวมทั้งสถาบันและองค์กร
การใช้อำนาจอธิปไตยในการปกครองรัฐ เช่น รัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย (พุทธศักราช ๒๕๔๐). (อ. constitution).
【 รัฐบาล 】แปลว่า: [รัดถะบาน] น. องค์กรปกครองประเทศ, คณะบุคคลที่ใช้อํานาจ
บริหารในการปกครองประเทศ.
【 รัฐบุรุษ 】แปลว่า: [รัดถะบุหฺรุด] น. ผู้ที่ได้รับยกย่องอย่างสูงว่ามีความรู้ความ
สามารถในการบริหารบ้านเมือง.
【 รัฐประศาสน์ 】แปลว่า: [รัดถะปฺระสาด] น. การปกครองบ้านเมือง.
【 รัฐประศาสนนัย, รัฐประศาสโนบาย 】แปลว่า: [รัดถะปฺระสาสะนะไน, รัดถะปฺระ
สาสะโนบาย] น. วิธีการปกครองบ้านเมือง.
【 รัฐประศาสนศาสตร์ 】แปลว่า: [รัดถะปฺระสาสะนะสาด] น. วิชาว่าด้วยการบริหาร
และการปกครองประเทศเพื่อให้สัมฤทธิผลตามนโยบายของรัฐอย่างมี
ประสิทธิภาพและประหยัด.
【 รัฐประหาร 】แปลว่า: [รัดถะปฺระหาน, รัดปฺระหาน] น. การใช้กําลังเปลี่ยนแปลง
คณะรัฐบาลโดยฉับพลัน, (กฎ) การใช้กำลังยึดอำนาจและเปลี่ยนแปลง
รัฐบาล.
【 รัฐพิธี 】แปลว่า: น. งานที่จัดขึ้นโดยรัฐเป็นธรรมเนียม เช่น รัฐพิธีพืชมงคล.
【 รัฐมนตรี 】แปลว่า: [รัดถะมนตฺรี] น. ผู้เป็นสมาชิกของคณะรัฐมนตรีหรือคณะ
รัฐบาลรับผิดชอบร่วมกับคณะรัฐมนตรีในนโยบายทั่วไปของรัฐบาล
ในการบริหารราชการแผ่นดิน, ถ้าเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงหรือ
ทบวง ก็เป็นผู้บังคับบัญชาสูงสุดในกระทรวงหรือทบวงที่ตนว่าการ
และรับผิดชอบในการบริหารราชการกระทรวงหรือทบวงนั้นด้วย
อีกฐานะหนึ่ง; (โบ) ที่ปรึกษาราชการบ้านเมืองในสมัยสมบูรณาญา
สิทธิราชย์.
【 รัฐวิสาหกิจ 】แปลว่า: [รัดถะวิสาหะกิด, รัดวิสาหะกิด] น. กิจการที่รัฐเป็นผู้ลงทุน
หรือถือหุ้นข้างมาก, (กฎ) องค์การของรัฐบาลหรือหน่วยงานธุรกิจซึ่งรัฐ
เป็นเจ้าของ หรือกิจการของรัฐ หรือบริษัทและห้างหุ้นส่วนนิติบุคคลที่
ส่วนราชการ องค์การของรัฐบาลหรือหน่วยงานธุรกิจของรัฐมีทุนรวม
อยู่ด้วยเกินกว่าร้อยละ ๕๐.
【 รัฐศาสตร์ 】แปลว่า: [รัดถะสาด] น. วิชาว่าด้วยการเมืองและการปกครองประเทศ
ตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ.
【 รัฐสภา 】แปลว่า: [รัดถะสะพา] น. องค์กรนิติบัญญัติ ทำหน้าที่บัญญัติกฎหมาย
ประกอบด้วยวุฒิสภาและสภาผู้แทนราษฎร.
【 รัด 】แปลว่า: ก. โอบรอบหรือพันให้กระชับ เช่น กอดรัด งูเหลือมรัด เอายางรัด, คับ,
ตึง, เช่น แขนเสื้อรัด กระโปรงรัดสะโพก, โดยปริยายหมายถึงอาการที่
คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น เอาเม็ดต้อยติ่งพอกทําให้ฝีรัด.
【 รัดกุม 】แปลว่า: ว. ไม่รุ่มร่าม, กระชับ, ไม่ยาวเยิ่นเย้อ, เช่น แต่งตัวรัดกุม สํานวน
รัดกุม.
【 รัดเกล้า 】แปลว่า: น. เครื่องประดับศีรษะสตรีสูงศักดิ์ในราชสํานักแต่โบราณ
และประดับศีรษะนางละครแต่งยืนเครื่องซึ่งเลียนแบบสตรีสูงศักดิ์ มี
๒ แบบ คือ รัดเกล้ายอด มีปลายยอดทรงกรวยแหลม สําหรับกษัตรี
และรัดเกล้าเปลว มียอดปักช่อกระหนกเปลวสําหรับพระสนม.
【 รัดเข็มขัด 】แปลว่า: (ปาก) ก. ประหยัด เช่น ในภาวะที่เศรษฐกิจไม่ดี ประชาชน
ต้องรัดเข็มขัด.
【 รัดเครื่อง 】แปลว่า: ก. แต่งเครื่องละครรำตัวพระ นาง ยักษ์ และลิง โดยเย็บผ้า
ให้กระชับเข้ากับตัวผู้แสดง.
【 รัดช้อง 】แปลว่า: น. เครื่องประดับสําหรับรัดชายผมที่ปล่อยยาวลงทางท้ายทอย
ใช้ประกอบกับรัดเกล้า.
【 รัดตัว 】แปลว่า: ก. ทําให้ไม่คล่องตัว, ทําให้กระดิกกระเดี้ยไปไหนแทบไม่ได้,
เช่น การเงินรัดตัว งานรัดตัว.
【 รัดทึบ 】แปลว่า: น. สายผูกอานล่ามรอบอกม้า มักทําด้วยผ้า.
【 รัดประคด 】แปลว่า: น. ผ้าที่ใช้รัดอกหรือสายที่ถักด้วยด้ายเป็นต้นสําหรับรัดเอว
ของภิกษุสามเณร, เรียกสั้น ๆ ว่า ประคด, ถ้าใช้รัดอก เรียกว่า ประคดอก,
ถ้าใช้รัดเอว เรียกว่า ประคดเอว.
【 รัดประคน 】แปลว่า: น. เชือกหรือลวดหนังตีเป็นเกลียวหุ้มผ้าแดง ใช้พันอ้อมลำตัว
ถัดต้นขาหน้าของช้าง มี ๒ เส้นคู่กัน สำหรับผูกรั้งสัปคับ แหย่ง หรือ กู
บมิให้โยกเลื่อน.
【 รัดพัสตร์ 】แปลว่า: น. ผ้าคาด, เข็มขัด.
【 รัดรึง 】แปลว่า: ก. กอดแน่น, ผูกแน่น, เช่น ความรักรัดรึงใจ.
【 รัดรูป 】แปลว่า: ว. คับมากจนเห็นรูปทรงเด่นชัด เช่น เสื้อรัดรูป กางเกงรัดรูป;
เรียกขวดที่ใส่ปลากัดเป็นต้นทําให้เห็นเล็กกว่าปรกติว่า ขวดรัดรูป,
คู่กับ ขวดส่งรูปซึ่งทําให้เห็นใหญ่กว่าปรกติ.
【 รัต ๑ 】แปลว่า: ก. ยินดี, ชอบใจ, มักใช้ประกอบท้ายสมาส เช่น วันรัต = ผู้ยินดีในป่า.
(ป., ส. รต).
【 รัต ๒, รัต– 】แปลว่า: น. ราตรี, กลางคืน, มักใช้ประกอบท้ายคํา เช่น ทีฆรัต ว่า ราตรียาว คือ
เวลานาน. ว. ย้อมสี, มีสีแดง; กําหนัด, รักใคร่. (ป. รตฺต; ส. รกฺต).
【 รัตกัมพล 】แปลว่า: น. ผ้าส่านแดง. (ป. รตฺตกมฺพล; ส. รกฺตกมฺพล).
【 รัตมณี 】แปลว่า: น. ทับทิม. (ป. รตฺตมณิ).
【 รัตคน 】แปลว่า: [รัดตะ–] น. รัดประคน.
【 รัตจันทน์ 】แปลว่า: [รัดตะจัน] น. ชื่อไม้ต้นชนิด /Pterocarpus santalinus/ L.f. ในวงศ์
Leguminosae แก่นสีแดงเข้ม ใช้ทํายา. (ป. รตฺตจนฺทน).
【 รัตตัญญู 】แปลว่า: [รัดตันยู] น. ผู้รู้กาลนาน, ผู้มีอายุมาก จํากิจการต่าง ๆ ได้มาก. (ป.).
【 รัตติ 】แปลว่า: น. กลางคืน. (ป.; ส. ราตฺริ).
【 รัตติกาล 】แปลว่า: น. เวลากลางคืน. (ป.).
【 รัตน–, รัตน์, รัตนะ 】แปลว่า: [รัดตะนะ–, รัด, รัดตะ–] น. แก้วที่ถือว่ามีค่ายิ่ง เช่น อิตถีรัตนะ คือ
นางแก้ว หัตถิรัตนะ คือ ช้างแก้ว; คน สัตว์ หรือสิ่งของที่ถือว่าวิเศษ
และมีค่ามาก เช่น รัตนะ ๗ ของพระเจ้าจักรพรรดิ ได้แก่ ๑. จักรรัตนะ
–จักรแก้ว ๒. หัตถิรัตนะ–ช้างแก้ว ๓. อัสสรัตนะ–ม้าแก้ว ๔. มณิรัตนะ
–มณีแก้ว ๕. อิตถีรัตนะ–นางแก้ว ๖. คหปติรัตนะ–ขุนคลังแก้ว ๗.
ปริณายกรัตนะ–ขุนพลแก้ว; ของประเสริฐสุด, ของยอดเยี่ยม, เช่น
รัตนะ ๓ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นแก้วอันประเสริฐสุด
ของพุทธศาสนิกชน; ใช้ประกอบคําอื่นหมายถึงยอดเยี่ยมในพวกนั้น ๆ
เช่น บุรุษรัตน์ นารีรัตน์ รัตนกวี. (ป. รตน; ส. รตฺน).
【 รัตนโกสินทร์ 】แปลว่า: น. นามส่วนหนึ่งของกรุงเทพมหานครฯ ที่มีชื่อเต็มว่า
กรุงเทพมหานคร อมรรัตนโกสินทร์ มหินทรายุธยา มหาดิลกภพ
นพรัตนราชธานีบูรีรมย์ อุดมราชนิเวศน์มหาสถาน อมรพิมานอวตาร
สถิต สักกะทัตติยวิษณุกรรมประสิทธิ์, อีกนัยหนึ่งหมายความถึง
กรุงเทพฯ มักอ้างในประวัติศาสตร์ เช่น สมัยรัตนโกสินทร์.
【 รัตนโกสินทรศก 】แปลว่า: [รัดตะนะโกสินสก] น. ปีนับตั้งแต่วันตั้งกรุงรัตนโกสินทร์
เริ่มตั้งภายหลังพุทธศักราช ๒๓๒๔ ปี (พุทธศักราชลบด้วย ๒๓๒๔ เท่ากับ
รัตนโกสินทรศก).
【 รัตนชาติ 】แปลว่า: น. รัตนะ, พวกรัตนะ คือ แก้วที่มีค่า เช่น เพชร ทับทิม มรกต,
หินหรือแร่ที่มีค่า เมื่อเจียระไนแล้วจะต้องมีลักษณะสวยงามคงทน
หายาก ราคาแพง และนำมาใช้เป็นเครื่องประดับได้.
【 รัตนตรัย 】แปลว่า: น. แก้วอันประเสริฐสุดของพุทธศาสนิกชน คือ พระพุทธ
พระธรรม พระสงฆ์. (ส.).
【 รัตนบัลลังก์ 】แปลว่า: น. อาสนะที่พระพุทธเจ้าประทับใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ
ณ พุทธคยา ประเทศอินเดีย ในวันตรัสรู้, โพธิบัลลังก์ หรือ วัชรอาสน์
ก็ว่า.
【 รัตนวราภรณ์ 】แปลว่า: น. ชื่อตราเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่จะพระราชทานได้
ทั่วไปทุกชั้นบุคคลตามพระราชประสงค์ ไม่เกี่ยวด้วยยศหรือบรรดาศักดิ์.
【 รัตนสิงหาสน์ 】แปลว่า: น. ที่ตรงพระบัญชรหรือมุขเด็จซึ่งเสด็จออก.
【 รัตนา 】แปลว่า: รัดตะนา น. แก้ว.
【 รัตนากร 】แปลว่า: น. คลังเงินทอง; ทะเล. (ส.).
【 รัตนาภรณ์ 】แปลว่า: น. เหรียญบำเหน็จส่วนพระองค์ที่สร้างขึ้นสำหรับพระราชทาน
แก่ผู้จงรักภักดีและทรงคุ้นเคยรู้จัก เพื่อเป็นเครื่องหมายในพระมหากรุณาธิคุณ
มี ๕ ชั้น, เดิมเรียกว่า รจนาภรณ์.
【 รัตนาวลี 】แปลว่า: น. สร้อยคอที่ทําด้วยเพชรพลอย. (ส.).
【 รัตนา 】แปลว่า: /ดู รัตน–, รัตน์, รัตนะ/.
【 รัตนากร 】แปลว่า: /ดู รัตน–, รัตน์, รัตนะ/.
【 รัตนาภรณ์ 】แปลว่า: /ดู รัตน–, รัตน์, รัตนะ/.
【 รัตนาวลี 】แปลว่า: /ดู รัตน–, รัตน์, รัตนะ/.
【 รัตมา 】แปลว่า: [รัดตะ–] น. ชื่อไม้ต้นขนาดเล็กชนิด /Parkinsonia aculeata/ L. ในวงศ์
Leguminosae กิ่งห้อยย้อยมีหนามแหลม ใบเล็กมาก ดอกสีเหลือง
ออกเป็นช่อ.
【 รัถ 】แปลว่า: น. รถ.
【 รัถยา 】แปลว่า: [รัดถะยา] น. ทางเดิน. (ส. รถฺยา; ป. รจฺฉา).
【 รัทเทอร์ฟอร์เดียม 】แปลว่า: น. ธาตุลําดับที่ ๑๐๔ สัญลักษณ์ Rf เป็นธาตุกัมมันตรังสีที่นักวิทยาศาสตร์
สร้างขึ้น ไม่มีปรากฏในธรรมชาติ ในสหภาพโซเวียตเรียกชื่อธาตุนี้ว่า
เคอร์ชาโทเวียม (kurchatovium) และใช้สัญลักษณ์ Ku. (อ. rutherfordium).
【 รัน 】แปลว่า: ก. ตี เช่น อย่าเอาไม้สั้นไปรันขี้, มักใช้ว่า ตีรันฟันแทง.
【 รั้น 】แปลว่า: ก. ร่นเข้าไป, ท้นเข้าไป, เช่น จมูกรั้น. ว. ดื้อดันทุรัง เช่น เด็กคนนี้
รั้นจริง.
【 รันชนรันแชง 】แปลว่า: (กลอน) ก. กระทบกระทั่งเกิดปั่นป่วนอย่างคลื่นซัดหรือลมพัด.
(ข. ร?ฺชํร?ฺแชง).
【 รันทด 】แปลว่า: ก. สลดใจมาก มีจิตใจหวั่นไหวมากเพราะความโศกสลด, มักใช้เข้าคู่
กับคำอื่น เช่น รันทดสลดใจ รันทดท้อเสียใจไห้สะอื้น.
【 รันทวย 】แปลว่า: ก. ระทวย.
【 รันทำ 】แปลว่า: ก. ยํ่ายี, เบียดเบียน.
【 รันแทะ 】แปลว่า: น. ระแทะ, กระแทะ ก็เรียก.
【 รันธะ 】แปลว่า: (แบบ) น. ช่อง, ปล่อง; ความผิด, ความบกพร่อง. (ป.; ส. รนฺธฺร).
【 รับ 】แปลว่า: ก. ยื่นมือออกถือเอาสิ่งของที่ผู้อื่นส่งให้ เช่น รับของ รับเงิน, ถือเอา
สิ่งของที่ผู้อื่นส่งมาให้เช่น รับจดหมาย รับพัสดุภัณฑ์, ไปพบ ณ ที่ที่
กำหนดเพื่ออำนวยความสะดวกหรือพาไปสู่ที่พัก, ต้อนรับ, เช่น ฉัน
ไปรับเพื่อนที่ดอนเมือง ประชาชนไปรับนายกรัฐมนตรีกลับจากต่าง
ประเทศ, โดยปริยายใช้แก่นามธรรมก็ได้ เช่น รับศีล รับพร; ให้คําตอบ
ที่ไม่ปฏิเสธเช่น ตอบรับ รับเชิญ, ยอมสารภาพ เช่น รับผิด; ตกลงตาม
เช่น รับทํา; คล้องจอง เช่น กลอนรับสัมผัสกัน; เหมาะเจาะ, เหมาะสม,
เช่น หมวกรับกับหน้า; ขานตอบ เช่น กู่เรียกแล้วไม่มีคนรับ โทรศัพท์
ไม่มีผู้รับ; ต้าน เช่น รับทัพ รับศึก; ต่อเสียงเช่น ลูกคู่ร้องรับต้นบท.
【 รับกินรับใช้ 】แปลว่า: ก. ทำหน้าที่รับว่าจะจ่ายเงินและกินเงินของผู้เล่นการพนัน
แทนเจ้ามือ.
【 รับขวัญ 】แปลว่า: ก. รับให้ขวัญกลับมาสู่ตัวด้วยวิธีการต่าง ๆ เช่น ทำพิธีบายศรี
ผูกข้อมือ ให้เงินทอง, ปลอบ.
【 รับแขก 】แปลว่า: ก. ต้อนรับผู้มาหา, โดยปริยายเรียกบุคคลที่มีหน้าตายิ้มแย้ม
แจ่มใสอยู่เสมอ ว่า หน้าตารับแขก.
【 รับคำ 】แปลว่า: ก. ให้สัญญา, ไม่ปฏิเสธ, ตอบตกลง, เช่น ลูกจ้างรับคำนายจ้าง,
บางทีก็ใช้เข้าคู่กับคำรับปาก เป็น รับปากรับคำ.
【 รับคืน 】แปลว่า: ก. รับเอาสิ่งของที่ซื้อไปคืน โดยคืนเงินให้หรือแลกเปลี่ยนกับ
ของอื่นในราคาตามแต่จะตกลงกัน.
【 รับเคราะห์ 】แปลว่า: ก. รับเอาเคราะห์ร้ายของผู้อื่นมาเป็นของตนจะโดยเต็มใจ
หรือไม่ก็ตาม เช่น ลูกน้องรับเคราะห์แทนเจ้านาย.
【 รับงาน 】แปลว่า: ก. รับจ้างทำงานต่าง ๆ เช่น รับงานก่อสร้าง, รับจ้างแสดงการ
ละเล่น เช่น รับงานแสดงดนตรี.
【 รับจ้าง 】แปลว่า: ก. รับทำงานเพื่อค่าจ้าง เช่น รับจ้างทำงานบ้าน. ว. ที่รับทำงาน
เพื่อค่าจ้าง เช่น ทหารรับจ้าง มือปืนรับจ้าง.
【 รับช่วง 】แปลว่า: ก. รับทอดต่อเนื่องกันไป เช่น รับช่วงงานที่คนเก่าทำค้างไว้
น้องรับช่วงหนังสือเรียนจากพี่.
【 รับใช้ 】แปลว่า: ก. รับว่าจะใช้เงินให้; คอยปรนนิบัติพ่อแม่ครูอาจารย์เป็นต้นด้วย
ความเต็มใจ เช่น ลูกรับใช้พ่อแม่ ศิษย์รับใช้ครู, ปฏิบัติหน้าที่ตามที่นาย
หรือผู้มีอำนาจเหนือสั่งหรือใช้ เช่น พลทหารอยู่รับใช้ผู้บังคับบัญชา.
【 รับใช้ชาติ, รับใช้ประเทศชาติ 】แปลว่า: ก. ทำหน้าที่สนองคุณบ้านเมืองในฐานะ
เป็นพลเมืองของประเทศ.
【 รับซื้อ 】แปลว่า: ก. ตกลงซื้อ เช่น รัฐบาลรับซื้อข้าวจากชาวนา.
【 รับซื้อของโจร 】แปลว่า: ก. ซื้อสิ่งของที่ถูกโจรกรรมมา.
【 รับเซ้ง 】แปลว่า: (ปาก) ก. รับโอนสิทธิหรือกิจการจากอีกคนหนึ่งโดยต้องเสียค่า
ตอบแทน.
【 รับทราบ 】แปลว่า: ก. รับว่ารู้แล้ว.
【 รับทุน 】แปลว่า: ก. รับเงินอุดหนุน เช่น รับทุนการศึกษา.
【 รับโทรศัพท์ 】แปลว่า: ก. รับการติดต่อสื่อสารทางโทรศัพท์.
【 รับบาป 】แปลว่า: ก. รับเคราะห์กรรมแทนผู้อื่นที่ทำกรรมนั้น, รับความผิดหรือ
โทษทัณฑ์แทนผู้ที่ทำความผิด.
【 รับประกัน 】แปลว่า: ก. ยืนยัน เช่น รับประกันว่าเขาเป็นคนซื่อ, รับรอง, รับใช้
ค่าเสียหาย, เช่น รับประกันคุณภาพ รับประกันซ่อมฟรี; (กฎ) รับรอง
ว่าจะรับผิดแทนลูกหนี้ในเมื่อลูกหนี้ไม่ชำระหนี้ตามสัญญา.
【 รับประทาน 】แปลว่า: ก. กิน เช่น รับประทานอาหาร; (ราชา) รับของจากเจ้านาย เช่น
รับประทานสิ่งของจากสมเด็จพระสังฆราช รับประทานประกาศนียบัตรจาก
พระองค์เจ้า.
【 รับปาก 】แปลว่า: ก. รับคำ เช่น เขารับปากว่าจะมารับ แต่ก็ไม่มา, บางทีก็ใช้เข้าคู่
กับคำ รับคำ เป็น รับปากรับคำ.
【 รับผิด 】แปลว่า: ก. ยอมรับว่าทำผิด; (กฎ) มีหน้าที่ผูกพันตามกฎหมายที่จะต้อง
ชําระหนี้หรือกระทําการหรืองดเว้นกระทําการอย่างใดอย่างหนึ่ง.
【 รับผิดชอบ 】แปลว่า: ก. ยอมรับผลทั้งที่ดีและไม่ดีในกิจการที่ตนได้ทำลงไปหรือ
ที่อยู่ในความดูแลของตน เช่น สมุห์บัญชีรับผิดชอบเรื่องเกี่ยวกับการเงิน,
รับเป็นภารธุระ เช่น งานนี้เขารับผิดชอบเรื่องอาหาร เธอจะไปไหนก็ไป
เถอะ ฉันรับผิดชอบทุกอย่างในบ้านเอง.
【 รับพระเคราะห์ 】แปลว่า: (โหร) ก. ทำพิธีรับเทวดาประจำดาวพระเคราะห์ดวง
ที่จะมาเสวยอายุเพื่อความสวัสดิมงคลตามความเชื่อทางโหราศาสตร์.
【 รับฟ้อง 】แปลว่า: ก. รับว่ามีหลักฐานฟ้องได้ (ใช้แก่ศาล) เช่น ศาลประทับรับฟ้อง.
【 รับฟัง 】แปลว่า: ก. รับไว้พิจารณา เช่น ผู้บังคับบัญชารับฟังความเห็นของผู้ใต้
บังคับบัญชา.
【 รับฟังได้ 】แปลว่า: ก. รับว่ามีเหตุผลน่าเชื่อถือ, รับว่ามีเหตุผลพอที่จะเชื่อถือได้,
เช่น เหตุผลที่อ้างมานั้นรับฟังได้.
【 รับมือ 】แปลว่า: ก. ต่อต้าน, กําราบ, เช่น ส่งกองทหารไปรับมือข้าศึกที่ชายแดน.
【 รับรอง 】แปลว่า: ก. รับประกัน เช่น รับรองว่าเป็นของแท้; ต้อนรับ เช่น รับรอง
แขกเมือง.
【 รับรัก 】แปลว่า: ก. ตอบรับความรัก, ไม่ปฏิเสธความรัก.
【 รับราชการ 】แปลว่า: ก. เข้าทำงานของรัฐบาลหรือของพระเจ้าแผ่นดิน.
【 รับรู้ 】แปลว่า: ก. ยืนยันว่ารู้, รับว่ารู้; รับผิดชอบ, มักใช้ในความปฏิเสธ เช่น ลูก
ไปทำผิด พ่อแม่จะไม่รับรู้ได้อย่างไร.
【 รับเวร 】แปลว่า: ก. เข้ารอบผลัดกันรับหน้าที่ตามเวลาที่กะกันไว้.
【 รับศีล 】แปลว่า: ก. ถือศีล, สมาทานศีล.
【 รับสนองพระบรมราชโองการ 】แปลว่า: ก. ลงนามที่จะปฏิบัติตามพระบรม
ราชโองการเพื่อให้เป็นพระบรมราชโองการที่ถูกต้องตามรัฐธรรมนูญ.
【 รับสมอ้าง 】แปลว่า: ก. รับแทนผู้อื่น เช่น เขารับสมอ้างว่าเป็นเจ้าของบ่อน.
【 รับสมัคร 】แปลว่า: ก. รับผู้ที่มาสมัครเข้าเรียน เข้าสอบ หรือเข้าทำงาน เป็นต้น.
【 รับสั่ง 】แปลว่า: (ราชา) น. คําสั่ง (ใช้แก่เจ้านาย) เช่น มีรับสั่งให้เข้าเฝ้า. ก. พูด,
บอก, (ใช้แก่เจ้านาย) เช่น ท่านรับสั่งให้หา.
【 รับสัมผัส 】แปลว่า: ก. เรียกคำใดคำหนึ่งของวรรคหลังแห่งคำประพันธ์ที่คล้องจอง
กับคำส่งสัมผัสในวรรคหน้าว่า คำรับสัมผัส.
【 รับเสด็จพระราชดำเนิน 】แปลว่า: (ราชา) ก. รับการเสด็จพระราชดำเนิน, ใน
การเขียนใช้ รับเสด็จพระราชดำเนิน หรือ รับเสด็จฯ ก็ได้.
【 รับหน้า 】แปลว่า: ก. เผชิญหน้า, รอหน้า, เช่น ส่งเด็กไปรับหน้าเจ้าหนี้ไว้ก่อน.
【 รับหน้าเสื่อ 】แปลว่า: ก. ทำหน้าที่เป็นหัวเบี้ย เช่นในการเล่นถั่วโปซึ่งสมัยก่อน
มักปูเสื่อลำแพนเล่นกัน.
【 รับหมั้น 】แปลว่า: ก. รับสิ่งของที่ฝ่ายชายนำมามอบให้ฝ่ายหญิงเพื่อแสดงความ
มั่นหมายว่าจะแต่งงานด้วย.
【 รับเหมา 】แปลว่า: ก. รับจ้างทำกิจการทั้งหมดตั้งแต่ต้นจนสำเร็จตามข้อตกลง
เช่น รับเหมาก่อสร้างรับเหมาทาสี, โดยปริยายหมายความว่า รับทำงาน
หลายรายการหรือรายการเดียวแต่มีจำนวนมากเพียงผู้เดียว เช่น เขารับ
เหมางานพิสูจน์อักษรทั้งหมด.
【 รับไหว้ 】แปลว่า: ก. ไหว้ตอบ, รับความเคารพคู่บ่าวสาวด้วยการให้ของตอบแทน
หรือให้ศีลให้พร.
【 รัมก– 】แปลว่า: [รํามะกะ–] น. เดือน ๕. (ป. รมฺมก; ส. รมฺยก).
【 รัมณีย– 】แปลว่า: [รํามะนียะ–] ว. รมณีย์. (ป. รมณีย).
【 รัมภา 】แปลว่า: น. นางฟ้า; กล้วย. (ป., ส.).
【 รัมมี่ 】แปลว่า: น. การเล่นไพ่อย่างหนึ่ง ใช้ไพ่ป๊อก ผู้เล่นต้องพยายามผสมไพ่ในมือ
เป็นชุด ๆ ชุดละ ๓ ใบขึ้นไป แต่ละชุดจะจัดเรียงแบบตองหรือตาม
หมายเลขก็ได้ ผู้จัดชุดได้หมดทั้งมือก่อนเป็นผู้ชนะในรอบนั้น.
(อ. rummy).
【 รัมย์ 】แปลว่า: ว. รมย์. (ส.; ป. รมฺม).
【 รัย 】แปลว่า: ว. รยะ, เร็ว, ไว. (ป., ส. รย).
【 รัว ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อเพลงหน้าพาทย์เพลงหนึ่ง ใช้ในโอกาสเช่นร่ายเวทมนตร์คาถา
แปลงกายหรือเนรมิตตัว.
【 รัว ๒, รัว ๆ 】แปลว่า: ก. ตีหรือยิงเป็นต้นเร็ว ๆ ทําให้เกิดเสียงดังถี่ ๆ เช่น รัวระฆัง รัวกลอง
รัวปืนกล;อาการที่พูดเร็วจนลิ้นพันกัน ฟังไม่ได้ชัด เรียกว่า พูดลิ้นรัว.
ว. ไหวถี่ ๆ เช่น ตัวสั่นรัว ๆ;ไม่ชัด, ไม่แจ่มแจ้ง, เช่น ข้อความรัว ภาพ
รัว ๆ เห็นรัว ๆ.
【 รั่ว ๑ 】แปลว่า: ก. อาการที่อากาศหรือของเหลวเป็นต้นไหลเข้าหรือออกทางรอยแตก
หรือรูที่เกิดจากความชํารุด เช่น นํ้ารั่ว ฝนรั่ว. ว. มีรอยแตกหรือมีรูซึ่ง
เกิดจากความชํารุดที่อากาศหรือของเหลวเป็นต้นเข้าออกได้ เช่น เรือรั่ว
ท่อประปารั่ว หลังคารั่ว, โดยปริยายหมายถึงลักษณะที่คล้ายคลึงเช่นนั้น
เช่น ข่าวรั่ว ข้อสอบรั่ว.
【 รั่วไหล 】แปลว่า: ก. แพร่งพรายออกไป เช่น ความลับรั่วไหล; ถูกเบียดบังเอาไป
เช่น การเงินของบริษัทรั่วไหล.
【 รั่ว ๒ 】แปลว่า: ว. อาการที่ไล่ไม้ตีระไปบนลูกระนาดโดยไม่ลงคู่ ทำให้เสียงเพี้ยนหรือ
ไม่ชัดเจน เช่น เขาตีระนาดรั่ว ฟังไม่เป็นเพลง.
【 รั้ว 】แปลว่า: น. เครื่องล้อมกันเป็นเขตของบ้านเป็นต้น มักทำด้วยเรียวไผ่ ต้นไม้
ขนาดเล็กหรือสังกะสี เช่น รั้วมะขามเทศ รั้วสังกะสี, โดยปริยายเรียก
ทหารซึ่งทำหน้าที่เป็นกำลังป้องกันชาติว่า รั้วของชาติ.
【 รั้วไก่ 】แปลว่า: น. แผงราชวัติที่เป็นตาสี่เหลี่ยมสําหรับกันโรงพิธี, รั้วก่าย ก็ว่า.
【 รัศมิมัต 】แปลว่า: ว. มีรัศมี, ใช้ รัศมิมาน ก็ได้. (ส.; ป. รํสิมนฺตุ, รํสิมา).
【 รัศมิมาน 】แปลว่า: ว. มีรัศมี. (ส.).
【 รัศมี 】แปลว่า: น. แสงสว่างที่พวยพุ่งออกจากจุดกลาง, แสงสว่าง; เส้นที่ลากจากจุด
ศูนย์กลางของวงกลมไปถึงเส้นรอบวง. (ส.; ป. รํสิ).
【 รัษฎากร 】แปลว่า: [รัดสะ–] น. รายได้ของแผ่นดิน; (กฎ) ภาษีอากรประเภทต่าง ๆ ที่เรียก
เก็บตามประมวลรัษฎากร. (เพี้ยนมาจาก ส. ราษฺฏฺร + อากร หมายความ
ว่า อากรของประเทศ).
【 รัส–, รัสสะ 】แปลว่า: [รัดสะ–] ว. สั้น. (ป.).
【 รัสสระ 】แปลว่า: [รัดสะสะหฺระ] น. สระที่มีเสียงสั้น ในภาษาบาลีได้แก่ อ อิ อุ,
ในภาษาสันสกฤตได้แก่ อ อิ อุ ฤ ฦ, ในภาษาไทยได้แก่ อ อิ อึ อุ เอะ
แอะ โอะ เอาะ เออะ เอียะ เอือะ อัวะ ฤ ฦ อํา ใอ ไอ เอา. (ป.).
【 รัสเซีย 】แปลว่า: น. ชื่อประเทศที่ส่วนหนึ่งอยู่ในทวีปยุโรปตะวันออกและอีกส่วนหนึ่ง
อยู่ในทวีปเอเชียภาคเหนือและภาคกลาง, เรียกเต็มว่า สหพันธรัฐรัสเซีย.
【 รา ๑ 】แปลว่า: น. ไม้ที่กระหนาบอยู่ใต้ท้องพรึงรับพื้นเรือนเพื่อไม่ให้พื้นอ่อน อยู่ระหว่าง
รอด; ไม้จีมเสาที่ปากหลุมซึ่งยังไม่ได้กลบดินเพื่อกันไม่ให้โอนเอน เรียกว่า
ราคอเสา.
【 รา ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อเรียกพืชชั้นตํ่าที่ไม่มีคลอโรฟิลล์ และลําต้น ใบ ราก ที่แท้จริง
ส่วนมากเจริญเป็นเส้นใย แบ่งเป็น ๒ พวก คือ ราเมือก และ ราแท้
สืบพันธุ์โดยสปอร์อาศัยอยู่บนซากของพืชหรือสัตว์ ขึ้นเบียนหรืออยู่
ร่วมกับพืชอื่นก็มี.
【 รา ๓ 】แปลว่า: ก. ค่อย ๆ เลิกไป เช่น รากันไป; น้อยลง, อ่อนลง, เช่น ไฟราดับไปเอง.
(กลอน) ว. คําชวนอีกฝ่ายหนึ่งให้กระทําตาม เช่น ไปเถิดรา.
【 ราข้อ 】แปลว่า: ก. เลิกกันไปเอง เช่น ชกกันเหนื่อยก็ราข้อไปเอง.
【 ราแจว, ราพาย 】แปลว่า: ก. เอาแจวหรือพายแตะน้ำเรียด ๆ เพื่อชะลอเรือไว้.
【 ราน้ำ 】แปลว่า: ก. ต้านน้ำ เช่น เอาเท้าราน้ำ เอาไม้ราน้ำ.
【 ราปีก 】แปลว่า: ก. หยุดขยับปีกร่อนไป (ใช้แก่นก).
【 ราไฟ 】แปลว่า: ก. ทำให้ไฟอ่อนลงโดยคีบถ่านหรือชักฟืนออกเสียบ้าง, ราฟืน
ราไฟ ก็ว่า.
【 รามือ 】แปลว่า: ก. ทำงานน้อยลง.
【 ราเริด 】แปลว่า: ก. เลิกร้างไป.
【 ราแรม 】แปลว่า: ก. แรมร้างไป.
【 รา ๔ 】แปลว่า: (กลอน) ส. เราทั้งคู่, เขาทั้งคู่, ในคําว่า สองรา, ต่อมาใช้หมายถึงเกิน ๒
ก็ได้ เช่น เร่งหาประกันมาทันใด ผู้คุมเหวยรับไว้ทั้งสามรา. (ขุนช้าง
ขุนแผน).
【 ร่า 】แปลว่า: ว. อาการที่แสดงให้เห็นว่าเบิกบานเต็มที่ เช่น หัวเราะร่า ยิ้มร่า; เปิด
เต็มที่ (ใช้แก่อาการที่เห็นจะแจ้งหรือเปิดเผยเต็มที่) เช่น ประตูเปิดร่า
หน้าต่างเปิดร่า.
【 ร่าเริง 】แปลว่า: ว. สนุกสนาน, เบิกบานใจ, ยิ้มแย้มแจ่มใส.
【 ร้า ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อนกชนิดหนึ่ง รูปคล้ายนกยาง, มักเรียกกันว่า อีร้า. (พจน. ๒๔๙๓).
【 ร้า ๒ 】แปลว่า: น. ชื่ออาหารชนิดหนึ่งทําด้วยปลาหมักเกลือ เรียกว่า ปลาร้า; เรียกหญิง
ที่จัดจ้านว่า แม่ร้า.
【 ร้า ๓ 】แปลว่า: (กลอน) ก. รา, วางมือ, เช่น ใช่จักร้าโดยง่าย. (นิทราชาคริต).
【 ร้า ๔ 】แปลว่า: (กลอน) ก. ร่า, ร่าเริง, เช่น ชาวที่ร้าเปิดทวาร. (นิทราชาคริต).
【 ร้า ๕ 】แปลว่า: (กลอน) ก. ดึง, ทึ้ง, เช่น เขาก็ร้าตัวเข้ากรง. (นิทราชาคริต); รบ.
【 ราก ๑ 】แปลว่า: น. ส่วนของต้นไม้ ตามปรกติอยู่ในดิน มีหน้าที่ดูดอาหารเลี้ยงลำต้น,
โดยปริยายเรียกสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น รากผม รากฟัน;
เรียกฐานที่อยู่ใต้ดินทำหน้าที่รองรับอาคารว่า รากตึก หรือ ฐานราก;
ต้นเดิม, เค้าเดิม, เช่น รากศัพท์.
【 รากแก้ว 】แปลว่า: น. รากเดิม, รากที่เป็นหลักหยั่งลึกลงไปในดินของต้นไม้
บางชนิด.
【 รากขวัญ 】แปลว่า: (ราชา) น. ไหปลาร้า เรียกว่า พระรากขวัญ.
【 รากแขวน 】แปลว่า: น. รากที่แตกออกจากโคนต้นมะพร้าวหรือตาลเป็นต้น
เฉพาะรากที่ปลายยังไม่ถึงดิน.
【 รากค้ำ 】แปลว่า: น. รากของพืชบางชนิด เช่น โกงกาง ข้าวโพด เตย ที่งอกออก
มาเพื่อค้ำพยุงลำต้น.
【 รากฐาน 】แปลว่า: น. หลักสำคัญอันเป็นพื้นฐานรองรับ, ส่วนที่เป็นพื้นรองรับ
สำหรับพัฒนาต่อไป, เช่น วางรากฐานการศึกษา วิชาคณิตศาสตร์เป็น
รากฐานของวิชาวิทยาศาสตร์; พื้นเพ เช่น มีรากฐานมาจากไหน.
【 รากดิน 】แปลว่า: น. ไส้เดือน.
【 รากฝอย 】แปลว่า: น. รากที่เป็นเส้นเล็ก ๆ แตกออกจากรากแก้ว.
【 รากฟัน 】แปลว่า: น. ส่วนของฟันที่ฝังอยู่ในกระดูกที่เป็นเบ้าของฟัน.
【 รากศัพท์ 】แปลว่า: น. รากเดิมของคำที่มาจากภาษาบาลีและสันสกฤตเป็นต้น
เรียกว่า ธาตุเช่น กรรมการ มีรากศัพท์มาจาก กรฺ ธาตุ.
【 รากเหง้า 】แปลว่า: น. ต้นเหตุ เช่น โลภ โกรธ หลง เป็นรากเหง้าของความชั่ว
ทั้งปวง; เหง้า, ลำต้นที่อยู่ในดินของพืชบางชนิด เช่น กล้วย บอน ขิง ข่า.
【 รากอากาศ 】แปลว่า: น. รากที่แตกออกจากต้นหรือกิ่งของพืชบางชนิด เช่น
กล้วยไม้ ไทร.
【 ราก ๒ 】แปลว่า: ก. อาเจียน, อ้วก, สํารอกออกทางปาก. น. อาการที่สํารอกออกมาทางปาก.
【 รากเลือด 】แปลว่า: ก. อาเจียนเป็นเลือด.
【 รากกล้วย 】แปลว่า: น. ชื่อปลาน้ำจืดชนิด /Gyrinocheilus aymoneri/ และชนิด /G. pennocki/
ในวงศ์ Gyrinocheilidae มีหัวยาว ลำตัวยาวเพรียว ที่สำคัญคือมีปากซึ่ง
ใช้ดูดเกาะติดกับวัตถุใต้น้ำได้ดีไม่มีหนวด พื้นลำตัวสีน้ำตาลคล้ำ ข้างตัว
มีจุดดำเรียงสลับกันตามยาวอยู่ ๒ แถว พบทั่วไปตามลำธารบนภูเขา
และที่ลุ่ม กินสาหร่ายและพืชน้ำอื่น ๆ ขนาดยาวได้ถึง ๒๘ เซนติเมตร,
ผึ้ง น้ำผึ้ง ลูกผึ้ง หรือ สร้อยน้ำผึ้ง ก็เรียก.
【 รากษส 】แปลว่า: [รากสด] น. ยักษ์ร้าย, ผีเสื้อนํ้า, ชื่อพวกอสูรชั้นต่ำ มีนิสัยดุร้าย ในคัมภีร์
โลกทีปกสารว่า เป็นบริวารของพญายม, ในคัมภีร์โลกบัญญัติว่า เป็น
บริวารของพระวรุณ, ใช้ รากโษส ก็มี. (ส.; ป. รกฺขส).
【 รากโษส 】แปลว่า: น. รากษส.
【 รากสาด 】แปลว่า: น. กลุ่มโรคที่มีอาการไข้สูงนานเป็นสัปดาห์ มีผื่นขึ้น แบ่งเป็น ๒ ชนิด
คือ ไข้รากสาดน้อย และไข้รากสาดใหญ่.
【 รากสาดน้อย 】แปลว่า: น. โรคติดเชื้อแบคทีเรีย /Salmonella typhi/ มีอาการไข้สูง
ปวดศีรษะ ซึมและทําให้ลําไส้อักเสบและเป็นแผล ถ้าร้ายแรง ลําไส้จะ
ทะลุและมีเลือดออกมากับอุจจาระ,เรียกโรคที่เกิดจากการติดเชื้อดังกล่าว
นี้ว่า ไข้รากสาดน้อย, เรียกโรคที่คล้ายกันแต่อาการรุนแรงน้อยกว่า เกิด
จากเชื้อ /Salmonella paratyphi/ ว่า ไข้รากสาดเทียม.
แต่มักจะรุนแรงกว่ามีหลายชนิด ชนิดที่เป็นโรคระบาดเกิดจากเชื้อ
/Rickettsia prowaseki/, เรียกโรคที่เกิดจากการติดเชื้อดังกล่าวนี้ว่า
ไข้รากสาดใหญ่.
【 รากสาดใหญ่ 】แปลว่า: น. โรคติดเชื้อ /Rickettsia/ มีอาการคล้ายไข้รากสาดน้อย
【 รากสามสิบ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้เถาชนิด /Asparagus racemosus/ Willd. ในวงศ์ Asparagaceae
เถามีหนาม ใบลดรูปเป็นเกล็ด กิ่งเรียวรูปเข็ม รากอวบใช้ทํายาและ
แช่อิ่มได้, พายัพเรียก จ๋วงเครือ หรือ จั่นดิน.
【 ราค–, ราคะ 】แปลว่า: น. ความกําหนัดยินดีในกามารมณ์, ความใคร่ในกามคุณ. (ป., ส.).
【 ราคจริต 】แปลว่า: น. แนวโน้มไปในทางกำหนัดยินดีในกามารมณ์, ความใคร่
ในกามคุณ, ความมีใจเอนเอียงไปในทางรักสวยรักงาม.
【 ราคา 】แปลว่า: น. มูลค่าของสิ่งของที่คิดเป็นเงินตรา; จํานวนเงินซึ่งได้มีการชําระหรือ
ตกลงจะชําระในการซื้อขายทรัพย์สิน, โดยปริยายหมายความว่า ค่า,
คุณค่า, มักใช้ในความปฏิเสธเช่น เขาทำตัวเป็นคนไม่มีราคา.
【 ราคาตลาด 】แปลว่า: (กฎ) น. ราคาที่ซื้อขายกันทั่วไปในท้องที่ใดท้องที่หนึ่ง
และในขณะใดขณะหนึ่ง, ราคาท้องตลาด ก็เรียก.
【 ราคิน 】แปลว่า: น. ราคี. (ส.).
【 ราคี ๑ 】แปลว่า: น. ผู้มีความกําหนัด. (ป., ส.).
【 ราคี ๒ 】แปลว่า: น. ความมัวหมอง, มลทิน, เช่น หญิงคนนี้มีราคี. (ส. ราคินฺ).
【 ราง ๑ 】แปลว่า: น. ร่องที่ขุดเป็นทางสำหรับให้น้ำไหล; สิ่งสำหรับรองน้ำฝนที่ชายคา
เป็นต้น มักทำด้วยสังกะสียาวเป็นแนวไปตามชายคา; ไม้ที่ขุดหรือต่อ
ให้เป็นร่องยาว ๆ หรือปล้องไม้ไผ่ผ่าซีก มีด้านสกัดหัวท้าย สำหรับ
ใส่อาหารหมูหรือย้อมผ้าเป็นต้น; โดยปริยายเรียกสิ่งที่มีลักษณะคล้าย
คลึงเช่นนั้น เช่น รางระนาด; เหล็กที่ใช้เป็นทางเดินของล้อเลื่อน เช่น
รางรถไฟ; ไม้เจาะเป็นร่องยาวสำหรับใส่เหรียญบาทเรียงกันได้ ๘๐
เหรียญหรือ ๑ ชั่ง, ปัจจุบันเป็นแผ่นไม้เจาะเป็นร่องสำหรับใส่เหรียญ
บาทเรียงกันเป็นแถว ๆ แผ่นหนึ่งมี ๑๐ แถว แถวหนึ่งใส่เหรียญบาท
ได้ ๑๐ เหรียญ รวมเป็น ๑๐๐ บาท; ลักษณนามเรียกสิ่งที่มีลักษณะเป็น
ราง เช่น ลูกคิดรางหนึ่ง ระนาด ๒ ราง รางรถไฟ ๓ ราง.
【 รางบดยา 】แปลว่า: น. เครื่องบดยาไทยและยาจีนให้เป็นผง ทำด้วยโลหะรูปร่าง
คล้ายรางระนาดแต่ก้นสอบ มีลูกบด.
【 รางบรรทัด 】แปลว่า: น. เครื่องตีเส้นบรรทัดบนใบลาน.
【 รางปืน 】แปลว่า: น. ไม้เนื้อแข็งที่ทำเป็นร่องสำหรับรองรับลำกล้องปืนประเภท
ประทับบ่า เช่น ปืนนกสับ ปืนคาบศิลา หรือตัวปืนใหญ่ในสมัยโบราณ
เป็นต้น.
【 ราง ๒ 】แปลว่า: ก. คั่วข้าวเม่าให้กรอบ, เรียกข้าวเม่าที่เอามาคั่วให้กรอบว่า ข้าวเม่าราง.
【 ราง ๓, ราง ๆ 】แปลว่า: ว. ไม่กระจ่าง, ไม่ชัดเจน, เช่น เห็นราง ๆ ภาพราง ๆ.
【 ร่าง 】แปลว่า: น. รูปทรง, โครง, ตัว, เช่น เอวบางร่างน้อย ร่างเล็ก ร่างล่ำสัน. ก. ทํารูป
โครงขึ้นเพื่อลอก คัด หรือแต่งเป็นต้นในภายหลัง เช่น ร่างพระราชบัญญัติ
ร่างภาพ. ว. ที่ทำรูปโครงขึ้นเพื่อลอก คัด หรือแต่งเป็นต้นในภายหลัง
เช่น ฉบับร่าง ต้นร่าง ภาพร่าง โครงร่าง.
【 ร่างกาย 】แปลว่า: น. ตัวตน.
【 ร่างร้าน 】แปลว่า: น. โครงร่างที่ทําด้วยไม้หรือโลหะ สําหรับนั่งหรือปีนป่าย
ในการก่อสร้างสิ่งสูง ๆ เช่นพระเจดีย์หรือตึก, นั่งร้าน ก็ว่า.
【 ร่างแห 】แปลว่า: น. สิ่งที่ถักด้วยด้ายเป็นต้น เป็นตาข่ายสําหรับจับปลา, โดยปริยาย
เรียกสิ่งที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ร่างแหคลุมผม กระเป๋าร่างแห.
【 ร้าง 】แปลว่า: ก. จากไปชั่วคราว เช่น นิราศร้างห่างเหเสน่หา, แยกกันอยู่แต่ยังไม่หย่า
ขาดจากกัน เช่น ผัวเมียร้างกัน. ว. ที่ถูกทอดทิ้ง เช่น พ่อร้าง แม่ร้าง,
ว่างเปล่า, ปราศจากผู้คน, เช่น บ้านร้าง เมืองร้าง.
【 ร้างรา 】แปลว่า: ก. ค่อย ๆ เลิกร้างกันไปเอง เช่น ผัวเมียร้างรากัน.
【 รางจืด 】แปลว่า: น. (๑) ชื่อไม้เถาชนิด /Thunbergia laurifolia/ Lindl. ในวงศ์ Acanthaceae
ดอกสีม่วงอ่อน ออกเป็นช่อห้อย ใช้ทํายาได้, ยาเขียว ก็เรียก. (๒) ชื่อ
พรรณไม้ ๓ ชนิดในวงศ์ Leguminosae คือ ไม้พุ่มชนิด /Crotalaria/
/bracteata/ Roxb.,ไม้ล้มลุกชนิด /C. shanica/ Lace และไม้เถาชนิด
/Millettia kityana/ Craib.
【 รางชาง 】แปลว่า: ว. งาม, สวย, เด่น.
【 รางดำ 】แปลว่า: น. ต้นไม้ชนิดหนึ่งใช้ทํายาได้. (พจน. ๒๔๙๓).
【 รางแดง 】แปลว่า: น. ชื่อไม้เถาเนื้อแข็งชนิด /Ventilago denticulata/ Willd. ในวงศ์
Rhamnaceae ใช้ทํายาได้, เถาวัลย์เหล็ก ก็เรียก.
【 รางนาน 】แปลว่า: น. นกรังนาน.
【 รางวัล 】แปลว่า: น. สิ่งของหรือเงินที่ได้มาเพราะความดีความชอบหรือความสามารถ เช่น
รางวัลผู้มีมารยาทงามรางวัลสังข์เงิน รางวัลตุ๊กตาทอง หรือเพราะชนะ
ในการแข่งขันเช่น รางวัลชนะเลิศในการแต่งหนังสือสอนพระพุทธศาสนา
แก่เด็กรางวัลชนะเลิศฟุตบอล หรือเพราะโชค เช่นถูกสลากกินแบ่งรางวัล
ที่ ๑; (กฎ) เงินตราที่จ่ายให้แก่พนักงานเจ้าหน้าที่ซึ่งจับกุมผู้กระทําความผิด;
ค่าตอบแทนที่ให้แก่ผู้ซึ่งกระทําการอย่างใดอย่างหนึ่งสําเร็จตามที่บ่งไว้.
ก. ให้สิ่งของโดยความชอบหรือเพื่อเป็นสินนํ้าใจเป็นต้น.
【 ร่างแห ๑ 】แปลว่า: /ดูใน ร่าง/.
【 ร่างแห ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อเห็ดหลายชนิดในสกุล /Dictyophora/ วงศ์ Phallaceae ชอบขึ้นบน
พื้นดินเป็นดอกเดี่ยว ลําต้นเป็นรูพรุนคล้ายฟองนํ้าและมีร่างแหคลุม
ก้านดอก โคนมีกระเปาะหุ้ม เช่น เห็ดร่างแหยาวสีขาว [/D. indusiata/
(Pers.) Fisch.] มีกลิ่นเหม็น.
【 ราช ๑, ราช– 】แปลว่า: [ราด, ราดชะ–] น. พระเจ้าแผ่นดิน, พญา (ใช้แก่สัตว์) เช่น นาคราช คือ
พญานาค สีหราช คือ พญาราชสีห์, คํานี้มักใช้ประกอบกับคําอื่น, ถ้า
คําเดียวมักใช้ว่า ราชา. (ป., ส.).
【 ราชกรณียกิจ 】แปลว่า: น. หน้าที่ที่พระราชาพึงกระทำ ใช้ว่า พระราชกรณียกิจ.
【 ราชการ 】แปลว่า: น. การงานของรัฐบาลหรือของพระเจ้าแผ่นดิน.
【 ราชกิจ 】แปลว่า: น. ธุระของพระราชา ใช้ว่า พระราชกิจ.
【 ราชกิจจานุเบกษา 】แปลว่า: น. หนังสือของทางราชการที่ออกเป็นรายสัปดาห์
โดยสํานักงานราชกิจจานุเบกษา สํานักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สําหรับ
ลงประกาศเกี่ยวกับกฎหมาย กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ ตลอดจนประกาศ
ของกระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ รวมทั้งประกาศเกี่ยวกับการจดทะเบียน
ห้างหุ้นส่วน บริษัท.
【 ราชครู 】แปลว่า: น. พราหมณ์ผู้รับราชการเป็นหัวหน้าพิธีฝ่ายพราหมณ์ เรียกว่า
พระราชครู เช่น พระราชครูวามเทพมุนี. (ส. ราชคุรุ).
【 ราชฐาน 】แปลว่า: น. ที่อยู่ประจำของพระเจ้าแผ่นดิน ใช้ว่า พระราชฐาน เช่น
เขตพระราชฐาน แปรพระราชฐาน.
【 ราชทัณฑ์ 】แปลว่า: น. อาญาพระเจ้าแผ่นดิน, โทษหลวง, เช่น ต้องราชทัณฑ์,
เรียกกรมที่มีหน้าที่ลงโทษจำคุกผู้กระทำผิดตามตัวบทกฎหมายควบคุม
อบรมฝึกวิชาชีพให้แก่ผู้กระทำผิด พักการลงโทษและคุมประพฤติ
และขอพระราชทานอภัยโทษ ปลดปล่อยและสงเคราะห์ผู้พ้นโทษ
เป็นต้น ว่า กรมราชทัณฑ์. (ป., ส.).
【 ราชทินนาม 】แปลว่า: [ราดชะทินนะนาม] น. ชื่อบรรดาศักดิ์หรือสมณศักดิ์
ชั้นสัญญาบัตรที่พระเจ้าแผ่นดินพระราชทาน.
【 ราชทูต 】แปลว่า: น. ผู้นําพระราชสาส์นไปประเทศอื่น, ผู้แทนชาติในประเทศอื่น,
ตําแหน่งผู้แทนรัฐถัดจากอัครราชทูต. (ป.).
【 ราชโทรหะ 】แปลว่า: [–โทฺร–] น. การทรยศต่อแผ่นดิน. (ส.).
【 ราชธรรม 】แปลว่า: น. จริยวัตรที่พระเจ้าแผ่นดินพึงประพฤติ, คุณธรรมของ
ผู้ปกครองบ้านเมือง, มี ๑๐ ประการ เรียกว่า ทศพิธราชธรรม ได้แก่
๑. ทาน–การให้ ๒. ศีล–ความประพฤติดีงาม ๓. ปริจจาคะ–การบริจาค,
ความเสียสละ ๔. อาชชวะ–ความซื่อตรง ๕. มัททวะ–ความอ่อนโยน
๖. ตปะ–ความเพียรเครื่องเผาผลาญกิเลสตัณหา ๗. อักโกธะ–ความ
ไม่โกรธ ๘. อวิหิงสา–ความไม่เบียดเบียน ๙. ขันติ–ความอดทน
๑๐. อวิโรธนะ–ความไม่คลาดธรรม. (ส.).
【 ราชธานี 】แปลว่า: น. เมืองหลวง.
【 ราชนาวี 】แปลว่า: [ราดชะนาวี] น. กองทัพเรือของประเทศที่มีพระราชาหรือ
พระราชินีเป็นประมุข เช่น ราชนาวีไทย ราชนาวีอังกฤษ.
【 ราชนิกุล 】แปลว่า: น. ตระกูลฝ่ายพระมหากษัตริย์.
【 ราชนีติ 】แปลว่า: น. หลักการปกครองของพระราชา, หลักการปกครองบ้านเมือง.
(ป.; ส.).
【 ราชบัณฑิต 】แปลว่า: [–บันดิด] น. นักปราชญ์หลวงมีความรู้ทางภาษาบาลี;
สมาชิกองค์การวิทยาการของรัฐที่เรียกว่า ราชบัณฑิตยสถาน.
【 ราชบัลลังก์ 】แปลว่า: น. บัลลังก์ของพระมหากษัตริย์; ความเป็นพระมหากษัตริย์
เช่น สละราชบัลลังก์.
【 ราชบาตร 】แปลว่า: น. คําสั่งหลวง.
【 ราชบุตร 】แปลว่า: น. ตําแหน่งเจ้านายฝ่ายเหนือ เรียกว่า เจ้าราชบุตร.
【 ราชบุรุษ 】แปลว่า: น. คนของพระราชา; (โบ) ตําแหน่งราชการชั้นต้นตํ่ากว่าชั้น
สัญญาบัตร.
【 ราชปะแตน 】แปลว่า: [ราดชะปะแตน] น. เสื้อนอกคอปิดมีกระดุม ๕ เม็ดกลัด
ตลอดอย่างเครื่องแบบปรกติขาวของข้าราชการ. (เดิมเรียกว่า ราชแปตแตน
มาจากคําบาลีผสมอังกฤษว่า Raj pattern แปลว่า แบบหลวง).
【 ราชภัฏ 】แปลว่า: น. ข้าราชการ.
【 ราชมัล 】แปลว่า: น. เจ้าพนักงานผู้มีหน้าที่ทําโทษคน. (ป., ส. ราช + มลฺล).
【 ราชยาน 】แปลว่า: [ราดชะยาน] น. ยานชนิดคานหามของหลวง, เรียกว่า พระยาน
ก็มี เช่น พระยานมาศ, เรียกว่า พระราชยาน ก็มี เช่น พระราชยานกง
พระราชยานถม, เรียกว่า พระที่นั่งราชยาน ก็มี เช่น พระที่นั่งราชยาน
พุดตานทอง, หรือเรียกเป็นอย่างอื่นก็มีคือ พระที่นั่งราเชนทรยาน. (ส.).
【 ราชโยค 】แปลว่า: น. ดวงชาตาเวลาเกิดของคนที่ชี้ว่าจะได้เป็นพระเจ้าแผ่นดิน. (ส.).
【 ราชรถ 】แปลว่า: [ราดชะรด] น. ยานพาหนะชนิดล้อเลื่อน มีบุษบกเป็นเครื่อง
ประกอบพระราชอิสริยยศของพระมหากษัตริย์ ในปัจจุบันมีอยู่ ๒ คัน
คือ พระมหาพิชัยราชรถ กับ เวชยันตราชรถ ใช้ประดิษฐานพระบรมโกศ
และพระโกศ.
【 ราชรถมาเกย 】แปลว่า: (สํา) น. โชค ลาภ หรือยศ ตําแหน่ง มาถึงโดยไม่รู้ตัวหรือ
คาดฝันมาก่อน.
【 ราชลัญจกร 】แปลว่า: [ราดชะลันจะกอน] น. ตราของพระมหากษัตริย์
(สำหรับใช้ตีหรือประทับ) เรียกว่า พระราชลัญจกร.
【 ราชเลขาธิการ 】แปลว่า: น. ตำแหน่งเลขานุการในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว.
【 ราชเลขานุการ 】แปลว่า: น. ตำแหน่งเลขานุการในสมเด็จพระบรมราชินี.
【 ราชวงศ์ 】แปลว่า: . ตระกูลของพระราชา เช่น ราชวงศ์พระร่วง ราชวงศ์บ้าน
พลูหลวง; ตําแหน่งเจ้านายในเมืองประเทศราชฝ่ายเหนือ เรียกว่า
เจ้าราชวงศ์. (ส.).
【 ราชวรมหาวิหาร 】แปลว่า: [ราดชะวอระมะหาวิหาน] น. เรียกพระอารามหลวง
ชั้นเอกชนิดสูงสุดว่า ชั้นเอก ชนิดราชวรมหาวิหาร เช่น วัดพระเชตุพน
วัดมหาธาตุกรุงเทพมหานคร, เรียกพระอารามหลวงชั้นโทชนิดสูงสุด
ว่า ชั้นโทชนิดราชวรมหาวิหาร มี ๒ วัด คือ วัดสระเกศ และวัดชนะ
สงคราม.
【 ราชวรวิหาร 】แปลว่า: [ราดชะวอระวิหาน] น. เรียกพระอารามหลวงชั้นเอก
ชนิดหนึ่งซึ่งมีฐานะตํ่ากว่าชนิดราชวรมหาวิหาร ว่า ชั้นเอก ชนิด
ราชวรวิหาร เช่น วัดเบญจมบพิตร วัดราชประดิษฐ์, เรียกพระอาราม
หลวงชั้นโทชนิดหนึ่ง ซึ่งมีฐานะตํ่ากว่าชนิดราชวรมหาวิหาร ว่า
ชั้นโท ชนิดราชวรวิหาร เช่น วัดเทพศิรินทร์ วัดราชสิทธาราม, เรียก
พระอารามหลวงชั้นตรีชนิดสูงสุด ว่า ชั้นตรี ชนิดราชวรวิหาร เช่น
วัดปทุมวนาราม วัดรัชฎาธิษฐาน.
【 ราชวโรงการ 】แปลว่า: [–วะโรงกาน] น. คําสั่งของพระราชา. (ป. ราช + วร +
ข. โองฺการ).
【 ราชวัติ 】แปลว่า: น. รั้วที่ทําเป็นแผงปักเป็นระยะ ๆ มีฉัตรปักหัวท้ายแผง.
【 ราชศาสตร์ 】แปลว่า: (โบ) น. กฎหมายที่พระเจ้าแผ่นดินบัญญัติตามหลัก
ธรรมศาสตร์.
【 ราชสกุล 】แปลว่า: น. ตระกูลฝ่ายพระราชา.
【 ราชสมบัติ 】แปลว่า: น. สมบัติของพระมหากษัตริย์; ความเป็นพระมหากษัตริย์
เช่น ขึ้นครองราชสมบัติ.
【 ราชสันตติวงศ์ 】แปลว่า: (กฎ) น. ลําดับชั้นพระบรมราชวงศ์ในการสืบราชสมบัติ
ตามกฎมณเฑียรบาลว่าด้วยการสืบราชสันตติวงศ์.
【 ราชสาส์น 】แปลว่า: [ราดชะสาน] น. จดหมายของพระมหากษัตริย์ที่ใช้ในการ
เจริญสัมพันธไมตรีระหว่างประเทศ เรียกว่า พระราชสาส์น.
【 ราชสูยะ 】แปลว่า: น. พิธีราชาภิเษกของอินเดียโบราณ. (ส.).
【 ราชหัตถเลขา 】แปลว่า: ราดชะหัดถะเลขา น. จดหมาย (ใช้แก่พระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวสมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี และ
พระบรมราชวงศ์ชั้นสูง)ใช้ว่า พระราชหัตถเลขา. (ป.).
【 ราชองครักษ์ 】แปลว่า: [ราดชะองคะรัก] น. นายทหารชั้นสัญญาบัตรรักษาพระองค์
พระมหากษัตริย์ เป็นต้น มี ๓ พวก คือ ราชองครักษ์ประจำ ราชองครักษ์เวร
ราชองครักษ์พิเศษ.
【 ราชโองการ, ราชโยงการ 】แปลว่า: [ราดชะโองกาน, ราดชะโยงกาน] น. คําสั่ง
ราชการของพระราชาเรียกว่า พระราชโองการ หรือ พระบรมราชโองการ.
/(ดู โองการ)./
【 ราชาธิปไตย 】แปลว่า: น. ระบอบการปกครองแบบหนึ่งที่มีพระราชาเป็นใหญ่.
(ป. ราช + อธิปเตยฺย). (อ. monarchy).
【 ราชาธิราช 】แปลว่า: น. พระราชาผู้เป็นใหญ่กว่าพระราชาอื่น ๆ. (ส.).
【 ราชาภิเษก 】แปลว่า: น. พระราชพิธีในการสถาปนาขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์ ใช้ว่า
พระราชพิธีบรมราชาภิเษก. (ส.).
【 ราชูปถัมภ์, ราโชปถัมภ์ 】แปลว่า: [ราชูปะถำ, ราโชปะถำ] น. ความอุปถัมภ์ของ
พระราชา ใช้ว่า พระบรมราชูปถัมภ์. (ป.).
【 ราชูปโภค, ราโชปโภค 】แปลว่า: [ราชูปะโพก, ราโชปะโพก] น. เครื่องใช้สอย
ของพระราชา. (ป.).
【 ราเชนทร์ 】แปลว่า: [ราเชน] น. พระราชาผู้เป็นใหญ่. (ส.).
【 ราโชงการ 】แปลว่า: [ราโชงกาน] น. ราชโองการ.
【 ราโชวาท 】แปลว่า: น. คําสั่งสอนของพระราชา ใช้ว่า พระบรมราโชวาท. (ป.).
【 ราไชศวรรย์ 】แปลว่า: [ราไชสะหฺวัน] น. ราชสมบัติ. (ส.).
【 ราช ๒ 】แปลว่า: น. สมณศักดิ์พระราชาคณะ สูงกว่าชั้นสามัญตํ่ากว่าชั้นเทพ เรียกว่าชั้น
ราช เช่น พระราชสุธี พระราชโมลี.
【 ราชญี 】แปลว่า: ราดยี น. ราชินี. (ส.).
【 ราชดัด 】แปลว่า: [ราดชะ–] น. ชื่อไม้พุ่มชนิด /Brucea amarissima/ (Lour.) Gomes ในวงศ์
Simaroubaceae เมล็ดใช้ทํายาได้, กาจับหลัก หรือ พญาดาบหัก ก็เรียก,
ปักษ์ใต้เรียก กะดัด.
【 ราชพฤกษ์ 】แปลว่า: [ราดชะพฺรึก] น. ชื่อไม้ต้นชนิด /Cassia fistula/ L. ในวงศ์ Leguminosae
ดอกสีเหลือง ฝักสีดํา เกลี้ยง ใช้ทํายาได้, คูน หรือ ลมแล้ง ก็เรียก.
【 ราชมาณพ 】แปลว่า: [ราดชะมานบ] น. ชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่งใช้ทํายา. (พจน. ๒๔๙๓).
【 ราชมาษ, ราชมาส 】แปลว่า: [ราดชะมาด] น. ชื่อถั่วชนิด /Phaseolus lunatus/ L. ในวงศ์
【 Leguminosae 】แปลว่า:
ดอกสีขาวหรือเหลืองอ่อน ออกเป็นช่อไม่แตกแขนง, มาส ก็เรียก.
【 ราชย์ 】แปลว่า: น. ความเป็นพระราชา, ราชสมบัติ, เช่น ขึ้นครองราชย์ เสวยราชย์.
(ส.; ป. รชฺช).
【 ราชสีห์ 】แปลว่า: น. พญาสิงโต, สิงหราช หรือ สีหราช ก็เรียก; สัตว์ในนิยาย ถือว่ามีความ
ดุร้ายและมีกําลังมาก, สิงห์ ก็เรียก. (ป. ราช + สีห; ส. ราช + สึห).
【 ราชสีห์ตัวผู้ 】แปลว่า: น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์บุรพอาษาฒ มี ๓ ดวง, ดาวสัปคับช้าง
ดาวปุรพษาฒ หรือ ดาวบุพพาสาฬหะ ก็เรียก.
【 ราชสีห์ตัวเมีย 】แปลว่า: น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์อุตราษาฒ มี ๕ ดวง, ดาวแตรงอน
ดาวอุตตรอาษาฒ หรือ ดาวอุตตราสาฬหะ ก็เรียก.
【 ราชสีห์สองตัวอยู่ถ้ำเดียวกันไม่ได้ 】แปลว่า: (สํา) น. คนที่มีอํานาจหรืออิทธิพลพอ ๆ
กันอยู่รวมกันไม่ได้, เสือสองตัวอยู่ถํ้าเดียวกันไม่ได้ หรือ จระเข้สองตัวอยู่
ถํ้าเดียวกันไม่ได้ ก็ว่า.
【 ราชะ 】แปลว่า: น. ยันต์ เช่น ฉลองพระองค์ลงราชะ. (ม.).
【 ราชัน 】แปลว่า: น. พระราชา. (ส.).
【 ราชันย์ 】แปลว่า: น. เชื้อกษัตริย์. (ส.).
【 ราชัย 】แปลว่า: น. ราชย์.
【 ราชา ๑ 】แปลว่า: น. พระเจ้าแผ่นดิน, พระมหากษัตริย์. (ป., ส.).
【 ราชาคณะ 】แปลว่า: น. สมณศักดิ์ชั้นสูงกว่าพระครูสัญญาบัตรขึ้นไป ใช้ว่า
พระราชาคณะ.
【 ราชาโชค 】แปลว่า: (โหร) น. ชื่อตําแหน่งดาว ถือว่าให้คุณสูงในทางเกียรติยศ
ชื่อเสียงการงานแก่ผู้เกิดหรือประกอบการงานในฤกษ์นี้ ทั้งจะทำให้ผู้เกิด
หรือประกอบการงานในฤกษ์นี้เป็นที่นิยมชมชอบรักใคร่โปรดปรานของ
ขุนนาง เจ้าพระยา พระมหากษัตริย์.
【 ราชาฤกษ์ 】แปลว่า: (โหร) น. ชื่อฤกษ์กําเนิด ถือว่าเป็นมงคลสูง ให้เกียรติยศ ชื่อเสียง
และผลดีทางการงานแก่ผู้เกิดหรือประกอบการงานในฤกษ์นี้ ทั้งจะทําให้
ผู้เกิดหรือประกอบการงานในฤกษ์นี้เป็นที่นิยมชมชอบรักใคร่โปรดปราน
ของขุนนางเจ้าพระยา พระมหากษัตริย์.
【 ราชาวลี 】แปลว่า: น. เชื้อสายของพระราชา. (ส.).
【 ราชาศัพท์ 】แปลว่า: น. คําเฉพาะใช้สําหรับเพ็ดทูลพระเจ้าแผ่นดินและเจ้านาย,
ต่อมาหมายรวมถึงคําที่ใช้กับพระภิกษุสงฆ์ ข้าราชการ และสุภาพชนด้วย.
【 ราชา ๒ 】แปลว่า: ว. ตรง เช่น แผ่กิ่งก้านราชา. (ป. อุชุ; ส. ฤชุ).
【 ราชาธิปไตย 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราชาธิราช 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราชาภิเษก 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราชายตนะ 】แปลว่า: น. ไม้เกด. (ป., ส.).
【 ราชาวดี ๑ 】แปลว่า: น. เรียกการลงยาชนิดหนึ่งสําหรับเคลือบทองให้เป็นสีต่าง ๆ เช่น
เขียว แดง ฟ้า ว่า ลงยาราชาวดี. (เปอร์เซีย).
【 ราชาวดี ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้พุ่มชนิด /Buddleja paniculata/ Wall. ในวงศ์ Buddlejaceae
ดอกสีขาวออกเป็นช่อยาว กลิ่นหอม.
【 ราชิ, ราชี 】แปลว่า: น. ทาง, สาย, แถว, เช่น รุกขราชี. (ป., ส.).
【 ราชินิกุล, ราชินีกุล 】แปลว่า: น. ตระกูลฝ่ายพระราชินี.
【 ราชินี ๑ 】แปลว่า: น. พระมเหสี, ใช้ว่า ราชญี ก็ได้. (ป.).
【 ราชินีนาถ 】แปลว่า: น. พระราชินีที่ทรงได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ
ให้ทรงดำรงตำแหน่งผู้สําเร็จราชการแผ่นดินแทนพระองค์ และทรง
ได้รับการสถาปนาพระราชอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมราชินีนาถ,
พระเจ้าแผ่นดินที่เป็นผู้หญิง เช่น พระราชินีนาถวิกตอเรีย.
【 ราชินูปถัมภ์ 】แปลว่า: น. ความอุปถัมภ์ของพระราชินี ใช้ว่า พระบรมราชินูปถัมภ์.
【 ราชินี ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อปูน้ำจืดชนิด /Thaiphusa sirikit/ วงศ์ Potamidae กระดองสีม่วง
อมน้ำเงินขอบกระดองและขาก้ามสีขาว ขาสีแดง อาศัยอยู่ตามลำห้วย
พบที่อำเภอไทรโยคจังหวัดกาญจนบุรี, ปูสามสี หรือปูไตรรงค์ ก็เรียก.
【 ราชินูปถัมภ์ 】แปลว่า: /ดู ราชินี ๑/.
【 ราชูปถัมภ์, ราโชปถัมภ์ 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราชูปโภค, ราโชปโภค 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราเชน 】แปลว่า: น. ไม้หอมชนิดหนึ่ง. (พจน. ๒๔๙๓).
【 ราเชนทร์ 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราเชนทรยาน 】แปลว่า: [ราเชนทฺระยาน] น. ยานชนิดคานหามที่มีบุษบกของพระเจ้าแผ่นดิน. (ส.).
【 ราโชงการ 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราโชวาท 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราไชศวรรย์ 】แปลว่า: /ดู ราช ๑, ราช–/.
【 ราญ, ราญรอน 】แปลว่า: ก. รบ เช่น นักเลงเขาไม่หาญราญนักเลง.
【 ราด 】แปลว่า: ก. เทของเหลว ๆ เช่นนํ้าให้กระจายแผ่ไปหรือให้เรี่ยรายไปทั่ว เช่น
ราดนํ้า ก๋วยเตี๋ยวราดหน้า ข้าวราดแกง, โดยปริยายหมายถึงอาการที่
คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น เยี่ยวราด ขี้ราด.
【 ราต 】แปลว่า: ก. ให้มาแล้ว เช่น ธรรมราต ว่า พระธรรมให้มา. (ส.).
【 ราตร 】แปลว่า: [ราด] น. กลางคืน, เวลามืด, ใช้เป็นส่วนท้ายของสมาส. (ส.; ป. รตฺต).
【 ราตรี ๑ 】แปลว่า: [–ตฺรี] น. กลางคืน, เวลามืดคํ่า. (ส. ราตฺริ; ป. รตฺติ).
【 ราตรี ๒ 】แปลว่า: [–ตฺรี] น. ชื่อไม้พุ่มชนิด /Cestrum nocturnum/ L. ในวงศ์ Solanaceae
ดอกเล็ก สีขาวปนเขียว ออกเป็นช่อ กลิ่นหอมแรงเฉพาะเวลากลางคืน.
【 ราตรีประดับดาว 】แปลว่า: [–ตฺรี–] น. ชื่อเพลงไทยทํานองหนึ่ง.
【 ราโท 】แปลว่า: น. ไม้กระดานเรียบที่ประกบบนกราบเรือบางชนิด เช่น เรือเอี้ยมจุ๊น
เรือโป๊ะจ้าย เรือกลไฟ สําหรับกันนํ้าเข้าเรือหรือเดินเลียบข้างเรือ.
【 ราน 】แปลว่า: ก. ตัดหรือฟันกิ่งไม้ออก ในคําว่า รานกิ่ง. ว. มีรอยปริตื้น ๆ ทั่วไปบน
พื้นผิวของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น หม้อราน ผนังราน กระเบื้องราน, แตกลายงา
ก็ว่า.
【 ร่าน ๑ 】แปลว่า: /ดู บุ้ง ๑/.
【 ร่าน ๒ 】แปลว่า: ก. อยาก, ใคร่, (มักใช้ในทางกามารมณ์); รีบ, ด่วน.
【 ร้าน 】แปลว่า: น. ที่ที่ปลูกยกพื้นขึ้นสําหรับนั่งหรือขายของเป็นต้น, สถานที่ขายของ,
เรียกสิ่งที่ปักเสามีไม้พาดข้างบนให้ต้นไม้เลื้อยว่า ร้าน เช่น ร้านบวบ
ร้านองุ่น.
【 ร้านชำ 】แปลว่า: น. ร้านขายของแห้งต่าง ๆ ที่เป็นเครื่องอาหารเป็นต้น.
【 ร้านม้า 】แปลว่า: น. ร้านไม้ยกพื้น มี ๖ เสา สําหรับวางหีบศพเพื่อจะเผา.
(รูปภาพ ร้านม้า)
【 ร้านรวง 】แปลว่า: น. ร้านขายของที่ตั้งอยู่ติด ๆ กันหรือใกล้ ๆ กันหลาย ๆ ร้าน.
【 ราบ 】แปลว่า: ว. เรียบเสมอพื้นไม่มีลุ่ม ๆ ดอน ๆ เช่น ที่ราบ ราบเป็นหน้ากลอง,
โดยปริยายหมายความว่า หมดสิ้น เช่น หญ้าตายราบ ปราบศัตรูเสียราบ;
ล้มระเนระนาด เช่น พายุพัดป่าราบ; เรียกทหารเดินเท้าว่า ทหารราบ,
เรียกชายฉกรรจ์ที่อายุครบเข้าประจําการทหาร.
【 ราบคาบ 】แปลว่า: ว. อาการที่ยอมแพ้อย่างไม่มีเงื่อนไข เช่น ยอมแพ้อย่างราบคาบ;
เรียบร้อยปราศจากเสี้ยนหนามหรือความกระด้างกระเดื่อง เช่น บ้านเมือง
สงบราบคาบตำรวจปราบโจรผู้ร้ายเสียราบคาบ.
【 ราบเป็นหน้ากลอง 】แปลว่า: (สํา) ว. ราบเรียบ, หมดเสี้ยนหนาม.
【 ราบรื่น 】แปลว่า: ว. เรียบร้อย, ปราศจากอุปสรรคใด ๆ, เช่น งานสําเร็จลงอย่าง
ราบรื่นชีวิตสมรสราบรื่น.
【 ราบเรียบ 】แปลว่า: ว. ราบเสมอกัน เช่น ที่ราบเรียบ พื้นนํ้าราบเรียบ.
【 ราพณ์ 】แปลว่า: [ราบ] น. ชื่อเรียกทศกัณฐ์; ยักษ์. (ส. ราวณ).
【 ราพณาสูร ๑ 】แปลว่า: ราบพะนาสูน น. ยักษ์. (ส. ราวณ + อสุร).
【 ราพณาสูร ๒ 】แปลว่า: ราบพะนาสูน ว. สูญเรียบ, สูญเสียจนหมดเกลี้ยง.
【 ราม ๑ 】แปลว่า: ว. งาม เช่น นงราม; ปานกลาง, พอดีพองาม, เช่น มีพิหารอันราม
มีพระพุทธรูปอันราม. (จารึกสยาม).
【 ราม ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อตัวเอกในเรื่องรามเกียรติ์.
【 รามเกียรติ์ 】แปลว่า: [รามมะเกียน] น. ชื่อวรรณคดีเรื่องหนึ่ง ว่าด้วยพระรามทําศึก
กับทศกัณฐ์เพื่อชิงนางสีดา.
【 รามสูร 】แปลว่า: [รามมะสูน] น. ชื่อยักษ์ตนหนึ่งตามเทพนิยายของอินเดีย เชื่อกันว่าเสียง
ฟ้าร้องเป็นเสียงรามสูรขว้างขวาน.
【 รามัญ 】แปลว่า: น. มอญ.
【 รามัญนิกาย 】แปลว่า: น. ชื่อพระสงฆ์นิกายหนึ่งซึ่งสืบสายมาจากพระสงฆ์มอญ.
【 รามา 】แปลว่า: (ปาก) ก. ข่มเหง, รบกวน, เช่น พอเมาเหล้าก็ชอบรามาชาวบ้าน.
【 ราย 】แปลว่า: น. เรื่อง ส่วน บุคคล หรือสิ่งซึ่งแยกกล่าวเป็นอย่าง ๆ ไป เช่น พิจารณา
เป็นราย ๆ ไป แต่ละราย รายนี้เข้าที่ไหนบ่อนแตกที่นั่น, ลักษณนาม
ใช้แก่สิ่งที่มีลักษณะเช่นนั้น เช่น อุบัติเหตุ ๓ ราย เขามีลูกหนี้หลายราย.
ว. ที่แยกเป็นลําดับหรือเป็นระยะต่อเนื่องกัน เช่น หนังสือพิมพ์รายวัน
นิตยสารรายเดือน ค่าอาหารคิดเป็นรายหัว ถามเป็นรายบุคคล, ที่เรียงกัน
เป็นแถวเป็นระยะ ๆ เช่น ศาลาราย เจดีย์ราย.
【 รายการ 】แปลว่า: น. บัญชีแจ้งชื่อและจํานวนเป็นต้นของสิ่งต่าง ๆ เช่น รายการ
อาหารรายการแสดง.
【 รายงาน 】แปลว่า: น. เรื่องราวที่ไปศึกษาค้นคว้าแล้วนํามาเสนอที่ประชุม ครูอาจารย์
หรือผู้บังคับบัญชา เป็นต้น. ก. บอกเรื่องของการงาน เช่น รายงานให้
ผู้บังคับบัญชาทราบ.
【 รายงานการประชุม 】แปลว่า: น. รายละเอียดหรือสาระของการประชุมที่จดไว้
เป็นทางการ.
【 รายงานตัว 】แปลว่า: ก. รายงานต่อผู้บังคับบัญชาตามแบบพิธี โดยบอกชื่อ
นามสกุล ยศ ตำแหน่ง หน้าที่ และภารกิจที่ต้องรับผิดชอบ.
【 รายจ่าย 】แปลว่า: น. รายการจ่าย เช่น เดือนนี้รายจ่ายสูงกว่าเดือนที่แล้ว, คู่กับ
รายรับ.
【 รายได้ 】แปลว่า: น. เงินหรือผลประโยชน์ที่ได้รับ เช่น เดือนนี้รายได้ดี.
【 รายได้สุทธิ 】แปลว่า: น. รายได้หลังจากหักค่าใช้จ่ายต่าง ๆ แล้ว (ใช้แก่บุคคล).
【 รายตีนตอง 】แปลว่า: น. เรียกพนักงานชายที่เดินขนาบพระราชยานในกระบวนแห่
ว่าพนักงานรายตีนตอง.
【 รายทาง 】แปลว่า: ว. เรียงรายไปตามทางเป็นระยะ ๆ เช่น ตำรวจยืนรักษาการณ์
รายทาง มีประชาชนมาคอยต้อนรับนายกรัฐมนตรีตามรายทาง.
【 รายรับ 】แปลว่า: น. รายการรับ เช่น เขามีรายรับเพิ่มขึ้น, คู่กับ รายจ่าย; (กฎ)
เงิน ทรัพย์สิน ค่าตอบแทน หรือประโยชน์ใด ๆ อันมีมูลค่าที่ได้รับ
หรือพึงได้รับ ไม่ว่าในหรือนอกราชอาณาจักร อันเนื่องมาจากการ
ประกอบกิจการ.
【 รายล้อม 】แปลว่า: ก. เรียงรายโดยรอบ.
【 รายละเอียด 】แปลว่า: น. ส่วนย่อยต่าง ๆ ที่ประกอบกันเป็นส่วนใหญ่ เช่น
ชี้แจงรายละเอียดของโครงการ.
【 รายวิชา 】แปลว่า: น. หน่วยวิชาที่ระบุไว้ในหลักสูตรการศึกษาระดับต่าง ๆ
ในช่วงเวลาหนึ่งภาคการศึกษา มีทั้งที่บังคับและให้เลือก. (อ. course).
【 ร่าย ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อคําประพันธ์ประเภทร้อยกรองแบบหนึ่ง เช่น ร่ายยาว ร่ายสุภาพ
ร่ายดั้น ร่ายโบราณ;ทํานองร้องอย่างหนึ่งของละครรํา เรียกว่า ร้องร่าย.
【 ร่ายดั้น 】แปลว่า: น. ชื่อร่ายชนิดหนึ่ง บทหนึ่งมี ๕ วรรคขึ้นไป วรรคหนึ่งใช้
ตั้งแต่ ๕–๗ คำ และจะต้องจบด้วยบาทที่ ๓ และที่ ๔ ของโคลงดั้น
วิวิธมาลี นอกนั้นเหมือนร่ายสุภาพ.
【 ร่ายโบราณ 】แปลว่า: น. ชื่อร่ายชนิดหนึ่ง นิยมใช้ในวรรณคดีโบราณ ไม่นิยม
เอกโท ไม่จำกัดวรรคและคำ แต่มักใช้วรรคละ ๕ คำและใช้คำเท่ากัน
ทุกวรรค.
【 ร่ายไม้ 】แปลว่า: ก. เร่เตร่ไปเป็นจังหวะตามกิ่งไม้ เช่น นกร่ายไม้ กระแตร่ายไม้.
【 ร่ายยาว 】แปลว่า: น. ชื่อร่ายชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายร่ายโบราณ ใช้แต่งบทเทศน์
บทสวด บทกล่อมลูก เป็นต้น ไม่จำกัดวรรคและคำ แต่ละวรรคไม่ควร
น้อยกว่า ๕ คำ นิยมส่งสัมผัสส่งท้ายวรรคหน้า และรับสัมผัสในวรรค
ถัดไปที่คำใดก็ได้สัมผัสเชื่อมกันไปเช่นนี้จนจบ.
【 ร่ายรำ 】แปลว่า: ก. เดินหรือจับระบำไปตามจังหวะดนตรีของละครรำ.
【 ร่ายสุภาพ 】แปลว่า: น. ชื่อร่ายชนิดหนึ่ง บทหนึ่งมี ๕ วรรคขึ้นไป วรรคหนึ่ง
มี ๕ คำ ส่งสัมผัสท้ายวรรคหน้า และรับสัมผัสกับคำที่ ๑ ที่ ๒ หรือ
ที่ ๓ ของวรรคถัดไปและจะต้องจบด้วยโคลง ๒ สุภาพ.
【 ร่าย ๒ 】แปลว่า: ก. บริกรรมเวทมนตร์คาถาเพื่อทำให้ศักดิ์สิทธิ์ เช่น ร่ายเวท ร่ายมนตร์
ร่ายคาถา.
【 ร้าย 】แปลว่า: ว. ดุ เช่น ใจร้าย, ชั่ว เช่น ปากร้าย คนร้าย, ไม่ดี เช่น เคราะห์ร้าย โชคร้าย
ชะตาร้าย;ที่เป็นอันตราย เช่น พิษร้าย เนื้อร้าย โรคร้าย. น. ความไม่ดี เช่น
ใส่ร้าย ป้ายร้าย ให้ร้าย.
【 ร้ายกาจ 】แปลว่า: ว. ร้ายมาก, ร้ายยิ่ง, เช่น เด็กคนนี้ความประพฤติร้ายกาจ ขยะ
ส่งกลิ่นเหม็นร้ายกาจ.
【 ร้ายแรง 】แปลว่า: ว. รุนแรง เช่น น้ำท่วมทำให้บ้านเมืองเกิดความเสียหายอย่าง
ร้ายแรง, ร้ายมาก เช่น ทำผิดวินัยอย่างร้ายแรง.
【 ร่ายรัง 】แปลว่า: (กลอน) ว. พรายแสง.
【 ราว ๑ 】แปลว่า: น. แถว, แนว, เช่น ราวป่า; เครื่องยึดเหนี่ยวสําหรับเกาะหรือขึ้นลงเป็นต้น
เช่น ราวบันได ราวสะพาน, เรียกไม้ โลหะ และเชือกหรือลวดเป็นต้นที่ขึง
สำหรับพาดหรือตากผ้าว่า ราว ราวผ้าหรือราวตากผ้า, ถ้าใช้ขึงสิ่งอื่น ๆ
เช่น ขึงมุ้ง เรียกว่า ราวมุ้ง ขึงม่าน เรียกว่า ราวม่าน,ไม้หรือโลหะเป็นต้น
สำหรับพาดปักวางสิ่งต่าง ๆ เช่น ราวพระแสง ราวเทียน.
【 ราวกะ, ราวกับ 】แปลว่า: ว. เช่นกับ, พอกับ, เช่น สวยราวกับนางฟ้า.
【 ราวข่าว 】แปลว่า: (โบ) น. การส่งข่าวด้วยวิธีรับช่วงกันต่อไป.
【 ราวความ 】แปลว่า: น. เนื้อความที่ต่อเนื่อง เช่น เรื่องนี้ยังต้องไปสืบสาวราวความ
ให้ละเอียด.
【 ราวเทียน 】แปลว่า: น. เครื่องประกอบการบูชา ลักษณะเป็นคานโลหะแบนทอด
ขวาง มีเสาคู่หนึ่งตั้งขึ้นรับหัวและท้ายคาน บนหลังคานติดบัวจงกลหรือ
ลูกถ้วยรายเป็นระยะห่างกันพองามสำหรับปักเทียน.
【 ราวนม 】แปลว่า: น. บริเวณนม เช่น เขาถูกยิงเหนือราวนม.
【 ราวป่า 】แปลว่า: น. แนวป่า, ชายป่า, ขอบป่า.
【 ราวพระแสง 】แปลว่า: น. เครื่องสอดเก็บอาวุธอย่างหอก ลักษณะเป็นคานไม้แบน
ทอดขวาง มีเสาคู่หนึ่งตั้งขึ้นรับหัวและท้ายคาน บนหลังคานเจาะรูกลม ๆ
รายเป็นระยะห่างกันพอควรสำหรับสอดด้ามหอก ง้าว ทวน ให้ตั้งเรียง
เป็นแถว.
【 ราวเรื่อง 】แปลว่า: น. เรื่องที่ต่อเนื่องกันยืดยาว.
【 ราว ๒, ราว ๆ 】แปลว่า: ว. เรียกสิ่งต่าง ๆ ที่ห้อยเรียงรายเป็นแถวเป็นแนวไปตามราว เช่น เบ็ดราว
ธงราว ไฟราว; ในระดับใกล้เคียง, ประมาณ, เช่น สูงแค่ราวนม เวลาราว ๆ
เที่ยง ราคาราว ๆ นั้นแหละ.
【 ร้าว 】แปลว่า: ว. มีรอยแตกลึกเป็นทางลงไปในเนื้อของสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เช่น แก้วร้าว
จานร้าว ผนังร้าว.
【 ร้าวฉาน 】แปลว่า: ว. แตกร้าว, แตกร้าวกัน, โกรธเคืองกัน, เช่น การทะเลาะ
เบาะแว้งทำให้เกิดร้าวฉานกัน.
【 ร้าวระทม 】แปลว่า: ก. ตรอมใจ.
【 ร้าวระบม 】แปลว่า: ก. ปวดร้าวเพราะความบอบช้ำ.
【 ร้าวราน 】แปลว่า: ก. แตกสามัคคีกัน เช่น การดูหมิ่นกันทำให้เกิดร้าวรานในหมู่
เพื่อนฝูง.
【 ร้าวรานใจ 】แปลว่า: ก. ทำให้เจ็บช้ำน้ำใจ เช่น ถ้อยคำเสียดแทงทำให้ผู้ฟังร้าวรานใจ.
【 ราวี 】แปลว่า: ก. รบ เช่น ยกทัพไปราวีข้าศึก, รบกวนหรือระรานโดยใช้กําลังรังแก
เป็นต้น เช่น อันธพาลชอบราวีชาวบ้าน, (ปาก) สู้กัน, ตะลุมบอนกัน,
เช่น นักเรียนกำลังราวีกัน.
【 ราศี ๑ 】แปลว่า: น. กอง, หมู่, เช่น บุญราศี ว่า กองบุญ; ชื่อมาตราวัดจักรราศี คือ ๓๐
องศา เป็น ๑ ราศี,ถ้ากลุ่มดาวใดอยู่ในช่วงจักรราศีนั้น ก็เรียกชื่อราศีตาม
กลุ่มดาวนั้น เช่น ราศีเมษ ราศีกรกฎ, อาทิตย์โคจรรอบจักรวาลผ่านหมู่
ดาว ๑๒ หมู่ และดาวหมู่หนึ่ง ๆ เรียกว่า ราศี ๑. (ส. ราศิ; ป. ราสิ).
【 ราศี ๒ 】แปลว่า: น. ความสง่างาม, ลักษณะดีงามของคน, เช่น หน้าตามีราศี, โดยปริยาย
หมายความว่าความอิ่มเอิบ, ความภาคภูมิ, เช่น ได้ตำแหน่งดี ดูมีราศีขึ้น;
สิริมงคล เชื่อกันว่าเวลาเช้าราศีอยู่ที่หน้า เวลากลางวันราศีอยู่ที่หน้าอก
เวลากลางคืนราศีอยู่ที่เท้า.
【 ราษฎร, ราษฎร์ ๑ 】แปลว่า: [ราดสะดอน, ราด] น. พลเมืองของประเทศ. (ส.).
【 ราษฎร์ ๒ 】แปลว่า: น. แว่นแคว้น, บ้านเมือง. (ส.; ป. รฏฺ?).
【 ราษตรี 】แปลว่า: [ราดสะตฺรี] น. ราตรี.
【 ราษราตริน, ราษราตรี 】แปลว่า: ราดสะราตฺริน, –ตฺรี น. ราตรี.
【 ราสี 】แปลว่า: น. ราศี. (ป. ราสิ).
【 ราหุ, ร่าหุ์, ราหู ๑ 】แปลว่า: น. ชื่ออสูรตนหนึ่งมีตัวขาดครึ่งท่อน เชื่อกันว่าเมื่อเวลามีสุริยคราสหรือ
จันทรคราสเป็นเพราะดวงอาทิตย์หรือดวงจันทร์ถูกราหูอมเอาไว้, ใน
ตําราโหรว่า เป็นเทวดาพระเคราะห์มีอาภรณ์และพาหนะสีคลํ้า; (โหร)
ชื่อดาวพระเคราะห์ดวงที่ ๗ หมายถึงตําแหน่งที่ดวงจันทร์ผ่านจากใต้
ระนาบสุริยวิถีขึ้นเหนือระนาบสุริยวิถี ส่วนตําแหน่งที่ดวงจันทร์ผ่าน
จากเหนือระนาบสุริยวิถีลงสู่ใต้ระนาบสุริยวิถี เรียกว่า พระเกตุ.
(ป., ส. ราหุ).
【 ราหู ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อปลากระเบนทะเลในสกุล /Mobula/ วงศ์ Mobulidae ลักษณะทั่วไป
คล้ายปลากระเบนนกมีเนื้อยื่นเป็นแผ่นคล้ายใบหูอยู่ที่มุมขอบนอกปลาย
สุดของหัวข้างละอันใช้โบกพัดอาหารเข้าปากด้านบนลําตัวสีดํา เช่น ชนิด
/M. japonicus, M. diabolus/ เฉพาะชนิดแรก มีแถบสีขาวพาดโค้งอยู่ด้าน
ซ้ายของส่วนหัว.
【 รำ ๑ 】แปลว่า: น. ผงเยื่อหรือละอองเมล็ดข้าวสาร.
【 รำ ๒ 】แปลว่า: ก. แสดงท่าเคลื่อนไหวโดยมีลีลาและแบบท่าเข้ากับจังหวะเพลงร้องหรือ
เพลงดนตรี เช่น รำฉุยฉายพราหมณ์ รำกฤดาภินิหาร รำสีนวล, ถ้าถืออาวุธ
ประกอบก็เรียกชื่อตามอาวุธที่ถือเช่น รำดาบ รำทวน รำกริช, ถ้าถือสิ่งของ
ใดประกอบก็เรียกชื่อตามสิ่งของนั้น เช่น รำพัด รำดอกไม้เงินดอกไม้ทอง,
อาการที่แสดงท่าคล้ายคลึงเช่นนั้น, ฟ้อน.
【 รำเขนง 】แปลว่า: [–ขะเหฺนง] น. พิธีพราหมณ์มีการถือเขนงนํ้ามนตร์รําถวาย
พระอิศวรแล้วประนํ้ามนตร์.
【 รำโคม 】แปลว่า: น. การรําแบบหนึ่ง ผู้เล่นถือโคมรําเป็นท่าต่าง ๆ, เดิมเล่นเฉพาะ
ในงานหลวง.
【 รำชั่วโทษพากย์ 】แปลว่า: (สํา) ก. ทําไม่ดีหรือทําผิดแล้วไม่รับผิด กลับโทษผู้อื่น,
รําไม่ดีโทษปี่โทษกลอง ก็ว่า.
【 รำเท้า 】แปลว่า: ก. เต้นหมุนเวียนวนไปด้วยเท้าอย่างเต้นรําของฝรั่ง, เต้นรํา ก็ว่า.
【 รำผี 】แปลว่า: น. การรําในการทรงเจ้าเข้าผี.
【 รำพัด 】แปลว่า: (ปาก) ก. เล่นไพ่ไทย.
【 รำพัดชา 】แปลว่า: น. ท่ารําชนิดหนึ่งในพิธีคชกรรม.
【 รำแพน 】แปลว่า: ก. แผ่หางกระดกขึ้นหรือแผ่ปีกแล้วเดินกรีดกรายไปมา (ใช้แก่
นกยูง นกหว้า และนกแว่น). น. การเล่นอย่างโบราณชนิดหนึ่งในการ
พระราชพิธี ผู้เล่นนุ่งผ้าหยักรั้งสวมเสื้อคอกลม มือทั้ง ๒ ถือหางนกยูง
ข้างละกำ รำออกท่าต่าง ๆ เลี้ยงตัวอยู่บนราวลวด.
【 รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง 】แปลว่า: (สํา) ก. ทําไม่ดีหรือทําผิดแล้วไม่รับผิด กลับ
โทษผู้อื่น, รําชั่วโทษพากย์ ก็ว่า.
【 รำรงค์ 】แปลว่า: ก. ออกสนาม.
【 รำลาวแพน 】แปลว่า: น. การจับระบำชนิดหนึ่ง ใช้ผู้แสดงชายหญิงคู่หนึ่งหรือ
มากกว่าแต่งกายอย่างไทยภาคเหนือ รำออกท่าหยอกเอินประกอบคำร้อง
และดนตรี, ฟ้อนแพน หรือ ฟ้อนลาวแพน ก็เรียก.
【 รำวง 】แปลว่า: น. การรําโดยมีผู้เล่นจับคู่รําตามกันไปเป็นวง, แต่เดิมใช้โทนและ
ร้องเพลงปรบมือให้จังหวะ เรียกว่า รําโทน ต่อมาภายหลังเพิ่มดนตรี
ประกอบด้วย.
【 ร่ำ ๑ 】แปลว่า: ก. พูดซํ้า ๆ, พรํ่า, เช่น ร่ำว่า ร่ำสั่ง ร่ำสอน; ตีแรง ๆ เช่น รํ่าด้วยไม้.
【 ร่ำไป 】แปลว่า: ว. พรํ่าเพรื่อไป, บ่อย ๆ, เช่น เขาไปดูภาพยนตร์บ่อย ทำให้เสีย
เงินร่ำไป.
【 ร่ำร้อง 】แปลว่า: ก. พร่ำร้องขอ, พูดอยู่บ่อย ๆ, เช่น ลูก ๆ ร่ำร้องจะไปเที่ยวเขาดิน.
【 ร่ำรี้ร่ำไร 】แปลว่า: ก. ซํ้า ๆ ซาก ๆ อยู่นั่นเอง เช่น มัวแต่พูดร่ำรี้ร่ำไรอยู่นั่นแหละ
เดี๋ยวงานก็ไม่เสร็จ.
【 ร่ำเรียน 】แปลว่า: ก. ท่องบ่น, เพาะความรู้, หาความรู้ฝึกหัด.
【 ร่ำไร 】แปลว่า: ก. อ้อยอิ่ง เช่น มัวแต่ร่ำไรอยู่นั่นแหละ เดี๋ยวจะไม่ทันรถไฟ.
【 ร่ำลา 】แปลว่า: ก. อำลา, ลา, ล่ำลา ก็ว่า.
【 ร่ำสุรา 】แปลว่า: (ปาก) ก. ดื่มสุราแล้วดื่มสุราเล่า.
【 ร่ำไห้ 】แปลว่า: ก. ร้องไห้เป็นเวลานาน, ร้องไห้ไม่หยุดหย่อน.
【 ร่ำ ๒ 】แปลว่า: ก. อบ, ปรุง, เช่น ร่ำแป้ง ร่ำผ้า.
【 รำคาญ 】แปลว่า: ก. ระคายเคือง เช่น รำคาญหู รำคาญตา รำคาญเนื้อ รำคาญตัว; เบื่อ เช่น
ทำสวนครัวแก้รำคาญ; ทำให้เดือดร้อน, เบื่อหน่าย, เช่น เสียงทะเลาะกัน
ทำให้รำคาญ.
【 รำคาญใจ 】แปลว่า: ก. ถูกรบกวนจุกจิกจนเบื่อหน่าย เช่น น้อง ๆ มาเซ้าซี้เขาให้
พาไปเที่ยวบ่อย ๆ จนเขารำคาญใจ.
【 รำงับ 】แปลว่า: ก. ระงับ.
【 รำจวน 】แปลว่า: ก. รัญจวน.
【 รำซุย 】แปลว่า: น. ท่าละครท่าหนึ่ง.
【 รำบาญ 】แปลว่า: ก. รบศึก, รบ. (แผลงมาจาก ราญ).
【 รำพัน 】แปลว่า: ก. พรํ่าพรรณนาตามอารมณ์ เช่น เขารำพันถึงความทุกข์ของตน แม่รำพัน
แต่ความดีของลูก.
【 รำพาย 】แปลว่า: ก. พัด, กระพือ.
【 รำพึง 】แปลว่า: ก. คิดถึง, คิดคำนึงอยู่ในใจ, เช่น เขารำพึงถึงความหลังด้วยความเศร้าใจ.
น. ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถยืน พระหัตถ์ทั้ง ๒
ประสานยกขึ้นประทับที่พระอุระ พระหัตถ์ขวาทับพระหัตถ์ซ้าย
เป็นกิริยารำพึง.
【 รำพึงรำพัน 】แปลว่า: ก. พูดอย่างที่คิดคำนึงอยู่ เช่น เขารำพึงรำพันว่า โลกนี้
น่าอยู่จริงหนอ.
【 รำเพย ๑ 】แปลว่า: ก. พัดอ่อน ๆ เรื่อย ๆ มักพากลิ่นหอมของดอกไม้มาด้วย (ใช้แก่ลม).
【 รำเพย ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ต้นชนิด /Thevetia peruviana/ Schum. ในวงศ์ Apocynaceae
มียางขาว ใบคล้ายยี่โถ ดอกสีเหลือง รูปกระบอกปากบาน ผลมีพิษ
ถิ่นเดิมอยู่ในอเมริกาแถบร้อนชื้น,ดอกกระบอก หรือ ยี่โถฝรั่ง ก็เรียก.
【 รำไพ ๑ 】แปลว่า: /ดู รวิ/.
【 รำไพ ๒ 】แปลว่า: ว. งามผุดผ่อง เช่น รําไพพรรณ.
【 รำมะแข 】แปลว่า: /ดู ลําแข/.
【 รำมะนา 】แปลว่า: น. กลองขึงหนังหน้าเดียว รูปกลมแป้น มี ๒ ชนิด ชนิดที่ใช้กับวงลําตัด
มีขนาดใหญ่กว่าที่ใช้กับวงมโหรี.
【 รำมะนาด 】แปลว่า: น. ชื่อโรคชนิดหนึ่งเกิดตามรากฟัน ทําให้เหงือกบวมเป็นหนอง.
【 รำมะร่อ 】แปลว่า: ว. ในระยะทางหรือเวลาอันใกล้จวนเจียน เช่น จะสำเร็จการศึกษาอยู่
รำมะร่อ จะถึงบ้านอยู่รำมะร่อ, รอมร่อ ก็ว่า.
【 รำยวน 】แปลว่า: ก. ห้อยย้อย.
【 รำย้อย 】แปลว่า: ก. ห้อยย้อย.
【 รำแย้ 】แปลว่า: น. ชื่อพืชชนิดหนึ่ง เช่น กระเทียมหอมรําแย้ก็มี. (ม. คําหลวง มหาพน).
【 ร่ำรวย 】แปลว่า: ว. รวยมาก, มั่งคั่ง.
【 รำราญ 】แปลว่า: ก. รบ. (แผลงมาจาก ราญ).
【 รำรำ, ร่ำร่ำ 】แปลว่า: ก. คิดหรือตั้งใจซ้ำ ๆ อยู่ เช่น รำรำว่าจะไปเยี่ยมเพื่อนที่ต่างจังหวัดก็
ไม่ได้ไปเสียที ร่ำร่ำจะไปเที่ยวภูกระดึงก็ไม่ได้ไปเสียที. ว. จวนเจียน,
เกือบ, ตั้งท่าขยับ, เช่นรำรำจะวิวาทกันอยู่แล้ว, ลําลํา ก็ว่า.
【 รำเร 】แปลว่า: น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง เช่น ทั้งขนมรําเรเร่ฉํ่า. (ม. ร่ายยาว ชูชก).
【 รำไร 】แปลว่า: ว. เล็กน้อย เช่น แสงสว่างรำไร แสงแดดรำไร; อาการที่เห็นไม่ชัดเต็มที่
เพราะอยู่ในระยะไกลหรือมีอะไรบังเป็นต้น เช่น เห็นกระท่อมรำไรอยู่
ในหมู่ไม้.
【 รำลึก 】แปลว่า: ก. ระลึก.
【 รำหัด 】แปลว่า: ก. โรย (ใช้สําหรับเอาพิมเสนแทรกยา); ใส่, แทรก. ว. อ่อน.
【 รำหัส 】แปลว่า: น. รหัส.
【 ริ 】แปลว่า: ก. เริ่มคิดหรือทําแปลกจากปรกติ (มักใช้ในทางไม่ดี) เช่น ริสูบบุหรี่
ริเที่ยวกลางคืน, ริอ่าน ก็ว่า.
【 ริปอง 】แปลว่า: ก. คิดหมาย, คิดอ่าน.
【 ริเริ่ม 】แปลว่า: ก. เริ่มคิดเริ่มทําเป็นคนแรก (มักใช้ในทางดี) เช่น นายเลื่อน
พงษ์โสภณริเริ่มทำรถจักรยานสามล้อ.
【 ริอ่าน 】แปลว่า: ก. ริ เช่น ริอ่านเป็นขโมย.
【 ริก, ริก ๆ 】แปลว่า: ว. ไหวถี่ ๆ เช่น ตัวสั่นริก ใจสั่นริก ๆ.
【 ริดสีดวง 】แปลว่า: น. ชื่อโรคพวกหนึ่งมีหลายชนิด เกิดในช่องตา จมูก ทวารหนัก เป็นต้น.
【 ริน, ริน ๆ 】แปลว่า: ก. เทให้ไหลออกเรื่อย ๆ ทีละน้อย เช่น รินนํ้าใส่ถ้วย. ว. เรื่อย ๆ, น้อย ๆ,
เช่น นํ้าไหลริน ลมพัดริน ๆ. น. ทองคําที่มีเนื้อหย่อนกว่าเนื้อ ๔ เรียกว่า
ทองริน.
【 ริ้น 】แปลว่า: น. ชื่อแมลงพวกตัวบึ่งที่มีขนาดเล็กกว่าแมลงหวี่ ส่วนใหญ่อยู่ในสกุล
/Culicoides/ และ /Leptoconops/ วงศ์ Ceratopogonidae เช่น ชนิด /C. orientalis/,
/L. spinosifrons/.
【 ริบ ๑ 】แปลว่า: ก. รวบเอายึดเอาโดยพลการหรือโดยอํานาจกฎหมายเป็นต้น.
【 ริบทรัพย์ 】แปลว่า: ก. ยึดเอาทรัพย์มาเป็นของแผ่นดิน เช่น ถูกริบทรัพย์โดย
คำสั่งศาล.
【 ริบทรัพย์สิน 】แปลว่า: (กฎ) น. โทษทางอาญาสถานหนึ่งที่ศาลสั่งให้ทรัพย์สิน
ที่ริบตกเป็นของแผ่นดิน.
【 ริบราชบาตร 】แปลว่า: [–ราดชะบาด] ก. รวบเอาทรัพย์สินของคนที่ต้อง
พระราชอาญาเข้าเป็นของหลวง.
【 ริบ ๒ 】แปลว่า: ว. คม.
【 ริบบิ้น 】แปลว่า: น. แถบแพร ไหม ไนลอน เป็นต้น ใช้สําหรับผูกหรือประดับ มีหลายสี
หลายขนาด. (อ. ribbon).
【 ริบรี่, ริบหรี่ 】แปลว่า: ว. เกือบดับ, สว่างน้อย ๆ, เช่น แสงริบหรี่.
【 ริปุ, ริปู 】แปลว่า: น. ข้าศึก, ปรปักษ์, คนโกง. (ป., ส.).
【 ริม 】แปลว่า: น. ชาย, ขอบ, เช่น ริมคลอง ริมผ้า ริมโต๊ะ. บ. ใกล้, ชิด, เช่น นั่งริม
หน้าต่าง. ว. ด้านนอก เช่น น้องนอนกลาง พี่นอนริม; (ปาก) เกือบ,
จวน, เช่น ริมตาย.
【 ริมฝีปาก 】แปลว่า: น. เนื้อส่วนที่เป็นขอบรอบปาก ส่วนบนเรียกว่า
ริมฝีปากบน ส่วนล่างเรียกว่า ริมฝีปากล่างมีเส้นขอบรอบ
ที่เรียกว่า เส้นขอบริมฝีปาก.
【 ริ้ว 】แปลว่า: น. เส้นลายหรือสิ่งอื่นที่มีลักษณะเป็นรอย เป็นทาง ๆ เป็นแถวหรือเป็น
แนวยาวไป เช่น ผ้าขาดเป็นริ้ว ริ้วขบวน ริ้วปลาแห้ง, ลักษณนามเรียก
สิ่งที่มีลักษณะเช่นนั้น เช่น เรียกปลาแห้งที่ผ่าเป็น ๕ ริ้ว ว่า ปลา ๕ ริ้ว
หรือเรียกสั้น ๆ ว่า ปลาห้า.
【 ริ้วรอย 】แปลว่า: น. ลักษณะที่เป็นแนวเป็นทาง เช่น ถูกหนามเกี่ยวเป็นริ้วรอย
ถูกแมวข่วนเป็นริ้วรอย,โดยปริยายหมายความว่า ร่องรอย เช่น หน้าตา
มีริ้วรอยแห่งความทุกข์.
【 ริษยา 】แปลว่า: [ริดสะหฺยา] ก. อาการที่ไม่อยากให้คนอื่นได้ดี, เห็นเขาได้ดีแล้วทนนิ่งอยู่
ไม่ได้. (ส. อีรฺษฺยา; ป. อิสฺสา).
【 รี 】แปลว่า: ว. เรียว, ถ้ากลมเรียวอย่างรูปไข่ เรียกว่า กลมรี, ถ้ายาวเรียวและมีหัวท้าย
อย่างเมล็ดข้าวสารเรียกว่า ยาวรี, ไม่กลม เช่น วงรี, ยาว เช่น หันรีหันขวาง
หอรีหอขวาง.
【 รี่ ๑ 】แปลว่า: ก. เคลื่อนเข้าไปเรื่อยไม่รีรอ เช่น รี่เข้าใส่. ว. อาการที่เคลื่อนเข้าไปเรื่อย
ไม่รีรอ เช่น เดินรี่เข้ามา.
【 รี่ ๒ 】แปลว่า: /ดู ลี่ ๑/.
【 รี้ 】แปลว่า: (โบ) น. พล, พลรบ, กองทัพ, กองทหาร. ก. ยกไป, เดินไป.
【 รี้พล 】แปลว่า: น. กระบวนทหาร, กองทหาร.
【 รี ๆ ขวาง ๆ 】แปลว่า: ก. กีดเกะกะ, เก้งก้าง, เช่น คนไม่เคยเข้าครัวจับอะไรไม่ถูก รี ๆ ขวาง ๆ
ไปหมด, ขวาง ๆ รี ๆก็ว่า. ว. มีลักษณะหรือกิริยาท่าทางที่เกะกะเก้งก้าง
เช่น จะข้ามถนนก็ไม่ข้ามมัวแต่ยืนรี ๆ ขวาง ๆ อยู่นั่นแหละ.
【 รีด 】แปลว่า: ก. บีบ รูด หรือทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้แผ่ กว้าง ยาว หรือเรียบ เป็นต้น ตาม
ที่ต้องการ, กดแรง ๆและไถเพื่อทำให้เรียบ เช่น รีดผ้า รีดใบตอง รีดกลีบ
บัว, บีบทำให้เป็นแผ่นหรือเป็นเส้นยาวเช่น รีดทอง รีดยาง, บีบรูดด้วย
อาการเค้นเพื่อให้สิ่งที่อยู่ภายในออกมา เช่น รีดนมวัว รีดไส้หมู รีดหนอง;
(ปาก) ใช้กำลังหรืออิทธิพลบังคับเอาทรัพย์สินของผู้อื่น เช่น รีดเอาเงิน
รีดเอาทรัพย์, ใช้ว่า รีดไถ ก็มี.
【 รีดนาทาเน้น, รีดนาทาเร้น 】แปลว่า: ก. ขูดรีดเอาทรัพย์สินจนแทบหมดเนื้อหมดตัว;
เคี่ยวเข็ญให้ทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งที่เกินกำลังความสามารถ เช่น รีดนาทาเน้นเด็ก
ให้ทำงานหนัก.
【 รีดลูก 】แปลว่า: ก. ทําให้แท้งลูก.
【 รีดเลือดกับปู 】แปลว่า: (สำ) ก. เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับเอากับผู้ที่ไม่มีจะให้,
หาเลือดกับปู หรือ เอาเลือดกับปู ก็ว่า.
【 รีดักชัน 】แปลว่า: (เคมี) น. ปฏิกิริยาเคมีที่ทําให้สารได้รับธาตุไฮโดรเจนมารวมตัวด้วย,
ปฏิกิริยาเคมีที่ทําให้สารสูญเสียธาตุออกซิเจนไป, ปฏิกิริยาเคมีที่ทําให้
อะตอมของธาตุได้รับอิเล็กตรอนเพิ่มขึ้น. (อ. reduction).
【 รีต 】แปลว่า: น. เยี่ยงอย่าง, แบบแผน, ประเพณี, เช่น นอกรีต. (เทียบ ป. จาริตฺต;
ส. จาริตฺร).
【 รีเนียม 】แปลว่า: น. ธาตุลําดับที่ ๗๕ สัญลักษณ์ Re เป็นโลหะลักษณะเป็นของแข็งสีเทา
หลอมละลายที่ ๓๑๘๐?ซ. ใช้ประโยชน์นําไปผสมกับโลหะอื่นให้เป็น
โลหะเจือ ใช้ทําอุปกรณ์ไฟฟ้า ใช้เป็นองค์ประกอบของโลหะทนไฟใน
จรวด. (อ. rhenium).
【 รีบ, รีบ ๆ 】แปลว่า: ก. อาการที่ทำอย่างใดอย่างหนึ่งอย่างรวดเร็ว เช่น รีบเสียจนมือสั่น รีบ
ไปรีบมา รีบทำ รีบนอน รีบ ๆ หน่อย. ว. รวดเร็ว, ไม่รอช้า, เช่น เดิน
รีบ ๆ หน่อยเดี๋ยวฝนจะตก กินรีบ ๆ จะติดคอ.
【 รีบร้อน 】แปลว่า: ก. อาการที่รีบทำอย่างลุกลน เช่น เขารีบร้อนไปทำงานจนลืม
กระเป๋าสตางค์. ว. รีบลุกลน เช่น พอได้รับโทรเลข เขาก็ไปอย่างรีบร้อน.
【 รีบรุด 】แปลว่า: ก. ไปหรือมาอย่างรีบด่วน เช่น เขารีบรุดไปพบหมอ ตำรวจรีบ
รุดมาที่เกิดเหตุ. ว. ด่วน, ทันที, เช่น เขาเดินอย่างรีบรุด.
【 รีบเร่ง 】แปลว่า: ก. อาการที่ทำอย่างใดอย่างหนึ่งให้เร็วขึ้นกว่าปรกติ เช่น ครู
รีบเร่งตรวจข้อสอบให้เสร็จ. ว. เร็วขึ้นกว่าปรกติ เช่น เขาทำงาน
อย่างรีบเร่งเพื่อให้ได้งานมากขึ้น.
【 รีม 】แปลว่า: น. หน่วยนับจํานวนแผ่นกระดาษ กําหนดว่า กระดาษ ๕๑๖ แผ่น เป็น
๑ รีมแต่โดยทั่ว ๆ ไปถือว่า กระดาษ ๔๘๐ หรือ ๕๐๐ แผ่น เป็น ๑ รีม.
(อ. ream).
【 รีรอ 】แปลว่า: ก. ชักช้า, ลังเลใจ, เช่น มัวรีรออยู่ทำไม กินโดยไม่รีรอ.
【 รี ๆ, รอ ๆ 】แปลว่า: ว. แสดงอาการลังเลใจ, ไม่แน่ใจที่จะทําลงไป, เช่น มัวรี ๆ รอ ๆ
อยู่นั่นแหละ เมื่อไรจะตัดสินใจเสียที.
【 รี้ริก 】แปลว่า: ว. เสียงหัวเราะเมื่อถูกหยอก.
【 รึกต์ 】แปลว่า: ว. ว่าง, เปล่า. (ส. ริกฺต; ป. ริตฺต).
【 รึง 】แปลว่า: ว. ร้อน, ระอุ เช่น เถ้ารึง. ก. รัด.
【 รึ้ง 】แปลว่า: ก. ดึง, ฉุด, รั้ง, ลาก.
【 รื่น 】แปลว่า: ว. ชื่น, สบาย, เช่น ฟังเสียงรื่นหู ดูทิวทัศน์รื่นตา เสียใจแต่แสร้งทำหน้ารื่น.
【 รื่นรมย์ 】แปลว่า: ว. สบายใจ, บันเทิง, เช่น สวนสาธารณะปลูกต้นไม้ไว้สวยงาม
น่ารื่นรมย์.
【 รื่นเริง 】แปลว่า: ก. สนุกสนานเบิกบานใจ, เพลิน, เช่น ทุกคนรื่นเริงในวันปีใหม่
โทรทัศน์บางรายการทำให้ผู้ดูรื่นเริง.
【 รื้น 】แปลว่า: (กลอน) ก. รื่น. ว. อาการที่น้ำตาเอ่อขึ้นมาในดวงตา เช่น น้ำตารื้นขอบตา.
【 รื้อ 】แปลว่า: ก. แยกออกหรือถอดออกเป็นต้นจากสิ่งที่เป็นรูปแล้วให้เสียความเป็น
กลุ่มก้อนของรูปเดิม เช่น รื้อบ้าน รื้อหลังคา รื้อข้าวของกระจุยกระจาย;
เอาขึ้นมาใหม่ เช่น รื้อเรื่องราวที่ระงับไว้ขึ้นมาพิจารณาใหม่ รื้อเรื่องเดิม
ขึ้นมาเขียนใหม่; ขนออก เช่น รื้อสัตว์จากวัฏสงสาร.
【 รื้อไข้ 】แปลว่า: ก. หายไข้ใหม่ ๆ.
【 รื้อแต่หลังคาเขา หลังคาเราไม่รื้อ 】แปลว่า: (สํา) ก. คิดแต่จะเอาของผู้อื่นมาใช้
ของของตัวเก็บไว้, คิดแต่จะเอา ไม่คิดจะให้.
【 รื้อถอน 】แปลว่า: ก. รื้อและถอนสิ่งปลูกสร้างแล้วโยกย้ายไป เช่น รื้อถอนบ้าน
เรือน; (กฎ) รื้อส่วนอันเป็นโครงสร้างของอาคาร เช่น เสา คาน ตง
ออกไปให้หมด เช่น รื้อถอนบ้านเรือน.
【 รื้อฟื้น 】แปลว่า: ก. เอาขึ้นมาทําใหม่ เช่น รื้อฟื้นคดีมาพิจารณาใหม่.
【 รื้อร่าย 】แปลว่า: น. ชื่อทำนองเพลงร้องอย่างลำนำ.
【 รุ 】แปลว่า: ก. ระบายสิ่งที่ไม่ต้องการออกไป เช่น บริษัทรุคนงานเก่าออก พี่รุเสื้อผ้า
ให้น้อง.
【 รุข้าว 】แปลว่า: ก. เอาฟางออกจากเมล็ดข้าวที่นวดแล้ว.
【 รุสต๊อก 】แปลว่า: ก. จำหน่ายสินค้าโดยการลดราคาเพื่อระบายสินค้าให้หมด.
【 รุก ๑ 】แปลว่า: ก. ล่วงลํ้าเข้าไปในเขตของผู้อื่น เช่น รุกที่ดิน ทำไร่รุกเข้าไปในเขตหวง
ห้าม, โดยปริยายหมายถึงคุกคามให้ถอยร่นหรือต้อนให้จนมุม เช่น เขา
ถูกนายรุกเสียจนตั้งตัวไม่ติด; เดินตัวหมากรุกเข้าไปกระทบตาขุนของ
อีกฝ่ายหนึ่ง.
【 รุกฆาต 】แปลว่า: ก. เดินหมากรุกเข้าไปจะกินขุนของอีกฝ่ายหนึ่ง พร้อมกันนั้น
ก็เตรียมจะกินหมากอีกตัวหนึ่งด้วย ถ้าฝ่ายนั้นถอยขุนหนีก็จะกินหมาก
ตัวที่เหลือ เช่น รุกฆาตขุนฆาตเรือ ถ้าถอยขุนหนีก็จะกินเรือ, (ใช้ในการ
เล่นหมากรุก).
【 รุกร้น 】แปลว่า: ก. เร่งเข้าไป, รีบเร่ง.
【 รุกราน 】แปลว่า: ก. ล่วงลํ้าเข้าไปก้าวร้าวระราน เช่น ถูกข้าศึกรุกราน.
【 รุกล้ำ 】แปลว่า: ก. รุกล่วงล้ำเข้าไป เช่น รุกล้ำอธิปไตย รุกล้ำดินแดน.
【 รุกไล่ 】แปลว่า: ก. ไล่โจมตีให้หนีไป เช่น รุกไล่ข้าศึก.
【 รุก ๒ 】แปลว่า: ก. ทำเส้นให้เล็ก (ใช้แก่แกะตรา) เช่น รุกลายเส้นในตราให้ชัด.
【 รุกข–, รุกข์ 】แปลว่า: [รุกขะ–, รุก] น. ต้นไม้. (ป.; ส. วฺฤกฺษ).
【 รุกขชาติ 】แปลว่า: น. ต้นไม้, หมู่ไม้.
【 รุกขเทวดา 】แปลว่า: น. เทวดาที่สิงสถิตอยู่ตามต้นไม้.
【 รุกขมูล 】แปลว่า: น. โคนต้นไม้, เรียกพระที่ถือธุดงค์อยู่โคนไม้ว่า พระรุกขมูล.
【 รุกขมูลิกธุดงค์ 】แปลว่า: [–มูลิกะ–] น. ธุดงค์อย่าง ๑ ใน ๑๓ อย่าง ที่ภิกษุจะต้อง
สมาทานว่าจะอยู่โคนต้นไม้เป็นประจํา. (ป. รุกฺขมูลิกธูตงฺค).
【 รุกขกะ 】แปลว่า: [–ขะกะ] น. ต้นไม้เล็ก. (ป.).
【 รุกขา 】แปลว่า: (กลอน) น. ต้นไม้.
【 รุกรุย 】แปลว่า: [รุกฺ–] ว. รุงรัง, กระจุยกระจาย, ไม่น่าดู, เช่น บ้านช่องรุกรุย เสื้อผ้ารุกรุย;
ตํ่าช้า เช่น คนรุกรุย.
【 รุกษะ 】แปลว่า: รุกฺ– น. รุกข์, ต้นไม้.
【 รุ่ง 】แปลว่า: น. ระยะเวลาตอนเริ่มแรกแห่งวัน เช่น รุ่งอรุณ รุ่งเช้า ยันรุ่ง ตลาดโต้รุ่ง,
เวลาสว่าง เช่น ใกล้รุ่ง. ว. สว่าง เช่น ฟ้ารุ่ง, อรุณรุ่ง.
【 รุ่งขึ้น 】แปลว่า: น. วันใหม่, วันพรุ่งนี้.
【 รุ่งแจ้ง 】แปลว่า: น. เวลาพระอาทิตย์ขึ้นสว่างแล้ว แต่ยังไม่มีแสงแดด.
【 รุ่งเช้า 】แปลว่า: น. เวลาพระอาทิตย์เพิ่งขึ้น, เวลาระหว่างรุ่งสว่างถึงเช้า, เช้าวัน
รุ่งขึ้น.
【 รุ่งราง 】แปลว่า: น. เวลาจวนสว่างพอมองเห็นราง ๆ ยังไม่กระจ่างชัด.
【 รุ่งเรือง 】แปลว่า: ว. สว่างไสว เช่น จุดโคมไฟรุ่งเรืองแสงจับท้องฟ้า, งามสุกใส
เช่น ปราสาทราชมนเทียรดูรุ่งเรืองเมื่อต้องแสงจันทร์, เจริญ, อุดมสมบูรณ์,
เช่น บ้านเมืองเจริญรุ่งเรืองอนาคตรุ่งเรือง, งอกงาม เช่น ให้มีความรุ่งเรือง
ในพระศาสนา.
【 รุ่งโรจน์ 】แปลว่า: ว. กระจ่างแจ้ง, โชติช่วง, เช่น แสงไฟรุ่งโรจน์, เจริญรุ่งเรือง
เช่น ชีวิตรุ่งโรจน์.
【 รุ่งสว่าง 】แปลว่า: น. เวลาจวนสว่าง ยังแลเห็นอะไรไม่ชัด.
【 รุ่งสาง 】แปลว่า: น. เวลาจวนสว่าง ยังแลเห็นอะไรไม่ชัด.
【 รุ่งอรุณ 】แปลว่า: น. เวลาเช้าตรู่ที่เริ่มเห็นแสงเงินแสงทอง.
【 รุ้ง ๑ 】แปลว่า: น. แสงที่ปรากฏบนท้องฟ้าเป็นแถบโค้งสีต่าง ๆ ๗ สี คือ ม่วง คราม
นํ้าเงิน เขียว เหลือง ส้ม แดง, สีเช่นนั้นที่ปรากฏในเพชร. ว. กว้างโค้ง,
โค้ง เช่น ขุดรุ้งรางเข้าไป.
【 รุ้งพราย 】แปลว่า: น. สีรุ้งที่กลอกอยู่พราวพรายในเพชรหรือเปลือกหอยบางชนิด
เช่นหอยมุก.
【 รุ้งร่วง 】แปลว่า: น. นํ้าเพชรที่ส่งแววออกเมื่อกระทบแสงสว่าง.
【 รุ้ง ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อเหยี่ยวขนาดใหญ่ชนิด /Spilornis cheela/ ในวงศ์ Accipitridae ตัว
สีนํ้าตาลเข้ม มีลายจุดขาวที่หัว ปีก และท้อง หางสีนํ้าตาลพาดขาว มีพู่
ขนตรงต้นคอซึ่งจะแผ่ออกเห็นได้ชัดเวลาโกรธหรือต่อสู้กัน, อีรุ้ง ก็เรียก.
【 รุงรัง 】แปลว่า: ว. อาการที่สิ่งเป็นเส้นยาว ๆ พัวพันกันยุ่งยุ่มย่าม เช่น ขนยาวรุงรัง ผม
เผ้ารุงรัง หนวดเครารุงรัง, อาการที่สิ่งต่าง ๆ รวมกันอยู่อย่างระเกะระกะ
หรือแยกกระจัดกระจายกันอยู่ยุ่งเหยิง เช่น ห้องรกรุงรัง ห้อยผ้าไว้รุงรัง;
พะรุงพะรัง เช่น หอบของมารุงรัง, นุงนัง เช่น หนี้สินรุงรัง.
【 รุ่งริ่ง 】แปลว่า: ว. ขาดออกเป็นริ้ว ๆ, ขาดเป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อย, เช่น เสื้อขาดรุ่งริ่ง,
กะรุ่งกะริ่ง ก็ว่า.
【 รุจ, รุจา 】แปลว่า: ว. รุ่งเรือง, สว่าง. (ป., ส. รุจ).
【 รุจนะ 】แปลว่า: [รุดจะนะ] น. ความชอบใจ, ความพอใจ. (ป.).
【 รุจิ, รุจี 】แปลว่า: น. แสง, ความรุ่งเรือง; ความงาม; ความชอบใจ. ว. รุ่งเรือง, สว่าง.
(ป., ส. รุจิ).
【 รุจิเรข 】แปลว่า: [รุจิเรก] ว. มีลายงาม, มีลายสุกใส.
【 รุจิระ, รุจิรา 】แปลว่า: ว. งาม, สว่าง, รุ่งเรือง, สวย; กะทัดรัด. (ป., ส.).
【 รุชา 】แปลว่า: น. ความไม่สบาย, ความเสียดแทง; โรค. (ป., ส.).
【 รุด 】แปลว่า: ว. ด่วนไปทันที, ใช้ควบกับคํา รีบ เป็น รีบรุด ก็ได้ เช่น ทำงานอย่างรีบรุด.
【 รุดหน้า 】แปลว่า: ก. ก้าวหน้าไปมาก, ลุล่วงไปเร็ว, เช่น ในระยะ ๑๐ ปีประเทศไทย
เจริญรุดหน้าไปมาก งานรุดหน้าไปมากแล้ว.
【 รุต 】แปลว่า: น. เสียง, เสียงร้อง, เสียงสัตว์. (ป., ส.).
【 รุทธ์ 】แปลว่า: ก. ห้าม, กีด, กั้น, ดับ. (ป., ส.).
【 รุทระ 】แปลว่า: [รุดทฺระ] ว. น่ากลัวยิ่งนัก. น. เทวดาหมู่หนึ่งมี ๑๑ องค์ รวมเรียกว่า
เอกาทศรุทร, ชื่อเทพสําคัญองค์หนึ่งในพระเวท ซึ่งพวกฮินดูถือว่าเป็น
องค์เดียวกับพระศิวะ. (ส.; ป. รุทฺท).
【 รุธิระ 】แปลว่า: น. เลือด. ว. สีแดง. (ป., ส.).
【 รุเธียร 】แปลว่า: [รุเทียน] น. เลือด. ว. สีแดง. (แผลงมาจาก รุธิร).
【 รุน 】แปลว่า: ก. ดุนไปเรื่อย, ไสไปเรื่อย, เช่น รุนหลังให้รีบเดินไปข้างหน้า; ระบาย
ท้อง. น. เครื่องช้อนกุ้งชนิดหนึ่งทำด้วยไม้ไผ่สานเป็นรูปสามเหลี่ยม
คล้ายชนาง แต่เล็กกว่า มีด้ามยาว ใช้ช้อนกุ้งหรือปลาเล็กปลาน้อยตาม
ชายเฟือย.
【 รุนแรง 】แปลว่า: ว. หนักมาก, แรงมาก, เกินปรกติ, เช่น ดุว่าอย่างรุนแรง คัดค้าน
อย่างรุนแรง ความคิดเห็นรุนแรง.
【 รุ่น 】แปลว่า: น. วัยของคนที่ถืออายุเป็นเครื่องกำหนด เช่น รุ่นเด็ก รุ่นหนุ่ม รุ่นสาว
รุ่นน้อง, สมัยของคนที่ใช้หลักใดหลักหนึ่งเป็นต้นว่า ปีการศึกษา
น้ำหนัก เป็นเครื่องกำหนด เช่น นิสิตรุ่นแรก บัณฑิตรุ่นที่ ๒ นักมวย
รุ่นฟลายเวท, คราวหรือสมัยแห่งสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดหรือผลิตขึ้นเป็น
ระยะ ๆ เช่น มะม่วงออกผลรุ่นแรก รถยนต์คันนี้เป็นรุ่นล่าสุด; กิ่งไม้
ที่แตกออกมาใหม่ อ้วน งาม เรียกว่า รุ่นไม้. ว. เพิ่งเป็นหนุ่มเป็นสาว,
เพิ่งแตกเนื้อหนุ่มเนื้อสาว, เช่น วัยรุ่น.
【 รุ่น ๆ 】แปลว่า: ว. กำลังอยู่ในวัยแตกเนื้อหนุ่มแตกเนื้อสาว เช่น เด็กรุ่น ๆ; มี
วัยใกล้เคียงกัน, ที่อยู่ในวัยเดียวกัน, เช่น คนรุ่น ๆ คุณพ่อ คนรุ่น ๆ กัน.
【 รุ่นกระเตาะ 】แปลว่า: ว. เริ่มแตกเนื้อสาว.
【 รุ่นกระทง 】แปลว่า: ว. เพิ่งสอนขัน (ใช้แก่ไก่) ในคำว่า ไก่รุ่นกระทง, กำลังแตก
เนื้อหนุ่ม.
【 รุ่นตะกอ 】แปลว่า: ว. เริ่มแตกเนื้อหนุ่ม.
【 รุ่นราวคราวกัน, รุ่นราวคราวเดียวกัน 】แปลว่า: ว. มีอายุไล่เลี่ยกัน.
【 รุบรู่ 】แปลว่า: ว. มีแสงมัวจนมองอะไรไม่เห็นถนัดชัดเจน เช่น แสงเดือนรุบรู่,
รุบหรู่ หรุบรู่ หรือ หรุบหรู่ ก็ว่า.
【 รุบาการ 】แปลว่า: (กลอน) น. อาการแห่งรูป, รูป, เช่น เทพยดาก็กําบงงรุบาการอันตรธาน
ไป. (ม. คําหลวง มหาราช). (ป., ส. รูป + อาการ).
【 รุม ๑ 】แปลว่า: ก. อาการที่คนหลายคนหรือสัตว์หลายตัวรวมกันเข้ามาทําอย่างใดอย่างหนึ่ง
แก่ผู้หนึ่งหรือสิ่งหนึ่งอย่างไม่มีระเบียบ เช่น รุมตี รุมด่า แมลงวันรุมตอม
เมล็ดทุเรียน, ประดังห้อมล้อมเข้ามา เช่น กลุ้มรุม รุมกันเข้าไปซื้อของ,
ประดังกันเข้ามา เช่น โดนโรครุมเสียแย่; กรุ่นอยู่ภายในเพราะพิษไข้
เป็นต้น เช่น เป็นไข้ร้อนรุมอยู่หลายวัน.
【 รุม ๒, รุม ๆ 】แปลว่า: ว. อาการที่คนเริ่มจะเป็นไข้ หรือจวนจะหายแต่ยังไม่หายดี ตัวยังร้อนอยู่
บ้างนิดหน่อย เรียกว่าตัวรุม หรือ ตัวรุม ๆ, (ไฟ) อ่อน ๆ เช่น ย่างบนไฟ
รุม ๆ เคี่ยวบนไฟรุม ๆ.
【 รุมไข้ 】แปลว่า: ก. เอายาให้คนไข้กินเพื่อไม่ให้ตัวร้อนจัดหรือเย็นจัด.
【 รุมไฟ 】แปลว่า: ก. เอาฟืนดุ้นใหญ่ ๆ วางทับลงบนกองไฟเพื่อให้ไฟติดกรุ่นอยู่
เสมอ, สุมไฟ ก็ว่า.
【 รุมเร้า 】แปลว่า: ก. ประดังเข้ามา เช่น มีเรื่องร้าย ๆ เข้ามารุมเร้าอยู่เสมอ.
【 รุมล้อม 】แปลว่า: ก. ออเข้ามา, รุมเข้ามาห้อมล้อม, เช่น นักข่าวรุมล้อม
นายกรัฐมนตรี.
【 รุ่ม 】แปลว่า: ว. ร้อนผ่าว ๆ; (ปาก) เรื่อย, บ่อย, เช่น เรียกใช้เสียรุ่ม, มาก เช่น รวยรุ่ม.
【 รุ่มรวย 】แปลว่า: ว. รวยมาก, รวยรุ่ม หรือ รํ่ารวย ก็ว่า.
【 รุ่มร้อน 】แปลว่า: ก. กลัดกลุ้มด้วยร้อนใจ, ร้อนรุ่ม ก็ว่า.
【 รุ่มร่าม 】แปลว่า: ก. เกินพอดี, เกินที่ควรเป็น, เช่น หนวดเครารุ่มร่าม, ไม่กะทัดรัด, ไม่รัดกุม,
เช่น แต่งหนังสือสำนวนรุ่มร่าม, ไม่เรียบร้อย เช่น กิริยารุ่มร่าม, ปรกติ
ใช้เกี่ยวกับเสื้อผ้าเครื่องแต่งตัวที่ยาวหรือใหญ่เกินตัว เช่น แต่งตัวรุ่มร่าม.
【 รุย 】แปลว่า: น. แมลงวัน. (ข.).
【 รุ่ย ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ต้นชนิด /Bruguiera cylindrica/ (L.) Blume ในวงศ์ Rhizophoraceae
ขึ้นตามป่าชายเลน โคนต้นมีรากหายใจโค้งคล้ายรูปหัวเข่า ผลยาวเหมือน
ฝักถั่ว, ถั่วขาว ก็เรียก.
【 รุ่ย ๒ 】แปลว่า: ว. หลุดออกจากที่เดิมทีละเล็กละน้อย เช่น ด้ายชายผ้ารุ่ยไปทีละเส้น
สองเส้น.
【 รุ่ยร่าย 】แปลว่า: ว. ตก ๆ หล่น ๆ เช่น หอบของมารุ่ยร่าย, เก็บไม่เรียบร้อย
เช่น ผมมวยเก็บไม่หมดดูรุ่ยร่าย.
【 รุรุ 】แปลว่า: น. สัตว์จําพวกเนื้อชนิดหนึ่ง. (ป.).
【 รุษฏ์ 】แปลว่า: ก. แค้นเคือง, โกรธ. (ส. รุษฺฏ; ป. รุฏฺ?).
【 รุหะ, รูหะ 】แปลว่า: ก. งอก, งาม, เจริญ. (ป., ส.).
【 รุหาญ 】แปลว่า: ว. เปรียบ, ดุจ. (เทียบ ข. รุหาน).
【 รู 】แปลว่า: น. ช่อง เช่น รูเข็ม ผ้าขาดเป็นรู, ช่องที่ลึกเข้าไปในสิ่งต่าง ๆ เช่น
รูหู รูจมูก รูปู รูงู.
【 รู่ 】แปลว่า: ก. ครูด, ถู, สี, เช่น อย่าเอาทองไปรู่กระเบื้อง.
【 รู้ 】แปลว่า: ก. แจ้ง, เข้าใจ, ทราบ.
【 รู้กัน 】แปลว่า: ก. รู้เป็นนัยกันเฉพาะในกลุ่มของตน เช่น เรื่องนี้เขารู้กัน.
【 รู้กันอยู่ในที 】แปลว่า: ก. รู้เรื่องดีอยู่แล้วระหว่างกันโดยไม่ต้องพูดออกมา เช่น
เขารู้กันอยู่ในทีแล้วว่าจะยกมรดกให้แก่ผู้ใด.
【 รู้การรู้งาน 】แปลว่า: ก. ทำงานเก่ง เช่น คนรู้การรู้งาน ทำงานอะไร ๆ ก็เรียบร้อย.
【 รู้แกว 】แปลว่า: ก. รู้เบาะแส, รู้ระแคะระคาย, เช่น รู้แกวว่าจะมายืมเงินเลยหลบ
หน้าไปก่อน.
【 รู้เขารู้เรา 】แปลว่า: ก. รู้จักขอบเขตความสามารถของตนเองและผู้อื่น.
【 รู้ความ 】แปลว่า: ก. เข้าใจภาษา (ใช้แก่เด็ก).
【 รู้คิด, รู้คิดรู้อ่าน 】แปลว่า: ก. เข้าใจคิดตริตรอง เช่น เด็กบางคนรู้คิดรู้อ่านดีกว่า
ผู้ใหญ่.
【 รู้คุณ 】แปลว่า: ก. ระลึกถึงความดีที่ผู้อื่นทำให้แก่ตน เช่น ลูกศิษย์รู้คุณอาจารย์
ลูกรู้คุณพ่อแม่.
【 รู้เค้า 】แปลว่า: ก. รู้ร่องรอย เช่น รู้เค้าว่าใครเป็นฆาตกร เก็บเงินไว้ให้ดีอย่าให้ใคร
รู้เค้า.
【 รู้งาน 】แปลว่า: ก. ทำงานเป็น, เข้าใจลักษณะงาน, เช่น แม้ว่าเขาจะเข้าใหม่ แต่ก็
รู้งานดี.
【 รู้งู ๆ ปลา ๆ 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้เล็ก ๆ น้อย ๆ, รู้ไม่จริง.
【 รู้จัก 】แปลว่า: ก. เคยพบเคยเห็นและจําได้ เช่น คนกรุงเทพฯ รู้จักวัดพระแก้วดี
แม้เด็ก ๆ ก็ยังรู้จักหนูและแมว; คุ้นเคยกัน เช่น นายดำกับนายแดงรู้จัก
กันมาตั้งแต่เด็ก ๆ, รู้จักมักคุ้น ก็ว่า; รู้ เช่น รู้จักคิด รู้จักทำ.
【 รู้จักเก็บรู้จักเขี่ย 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้จักสะสม, รู้จักหา.
【 รู้จักเก็บรู้จักงำ 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้จักเก็บรักษาข้าวของ.
【 รู้จักที่ต่ำที่สูง 】แปลว่า: ก. รู้จักเคารพบุคคลและสถานที่ตามควรแก่ฐานะ
เช่น เด็กพวกนั้นไม่รู้จักที่ต่ำที่สูง ไปนั่งในที่ที่จัดไว้สำหรับผู้ใหญ่.
【 รู้จักมักคุ้น, รู้จักมักจี่ 】แปลว่า: ก. คุ้นเคยกัน เช่น เขารู้จักมักคุ้นกับน้องฉันมา
นานแล้ว.
【 รู้จำ 】แปลว่า: ก. รู้แล้วจำได้, รู้จักจำ.
【 รู้แจ้ง 】แปลว่า: ก. เข้าใจตลอด, รู้ตามเหตุผลอย่างชัดเจน, รู้แจ้งแทงตลอด ก็ว่า.
【 รู้ใจ 】แปลว่า: ก. รู้อัธยาศัยใจคอว่าเป็นอย่างไร หรือชอบอะไร ไม่ชอบอะไร
เช่น ลูกน้องรู้ใจนาย, รู้เส้น ก็ว่า.
【 รู้ฉลาด 】แปลว่า: ก. เอารัดเอาเปรียบ เช่น เขารู้ฉลาดกินแต่ของเพื่อน ของตัวเก็บไว้.
【 รู้ชั้นเชิง, รู้ชั้นรู้เชิง 】แปลว่า: ก. รู้เล่ห์เหลี่ยม, รู้กลอุบาย, เช่น เขารู้ชั้นเชิงของคู่ต่อสู้
ฉันรู้ชั้นเชิงไม่ยอมให้ใครมาหลอกง่าย ๆ ตำรวจรู้ชั้นเชิงของผู้ร้าย.
【 รู้เช่นเห็นชาติ 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้กําพืด, รู้นิสัยสันดาน, เช่น เขาชอบหักหลังคนอื่น
เพื่อน ๆ รู้เช่นเห็นชาติมานานแล้ว.
【 รู้เชิง 】แปลว่า: ก. รู้กระบวนท่า, รู้ท่าที, รู้กลเม็ด, เช่น มวยคู่นี้ต่างก็รู้เชิงกัน.
【 รู้ดี 】แปลว่า: ก. อวดรู้, สู่รู้, เช่น อย่ารู้ดีไปหน่อยเลย.
【 รู้ดีรู้ชั่ว 】แปลว่า: ก. รู้ผลขั้นสุดท้าย, รู้ผลขั้นแตกหัก, เช่น หลังการชกพรุ่งนี้
ก็จะรู้ดีรู้ชั่วว่าใครจะชนะ.
【 รู้ตัว 】แปลว่า: ก. รู้สึกตัว เช่น โดนล้วงกระเป๋าโดยไม่รู้ตัว, รู้มาก่อน เช่น ได้รับ
แต่งตั้งโดยไม่รู้ตัว, รู้เนื้อรู้ตัว ก็ว่า; รู้ล่วงหน้าว่าจะมีเหตุดีหรือร้ายแก่ตัว
เช่น ผู้ร้ายรู้ตัวว่าจะถูกจับเลยชิงหนีไปเสียก่อน; รู้ว่าใครเป็นผู้ทำเรื่องใด
เรื่องหนึ่ง เช่น รู้ตัวคนส่งบัตรสนเท่ห์ รู้ตัวคนส่งดอกไม้มาอวยพรวันเกิด.
【 รู้ตื้นลึกหนาบาง 】แปลว่า: ก. รู้ความเป็นไปของผู้อื่นอย่างละเอียด.
【 รู้เต็มอก 】แปลว่า: ก. รู้ความเป็นไปอย่างดี แต่ไม่อาจพูดออกมาได้ เช่น รู้เต็มอก
ว่าเขาไม่ซื่อสัตย์ แต่ก็บอกใครไม่ได้, รู้อยู่แก่ใจ รู้อยู่เต็มใจ หรือ รู้อยู่
เต็มอก ก็ว่า.
【 รู้ไต๋ 】แปลว่า: ก. รู้ความลับ, รู้ความในใจ, เช่น พอเขามาตีสนิทก็รู้ไต๋แล้วว่า
ต้องการอะไร.
【 รู้ถึงหู 】แปลว่า: ก. รู้เพราะมีคนบอก เช่น เรื่องนี้อย่าให้รู้ถึงหูเขานะ.
【 รู้ทัน 】แปลว่า: ก. รู้ถึงเหตุการณ์หรือความคิดของบุคคลอื่นไม่เพลี่ยงพล้ำเสีย
เปรียบ เช่น รู้ทันว่าน้ำจะท่วมจึงขนของหนีเสียก่อน รู้ทันความคิด
ของเพื่อนว่าจะหักหลังเรื่องผลประโยชน์, รู้เท่าทัน ก็ว่า.
【 รู้ท่า 】แปลว่า: ก. รู้ทันความคิด, รู้ว่าอีกฝ่ายหนึ่งคิดอย่างไร, เช่น เห็นหน้าน้อง
ก็รู้ท่าว่าจะมาขอเงิน.
【 รู้ที 】แปลว่า: ก. รู้ชั้นเชิง, รู้เล่ห์เลี่ยม, เช่น มาบ่อย ๆ รู้ทีว่าคงจะประสงค์อะไร
อย่างหนึ่ง.
【 รู้เท่า 】แปลว่า: ก. รู้สึกสภาพที่เป็นจริง, รู้ตามความเป็นจริง, เช่น รู้เท่าสังขาร;
รู้ทัน เช่น รู้เท่าความคิดของผู้อื่น, รู้เท่าทัน ก็ว่า.
【 รู้เท่าไม่ถึงการ 】แปลว่า: ก. รู้ไม่ถึงว่าอะไรควรทำอะไรไม่ควรทำ.
【 รู้เท่าไม่ถึงการณ์ 】แปลว่า: ก. เขลา, คาดไม่ถึงว่าจะเกิดเหตุร้ายขึ้น, เช่น รับฝาก
ของโจรไว้โดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์ว่าของนั้นเป็นของโจร.
【 รู้น้อยพลอยรำคาญ 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้น้อยไม่เข้าใจ ทําให้เกิดความรําคาญใจ,
มักพูดเข้าคู่กับ รู้มากยากนาน เป็น รู้มากยากนาน รู้น้อยพลอยรําคาญ.
【 รู้เนื้อรู้ตัว 】แปลว่า: ก. รู้ตัว เช่น ก่อนจะเข้าไปพบเขา ต้องบอกให้รู้เนื้อรู้ตัว
เสียก่อน ผู้ร้ายเข้ามาโดยไม่รู้เนื้อรู้ตัว.
【 รู้มลัก, รู้มลาก 】แปลว่า: [–มะ–] ก. รู้มากอย่าง, เข้าใจมาก.
【 รู้มาก 】แปลว่า: ก. เอาเปรียบ.
【 รู้มากยากนาน 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้มากเกินไปจนทําให้ยุ่งยากใจ, มักพูดเข้าคู่กับ
รู้น้อยพลอยรําคาญ เป็น รู้มากยากนาน รู้น้อยพลอยรําคาญ.
【 รู้ไม่จริง 】แปลว่า: ก. รู้ไม่ถ่องแท้, รู้ไม่มากพอ, เช่น เขาชอบเล่าเรื่องส่วนตัวของ
เพื่อน ๆ ทั้ง ๆ ที่รู้ไม่จริง.
【 รู้ไม่ถึง 】แปลว่า: ก. รู้ไม่ลึกซึ้งพอ เช่น หลักธรรมะขั้นสูงเช่นนี้ ฉันยังรู้ไม่ถึง.
【 รู้ยาวรู้สั้น 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้จักผ่อนสั้นผ่อนยาว.
【 รู้รส 】แปลว่า: ก. รู้สึกถึงผลที่ได้รับ (มักใช้ในทางไม่ดี) เช่น ถ้าเด็กดื้อต้องตีเสีย
บ้าง จะได้รู้รสไม้เรียว ฉันเพิ่งรู้รสความหิว.
【 รู้เรื่อง 】แปลว่า: ก. เข้าใจเรื่อง (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น พูดเท่าไร ๆ ก็ไม่
รู้เรื่อง.
【 รู้แล้วรู้รอด 】แปลว่า: ก. เสร็จสิ้นกันที เช่น เรื่องนี้จะว่าอย่างไรก็ว่ากัน จะได้
รู้แล้วรู้รอดไปเสียที.
【 รู้ไว้ใช่ว่า ใส่บ่าแบกหาม 】แปลว่า: (สํา) ก. เรียนรู้ไว้ไม่หนักเรี่ยวหนักแรงหรือ
เสียหายอะไร.
【 รู้สำนึก 】แปลว่า: ก. รู้สึกตัวว่าผิด เช่น ถูกลงโทษอย่างหนักแล้วยังไม่รู้สำนึก.
【 รู้สึก 】แปลว่า: ก. รู้ตัว เช่น ย่องไปข้างหลังอย่าให้เขารู้สึก หลับเป็นตายปลุก
เท่าไรก็ไม่รู้สึก, รู้ด้วยการสัมผัส เช่น รู้สึกร้อน รู้สึกหนาว, รู้สำนึก
เช่น เขารู้สึกตัวว่าทำผิด, เกิดอาการที่รู้ว่าเป็นสุขหรือทุกข์ เช่น รู้สึก
สนุก รู้สึกซาบซึ้ง รู้สึกมึนศีรษะ, เกิดสังหรณ์ขึ้นในใจ เช่น รู้สึกว่า
จะมีใครมาหา, มีแนวโน้มให้สันนิษฐานหรือคาดคะเนว่าจะมีอะไร
เกิดขึ้น เช่น รู้สึกว่าสินค้าเกษตรจะมีราคาตกต่ำในปีนี้ ในที่สุดต้อง
ยกเลิกเรื่องบางเรื่องเพราะรู้สึกว่าจะไปไม่รอด.
【 รู้เส้น 】แปลว่า: ก. รู้ใจ เช่น เขารู้เส้นนายดี ลูกเขยรู้เส้นพ่อตาว่าชอบกินเหล้า.
【 รู้ไส้ 】แปลว่า: ก. รู้ความในหรือเรื่องส่วนตัวของผู้อื่นเป็นอย่างดี (มักใช้เกี่ยว
กับฐานะการเงิน).
【 รู้หนเหนือหนใต้ 】แปลว่า: ก. รู้ทิศทาง, รู้จักหนทาง, (มักใช้ในความปฏิเสธ)
เช่น เดี๋ยวนี้บ้านเมืองเปลี่ยนแปลงไปมากแล้วไม่รู้หนเหนือหนใต้,
โดยปริยายหมายความว่า ไม่รู้เรื่อง เช่น ทำงานใหม่ ๆ ไม่รู้หนเหนือ
หนใต้, รู้เหนือรู้ใต้ ก็ว่า.
【 รู้หลบเป็นปีก รู้หลีกเป็นหาง 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้จักเอาตัวรอดหรือปรับตัวให้เข้า
กับเหตุการณ์.
【 รู้หาญรู้ขลาด 】แปลว่า: (สํา) ก. กล้าในที่ควรกล้า กลัวในที่ควรกลัว.
【 รู้เห็น 】แปลว่า: ก. รู้และเห็นเหตุการณ์ด้วยตนเอง เช่น เขาเป็นพยานที่รู้เห็น.
【 รู้เห็นเป็นใจ 】แปลว่า: ก. รู้เห็นเหตุการณ์และให้ความร่วมมือร่วมใจด้วย เช่น
เขารู้เห็นเป็นใจกับโจร.
【 รู้เหนือรู้ใต้ 】แปลว่า: ก. รู้ทิศทาง, รู้จักหนทาง, (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น
เดี๋ยวนี้บ้านเมืองเปลี่ยนแปลงมาก ไปแล้วไม่รู้เหนือรู้ใต้, โดยปริยาย
หมายความว่าไม่รู้เรื่อง เช่น ทำงานใหม่ ๆ ไม่รู้เหนือรู้ใต้, รู้หนเหนือ
หนใต้ ก็ว่า.
【 รู้อย่างเป็ด 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้ไม่จริงสักอย่างเดียว.
【 รู้อยู่ 】แปลว่า: ว. เลี้ยงง่าย, ไม่อ้อน, ใช้แก่เด็กเล็ก ๆ ว่า เด็กรู้อยู่; (ปาก) โดย
ปริยายหมายความถึงคนหรือสัตว์เลี้ยงบางชนิดที่ไม่ชอบเที่ยวเตร่.
【 รู้อยู่แก่ใจ 】แปลว่า: ก. รู้ซึ้งอยู่ในใจของตน เช่น รู้อยู่แก่ใจว่าเพื่อนเป็นคนโกง
แล้วยังคบกันอยู่ได้.
【 รู้เองเป็นเอง 】แปลว่า: ก. ว่าแต่ผู้อื่น ตัวเองก็ทําเช่นนั้น, ทํานองเดียวกับ ว่าแต่
เขาอิเหนาเป็นเอง.
【 รูจี 】แปลว่า: น. รุจี.
【 รูด 】แปลว่า: ก. กิริยาที่เอามือกําหรือจับสิ่งซึ่งมีลักษณะยาว ๆ ให้เลื่อนไปตามยาว
เช่น รูดชะอม รูดใบมะยม รูดราวบันได เอาใบข่อยรูดปลาไหล.
【 รูดซิป 】แปลว่า: ก. ดึงซิปให้ติดกันหรือให้แยกออก; โดยปริยายหมายความว่า
ไม่ยอมเปิดปากพูดในเรื่องที่เป็นความลับ.
【 รูดทรัพย์ 】แปลว่า: (ปาก) ก. ยึดเอาสิ่งมีค่า เช่น แหวน นาฬิกา สายสร้อย
ออกจากตัวโดยเจ้าของไม่รู้ตัว หรือโดยถูกขู่บังคับ.
【 รูดม่าน 】แปลว่า: ก. ดึงม่านหรือม่านบังตาให้เลื่อนไปตามราวเพื่อปิดหรือเปิด;
โดยปริยายหมายความว่า สิ้นสุด, จบ, เช่น รูดม่านชีวิต.
【 รูทีเนียม 】แปลว่า: น. ธาตุลําดับที่ ๔๔ สัญลักษณ์ Ru เป็นโลหะ ลักษณะเป็นของแข็ง
สีเงิน เปราะ หลอมละลายที่ ๒๓๑๐?ซ. ใช้ประโยชน์นําไปผสมกับ
โลหะอื่นให้เป็นโลหะเจือ. (อ. ruthenium).
【 รูบิเดียม 】แปลว่า: น. ธาตุลําดับที่ ๓๗ สัญลักษณ์ Rb เป็นโลหะ ลักษณะเป็นของแข็ง
เนื้ออ่อน สีขาว ไวต่อปฏิกิริยาเคมีอย่างยิ่ง หลอมละลายที่ ๓๘.๙?ซ.
(อ. rubidium).
【 รูป, รูป– 】แปลว่า: [รูบ, รูบปะ–] น. สิ่งที่รับรู้ได้ด้วยตา เป็นขันธ์ ๑ ในขันธ์ ๕ คือ รูป
เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ, ร่าง เช่น โครงรูป, ร่างกาย เช่น รูปตัวคน
รูปตัวสัตว์, เค้าโครง เช่น ขึ้นรูป, แบบ เช่น รูปสามเหลี่ยม รูปรี รูปไข่;
ลักษณนามใช้เรียกพระภิกษุสามเณร เช่น พระรูปหนึ่ง สามเณร ๒ รูป.
ส. คําใช้แทนตัวผู้พูดสําหรับพระภิกษุสามเณรพูดกับคฤหัสถ์, เป็น
สรรพนามบุรุษที่ ๑. (ป., ส.).
【 รูปการณ์ 】แปลว่า: น. ลักษณะของเรื่องราว, เค้ามูลของเรื่องราว, เช่น คดีนี้ดูรูป
การณ์แล้วจะต้องแพ้ รูปการณ์บอกว่าบริษัทนี้จะเจริญต่อไปภายหน้า.
【 รูปไข่ 】แปลว่า: น. มีรูปกลมรีอย่างไข่เป็ดไข่ไก่.
【 รูปเงา 】แปลว่า: (ศิลปะ) น. สิ่งที่เห็นแต่เพียงขอบนอก ส่วนพื้นภายในมืดทึบ
เช่น เห็นรูปเงาของบ้านเรือน ๒ ฝั่งแม่น้ำเมื่อยามตะวันยอแสง, รูป
ที่เห็นย้อนแสง เช่น รูปเงาคนยืนขวางตะวัน.
【 รูปโฉม 】แปลว่า: น. รูปร่าง, ทรวดทรง, เช่น นางมีรูปโฉมงดงาม.
【 รูปโฉมโนมพรรณ 】แปลว่า: น. รูปร่างและผิวพรรณ เช่น นางในวรรณคดีมักมี
รูปโฉมโนมพรรณงดงามยิ่ง.
【 รูปชี 】แปลว่า: (โบ) น. นักบวชหญิง.
【 รูปฌาน 】แปลว่า: [รูบปะชาน] น. ฌานมีรูปธรรมเป็นอารมณ์ มี ๔ คือ ปฐมฌาน
ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน.
【 รูปถ่าย 】แปลว่า: น. ภาพที่บันทึกไว้ด้วยวิธีให้แสงผ่านฟิล์มรูปเป็นต้นลงบน
แผ่นวัสดุไวแสง เช่น กระดาษอัดรูป แล้วนำไปล้างตามกรรมวิธีเพื่อ
ให้รูปปรากฏ.
【 รูปทรง 】แปลว่า: น. ทรวดทรง สัณฐาน ประกอบด้วยความกว้าง หนาหรือลึก
และสูง เช่น เรือลำนี้รูปทรงเพรียว; (ศิลปะ) สิ่งที่เห็นเป็นกลุ่มก้อน
หรือเห็นแต่ ๒ ด้านขึ้นไป มีลักษณะจำกัดด้วยความกว้าง หนาหรือลึก
และสูง เช่น รูปทรงพีระมิด.
【 รูปธรรม 】แปลว่า: [รูบปะทํา] น. สิ่งที่รู้ได้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย อันได้แก่ รูป
เสียง กลิ่น รส และสิ่งที่สามารถสัมผัสได้ด้วยกาย, คู่กับ นามธรรม คือ
สิ่งที่รู้ได้เฉพาะทางใจเท่านั้น; สิ่งที่สามารถแสดงออกมาให้ปรากฏ
เป็นจริงเป็นจังมิใช่เป็นเพียงทฤษฎีเท่านั้น, สิ่งที่สามารถปฏิบัติได้, เช่น
ต้องทําโครงการพัฒนาชนบทให้เป็นรูปธรรมด้วยการจัดให้มีนํ้ากิน
นํ้าใช้เป็นต้น. (ป.).
【 รูปธรรมนามธรรม 】แปลว่า: น. ลักษณะที่เป็นเองอย่างนั้นตามธรรมชาติ
(ใช้แก่รูปร่างหน้าตาของคน) เช่น หน้าตาสวยหรือไม่สวยก็เป็น
เรื่องของรูปธรรมนามธรรม.
【 รูปแบบ 】แปลว่า: น. รูปที่กำหนดขึ้นเป็นหลักหรือเป็นแนวซึ่งเป็นที่ยอมรับ
เช่น รูปแบบร้อยกรอง; (ศิลปะ) สิ่งที่แสดงให้เห็นว่าเป็นเช่นนั้น ๆ
อย่างรูปคน รูปบ้าน รูปปลา รูปใบไม้ เช่น รูปแบบผู้หญิง รูปแบบเป็ด
รูปแบบวัด.
【 รูปพยัญชนะ 】แปลว่า: น. ตัวอักษรที่ใช้แทนเสียงพยัญชนะ เช่น ก ข, พยัญชนะ
ก็เรียก.
【 รูปพรรณ 】แปลว่า: [รูบปะพัน] น. ลักษณะ, รูปร่างและสี, เช่น รูปพรรณวัว
รูปพรรณควาย; เงินทองที่ทําเป็นเครื่องประดับ เช่น เงินรูปพรรณ
ทองรูปพรรณ.
【 รูปพรรณสัณฐาน 】แปลว่า: น. รูปร่างลักษณะ เช่น เขามีรูปพรรณสันฐานอย่างไร
สูงหรือต่ำ ดำหรือขาว.
【 รูปพรหม 】แปลว่า: น. เทพในพรหมโลกตามคติพระพุทธศาสนา เป็นจำพวก
มีรูป มี ๑๖ ชั้น, คู่กับ อรูปพรหม. /(ดู พรหม, พรหม–)./
【 รูปภพ 】แปลว่า: [รูบปะพบ] น. ภพของผู้ที่ได้รูปฌาน ๔, รูปภูมิ ก็ว่า.
【 รูปภาพ 】แปลว่า: น. รูปที่วาดหรือเขียนขึ้นเป็นต้น เช่น เขาเปิดร้านขายรูปภาพ
มีทั้งภาพสีน้ำมันและสีน้ำ; (ศิลปะ) สิ่งที่ปรากฏบนพื้น กระดาษ ผนัง
ผ้าใบ เป็นต้น เกิดขึ้นจากการวาดหรือระบายสีเป็นภาพคน ภาพสัตว์
ภาพทิวทัศน์ เป็นต้น.
【 รูปร่าง 】แปลว่า: น. ลักษณะร่างกาย เช่น เขามีรูปร่างสูงโปร่ง, ทรวดทรง, ทรง,
เช่น หลังคานี้รูปร่างเหมือนเก๋งจีน; (ศิลปะ) สิ่งที่เห็นแต่เพียงขอบนอก
เป็นกำหนด มีลักษณะจำกัดเพียงความกว้างกับสูง เช่น รูปร่างพื้นฐาน
ได้แก่ รูปสามเหลี่ยม รูปสี่เหลี่ยม รูปวงกลม เป็นต้น.
【 รูปลอก 】แปลว่า: น. ภาพบนแผ่นกระดาษเป็นต้น เมื่อนํามาปิดบนพื้นแล้วลอก
กระดาษออก จะทําให้ภาพติดอยู่บนพื้นนั้น ๆ
【 รูปสมบัติ 】แปลว่า: [รูบปะสมบัด, รูบสมบัด] น. รูปงาม เช่น เขามีทั้งรูปสมบัติ
คุณสมบัติ และทรัพย์สมบัติ.
【 รูปสระ 】แปลว่า: น. ตัวอักษรที่ใช้แทนเสียงสระ เช่น ะ า, สระ ก็เรียก.
【 รูปหล่อ 】แปลว่า: ว. มีรูปงาม (มักใช้แก่ผู้ชาย).
【 รูปเหลี่ยม 】แปลว่า: น. รูปที่มีด้านโดยรอบเป็นเส้นตรงอย่างน้อย ๓ เส้น ปลาย
เส้นจดกัน.
【 รูปิยะ 】แปลว่า: น. เงินตรา. (ป.).
【 รูปี 】แปลว่า: น. ชื่อหน่วยเงินตราอินเดีย.
【 รูเล็ตต์ 】แปลว่า: น. ชื่อการพนันชนิดหนึ่ง เจ้ามือใช้ลูกงากลมใส่ในวงล้อที่หมุนอย่างเร็ว
วงล้อนั้นแบ่งเป็นช่อง ๆ สีแดงสลับดํา มีเลขกํากับทุกช่อง ผู้เล่นจะต้อง
แทงว่าลูกกลมนั้นจะตกที่ช่องใด โดยจะแทงแต่ละหมายเลขหรือจะแทง
เป็นกลุ่ม เช่น กลุ่มเลข คู่–คี่ กลุ่มเลข สูง–ตํ่า หรือจะแทงสีก็ได้. (อ. roulette).
【 เร่ 】แปลว่า: ก. เที่ยวไปไม่ประจําเป็นตําแหน่งแห่งที่ (ใช้แก่การค้าย่อย หรือรับจ้าง
ขนส่งซึ่งไม่ประจําที่) เช่น เร่ขายของ, เตร่, เดินไปเดินมาอย่างไม่มี
จุดหมาย, เช่น เร่ไปคุยที่โต๊ะโน้นบ้างโต๊ะนี้บ้าง, อาการที่หันเหและ
เวียนเคลื่อนที่จากจุดเดิมไปสู่อีกที่หนึ่ง เช่น เดินกลับบ้านเห็นคนเล่น
หมากรุกก็เลยเร่ไปเล่นด้วย. ว. ที่ไม่อยู่ประจำเป็นตำแหน่งแห่งที่ เช่น
พ่อค้าเร่, เรียกละครที่มิได้อยู่แสดงประจำที่ว่า ละครเร่, เรียกเรือที่
ตระเวนขายของต่าง ๆ ไปตามแม่น้ำลำคลองว่า เรือเร่, เรียกพ่อค้าแม่ค้า
ที่หาบของขายไปเรื่อย ๆ ไม่อยู่ประจำที่ว่า พ่อค้าหาบเร่ แม่ค้าหาบเร่,
เรียกสั้น ๆ ว่า หาบเร่.
【 เร่ร่อน, เร่ร่าย 】แปลว่า: ก. อยู่หรือไปไม่เป็นตำแหน่งแห่งที่ เช่น พ่อแม่ตายก็
ต้องเร่ร่อนหาที่พักพิงไปเรื่อย ๆ. ว. ที่อยู่ไม่เป็นตำแหน่งแห่งที่ เช่น
คนเร่ร่อน, ร่อนเร่ ก็ว่า.
【 เรข, เรขา 】แปลว่า: ก. เขียน. ว. ดังเขียน, งาม. (ป., ส. เรขา ว่า ลาย, เส้น).
【 เรขาคณิต 】แปลว่า: (คณิต) น. คณิตศาสตร์แขนงหนึ่งที่ว่าด้วยการจําแนกประเภทสมบัติ
และโครงสร้างของเซตของจุดที่เรียงกันอย่างมีระเบียบตามกฎเกณฑ์
ที่กําหนดให้เป็นรูปทรงต่าง ๆ เช่น เส้นตรง วงกลม รูปสามเหลี่ยม
ระนาบ รูปกรวย.
【 เรขาคณิตบริสุทธิ์ 】แปลว่า: (คณิต) น. เรขาคณิตที่ใช้กฎเกณฑ์ของระบบ
ตรรกศาสตร์โดยเริ่มต้นจากบทนิยามและสัจพจน์ที่เกี่ยวกับรูปทรง
มาเรียบเรียงให้เป็นทฤษฎีบทแล้วอนุมานผลลัพธ์จากทฤษฎีบท.
เรขาคณิตวิเคราะห์ (คณิต) น. เรขาคณิตที่ใช้สมการมาควบคุมเซต
ของจุดที่เรียงกันเป็นรูปทรงต่าง ๆ แล้วอนุมานผลลัพธ์จากการแก้
สมการนั้น ๆ พร้อมทั้งการแปลความหมายด้วย.
【 เร็ง 】แปลว่า: ว. เร็ว, ถี่.
【 เร่ง 】แปลว่า: ก. รีบ เช่น เร่งปักผ้าเช็ดหน้าให้ทันงาน เร่งตรวจข้อสอบ, บังคับให้เร็ว,
บอกเตือนให้รีบปฏิบัติ, เช่น เร่งคนงานให้ทำงานให้ทันเวลา เร่งลูกให้
แต่งตัวไปโรงเรียน.
【 เร่งเครื่อง 】แปลว่า: ก. เพิ่มความเร็วของเครื่องจักรให้สูงขึ้น, เหยียบคันเร่งรถยนต์
เพื่อให้รถแล่นเร็วขึ้น.
【 เร่งด่วน 】แปลว่า: ว. รวดเร็วมาก, รวดเร็วยิ่ง, เช่น งานนี้ต้องทำอย่างเร่งด่วน
ให้เสร็จภายใน ๑๒ ชั่วโมง ย้ายเร่งด่วนภายใน ๒๔ ชั่วโมง.
【 เร่งฝีเท้า 】แปลว่า: ก. เดินหรือวิ่งให้เร็วขึ้น.
【 เร่งมือ 】แปลว่า: ก. เร่งทำให้เร็วขึ้น.
【 เร่งรัด 】แปลว่า: ก. เร่งอย่างกวดขัน เช่น เร่งรัดลูกหนี้ให้ใช้เงินคืน. ว. เรียก
หลักสูตรที่เร่งให้เรียนจบภายในกำหนดเวลาที่เร็วขึ้นว่า หลักสูตร
เร่งรัด.
【 เร่งร่าย 】แปลว่า: ก. รีบไป.
【 เร่งรีบ 】แปลว่า: ก. รีบด่วน.
【 เร่งเร้า 】แปลว่า: ก. รบเร้าให้รีบทำ, รบเร้าให้ทำโดยเร็ว, เช่น เขายังไม่พร้อมที่จะ
แต่งงาน ก็อย่าเพิ่งไปเร่งเร้าเขาเลย เกษตรกรเร่งเร้าให้ทางการช่วยเหลือ
ก่อนที่พืชผลจะเสียหาย.
【 เร่งวันเร่งคืน 】แปลว่า: ก. อยากให้ถึงวันที่กำหนดโดยเร็ว เช่น เด็ก ๆ เร่งวัน
เร่งคืนให้ถึงวันปิดเทอม.
【 เร้ง 】แปลว่า: ก. เร่ง.
【 เรณุ, เรณู 】แปลว่า: น. ละออง, ละอองเกสร, นวลละอองเกสรดอกไม้. (ป., ส. เรณุ).
【 เรณุก 】แปลว่า: น. เรณุ.
【 เรดอน 】แปลว่า: น. ธาตุลําดับที่ ๘๖ สัญลักษณ์ Rn เป็นแก๊สกัมมันตรังสีที่มีปรากฏใน
ธรรมชาติ ลักษณะเป็นแก๊สเฉื่อย. (อ. radon).
【 เรดาร์ 】แปลว่า: น. ระบบการใช้ไมโครเวฟเพื่อหาตําแหน่งที่อยู่แสดงเอกลักษณ์ หรือ
นําทิศทางของวัตถุที่เคลื่อนที่ เช่น เรืออากาศยาน ดาวเทียม จรวด.
(อ. radar).
【 เรเดียม 】แปลว่า: น. ธาตุลําดับที่ ๘๘ สัญลักษณ์ Ra เป็นธาตุกัมมันตรังสีที่มีปรากฏใน
ธรรมชาติ เป็นโลหะที่หายากมาก หลอมละลายที่ ๗๐๐?ซ. ใช้ประโยชน์
ในทางแพทย์สําหรับรักษาโรคมะเร็ง. (อ. radium).
【 เร้น 】แปลว่า: ก. หลบให้ลับตาคน, แฝง, เช่น เร้นกายเข้าไปในความมืด เร้นเข้าไป
ในถ้ำไม่ให้คนเห็น, หลีกให้พ้นจากผู้คนเพื่อหาความวิเวก เช่น
พระภิกษุหลีกไปเร้นอยู่ในป่า.
【 เร้นลับ 】แปลว่า: ว. เหลือรู้เหลือเห็น เหลือที่จะเข้าใจ เช่น ซ่อนสมบัติไว้ในที่
เร้นลับ เชื่อกันว่าเมืองลับแลเป็นเมืองที่เร้นลับ.
【 เรรวน 】แปลว่า: ว. เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาไม่แน่นอน เช่น จิตใจเรรวน ใจคอเรรวน, รวนเร
ก็ว่า.
【 เรไร ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อจักจั่นสีนํ้าตาลหลายชนิดในสกุล /Pomponia, Tosena/ และสกุล
อื่น ๆ ในวงศ์ Cicadidae ส่วนใหญ่ตัวค่อนข้างโต ตัวผู้มีอวัยวะพิเศษ
ทําให้เกิดเสียงสูงและตํ่ามีกังวานสลับกันไปได้หลายระดับ ชนิดที่โต
ที่สุดซึ่งพบได้ง่ายในประเทศไทย คือ ชนิด /P. intermedia/.
【 เรไร ๒ 】แปลว่า: น. เครื่องดนตรีชนิดหนึ่งทําด้วยไม้ซางอันเดียว มีเต้าสําหรับเป่า.
【 เรไร ๓ 】แปลว่า: น. ชื่อขนมชนิดหนึ่งทำด้วยแป้งข้าวเจ้า เส้นเล็ก ๆ คล้ายซ่าหริ่ม จับให้
เป็นกลุ่มเล็ก ๆ คล้ายรังนก โรยหน้าด้วยมะพร้าวขูด น้ำตาลทราย งา
หยอดด้วยกะทิ.
【 เร็ว, เร็ว ๆ 】แปลว่า: ว. ไว เช่น กินเร็ว หายเร็ว ๆ, รีบ เช่น เร็วเข้า เร็ว ๆ หน่อย, ด่วน, ไม่
ชักช้า, เช่น ขอให้มาโดยเร็ว.
【 เร็ว ๆ นี้ 】แปลว่า: ว. ไม่นาน (ใช้แก่อดีต) เช่น เขามาถึงเมื่อเร็ว ๆ นี้ เขาเพิ่งบรรลุ
นิติภาวะเร็ว ๆ นี้, ไม่ช้า (ใช้แก่อนาคต) เช่น เขาจะมาถึงเร็ว ๆ นี้ เขาจะ
แต่งงานเร็ว ๆ นี้.
【 เร่ว 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ล้มลุกมีเหง้าหลายชนิดหลายสกุลในวงศ์ Zingiberaceae ต้น
คล้ายข่า เช่น เร่วใหญ่ (/Amomum xanthioides/ Wall.) ผลใช้ทํายา.
【 เรวดี 】แปลว่า: น. ดาวฤกษ์ที่ ๒๗ มี ๑๖ ดวง เห็นเป็นรูปหญิงท้อง, ดาวปลาตะเพียน
หรือ ดาวนางก็เรียก. (ป., ส. เรวตี).
【 เรอ 】แปลว่า: ก. อาการที่ลมในกระเพาะพุ่งออกทางปาก มักมีเสียงดังออกมาด้วย.
【 เร่อ 】แปลว่า: ว. เรื่อย, เฉื่อย; เซ่อ.
【 เร่อร่า 】แปลว่า: ว. อาการที่แต่งกายรุ่มร่ามเกินพอดี เช่น เขาแต่งตัวเร่อร่าผิด
กาลเทศะ, ซุ่มซ่าม เช่น เขาเดินเร่อร่าออกไปกลางถนนเลยถูกรถชน,
เซ่อซ่า เช่น เขาเร่อร่าเข้าไปอยู่กับพวกเล่นการพนันเลยถูกจับไปด้วย,
เก้งก้าง เช่น เขาเป็นคนท่าทางเร่อร่าอย่างนั้นเอง, กะเร่อกะร่า กะเล่อ
กะล่า หรือ เล่อล่า ก็ว่า.
【 เรา 】แปลว่า: สรรพนามบุรุษที่ ๑ เป็นคำแทนตัวผู้พูด จะเป็นคนเดียวหรือหลายคน
ก็ได้ ถ้าผู้พูดเป็นคนคนเดียว อาจพูดแทนคนอื่น ๆ รวมทั้งตัวเองด้วย
เช่น เราทุกคนเป็นคนไทย หรืออาจพูดกับผู้ที่มีฐานะเสมอกัน เช่น
เรามีความเห็นอย่างนี้ เธอมีความเห็นอย่างไร หรืออาจพูดกับผู้ที่มีฐานะ
ต่ำกว่า เช่น อธิบดีพูดกับนักการว่า ปีนี้เราจะขึ้นเงินเดือนให้ ๒ ขั้น,
สรรพนามบุรุษที่ ๒ เป็นคำใช้สำหรับผู้มีอำนาจหรือผู้ใหญ่พูดกับผู้น้อย
เช่น เจ้าหน้าที่ถามผู้ต้องหาว่า เราจะรับสารภาพไหม.
【 เร่า, เร่า ๆ 】แปลว่า: ว. สั่นระรัว, ไหวถี่ ๆ, เช่น ดิ้นเร่า ๆ, อาการที่ซอยเท้าถี่ ๆ ด้วยความ
โกรธเป็นต้น เช่น เต้นเร่า ๆ, เรื่อย ๆ ไม่หยุดเสียง เช่น นกกาเหว่าเร่าร้อง.
【 เร่าร้อน 】แปลว่า: ก. กลัดกลุ้มด้วยร้อนใจ.
【 เร้า 】แปลว่า: ก. กระตุ้นเตือน เช่น เร้าอารมณ์; ปลุกใจ เช่น พูดเร้าใจ. ว. ที่กระตุ้น
เตือน เช่น สิ่งเร้า.
【 เราะ ๑ 】แปลว่า: น. ไม้ไผ่เป็นต้นเหลาเป็นซี่กลม ๆ ถักให้ติดกันเป็นผืน สําหรับล้อมปลา.
【 เราะ ๒ 】แปลว่า: ก. เคาะหรือต่อยริมออกทีละน้อยเพื่อให้ได้รูปตามต้องการ เช่น เอาไม้
เราะตาตุ่ม เวลาเดินลงส้น เราะกระเบื้อง เราะปากขวด, กะเทาะให้แตก
ออกจากกัน เช่น เราะถั่วทอง, เคาะให้หลุด เช่น เราะสนิม; เดินระผ่าน
เสาหรือหลักที่ปักไว้เป็นแถวเพื่อหาทางเข้าออกเป็นต้น เช่น เราะรั้ว
เราะกำแพง.
【 เราะราย 】แปลว่า: ว. ชอบพูดจาชวนหาเรื่องไม่เลือกหน้า, มักพูดชวนทะเลาะ
ทั่วไป เช่น พูดจาเราะราย ปากเปราะเราะราย ปากคอเราะราย.
【 เราะร้าย 】แปลว่า: ก. พูดมากหยาบคาย, พูดไม่เพราะ.
【 เราะสะเก็ด 】แปลว่า: ก. เฆี่ยนซ้ำที่เดิม เช่น ถ้าทำผิดอีก จะถูกเราะสะเก็ด.
【 เริง 】แปลว่า: ว. ระเริง, ร่าเริง.
【 เริงใจ 】แปลว่า: ว. รู้สึกสนุกสนานเบิกบานใจ.
【 เริงรมย์ 】แปลว่า: ว. ที่ทำให้รื่นเริงหรือบันเทิงใจ เช่น หนังสือเริงรมย์ สถาน
เริงรมย์.
【 เริด ๑ 】แปลว่า: ก. ค้าง เช่น สร้างโบสถ์หลายปีแล้วยังเริดอยู่; ร้าง, ละเลย, เช่น ต่างคน
ต่างเริดกันไป.
【 เริดรา 】แปลว่า: ก. ค่อย ๆ เลิกกันไป.
【 เริดร้าง 】แปลว่า: ก. ค่อย ๆ เหินห่างและทอดทิ้งไปในที่สุด.
【 เริด ๒ 】แปลว่า: ว. เรียกอาการที่นอนตาค้างหรือนอนไม่หลับว่า นอนตาเริด; เรียกอาการ
ที่วิ่งมาอย่างเร็วด้วยความตื่นเต้นหรือกลัวเป็นต้นว่า วิ่งหน้าเริด; ร่นสูง
ขึ้นมามากเช่น นั่งกระโปรงเริดเลยหัวเข่า, (ปาก) สวยมากเป็นพิเศษ เช่น
แต่งตัวเสียเริด.
【 เริม 】แปลว่า: น. ชื่อโรคติดเชื้อไวรัสชนิดหนึ่ง ขึ้นเป็นเม็ดเล็ก ๆ พองใสติดกันเป็น
กลุ่ม มีอาการคัน ปวดแสบปวดร้อน.
【 เริ่ม 】แปลว่า: ก. ตั้งต้นมี เป็น หรือลงมือกระทํา.
【 เริ่มต้น 】แปลว่า: ก. ตั้งต้น, ขึ้นต้น, เช่น เขาเริ่มต้นถักเสื้อตัวใหม่แล้ว ครูเริ่มต้น
แต่งคำประพันธ์.
【 เริ่มแรก 】แปลว่า: ว. แรกเกิดขึ้น, ตั้งแต่ต้น, เช่น งานเริ่มแรกของเขาคือรับราชการ
เริ่มแรกที่สร้างหมู่บ้านยังไม่มีวัด, แรกเริ่ม ก็ว่า.
【 เริ้ม 】แปลว่า: ว. สั่นไปทั้งตัว เช่น ตัวสั่นเริ้ม, เทิ้ม ก็ว่า.
【 เริศร้าง 】แปลว่า: (กลอน) ก. ละเลยไป, ห่างเหินไป.
【 เรี่ย, เรี่ย ๆ 】แปลว่า: ว. เฉียดใกล้ในแนวนอน เช่น นกบินเรี่ยน้ำ เครื่องบินบินเรี่ยยอดไม้
น้ำขึ้นมาเรี่ย ๆ พื้น.
【 เรี่ยราด 】แปลว่า: ว. กระจายไปอย่างเลอะเทอะ เช่น น้ำหกเรี่ยราด น้ำแกงหก
เรี่ยราด.
【 เรี่ยราย 】แปลว่า: ก. กระจายเกลื่อนไป เช่น กินข้าวหกเรี่ยรายไปทั่ว หมาคุ้ยขยะ
ตกเรี่ยราย.
【 เรี่ยไร 】แปลว่า: ก. ขอร้องให้ช่วยออกเงินทำบุญเป็นต้นตามสมัครใจ เช่น เรี่ยไร
สงเคราะห์เด็กกำพร้า.
【 เรี้ย ๆ 】แปลว่า: ว. เร็ว ๆ เช่น กระรอกไต่ไม้เรี้ย ๆ.
【 เรียก 】แปลว่า: ก. เปล่งเสียงเพื่อให้มาหรือให้ไปเป็นต้น เช่น แม่เรียกให้มาทำการบ้าน
ช่วยเรียกสุนัขไปเสียที, ออกชื่อ เช่น ครูเรียกมาลีให้มาหา, เชิญ เช่น
เรียกประชุม เรียกหมอ เรียกน้ำ เรียกลม; ให้ชื่อ เช่น น้ำที่ทำให้แข็ง
เรียกว่าน้ำแข็ง ภาชนะอย่างนี้เรียกว่าถ้วย; กำหนดเอา, ร้องเอา, เช่น
หมอเรียกค่ารักษาพยาบาล โจทก์เรียกค่าเสียหาย รัฐบาลเรียกเก็บภาษี;
(ปาก) ชวนให้มีอาการเช่นนั้น เช่น เรียกน้ำตา เรียกเสียงตบมือ.
【 เรียกขวัญ 】แปลว่า: ก. เชิญขวัญให้มาอยู่กับเนื้อกับตัวโดยมีหมอขวัญทำพิธี.
【 เรียกคืน 】แปลว่า: ก. ทวงคืน เช่น ฉันเรียกคืนเงินมัดจำจากบริษัท.
【 เรียกตัว 】แปลว่า: ก. สั่งให้มาปรากฏตัว, สั่งให้มารายงานตัว, เช่น พ่อเรียกตัว
ให้กลับจากต่างประเทศ ศาลเรียกตัวให้ไปเป็นพยาน.
【 เรียกเนื้อ 】แปลว่า: ก. ทำให้เนื้อดีงอกขึ้นมาในที่ที่เป็นแผล เช่น ยานี้เรียกเนื้อ
ได้ดี; ทำให้อ้วน, ทำให้สมบูรณ์, เช่น เชื่อกันว่าอาบน้ำให้เด็กอ่อน
บ่อย ๆ เรียกเนื้อได้ดี.
【 เรียกร้อง 】แปลว่า: ก. ร้องขอแกมบังคับให้ทำหรือให้งดการกระทำ เช่น เรียกร้อง
ขอความเป็นธรรม เรียกร้องขอความเห็นใจ.
【 เรียกหา 】แปลว่า: ก. ร้องหา เช่น ลูกเรียกหาแม่ทั้งคืน คนไข้เรียกหาหมอ.
【 เรียง 】แปลว่า: ก. จัดให้เป็นแถวหรือเป็นลำดับเป็นต้น เช่น จัดแถวหน้ากระดานเรียง
สอง เข้าแถวเรียงตามลำดับไหล่ เรียงไข่ใส่ตะกร้า; ลักษณนามเรียกพลู
ที่เอามาเรียงซ้อนกันประมาณ ๗–๘ ใบ เช่น พลูเรียงหนึ่ง พลู ๒ เรียง.
(ในบทกลอนแผลงเป็น ระเรียง หรือ รันเรียง ก็มี).
【 เรียงความ 】แปลว่า: ก. นำข้อความต่าง ๆ มาแต่งเรียบเรียงให้เป็นเรื่องเป็นราว,
แต่งหนังสือในลักษณะที่ใช้พูดหรือเขียนกันเป็นสามัญ ต่างจากลักษณะ
ที่แต่งเป็นร้อยกรอง. น. เรื่องที่นำข้อความต่าง ๆ มาแต่งเรียบเรียงขึ้น.
【 เรียงตัว 】แปลว่า: ว. ทีละคน ๆ ตามลำดับ เช่น เรียกมาสัมภาษณ์เรียงตัว.
【 เรียงเบอร์ 】แปลว่า: (ปาก) น. ใบตรวจสลากกินแบ่งรัฐบาลที่ถูกรางวัล เรียงตาม
ลำดับหมายเลข.
【 เรียงพิมพ์ 】แปลว่า: ก. เอาตัวพิมพ์มาเรียงตามต้นฉบับเพื่อตีพิมพ์.
【 เรียงพี่เรียงน้อง 】แปลว่า: ว. เป็นลูกพี่ลูกน้องกันตามลำดับศักดิ์ คือผู้เป็นพี่มีบุตร
บุตรนั้นเรียกว่าลูกผู้พี่ น้องมีบุตร บุตรนั้นเรียกว่าลูกผู้น้อง บุตรทั้งสอง
ฝ่ายนั้นเรียกว่า เรียงพี่เรียงน้องกัน.
【 เรียงเม็ด 】แปลว่า: (ปาก) ก. ย่อย เช่น ข้าวยังไม่ทันเรียงเม็ดเลย ไปวิ่งเล่นแล้ว.
【 เรียงรัน 】แปลว่า: ก. เรียงเป็นระเบียบ.
【 เรียงราย 】แปลว่า: ก. เรียงติดต่อกันไปเป็นระยะ ๆ เช่น ต้นมะขามเรียงรายรอบ
สนามหลวง นักเรียนเข้าแถวเรียงรายไปตามถนน.
【 เรียงหน้ากระดาน 】แปลว่า: ก. เรียงไหล่หันหน้าไปทางเดียวกันเป็นแนวยาว
เช่น จัดแถวเรียงหน้ากระดาน.
【 เรียงหมอน 】แปลว่า: น. ชื่อดิถีเนื่องในพิธีส่งตัวบ่าวสาวเข้าหอ กําหนดตาม
วันทางจันทรคติ.
【 เรียง ๆ 】แปลว่า: ว. จวนจะคํ่า. (อะหม เรง ว่า ล่าไป).
【 เรียด ๑ 】แปลว่า: ก. เฉียดผิว ๆ เช่น ทอยกระเบื้องเรียดนํ้า กระดานใบแล่นเรียดผิวน้ำ;
ไม่มียกเว้น เช่น เก็บค่าดูเรียดแม้แต่เด็กเล็ก ๆ.
【 เรียด ๒ 】แปลว่า: น. เครื่องมือสำหรับชักหวายให้เป็นเส้นกลมขนาดต่าง ๆ ทำด้วยแผ่น
โลหะเจาะรูตามขนาดที่ต้องการ.
【 เรียน ๑ 】แปลว่า: ก. เข้ารับความรู้จากผู้สอน, รับการฝึกฝนอบรมเพื่อให้เกิดความรู้ความ
เข้าใจหรือความชำนาญ, เช่น เรียนหนังสือ เรียนวิชาความรู้, ฝึกให้เกิด
ความรู้ความเข้าใจจนเป็นหรือมีความชำนาญ เช่น เขาเรียนแก้พัดลมด้วย
ตนเอง; บอก, แจ้ง, (มักใช้แก่ผู้ที่อยู่ในตำแหน่งสูงกว่าหรือเสมอกัน) เช่น
จึงเรียนมาเพื่อทราบ จึงเรียนมาเพื่อโปรดพิจารณา เรียนผู้อำนวยการว่ามี
คนขอพบ; คำขึ้นต้นจดหมายหรือที่ใช้ในการจ่าหน้าซองในหนังสือ
ราชการที่เขียนถึงบุคคลทั่วไป หรือจดหมายส่วนตัวที่บุคคลธรรมดา
เขียนถึงกันเพื่อแสดงความนับถือ.
【 เรียนปฏิบัติ 】แปลว่า: ก. ขอหารือต่อผู้ใหญ่ เช่น เรียนปฏิบัติมาเพื่อโปรดพิจารณา
เรือกำปั่นไฟ.

【 เรียนผูกต้องเรียนแก้ 】แปลว่า: (สํา) ก. รู้วิธีทําก็ต้องรู้วิธีแก้ไข, รู้กลอุบายทุกทาง
ทั้งทางก่อและทางแก้.
【 เรียนรู้ 】แปลว่า: ก. เข้าใจความหมายของสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยประสบการณ์.
【 เรียนลัด 】แปลว่า: ก. เรียนตามหลักสูตรเร่งรัดเพื่อให้จบเร็วกว่าปรกติ.
【 เรียน ๒ 】แปลว่า: ใช้เป็นคำประกอบหน้ากริยาอื่นเพื่อแสดงความสุภาพ เช่น เรียนถาม
เรียนเชิญ.
【 เรียบ 】แปลว่า: ว. ไม่ขรุขระ เช่น พื้นเรียบ, ราบ เช่น กระเบื้องแผ่นเรียบ ฝาผนังเรียบ
ไม่มีลวดลาย, เป็นระเบียบ เช่น จัดบ้านเรียบ, ไม่ยุ่ง เช่น หวีผมเรียบ,
ไม่ยับ เช่น รีดเสื้อเรียบ; (ปาก) เกลี้ยง, หมด, ไม่เหลือ, เช่น กินเรียบ
กวาดเรียบ ตายเรียบ.
【 เรียบ ๆ 】แปลว่า: ว. เป็นไปตามธรรมดาสามัญ, ไม่โลดโผน, เช่น ใช้ชีวิตเรียบ ๆ;
ไม่ฉูดฉาด เช่น แต่งตัวเรียบ ๆ.
【 เรียบร้อย 】แปลว่า: ว. สุภาพ เช่น พูดจาเรียบร้อย กิริยามารยาทเรียบร้อย; เป็น
ระเบียบ เช่น จัดห้องเรียบร้อย, มีระเบียบ เช่น ทำงานเรียบร้อย, ประณีต
เช่น เย็บผ้า “เรียบร้อยเสร็จ; เช่น กินข้าวมาเรียบร้อยแล้ว; สงบราบคาบ
เช่น สถานการณ์บ้านเมืองเรียบร้อย.
【 เรียบเรียง 】แปลว่า: ก. แต่ง เช่น เรียบเรียงข้อความ เรียบเรียงถ้อยคำ, ตกแต่ง
ถ้อยคำให้สละสลวยและเรียงลำดับความให้ชัดเจน เช่น แปลและเรียบ
เรียงหนังสือ, จัดเสียงเพิ่มเติมจากทำนองที่มีอยู่แล้วตามหลักวิชาการ
ดนตรีเพื่อให้บทเพลงไพเราะขึ้น ในความว่า เรียบเรียงเสียงประสาน.
【 เรียบวุธ 】แปลว่า: ก. ถืออาวุธอยู่ในท่าเรียบ คือ ถือปืนแนบอยู่ทางขวา ส้นปืน
จดดิน, เลือนมาจาก เรียบอาวุธ. (ปาก) ว. หมดเกลี้ยง เช่น กินเสีย
เรียบวุธเลย.
【 เรียม 】แปลว่า: ส. คําใช้แทนตัวผู้พูด สําหรับผู้ชายพูดกับผู้หญิงที่รัก, เป็นสรรพนาม
บุรุษที่ ๑. [ข. (ราชา) เริ่ยม = พี่].
【 เรี่ยม 】แปลว่า: ว. สะอาด, หมดจด, เอี่ยมอ่อง, เช่น แต่งตัวเรี่ยม หน้าตาเรี่ยม ขัดพื้นเสีย
เรี่ยม; วิเศษ, ดีเยี่ยม, เช่น ถ้าสอบได้ที่ ๑ ก็เรี่ยม ได้บรรจุงานก็เรี่ยม.
【 เรี่ยมเร้, เรี่ยมเร้เรไร 】แปลว่า: (ปาก) ว. เรี่ยมมาก.
【 เรียว ๑ 】แปลว่า: น. สิ่งที่มีลักษณะโคนโตปลายเล็ก เช่น เรียวหวาย เรียวไม้, เรียกไม้
ปลายเรียวเล็กสำหรับตีเด็กว่า ไม้เรียว. ว. เล็กลงไปตามลำดับอย่าง
ลำไม้ไผ่ เช่น นิ้วเรียว ขาเรียว; โดยปริยายหมายถึงเสื่อมลงตามลําดับ
เช่น ศาสนาเรียว.
【 เรียวไผ่ 】แปลว่า: . แขนงไม้ไผ่ที่แตกออกจากบริเวณโคนไผ่บางชนิด เช่น
ไผ่สีสุก ไผ่ลำมะลอก.
【 เรียวหนาม 】แปลว่า: น. แขนงไม้ไผ่ที่มีหนาม มักแตกออกจากบริเวณโคนไผ่
บางชนิด เช่น ไผ่ป่า.
【 เรียว ๒ 】แปลว่า: น. สายสําหรับรั้งใบเรือ, เขียนว่า เลียว ก็มี. (จ. เลี่ยว = ผูก, มัด, พัน,
วนเวียนคดเคี้ยว).
【 เรี่ยว 】แปลว่า: น. แรง, กําลัง; เรียกสายนํ้าที่ไหลเชี่ยวแรง.
【 เรี่ยวแรง 】แปลว่า: น. แรง, กำลัง, เช่น หมดเรี่ยวแรง.
【 เรี้ยวรก 】แปลว่า: ว. รกมาก เช่น ป่าเรี้ยวรก, รกเรี้ยว ก็ว่า.
【 เรือ 】แปลว่า: น. ยานพาหนะที่ใช้สัญจรไปมาในนํ้า มักทําด้วยวิธีขุดไม้ทั้งต้นหรือนํา
กระดาน สังกะสี เหล็ก เป็นต้น มาประกอบกันเข้า; ตัวหมากรุกที่เดินตา
ตรงได้ตลอด; เครื่องเล่นอย่างหนึ่ง เอาไม้ไผ่มาเหลาแบน ๆ ดัดให้หัว
งอน ใช้พุ่งแข่งกัน; ยศทหารเรือหรือทหารอากาศชั้นสัญญาบัตรขั้นต้น
ตํ่ากว่าชั้นนาวาหรือนาวาอากาศ เช่น เรือตรี เรืออากาศเอก.
【 เรือกระแชง 】แปลว่า: น. เรือบรรทุกชนิดหนึ่ง เล็กกว่าเรือเอี้ยมจุ๊น ท้องเรือกลม
ป้อม ใช้กระแชงทำเป็นประทุน.
【 เรือกราบ 】แปลว่า: น. เรือที่ขุดขึ้นจากซุงทั้งต้น รูปร่างเพรียว หัวท้ายเรียวแหลม
และเชิดขึ้นเล็กน้อย เสริมกราบที่แคมยาวตลอด ๒ ข้างลำเรือ
วางกระทงขวางลำสำหรับคนนั่งพายได้ประมาณ ๓๐ คน
แล่นเร็วกว่าเรือแซ เป็นเรือที่ใช้ในราชการมาแต่โบราณใน
กระบวนพยุหยาตราทางชลมารคใช้เป็นเรือกลองเรือแซง
หรือเรือกันได้.
【 เรือกลไฟ 】แปลว่า: น. เรือโดยสารหรือบรรทุกสินค้าที่ใช้ฟืนเป็นต้นเป็นเชื้อเพลิง
มีขนาดใหญ่กว่าเรือไฟ นิยมใช้แล่นในทะเลหรือมหาสมุทร.
【 เรือกลอง 】แปลว่า: น. เรือที่ใช้ในราชการแต่โบราณบรรทุกนักดนตรีและเครื่อง
ประโคมตีและเป่านำกระบวนเรือพระที่นั่ง วางกระทงขวางลำสำหรับ
คนนั่งพายได้ประมาณ ๒๐ คน.
【 เรือกวาดทุ่นระเบิด 】แปลว่า: น. เรือรบที่มีอุปกรณ์สำหรับทำลายล้างทุ่นระเบิด.
【 เรือกอและ 】แปลว่า: น. เรือประมงตามชายฝั่งทะเลทางภาคใต้ รูปร่างยาวเพรียว
หัวและท้ายเรือแหลมสูง เขียนลวดลายสีสันต่าง ๆ ไว้อย่างสวยงาม.
【 เรือกัญญา 】แปลว่า: น. เรือหลวงที่จัดตั้งเก๋งประกอบหลังคาทรงกัญญา ใช้เป็น
เรือประทับแรม หรือเรือพระประเทียบ.
【 เรือกัน 】แปลว่า: น. เรือซึ่งกำหนดให้เข้ากระบวนเสด็จทางชลมารค ทำหน้าที่
ถวายอารักขา มีหลายลำ ตั้งเป็นแถวขนาบกระบวนเรือพระที่นั่งทั้ง ๒
ข้าง และกันอยู่ท้ายกระบวนระหว่างเรือของเจ้านายที่ตามเสด็จ.
【 เรือกำปั่น 】แปลว่า: น. เรือเดินทะเลขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง หัวเรือเรียวแหลม ท้าย
เรือมนและราบในระดับเดียวกับหัวเรือ, ถ้ามีเสายาวยื่นออกไปสำหรับ
ผูกสายใบ มีเสากระโดง ๓ เสา มีใบ เรียกว่า เรือกำปั่นใบ, ถ้าเสากระโดง
ตรงกลางไม่มีปล่องไฟโดยใช้เดินด้วยกำลังเครื่องจักรไอน้ำ เรียกว่า

【 เรือกุแหละ 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่ง เสริมข้างกระดาน รูปร่างเพรียว หัวและ
ท้ายเรือแหลมสูง มี ๒ แจว ใช้ตามชายฝั่งทะเลหรือแถบปากน้ำ สำหรับ
บรรทุกหอย ปู ปลา เป็นต้น.
【 เรือโกลน 】แปลว่า: [–โกฺลน] น. เรือที่ทำจากซุง เพียงเปิดปีกเจียนหัวเจียนท้าย
เป็นเลา ๆ พอให้มีลักษณะคล้ายเรือแต่ยังไม่ได้ขุด.
【 เรือขนาน 】แปลว่า: น. เรือที่ผูกหรือตรึงติดเรียงคู่กันสําหรับข้ามฟาก; เรือที่จอด
เทียบท่าสำหรับรับเสด็จขึ้นจากเรือพระที่นั่ง; เรือที่ใช้ในการทำสังฆกรรม
ในน่านน้ำซึ่งจอดขนานไปกับลำน้ำให้ห่างจากฝั่งกว่าชั่ววักน้ำสาด.
【 เรือขาดหางเสือ 】แปลว่า: (สํา) น. คนที่ขาดสติสัมปชัญญะ, ครอบครัวที่ขาดผู้
ดูแลรับผิดชอบ, การงานที่ขาดหัวหน้า.
【 เรือขุด 】แปลว่า: น. เรือชนิดที่ทำด้วยไม้ซุงทั้งต้นหรือทั้งท่อน ขุดด้านบนให้
เป็นรางแล้วเบิกปากออกให้กว้าง ถากหัวและท้ายเรือให้เรียวเชิดขึ้น
ตามส่วน เช่น เรือมาด เรือชะล่า เรือพายม้า.
【 เรือเข็ม 】แปลว่า: น. เรือต่อขนาดเล็ก รูปร่างยาวเพรียว หัวท้ายแหลม แล่นเร็ว
กินน้ำตื้นพายมีลักษณะพิเศษที่มีใบพาย ๒ ข้าง มีด้ามอยู่ตรงกลาง
ใช้พายระยะใกล้ ๆ.
【 เรือโขมดยา 】แปลว่า: น. เรือขุดขึ้นจากซุงทั้งต้น ใหญ่กว่าเรือกราบ รูปร่างค่อนข้าง
เพรียว หัวและท้ายเรียว บนหัวและท้ายเรือเสริมไม้ต่อเป็นโขนงอนเชิดขึ้น
ด้านข้างหัวเรือเขียนลวดลายด้วยน้ำยาสีต่าง ๆ วางกระทงขวางลำสำหรับ
คนนั่งพายได้ประมาณ ๕๐ คน เป็นเรือตามเสด็จในการเสด็จพระราชดำเนิน
พยุหยาตราทางชลมารคหรือเสด็จพระราชดำเนินลำลองในกระบวน
พยุหยาตราทางชลมารค ใช้เป็นเรือกันหรือเรือพิฆาตได้.
【 เรือคอร์เวต 】แปลว่า: น. เรือรบที่มีระวางขับน้ำประมาณ ๖๕๐–๑,๕๐๐ ตัน มี
หน้าที่หลักเป็นเรือเร็วคุ้มกันและปราบเรือดำน้ำ.
【 เรือคู่ชัก 】แปลว่า: น. เรือรูปสัตว์คู่หนึ่งซึ่งทำหน้าที่ชักลากเรือพระที่นั่งเมื่อแล่น
ทวนน้ำ หรือเมื่อไม่ประสงค์ให้เรือพระที่นั่งไหวขณะที่ทรงบรรทม.
【 เรือจ้าง 】แปลว่า: น. เรือที่แจวหรือพายรับจ้างข้ามฟาก ปรกติใช้เรือสำปั้น.
【 เรือฉลอม 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง คล้ายเรือกระแชง หัวท้ายงอนเรียว
กลางป่อง ตัวเรือเป็นเหลี่ยม กระดานข้างเรือเป็นทับเกล็ด นิยมใช้
ตามหัวเมืองชายทะเลแถบปากอ่าว สำหรับบรรทุกสินค้าหรือหาปลา
สมัยโบราณเวลาเกิดศึกสงครามก็จะถูกเกณฑ์ไปใช้ในราชการทัพด้วย
อาจติดใบหรือไม่ก็ได้.
【 เรือชะล่า 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่ง ท้องแบน หัวเชิดขึ้นเล็กน้อย หัวตัดท้ายตัด
มีขนาดยาวมาก.
【 เรือชา 】แปลว่า: น. เรือที่ขายเครื่องหอมต่าง ๆ มีแป้งและน้ำหอมเป็นต้น.
【 เรือแซ 】แปลว่า: น. เรือที่ขุดขึ้นจากซุงทั้งต้น รูปร่างเช่นเดียวกับเรือกราบแต่
เพรียวน้อยกว่า ใช้ในการลำเลียงพล ศัสตราวุธ ยุทโธปกรณ์ และ
เสบียงกรัง อาจใช้เป็นเรือทุ่นหรือทำหน้าที่อื่นได้.
【 เรือแซง 】แปลว่า: น. เรือกราบซึ่งจัดเข้าร่วมไปในกระบวนเรือหลวง มีหน้าที่
ป้องกันภัยกระบวนเรือพระที่นั่งโดยแซงขนาบอยู่ ๒ ข้างและปิดท้าย
กระบวน.
【 เรือดั้ง 】แปลว่า: น. เรือซึ่งกำหนดให้เข้ากระบวนเสด็จทางชลมารคจัดเป็น ๒
สาย ขนาบเรือกลอง ไปข้างหน้าเรือพระที่นั่งชัยและเรือพระที่นั่งทรง
อาจมีกี่คู่ก็ได้.
【 เรือดับเพลิง 】แปลว่า: น. เรือที่ติดตั้งอุปกรณ์ดับเพลิง.
【 เรือดำน้ำ 】แปลว่า: น. เรือรบที่สามารถปฏิบัติการในขณะที่อยู่ใต้ผิวน้ำได้.
【 เรือโดยสาร 】แปลว่า: (กฎ) น. เรือที่บรรทุกคนโดยสารเกิน ๑๒ คน.
【 เรือตรวจการณ์ 】แปลว่า: น. เรือรบขนาดเล็ก มีความเร็วปานกลาง มีหน้าที่ตรวจ
ดูเหตุการณ์เพื่อรักษาฝั่ง มีอาวุธต่าง ๆ ตามภารกิจของเรือแต่ละลำ เช่น
เรือตรวจการณ์ (ปืน) เรือตรวจการณ์ (ปราบเรือดำน้ำ) เรือตรวจการณ์
ใกล้ฝั่ง เรือตรวจการณ์ชายฝั่ง เรือตรวจการณ์ลำน้ำ.
【 เรือตอร์ปิโด 】แปลว่า: น. เรือรบขนาดเล็ก ความเร็วสูง มีอาวุธหลักคือ ตอร์ปิโด.
【 เรือต่อ 】แปลว่า: น. เรือชนิดที่ทำด้วยไม้กระดานโดยนำมาต่อขึ้นเป็นรูปเรืออาศัย
กงหรือมือลิงเป็นเครื่องยึด ตัวเรือป่อง หัวและท้ายเรือเรียวเชิดขึ้นตาม
ส่วน เช่น เรือสำปั้น เรือบด เรืออีแปะ.
【 เรือต่อต้านทุ่นระเบิด 】แปลว่า: น. เรือรบที่มีหน้าที่หลักในการกวาดและทำลาย
ทุ่นระเบิด มีหลายขนาดตามภารกิจที่ต่างกัน เช่น เรือกวาดทุ่นระเบิด
น้ำลึก เรือกวาดทุ่นระเบิดชายฝั่ง เรือกวาดทุ่นระเบิดน้ำตื้น และเรือล่า
ทำลายทุ่นระเบิด.
【 เรือตังเก 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง ใช้จับปลาตามชายฝั่งทะเล ทางด้านค่อน
มาทางหัวเรือมีเก๋ง ๒ ชั้น ชั้นล่างเป็นที่ติดตั้งเครื่องยนต์ ชั้นบนเป็นที่
สำหรับผู้ควบคุมเรือใช้ดูทิศทาง มีเสากระโดง บนเสากระโดงมีแป้น
กลมสำหรับคนขึ้นไปยืนสังเกตการณ์ เรียกว่า รังกา ด้านท้ายเรือมีที่
สำหรับโรยอวนและด้านหัวเรือมีที่สำหรับกว้านอวน.
【 เรือติดท้าย 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง หัวแหลมท้ายตัด ติดตั้งเครื่องยนต์ที่
ท้ายเรือ แล่นเร็วมาก, เรือบื๋อ ก็เรียก.
【 เรือโถง 】แปลว่า: น. เรือที่ปรกติมีประทุน แต่เปิดประทุนออก.
【 เรือเท้ง 】แปลว่า: น. เรือชนิดหนึ่งรูปร่างคล้ายเรือกำปั่น ตอนหัวหนาและงุ้มเป็น
ปากนก ท้ายเรือปาดลงเป็นรูปแตงโม มีเสาหัวและเสากลางสำหรับชักใบ
กลางลำมีเก๋ง ท้ายเรือมีบาหลีรูปกลมและมีแคร่รอบบาหลีท้าย หัวเรือไม่
เจาะรูสมอ; เรือต่อชนิดหนึ่งหัวท้ายทู่อย่างเรือที่ใช้หนุนเรือนแพ.
【 เรือธง 】แปลว่า: น. เรือที่ผู้บัญชาการกองเรือ ซึ่งมียศตั้งแต่พลเรือตรีขึ้นไปใช้เป็น
ที่บังคับบัญชากองเรือ ชักธงตามยศของผู้บัญชาการนั้นไว้บนยอดเสาสูง
สุดเพื่อให้เรือลำอื่นในกองเดียวกันสังเกตเห็นได้ชัดเจน.
【 เรือนำร่อง 】แปลว่า: น. เรือเล็กที่ใช้นำเรือกำปั่นหรือเรือใหญ่และกินน้ำลึก เช่น
เรือสินค้าเข้าหรือออกจากท่าเรือในระยะซึ่งอาจมีอันตรายแก่การเดินเรือ.
【 เรือบด 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่งรูปร่างเพรียว หัวท้ายเรียว มี ๓ ขนาด คือ เล็ก
กลาง ใหญ่ ใช้ได้ทั้งพายและกรรเชียง.
【 เรือบรรทุกเครื่องบิน 】แปลว่า: น. เรือสำหรับบรรทุกเครื่องบินและเฮลิคอปเตอร์
ที่ใช้ในการโจมตีหรือปราบเรือดำน้ำเป็นต้น มีลานบินและทางสำหรับ
เครื่องบินขึ้นลงได้ด้วย.
【 เรือบิน 】แปลว่า: (ปาก) น. เครื่องบิน.
【 เรือบื๋อ 】แปลว่า: (ปาก) น. เรือติดท้าย.
【 เรือโบต 】แปลว่า: น. เรือเล็กเป็นส่วนอุปกรณ์ของเรือเดินทะเลขนาดใหญ่.
【 เรือใบ 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่งที่แล่นด้วยกำลังลมโดยมีเสากระโดงสำหรับ
ขึงผ้าใบเพื่อรับลม ถ้าใช้เดินทะเลเพื่อรับส่งผู้โดยสารหรือบรรทุกสินค้า
จะเป็นเรือขนาดใหญ่ ถ้าใช้เพื่อการกีฬาจะเป็นเรือขนาดเล็กซึ่งมีอยู่หลาย
ประเภท เช่น ประเภทโอเค ประเภทซูเปอร์มด ประเภทเอนเตอร์ไพรซ์.
【 เรือประกอบ 】แปลว่า: น. เรือชนิดที่ท้องเรือทำด้วยปีกไม้ซุง ขุดเป็นรางแล้วต่อ
ข้างขึ้นเป็นตัวเรือโดยอาศัยกงหรือมือลิงเป็นเครื่องยึดแล้วเสริมกราบ
ได้แก่ เรือยาว เรือเพรียว เรือแซ.
【 เรือประจัญบาน 】แปลว่า: น. เรือรบขนาดใหญ่ระวางขับน้ำประมาณ ๒๐,๐๐๐
ตันขึ้นไป มีเกราะป้องกันตนเอง มีอาวุธสมัยใหม่หลายประเภท รวมทั้ง
อาวุธนำวิถีพื้นสู่พื้น และพื้นสู่อากาศ มีหน้าที่หลักในการต่อตีเรือข้าศึก
และระดมยิงฝั่งเพื่อสนับสนุนการรบสะเทินน้ำสะเทินบก.
【 เรือประตู 】แปลว่า: น. เรือหลวงที่จัดเข้าร่วมในกระบวนเสด็จทางชลมารค ทำ
หน้าที่ถวายอารักขาและป้องกันอันตรายกระบวนเรือพระที่นั่ง จัดอยู่
ตามตำแหน่งเป็นชั้น ๆ ข้างหน้ากระบวนมีเรือประตูนอกหรือเรือ
ประตูชั้นนอกอยู่ข้างหน้าเรือคู่ชักหมู่หนึ่งกับอยู่ต่อเรือคู่ชักเข้ามาก่อน
ถึงเรือดั้งอีกแถวหนึ่งเรียกว่า เรือประตูใน และยังมีอยู่ทางตอนท้าย
กระบวนอีก ๒ หมู่ หมู่ต้นอยู่ต่อท้ายเรือกันเรียกว่า เรือประตูในกับ
หมู่ปลายอยู่ต่อท้ายหมู่เรือพระที่นั่งกรมพระราชวังบวรฯ และเรือ
ที่นั่งเจ้านายเรียกว่า เรือประตูนอก.
【 เรือประมง 】แปลว่า: น. เรือกลไฟขนาดใหญ่ที่ใช้จับปลาในทะเลลึก มักมีเครื่อง
อุปกรณ์ที่ทันสมัยใช้จับปลา แช่ปลา และทำปลาด้วยกรรมวิธีต่าง ๆ
อยู่ในทะเลได้หลาย ๆ สัปดาห์.
【 เรือป๊าบ 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง ท้องแบน ไม่เสริมกราบ หัวและท้ายเรือ
ป้าน ลักษณะคล้ายเรืออีแปะสำหรับใช้สอยทั่วไปตามริมหนอง คลอง
บึง.
【 เรือเป็ด 】แปลว่า: น. เรือต่อหรือเรือขุดต่อกระดานเสริมกราบชนิดหนึ่ง หัวท้าย
แบน ๆ ก็มี หัวท้ายแหลมก็มี กลางป่อง ดูรูปร่างคล้ายเป็ด, เรืออีเป็ด
ก็เรียก.
【 เรือโป๊ะจ้าย 】แปลว่า: น. เรือลำเลียงหรือบรรทุกของชนิดหนึ่ง เป็นเรือขนาดใหญ่
ต่ออย่างแบบตะวันตก แต่มีเสาเพลาใบเป็นอย่างสำเภา, เรือโป๊ะ ก็เรียก.
【 เรือผีหลอก 】แปลว่า: น. เรือแจวชนิดหนึ่ง สำหรับจับสัตว์น้ำในลำคลองและลำน้ำ
ในเวลากลางคืน กราบเรือทางขวาติดแผ่นกระดานทาสีขาวปล่อยริมข้าง
หนึ่งให้ลงน้ำ กราบซ้ายมีตาข่ายกันมิให้ปลาและกุ้งกระโดดข้าม ปลา
ตกใจจะกระโดดเข้ามาหาเรือเอง.
【 เรือแฝด 】แปลว่า: น. เรือชะล่า ๒ ลำที่นำมาผูกติดกันแล้วใช้ไม้กระดานปูเพื่อ
บรรทุกรถยนต์ข้ามแม่น้ำ นิยมใช้ทางภาคอีสาน.
【 เรือพระที่นั่ง 】แปลว่า: น. เรือหลวงที่จัดเป็นพระราชพาหนะสำหรับพระมหากษัตริย์
เสด็จทางชลมารค เช่น เรือพระที่นั่งจักรี เรือพระที่นั่งจันทร หรือเสด็จใน
กระบวนพยุหยาตราทางชลมารค เช่น เรือพระที่นั่งสุพรรณหงส์ เรือพระที่นั่ง
อนันตนาคราช.
【 เรือพระที่นั่งกราบ 】แปลว่า: น. เรือหลวงที่จัดเป็นพระราชพาหนะเสด็จไปอย่าง
ลำลอง เป็นเรือขุดเสริมกราบขนาดใหญ่ สะดวกแก่การประทับทรง
สำราญพระอิริยาบถไปทางไกล ๆ เช่น เรือศรีเมือง เรือเฟื่องฟ้า
เรือทิพากร.
【 เรือพระที่นั่งกิ่ง 】แปลว่า: น. เรือหลวงแบบโบราณสำหรับเป็นลำทรงของ
พระมหากษัตริย์ เสด็จในกระบวนพยุหยาตราทางชลมารค เช่น เรือ
พระที่นั่งกิ่งสุพรรณหงส์ เรือพระที่นั่งกิ่งศรีสมรรถไชย เรือพระที่นั่ง
กิ่งไกรสรมุข.
【 เรือพระที่นั่งชัย 】แปลว่า: น. เรือพระที่นั่ง เช่น เรือสุพรรณหงส์ เรืออนันตนาคราช
เรือเอนกชาติภุชงค์ ซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เชิญพระชัยวัฒน์
ประดิษฐานขึ้นเป็นประธานบนบุษบกกลางลำ เป็นเรือนำกระบวน
พยุหยาตราทางชลมารคเสด็จไปในการพระราชสงคราม หรือการ
พระราชพิธีสำคัญ, เรียกย่อว่า เรือชัย.
【 เรือพระที่นั่งรอง 】แปลว่า: น. เรือหลวงที่จัดเป็นพระราชพาหนะสำรองไปใน
กระบวนเสด็จทางชลมารค เช่น เรืออนงคนิกร เรืออัปสรสุรางค์.
【 เรือพระที่นั่งศรี 】แปลว่า: น. เรือหลวงที่จัดเป็นพระราชพาหนะสำรองไปใน
กระบวนเสด็จทางชลมารค ทอดบัลลังก์กัญญา ดาดหลังคาด้วยผ้า
สักหลาดสอดสีอย่างพนักอินทรธนู ถ้าเป็นเรือพระที่นั่งเพิ่มผ้าเยียรบับ
ลายทองกลางกรอบพนักอินทรธนู.
【 เรือพระประทีป 】แปลว่า: น. เรือที่ใช้ลอยในงานพระราชพิธีลอยพระประทีป
ทำด้วยไม้ขุดจำลองจากเรือหลวงที่ใช้ในพระราชพิธีกระบวนพยุหยาตรา
ทางชลมารค ปักเทียนรายตามหลังกระทงเรือ ถวายให้ทรงจุดและปล่อย
ลอยไปตามน้ำแทนกระทงหลวงซึ่งมีมาแต่เดิม.
【 เรือพระประเทียบ 】แปลว่า: น. เรือหลวงจัดเป็นที่ประทับของเจ้านายฝ่ายในหรือ
พระราชทานเป็นยานพาหนะของสมเด็จพระสังฆราช.
【 เรือพ่วง 】แปลว่า: น. เรือที่พ่วงไปกับเรือโยง, (ปาก) เรียกแม่ม่ายหรือพ่อม่ายที่มี
ลูกติดว่า แม่ม่ายเรือพ่วง พ่อม่ายเรือพ่วง.
【 เรือพายม้า 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่ง หัวเรือและท้ายเรือเรียวงอนขึ้นพองาม
มีไม้หูกระต่ายติดขวางอยู่ทั้งหัวและท้ายเรือ ตรงกลางลำป่องออก ใช้
งานในแถบภาคกลาง.
【 เรือพิฆาต ๑ 】แปลว่า: น. เรือหลวงสมัยโบราณ ทำหน้าที่ลาดตระเวนนำไปข้างหน้า
กระบวนเรือเสด็จทางชลมารค และอยู่ท้ายกระบวนคอยถวายอารักขา
กระบวนหนึ่งมีหลายลำ เช่น เรือมังกรจำแลง เรือมังกรแผลงฤทธิ์
เรือเหราล่องลอยสินธุ์.
【 เรือพิฆาต ๒ 】แปลว่า: น. เรือรบที่มีความเร็วสูง ระวางขับน้ำประมาณ ๓,๘๐๐–
๕,๕๐๐ ตัน มีหน้าที่หลักในการป้องกันภัยจากเรือดำน้ำและอากาศยาน
และอาจทำหน้าที่อื่น ๆ เช่น เฝ้าตรวจการรุกล้ำทางผิวน้ำและอากาศ
ตรวจการรุกล้ำของเรือดำน้ำมีอาวุธสมัยใหม่ทั้งปืนใหญ่ อาวุธนำวิถี
และอาวุธปราบเรือดำน้ำ.
【 เรือเพรียว 】แปลว่า: น. เรือขุดรูปคล้ายเรือแข่ง แต่ขนาดเล็กกว่า หัวยาวพองาม
ท้ายสั้น เป็นเรือที่ขุนนางหรือผู้มีฐานะการเงินดีนิยมใช้กันในสมัยก่อน.
【 เรือฟริเกต 】แปลว่า: น. เรือรบที่มีความเร็วสูง มีระวางขับน้ำประมาณ ๑,๕๐๐–
๓,๕๐๐ ตัน แบ่งออกได้เป็นหลายประเภทตามระบบอาวุธประจำเรือ
อาทิ เรือฟริเกตต่อสู้อากาศยานเรือฟริเกตควบคุมอากาศยาน เรือฟริเกต
ปราบเรือดำน้ำ และเรือฟริเกตอเนกประสงค์.
【 เรือไฟ 】แปลว่า: (โบ) น. เรือโดยสารที่ใช้ฟืนเป็นต้นเป็นเชื้อเพลิง มีขนาดเล็กกว่า
เรือกลไฟ นิยมใช้แล่นในแม่น้ำลำคลอง.
【 เรือม่วง 】แปลว่า: น. เรือขุดรูปคล้ายเรือมาด แต่ยาวกว่า รูปร่างเพรียว หัวงอน
ท้ายสั้น เป็นเรือที่คหบดีนิยมใช้กันในสมัยก่อน.
【 เรือมอ 】แปลว่า: น. เรือต่อเสริมกราบขนาดใหญ่มาก ส่วนใหญ่ใช้บรรทุก
ข้าวเปลือกและเกลือ.
【 เรือมังกุ 】แปลว่า: น. เรือที่มีกระดูกงูใหญ่ รูปร่างเหมือนเรือโขมดยา หัวเป็น
๓ เส้า.
【 เรือมาด 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่ง ยาวประมาณ ๔ วา, ถ้าเพียงแต่ขุดไว้ แต่
ยังไม่ได้เบิก เรียกว่า มาดเรือโกลน หรือ ลูกมาด, ถ้ามีประทุน เรียกว่า
เรือมาดประทุน, ถ้ามีเก๋ง เรียกว่า เรือมาดเก๋ง.
【 เรือเมล์ 】แปลว่า: (โบ) น. เรือรับส่งผู้โดยสารประจำทาง.
【 เรือแม่ปะ 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่ง คล้ายเรือชะล่า แต่มีขนาดใหญ่และ
ยาวกว่า ท้ายต่อไม้ยกงอนสูงขึ้นคล้ายหางแมงป่อง มักใช้ถ่อ, เรือ
หางแมงป่อง ก็เรียก.
【 เรือยกพลขึ้นบก 】แปลว่า: น. เรือที่ใช้ในการลำเลียงขนส่งทหาร พัสดุ และอาวุธ
ยุทโธปกรณ์ในการรบแบบสะเทินน้ำสะเทินบก มีหลายขนาด เช่น
เรือคอมมานโด เรือยกพลจู่โจม.
【 เรือยนต์ 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง ขับเคลื่อนด้วยเครื่องยนต์.
【 เรือยาม 】แปลว่า: น. เรือที่จัดให้อยู่เวรยาม เพื่อการเฝ้าตรวจ เช่น เรือยามเรดาร์
หรือเพื่อการใช้สอยทั่วไป เช่น เรือยามข้ามฟาก.
【 เรือยาว 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่ง ตามปรกติทำด้วยไม้ซุงตะเคียน ในสมัย
โบราณใช้เป็นเรือรบ ปัจจุบันใช้เป็นเรือแข่ง บางลำยาวมากสามารถ
บรรจุฝีพาย ๕๕–๖๐ คนก็มี.
【 เรือโยง 】แปลว่า: น. เรือสําหรับลากจูงเรืออื่น.
【 เรือรบ 】แปลว่า: น. เรือที่ต่อหรือดัดแปลงขึ้นเพื่อใช้ในการรบ มีขีดความสามารถ
ต่าง ๆ เช่น ต่อตีเรือข้าศึก คุ้มกันกระบวนเรือลำเลียง และระดมยิงฝั่ง
เป็นต้น มีหลายประเภท เรียกชื่อตามลักษณะและหน้าที่ที่สำคัญ เช่น
เรือบรรทุกเครื่องบิน เรือดำน้ำ เรือลาดตระเวน เรือวางทุ่นระเบิด.
【 เรือรูปสัตว์ 】แปลว่า: น. เรือหลวง มีทั้งประเภทเรือที่ขุดขึ้นจากซุงทั้งต้นกับเรือ
เสริมกราบ มีลักษณะพิเศษตรงศีรษะเรือต่อไม้ขึ้นไปแล้วสลักเป็นรูป
สัตว์หิมพานต์ หรือรูปอมนุษย์ต่าง ๆ เช่น ครุฑ อสุรปักษา พญานาค
ตอนท้ายเรือต่อไม้ทำเป็นทวนเชิดงอนไปล่ปลิวไปทางด้านหลัง เช่น
เรือเอกไชยเหินหาว เรือพาลีรั้งทวีปเรือครุฑเหินระเห็จ เรืออสุรปักษี,
บางทีเรียกว่า เรือกระบวนปิดทอง.
【 เรือเร็วโจมตี 】แปลว่า: น. เรือรบขนาดเล็กระวางขับน้ำประมาณ ๓๐๐–๖๐๐ ตัน
มีความเร็วสูงตั้งแต่ ๒๕ นอตขึ้นไป มีอาวุธที่มีอำนาจในการทำลายสูง
หลายประเภทขึ้นอยู่กับภารกิจของเรือนั้น ๆ เช่น ปืน อาวุธนำวิถีระยะ
ปานกลางหรือระยะไกล.
【 เรือล่มในหนอง ทองจะไปไหน 】แปลว่า: (สํา) น. คนในเครือญาติแต่งงานกัน
ทําให้ทรัพย์มรดกไม่ตกไปอยู่กับผู้อื่น.
【 เรือล่มเมื่อจอด ตาบอดเมื่อแก่ 】แปลว่า: (สํา) น. คนที่ทําตนเป็นคนดีมาตลอด
แต่มาเสียคนเมื่อแก่. ก. มีอุปสรรคเมื่อใกล้จะสําเร็จ.
【 เรือลากจูง 】แปลว่า: น. เรือกลไฟสำหรับโยงหรือลากเรือใหญ่เพื่อเข้าเทียบท่า.
【 เรือลาดตระเวน 】แปลว่า: น. เรือรบขนาดใหญ่ ระวางขับน้ำประมาณ ๖,๐๐๐–
๒๐,๐๐๐ ตัน มีความเร็วและมีความคล่องตัวในการปฏิบัติงานมากกว่า
เรือประจัญบานมีหน้าที่ลาดตระเวน ตรวจการรุกล้ำทางฝั่งน้ำและทาง
อากาศยาน คุ้มกัน สนับสนุนกองเรือลำเลียงเป็นต้น.
【 เรือโล้ 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง ท้ายตัด มีแจวอยู่ท้ายเรือสำหรับยืนโล้ไป
ใช้ตามชายฝั่งทะเล.
【 เรือส่ง 】แปลว่า: น. เรือบรรทุกสินค้านานาชนิดขึ้นล่องส่งสินค้าขายเรื่อยไป
ตามแม่น้ำลำคลอง.
【 เรือสำปั้น 】แปลว่า: ท้ายสูงกว่าหัวเรือ ใช้แจวหรือพาย.
【 เรือสำปันนี 】แปลว่า: น. เรือชนิดหนึ่งรูปร่างอย่างเรือมาดแต่หัวแบนโตเรี่ยน้ำ.
【 เรือสำเภา 】แปลว่า: น. เรือเดินทะเลชนิดหนึ่งแบบจีนใช้แล่นด้วยใบ.
【 เรือหมู 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดเล็กลักษณะคล้ายเรือพายม้า แต่หัวจะเรียวเล็ก
กว่าเรือพายม้ามาก.
【 เรือหลวง 】แปลว่า: น. เรือที่ขึ้นระวางเป็นของหลวง.
【 เรือหางแมงป่อง 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่งคล้ายเรือชะล่า แต่มีขนาดใหญ่
และยาวกว่า ท้ายต่อไม้ยกงอนสูงขึ้นคล้ายหางแมงป่อง มักใช้ถ่อ,
เรือแม่ปะ ก็เรียก.
【 เรือหางยาว 】แปลว่า: น. เรือยนต์ชนิดหนึ่ง มีลักษณะเพรียวยาว ขับเคลื่อนด้วย
เครื่องยนต์ติดที่ท้ายเรือ มีท่อโลหะยาวคล้ายหางติดใบจักรใช้แทน
หางเสือไปในตัวและยกขึ้นลง โยกไปทางซ้ายทางขวาเพื่อเปลี่ยน
ทิศทางได้.
【 เรือแหวด 】แปลว่า: [–แหฺวด] น. เรือแจวชนิดหนึ่ง มีเก๋งรูปยาว ๆ ท้ายโตและสูง.
【 เรือใหญ่คับคลอง 】แปลว่า: (สํา) น. คนที่เคยรุ่งเรืองหรือเป็นใหญ่เป็นโต เมื่อ
ตกตํ่าลงก็วางตัวอย่างคนสามัญไม่ได้.
【 เรืออีเป็ด 】แปลว่า: น. เรือเป็ด.
【 เรืออีแปะ 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง ท้องแบนเสริมกราบ รูปคล้ายเรือสำปั้น
แต่หัวเรือสั้นกว่า.
【 เรืออีโปง 】แปลว่า: น. เรือขุดชนิดหนึ่ง ยาวประมาณ ๑ วา ทำจากโคนต้นตาล
ผ่าซีก แล้วขุดเอาเนื้อข้างในออก และปิดท้ายด้วยไม้ ท้ายเรือเล็กกว่า
หัวเรือ.
【 เรือเอี้ยมจุ๊น 】แปลว่า: น. เรือขนาดใหญ่ต่อด้วยไม้ ท้องเรือเป็นสัน สำหรับขนถ่าย
และบรรทุกสินค้า.
【 เรือโอ่ 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง คล้ายเรือสำปั้น แต่มีขนาดเล็กและเพรียวกว่า
ล่มง่าย ผู้ชำนาญจึงจะพายได้.
【 เรือไอ 】แปลว่า: น. เรือต่อชนิดหนึ่ง ขับเคลื่อนด้วยเครื่องจักรไอน้ำ สำหรับรับส่ง
ผู้โดยสาร มีประทุนกันแดดกันฝน, เรือแท็กซี่ ก็เรียก.
【 เรื่อ 】แปลว่า: ว. อ่อน ๆ (มักใช้แก่สีแดงหรือสีเหลือง).
【 เรื้อ 】แปลว่า: ก. ขาดการฝึกฝนเสียนาน เช่น ไม่ได้พูดภาษาฝรั่งเศสมานานเลยเรื้อไป,
ห่างไปนาน เช่น เรื้อเวที เรื้อสังเวียน. น. เรียกข้าวเปลือกที่ตกอยู่แล้ว
งอกขึ้นจนออกรวงอีกว่า ข้าวเรื้อ, บางทีก็เรียกว่า ข้าวเรื้อร้าง, ใช้เรียก
พืชผลบางชนิดที่เกิดขึ้นในทํานองนี้ เช่น แตงโม ว่า แตงโมเรื้อ.
เรื้อรัง ว. ยืดเยื้อ, นานหาย, (ใช้แก่โรค) เช่น วัณโรคเรื้อรัง แผลเรื้อรัง.
【 เรือก 】แปลว่า: น. ไม้ไผ่หรือไม้รวกเป็นต้นที่ผ่าออกเป็นซีก ๆ แล้วถักด้วยหวายสําหรับ
ปูพื้นหรือกั้นเป็นรั้วเป็นต้น, พื้นที่ลาดหรือปูด้วยไม้ถักด้วยหวาย, เรียก
สะพานชั่วคราวที่ทำด้วยไม้ไผ่ผ่าซีกถักด้วยหวายหรือเชือกว่า
สะพานเรือก.
【 เรือกสวน 】แปลว่า: น. ที่สวน.
【 เรือง, เรือง ๆ 】แปลว่า: ว. มีแสงน้อย ๆ อย่างแมงคาเรืองหรือหิ่งห้อย เช่น จุดเทียนมีแสงเรือง
เห็นแสงไฟเรือง ๆ; แตกฉาน เช่น เรืองปัญญา; โด่งดัง เช่น เรืองเดช
เรืองยศ เรืองนาม เรืองอำนาจ.
【 เรืองนาม 】แปลว่า: ว. มีชื่อเสียงโด่งดัง.
【 เรืองรอง 】แปลว่า: ว. สุกปลั่ง เช่น พระพุทธรูปมีแสงเรืองรอง.
【 เรืองไร 】แปลว่า: ว. มีแสงสุกสว่างเหมือนทอง, ไรเรือง ก็ว่า.
【 เรืองแสง 】แปลว่า: ว. มีแสงเรือง เช่น แผ่นป้ายสีเรืองแสง.
【 เรืองอำนาจ 】แปลว่า: ว. มีอํานาจรุ่งเรือง.
【 เรื่อง 】แปลว่า: น. ภาวะหรือเนื้อหาของสิ่งซึ่งเนื่องกับข้อเท็จจริงหรือเหตุการณ์อย่างใด
อย่างหนึ่งโดยเฉพาะ เช่น เรื่องประวัติศาสตร์ เรื่องการเมือง เรื่องเศรษฐกิจ;
เนื้อความ เช่น อ่านเอาเรื่อง, คดี, เหตุ, เช่น ไปก่อเรื่อง ไปมีเรื่อง.
【 เรื่องราว 】แปลว่า: น. เรื่องที่พูดหรือเล่าติดต่อกันไป.
【 เรื่องสั้น 】แปลว่า: น. บันเทิงคดีร้อยแก้วรูปแบบหนึ่ง มีลักษณะคล้ายนวนิยาย
แต่สั้นกว่าโดยมีเหตุการณ์ในเรื่องและตัวละครน้อย มักจบแบบพลิก
ความคาดหมายหรือจบแบบทิ้งให้คิดเป็นต้น เช่น เรื่องสร้อยคอที่หาย
ของประเสริฐอักษร เรื่องจับตาย ของมนัส จรรยงค์ เรื่องมอม ของ
ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช.
【 เรื้อง 】แปลว่า: (กลอน) ว. เรือง.
【 เรือด 】แปลว่า: น. ชื่อแมลงในวงศ์ Cimicidae ลําตัวแบนราบรูปไข่ ไม่มีปีก ยาว ๔–๕
มิลลิเมตรกว้างประมาณ ๓ มิลลิเมตร สีนํ้าตาลแดง อาศัยอยู่ตามที่นอน
หมอนมุ้ง ร่องกระดาน เตียงนอน และพื้นบ้าน ดูดกินเลือดคนและสัตว์
ที่แพร่หลายมี ๒ ชนิดคือ ชนิด /Cimex lectularius/ และ ชนิด /C. hemipterus/.
【 เรือดไม้ 】แปลว่า: น. ชื่อแมลงในอันดับ Psocoptera ขนาดเล็กมาก ตัวยาว ๑–๒ มิลลิเมตร
ลําตัวอ่อนมาก มักมีสีขาว อาจพบได้ทั้งชนิดมีปีกและไม่มีปีก ปีกมี ๒ คู่
เป็นแผ่นบางและมักใส เวลาหุบปีก ปีกจะคลุมตัวคล้ายหลังคา อาศัยอยู่
ตามกองกระดาษ หนังสือ เศษขยะเก่า ๆ ในบ้าน ที่เก็บของในพิพิธภัณฑ์
ต่าง ๆ ตามเปลือกไม้หรือบริเวณตะไคร่นํ้านอกบ้าน ที่อยู่ตามหนังสือ
ในบ้าน คือ ชนิด /Psocatropos microps/ ในวงศ์ Psyllipsocidae, เลือดไม้
หรือ เหาไม้ ก็เรียก.
【 เรือน 】แปลว่า: น. สิ่งปลูกสร้างที่ยกพื้นและกั้นฝา มีหลังคาคลุม สําหรับเป็นที่อยู่,
ที่อยู่; ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์อาศเลษา มี ๕ ดวง ดาวนกอยู่ในปล่อง หรือ
ดาวอสิเลสะ ก็เรียก; ทรวดทรง เช่น เรือนผม, ที่รับเพชรพลอย เช่น
เรือนแหวน; จํานวน เช่น เงินเรือนหมื่น ราคาเรือนแสน; ลักษณนาม
ใช้เรียกนาฬิกา เช่น นาฬิกาเรือนหนึ่งนาฬิกา ๒ เรือน.
【 เรือนแก้ว 】แปลว่า: น. สิ่งที่ทําเป็นกรอบมีลวดลายล้อมพระพุทธรูป.
【 เรือนเครื่องผูก 】แปลว่า: น. เรือนที่มีลักษณะคุมเข้าด้วยกันด้วยวิธีผูกด้วยหวาย
เป็นต้น, คู่กับ เรือนเครื่องสับ.
【 เรือนเครื่องสับ 】แปลว่า: น. เรือนที่มีลักษณะคุมเข้าด้วยกันด้วยวิธีเข้าปากไม้,
คู่กับ เรือนเครื่องผูก, เรือนฝากระดาน ก็เรียก.
【 เรือนจำ 】แปลว่า: น. ที่ขังนักโทษและผู้ต้องหา; (กฎ) ที่ซึ่งใช้ควบคุมกักขัง
ผู้ต้องขังกับทั้งสิ่งที่ใช้ต่อเนื่องกัน และหมายความรวมตลอดถึงที่อื่น
ใดซึ่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยได้กําหนดและประกาศ
ในราชกิจจานุเบกษาวางอาณาเขตไว้โดยชัดเจน.
【 เรือนตะเกียง 】แปลว่า: น. กระโจมไฟ. /(ดู กระโจมไฟ ที่ กระโจม)./
【 เรือนธาตุ 】แปลว่า: น. ส่วนสําคัญของพระสถูปหรือพระปรางค์ที่บรรจุพระบรม
สารีริกธาตุหรือพระธาตุไว้ภายใน, ครรภธาตุ หรือ ธาตุครรภ ก็ว่า.
【 เรือนเบี้ย 】แปลว่า: น. เรียกทาสที่เป็นลูกของทาสนํ้าเงินว่า ทาสเรือนเบี้ย.
【 เรือนฝากระดาน 】แปลว่า: น. เรือนเครื่องสับ.
【 เรือนแฝด 】แปลว่า: น. เรือนทรงไทยซึ่งปลูกให้ตัวเรือน ๒ หลังมีชายคาเชื่อมต่อ
กันทางด้านรี โดยมีขนาดกว้าง ยาว และสูงเท่ากัน และแต่ละหลังมีจั่ว
และพื้นสูงเสมอกัน.
【 เรือนแพ 】แปลว่า: น. เรือนที่เคยตั้งอยู่บนแพในน้ำแล้วยกขึ้นมาปลูกบนบก.
【 เรือนไฟ 】แปลว่า: น. กระจุกตะเกียงหรือโคม; ขนาดของไฟในตะเกียงหรือโคม;
ครัวสำหรับหุงต้มอาหาร; โรงพิธีสำหรับบูชาไฟ; (โบ) ประภาคาร.
【 เรือนยอด 】แปลว่า: น. อาคารที่มีหลังคาเป็นเครื่องยอดแบบต่าง ๆ เช่น แบบ
มณฑป แบบยอดปรางค์ แบบยอดปราสาท แบบยอดมงกุฎ แบบยอด
เจดีย์ (ใช้แก่อาคารที่ใช้ในกิจเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์และศาสนา).
【 เรือนหอ 】แปลว่า: น. เรือนซึ่งปลูกสำหรับให้คู่บ่าวสาวที่แต่งงานกันแล้วอยู่.
【 เรื้อน 】แปลว่า: น. โรคผิวหนังซึ่งติดต่อได้ ทำให้ผิวหนังเป็นผื่น บางทีเรียกว่า ขี้เรื้อน
มีหลายชนิด บางชนิดทำให้นิ้วมือนิ้วตีนกุด เรียกว่า เรื้อนกุฏฐัง ขี้เรื้อน
กุฏฐัง หรือ ขี้ทูด, บางชนิดมีลักษณะเป็นผื่นคัน ทําให้ผิวหนังหนา หยาบ
และอาจแตกมีนํ้าเหลืองไหลหรือตกสะเก็ดในระยะหลัง มักเป็นตาม
บริเวณข้อเท้า หัวเข่า หรือที่มือเอื้อมไปเกาถึง เรียกว่า เรื้อนกวาง หรือ
ขี้เรื้อนกวาง, บางชนิดทําให้เป็นแผลมีสีขาว เรียกว่า เรื้อนนํ้าเต้า หรือ
ขี้เรื้อนน้ำเต้า.
【 เรื่อย, เรื่อย ๆ 】แปลว่า: ว. มีลักษณะอาการอันต่อเนื่องกันไปไม่ขาดระยะ เช่น ทำงานเรื่อยไม่
หยุดเลย เดินไปเรื่อย ๆ พูดไปเรื่อย ๆ; เฉื่อย, เฉื่อย ๆ, เช่น ลมพัดมา
เรื่อย ๆ เขาเป็นคนเรื่อย ๆ.
【 เรื่อยเจื้อย 】แปลว่า: ว. อาการที่พูดยืดยาว แต่มีสาระน้อย, เลื้อยเจื้อย ก็ว่า.
【 เรื่อยเฉื่อย 】แปลว่า: ว. เอื่อย ๆ, ตามสบาย, ไม่กระตือรือร้น, ไม่รีบร้อน, เช่น
เขาเป็นคนเรื่อยเฉื่อย.
【 เรื่อยเปื่อย 】แปลว่า: ว. เรื่อย ๆ ไปโดยไม่มีจุดหมาย เช่น พูดเรื่อยเปื่อย เดิน
เรื่อยเปื่อย.
【 เรื้อย 】แปลว่า: ก. ล่ามไว้ด้วยเส้นเชือกยาว.
【 แร ๑ 】แปลว่า: ก. เขียนหรือทําเป็นเส้นเป็นเหลี่ยม, ถ้าเขียนเส้นด้วยสี เรียกว่า แรสี,
ถ้าแกะเส้นบนไม้หรือบนผิวโลหะ เรียกว่า แรเส้น.
【 แรเงา 】แปลว่า: ก. เขียนเส้นเพื่อให้เห็นเป็นเงา.
【 แรเส้น 】แปลว่า: ก. แกะเส้นบนไม้หรือบนผิวโลหะ. ว. เรียกเส้นที่แกะบนไม้
หรือบนผิวโลหะว่า เส้นแร.
【 แร ๒ 】แปลว่า: ว. อาการที่ทิ้งไว้นานโดยไม่ใส่ใจ เช่น กับข้าวทิ้งแรไว้บนโต๊ะไม่มี
คนกิน ของวางแรไม่มีคนซื้อ, แลก็ว่า.
【 แร่ ๑ 】แปลว่า: น. ธาตุหรือสารประกอบอนินทรีย์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ มีสูตรเคมีและ
สมบัติอื่น ๆ ที่แน่นอนหรือเปลี่ยนแปลงได้ในวงจำกัดและนำมาถลุงได้
เช่น แร่ดีบุกนำมาถลุงได้โลหะดีบุก แร่ทองคำนำมาถลุงได้โลหะทองคำ;
(กฎ) ทรัพยากรธรณีที่เป็นอนินทรียวัตถุ มีส่วนประกอบทางเคมีกับ
ลักษณะทางฟิสิกส์แน่นอนหรือเปลี่ยนแปลงได้เล็กน้อยไม่ว่าจะต้อง
ถลุงหรือหลอมก่อนใช้หรือไม่ และหมายความรวมตลอดถึงถ่านหิน
หินนํ้ามัน หินอ่อน โลหะและตะกรันที่ได้จากโลหกรรม นํ้าเกลือใต้ดิน
หินซึ่งกฎกระทรวงกําหนดเป็นหินประดับหรือหินอุตสาหกรรม และ
ดินหรือทรายซึ่งกฎกระทรวงกําหนดเป็นดินอุตสาหกรรมหรือทราย
อุตสาหกรรม แต่ทั้งนี้ไม่รวมถึงนํ้าเกลือสินเธาว์ ลูกรัง หิน ดิน หรือทราย.
แร่ธาตุ น. แร่.
【 แร่ ๒ 】แปลว่า: ก. รี่เข้าใส่, กรากเข้าใส่, เช่น หมาแร่เข้าใส่. ว. อาการที่รี่เข้าใส่, อาการ
ที่กรากเข้าใส่, เช่น วิ่งแร่มาแต่ไกล.
【 แรก 】แปลว่า: ว. ก่อนเพื่อน, ก่อนผู้อื่นหรือสิ่งอื่นทั้งหมด, เช่น ครั้งแรกใน
ประวัติศาสตร์ มาถึงเป็นคนแรก ลูกคนแรก วันแรกของเดือน, เริ่ม เช่น
แรกนา คือ เริ่มลงมือทำนา แรกรุ่น คือ เริ่มย่างเข้าสู่วัยรุ่น, หัวที เช่น
แรกเกิด แรกพบ แรกเห็น, เดิมที เช่น แต่แรกเริ่ม, เพิ่งมีเป็นครั้งแรก
เช่น มะม่วงแรกออกผล. น. ต้น, เดิมที.
【 แรกนา, แรกนาขวัญ 】แปลว่า: น. ชื่อพิธีเริ่มไถนา, ถ้าทําเป็นทางราชการ เรียกว่า
พระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ, แต่โดยทั่วไปมักเรียกว่า
พระราชพิธีแรกนา หรือ พระราชพิธีแรกนาขวัญ.
【 แร็กเกต 】แปลว่า: น. ไม้สําหรับตีเทนนิส แบดมินตัน หรือ สควอช มีปลายข้างหนึ่งเป็น
รูปวงรีหรือวงกลม ซึ่งขึงเอ็นหรือไนลอนเป็นตาข่าย มีด้าม. (อ. racket).
【 แรง ๑ 】แปลว่า: น. กําลัง เช่น แรงคน ไม่มีแรง มีแรงมาก ออกแรง, อํานาจ เช่น แรงเจ้าที่
แรงกรรม. ว. ฉุน, จัด, กล้า, เช่น กลิ่นแรง; ใช้กําลังกระทําถึงขีด เช่น
อย่าทำแรง ตีแรง ๆ, แข็ง, มีกําลัง; ศักดิ์สิทธิ์ เช่น ที่นี่เจ้าที่แรง; อัตรา
การทำงาน กำหนดเป็นกำลังคนต่อช่วงเวลาหนึ่ง เช่น งานนี้ต้องใช้ ๑๐
แรง. ก. ออกแรง; หมกมุ่น เช่น แรงเสพ แรงเล่น.
【 แรงงาน 】แปลว่า: น. คนงาน, ผู้ใช้แรงในการทำงาน, เช่น การพัฒนาชนบทต้อง
อาศัยแรงงานจากท้องถิ่น งานก่อสร้างต้องการแรงงานเพิ่ม, ประชากร
ในวัยทํางาน ไม่รวมถึงคนพิการ คนวิกลจริต นักเรียน นักศึกษา แม่บ้าน
นักบวช ทหาร ผู้ต้องขัง และผู้ประกอบกิจการเพื่อหากําไร เช่น วัน
แรงงาน, แรงที่ใช้ในการทำงาน เช่น ถนนนี้สร้างสำเร็จด้วยแรงงานของ
ชาวบ้าน; ความสามารถในการทํางานเพื่อประโยชน์ในทางเศรษฐกิจ,
กิจการที่คนงานทําในการผลิตเศรษฐทรัพย์.
【 แรงงานและสวัสดิการสังคม 】แปลว่า: น. ชื่อกระทรวงที่มีอํานาจหน้าที่เกี่ยวกับ
การบริหารแรงงานการจัดหางาน การประชาสงเคราะห์ การพัฒนาฝีมือ
แรงงาน การสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน และการประกันสังคม.
【 แรงงานสัมพันธ์ 】แปลว่า: (กฎ) น. ความสัมพันธ์ในด้านการจ้างงานระหว่างนาย
จ้างกับลูกจ้างในเรื่องต่าง ๆ เกี่ยวกับการว่าจ้างทํางาน นับตั้งแต่เงื่อนไข
การจ้าง สภาพการทํางานและผลประโยชน์จากการทํางานร่วมกันของ
ทั้ง ๒ ฝ่าย รวมทั้งสาเหตุต่าง ๆ ที่มีผลต่อสัมพันธภาพระหว่างนายจ้าง
กับลูกจ้าง ตลอดจนการร่วมเจรจาต่อรองและการสร้างความเข้าใจอันดี
ต่อกันเพื่อการอยู่ร่วมกันต่อไป.
【 แรง ๒ 】แปลว่า: (วิทยา) น. อิทธิพลภายนอกใด ๆ ที่เปลี่ยนแปลงหรือพยายามทำให้เกิด
การเปลี่ยนแปลงสถานะอยู่นิ่งหรือสถานะการเคลื่อนที่ของเทหวัตถุ
ด้วยอัตราเร็วสม่ำเสมอในแนวเส้นตรง.
【 แรงดึงดูด 】แปลว่า: (ฟิสิกส์) น. แรงระหว่างเทหวัตถุ ๒ ชิ้นที่ดึงหรือพยายาม
ดึงให้เทหวัตถุทั้ง ๒ เคลื่อนที่เข้าใกล้กัน ต้านหรือพยายามต้านการแยก
เทหวัตถุทั้ง ๒ ออกจากกัน.
【 แรงเทียน 】แปลว่า: น. หน่วยวัดความเข้มของความสว่างของแหล่งกําเนิดแสง,
กําลังเทียน ก็ว่า.
【 แรงม้า 】แปลว่า: น. หน่วยวัดกําลังหรืออัตราของการทํางาน โดยกําหนดว่า ๑
แรงม้า คือ อัตราของการทํางาน ได้ ๕๕๐ ฟุตปอนด์ต่อวินาที ๑ แรงม้า
มีค่าเท่ากับ ๗๔๕.๗ วัตต์, กําลังม้า ก็เรียก.
【 แรงสู่ศูนย์กลาง 】แปลว่า: (ฟิสิกส์) น. แรงที่กระทําต่อเทหวัตถุในขณะที่เทหวัตถุ
นั้นเคลื่อนที่เป็นทางวงกลม แรงนี้มีแนวทิศเข้าสู่จุดศูนย์กลางของทาง
วงกลมนั้น และมีขนาดเท่ากับแรงหนีศูนย์กลาง. (อ. centripetal force).
【 แรงหนีศูนย์กลาง 】แปลว่า: (ฟิสิกส์) น. แรงที่กระทําต่อเทหวัตถุในขณะที่เทหวัตถุ
นั้นเคลื่อนที่เป็นทางวงกลม แรงนี้มีแนวทิศออกจากจุดศูนย์กลางของทาง
วงกลมนั้นและมีขนาดเท่ากับแรงสู่ศูนย์กลาง. (อ. centrifugal force).
【 แรงเหวี่ยง 】แปลว่า: (ปาก) น. แรงหนีศูนย์กลาง.
【 แร่ง ๑ 】แปลว่า: น. เครื่องร่อนของละเอียด. ก. กิริยาที่ใช้แร่งร่อนของละเอียด เช่น
แร่งแป้ง.
【 แร่ง ๒ 】แปลว่า: น. ที่วางศพหามศพรูปอย่างแคร่.
【 แร้ง 】แปลว่า: น. ชื่อนกในวงศ์ เป็นนกที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในจําพวกเหยี่ยวแร้ง ปีก
กว้าง หางสั้น หัวเล็ก ลําคอไม่มีขน กินซากสัตว์ มีหลายชนิด เช่น
แร้งดําหิมาลัย (/Aegypius monachus/) พญาแร้ง (/Sarcogyps calvus/)
แร้งสีนํ้าตาล (/Gypsindicus/) แร้งเทาหลังขาว (/G. bengalensis/).
【 แร่งริ้ว 】แปลว่า: น. ชิ้นฉีก, สิ่งที่ฉีกเป็นชิ้น ๆ.
【 แร่งไหม 】แปลว่า: น. ไหมทอง.
【 แรด ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ในวงศ์ Rhinocerotidae เป็นสัตว์
กีบคี่ มี ๓ นิ้ว ขาสั้น ตาเล็ก หูตั้ง ประสาทรับฟังเสียงและดมกลิ่นดีมาก
หนังหนา มีทั้งชนิดนอเดียวและ ๒ นอ กินพืช นอนปลัก ในประเทศไทย
มี ๒ ชนิด คือ แรดนอเดียว ซึ่งเรียกกันทั่วไปว่า แรด (/Rhinoceros/
/sondaicus/) และกระซู่ (/Dicerorhinus sumatrensis/) ซึ่งมี ๒ นอ.
【 แรด ๒ 】แปลว่า: น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด /Osphronemus goramy/ เป็นปลาขนาดใหญ่ที่สุด
ในวงศ์ Anabantidae ลักษณะทั่วไปคล้ายปลาสลิด ลําตัวหนา ปากเชิด
ปลายครีบท้องยื่นยาวเป็นเส้น มีลายแถบสีเข้มพาดขวางลําตัวเห็นได้ชัด
โดยเฉพาะปลาขนาดเล็ก ปลาตัวผู้ขนาดใหญ่จะมีปุ่มที่สันหัวคล้ายนอ
พื้นลําตัวและครีบสีนํ้าตาล ขนาดยาวได้ถึง ๖๐ เซนติเมตร.
【 แรด ๓ 】แปลว่า: (ปาก) ก. ดัดจริต.
【 แรดตัวผู้ 】แปลว่า: น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์บุรพภัทรบท มี ๒ ดวง, ดาวโปฐบท ดาวหัวเนื้อ
ทราย หรือ ดาวปุพพภัททะ ก็เรียก.
【 แรดตัวเมีย 】แปลว่า: น. ชื่อหนึ่งของดาวฤกษ์อุตรภัทรบท มี ๒ ดวง, ดาวไม้เท้า ดาวอุตตร
ภัทรบท หรือ ดาวอุตตรภัททะ ก็เรียก.
【 แร้นแค้น 】แปลว่า: ขาดแคลนไปเสียทุกสิ่งทุกอย่าง.
【 แรม 】แปลว่า: น. ส่วนของเดือนจันทรคติที่พระจันทร์เริ่มมืดจนถึงมืด คือ ตั้งแต่แรม
ค่ำหนึ่งไปถึงแรม ๑๔ ค่ำในเดือนขาด หรือถึงแรม ๑๕ ค่ำในเดือนเต็ม
เรียกว่า ข้างแรม; ช่วงระยะเวลานานนับเดือนนับปี ในคำว่า แรมเดือน
แรมปี. ก. ค้างคืน เช่น พักแรม.
【 แรมรอน 】แปลว่า: ก. หยุดพัก นอน.
【 แรมรา 】แปลว่า: ก. เริดร้าง.
【 แรมโรย 】แปลว่า: ก. ห่างโหย.
【 แร้ว 】แปลว่า: น. เครื่องสําหรับดักสัตว์ มี นก ไก่ เป็นต้น มีบ่วงติดอยู่กับปลายของไม้
ที่เรียกว่า คันแร้ว ซึ่งเอาโคนปักไว้ที่ดินทำปลายให้โน้มลงมา มีไกที่
เรียกว่า ปิ่น ขัดไว้ระหว่างหลักขัดแร้วกับคอน วางบ่วงดักไว้บนคอน
เมื่อสัตว์มาจับคอนตรงที่วางบ่วงไว้ ไม้คอนจะเลื่อนลง ทำให้ปิ่นหลุด
บ่วงก็จะรูดมัดขาไว้.
【 แระ ๑ 】แปลว่า: น. ถั่วแระ./ (ดู ถั่วเหลือง ที่ ถั่ว ๑)./
【 แระ ๒ 】แปลว่า: น. เครื่องสําหรับรองรากตึกและเสาเรือน, ระแนะ ก็เรียก.
【 โร่ 】แปลว่า: ว. เห็นชัด, ปรากฏชัด, เช่น วิ่งโร่ไปคนเดียว สว่างโร่ แดงโร่.
【 โรค, โรค– 】แปลว่า: [โรก, โรคะ–] น. ภาวะที่ร่างกายทํางานได้ไม่เป็นปรกติเนื่องจากเชื้อโรค
เป็นต้น. (ป., ส.).
【 โรคจิต 】แปลว่า: น. โรคทางจิตใจที่มีความผิดปรกติของความรู้สึก ความคิด
อารมณ์ หรือพฤติกรรมอย่างแรงถึงขนาดคุมสติไม่อยู่ เช่น
มีอาการหลงผิด ประสาทหลอน, วิกลจริต ก็เรียก.
(อ. psychosis).
【 โรคจิตเภท 】แปลว่า: น. กลุ่มอาการของโรคทางจิตที่ทําให้ความคิด
การรับรู้ อารมณ์ และบุคลิกภาพผิดปรกติ.
(อ. schizophrenia).
【 โรคนิทาน 】แปลว่า: [โรคะ–] น. คัมภีร์แพทย์โบราณว่าด้วย
สมุฏฐานแห่งโรค.
【 โรคประจำตัว 】แปลว่า: น. โรคที่มีติดตัวอยู่เป็นประจํา รักษาไม่หายขาด.
【 โรคประสาท 】แปลว่า: น. โรคทางจิตใจที่มีความกังวลเป็นอาการสําคัญ
คนไข้อาจมีอาการแสดงออกเป็นความกังวล เช่น กลุ้มใจ
เป็นอาการหงุดหงิด หรืออาจแสดงออกทางกาย เช่น
ใจสั่น เหงื่อออก เป็นลม กลัวที่สูง. (อ. neurosis).
【 โรคระบบประสาท 】แปลว่า: น. โรคของสมองและไขสันหลัง มิได้เกี่ยวข้อง
กับจิตใจ เช่น เนื้องอกในสมอง เส้นเลือดในสมองตีบตันหรือแตก
โรคเหล่านี้ก่อให้เกิดภาวะวิกลจริตได้ในบางครั้งบางคราว.
【 โรคศิลปะ 】แปลว่า: [โรกสินละปะ] น. การปฏิบัติเพื่อรักษาโรค.
【 โรคสมอง 】แปลว่า: น. โรคที่ก่อให้เกิดความผิดปรกติใด ๆ แก่สมอง.
(อ. cerebropathy).
【 โรคา 】แปลว่า: (กลอน) น. โรค.
【 โรคาพยาธิ 】แปลว่า: [โรคาพะยาทิ] น. ความเจ็บไข้.
【 โรคาพาธ 】แปลว่า: น. ความเจ็บไข้.
【 โรคา 】แปลว่า: /ดู โรค, โรค–/.
【 โรคาพยาธิ 】แปลว่า: /ดู โรค, โรค–/.
【 โรคาพาธ 】แปลว่า: /ดู โรค, โรค–/.
【 โรง 】แปลว่า: น. สิ่งปลูกสร้างที่มีหลังคาคลุม ปรกติพื้นอยู่ติดกับดิน สําหรับเป็นที่อยู่
อาศัย ประกอบการ หรือไว้สิ่งของเป็นต้น เช่น โรงลิเก โรงทอผ้า
โรงเหล้า โรงรถ โรงพิมพ์, ลักษณนามว่า โรง เช่น ลิเกโรงหนึ่ง
โรงทอผ้า ๒ โรง.
【 โรงครัว 】แปลว่า: น. สถานที่ทำอาหารในงานใหญ่ ๆ เพื่อเลี้ยงคนจำนวนมาก.
【 โรงคัล 】แปลว่า: น. ที่เฝ้าพระเจ้าแผ่นดิน, เรียกเต็มว่า พระโรงคัล.
【 โรงงาน 】แปลว่า: (กฎ) น. อาคาร สถานที่ หรือยานพาหนะที่ใช้เครื่องจักร มีกําลัง
รวมตั้งแต่ ๕ แรงม้าหรือกําลังเทียบเท่าตั้งแต่ ๕ แรงม้าขึ้นไป หรือใช้
คนงานตั้งแต่ ๗ คนขึ้นไปโดยใช้เครื่องจักรหรือไม่ก็ตามสําหรับทํา ผลิต
ประกอบ บรรจุ ซ่อม ซ่อมบํารุง ทดสอบ ปรับปรุง แปรสภาพ ลําเลียง
เก็บรักษา หรือทําลายสิ่งใด ๆ ทั้งนี้ตามประเภทหรือชนิดของโรงงาน
ที่กําหนดในกฎกระทรวง.
【 โรงเจ 】แปลว่า: น. โรงอาหารที่มีแต่อาหารเจ ตามปรกติสำหรับคนจีนที่ถือศีล
กินอยู่โดยไม่เสียเงิน.
【 โรงเตี๊ยม 】แปลว่า: น. ที่พักคนเดินทาง, โรงแรม. (จ. เตี๊ยม ว่า ที่พักคนเดินทาง).
【 โรงทาน 】แปลว่า: น. สถานที่แจกจ่ายอาหารแก่คนทั่วไปเป็นการกุศล.
【 โรงทึม 】แปลว่า: น. โรงสำหรับตั้งหรือเก็บศพ.
【 โรงธาร, โรงธารคำนัล 】แปลว่า: น. ท้องพระโรง, ห้องเป็นที่ออกขุนนางของ
พระเจ้าแผ่นดิน.
【 โรงนา 】แปลว่า: น. โรงที่ชาวนาสร้างขึ้นเป็นที่อยู่อาศัย มักจะสร้างบนเนินดิน
ที่สูงกว่าพื้นนากันน้ำท่วม ด้านหนึ่งมียกพื้นสำหรับนอน มีที่ทำครัว
และมีที่ว่างสำหรับไว้วัวควายด้วย.
【 โรงพยาบาล 】แปลว่า: น. สถานที่ให้บริการเกี่ยวกับสุขภาพอนามัย คือทั้งตรวจ
รักษา และป้องกันโรคให้แก่ประชาชน และมีเตียงสำหรับรับคนไข้เข้า
พักรักษาตัวด้วย.
【 โรงพัก 】แปลว่า: (ปาก) น. สถานีตำรวจ.
【 โรงพิมพ์ 】แปลว่า: น. สถานที่พิมพ์หนังสือและสิ่งพิมพ์อื่น ๆ.
【 โรงมหรสพ 】แปลว่า: น. สถานที่สำหรับเล่นมหรสพ เช่น งิ้ว ลิเก ละคร ภาพยนตร์
เพื่อเก็บเงินจากคนดู ไม่ว่าจะปลูกเป็นตึก เรือน โรง หรือกระโจมและ
ที่ปลูกกำบังอย่างใด ๆ.
【 โรงรับจำนำ 】แปลว่า: น. สถานที่รับจำนำสิ่งของ, ถ้าเป็นของเทศบาลหรือ
กรุงเทพมหานคร เรียกว่า สถานธนานุบาล, ถ้าเป็นของกรมประชา
สงเคราะห์ เรียกว่า สถานธนานุเคราะห์; (กฎ) สถานที่รับจํานําซึ่ง
ประกอบการรับจํานําสิ่งของเป็นประกันหนี้เงินกู้เป็นปรกติธุระ
แต่ละรายมีจํานวนเงินไม่เกิน ๑๐๐,๐๐๐ บาท และหมายความรวม
ตลอดถึงการรับหรือซื้อสิ่งของโดยจ่ายเงินให้สําหรับสิ่งของนั้นเป็น
ปรกติธุระ แต่ละรายมีจํานวนเงินไม่เกิน ๑๐๐,๐๐๐ บาท โดยมีข้อตกลง
หรือเข้าใจกันโดยตรงหรือโดยปริยายว่าจะได้ไถ่คืนในภายหลังด้วย.
【 โรงเรียน 】แปลว่า: น. สถานศึกษา.
【 โรงเรียนกินนอน, โรงเรียนประจำ 】แปลว่า: น. โรงเรียนที่นักเรียนต้องกินอยู่
หลับนอนอยู่ที่โรงเรียนเป็นประจํา, เรียกนักเรียนเช่นนั้นว่า นักเรียน
กินนอน หรือ นักเรียนประจํา.
【 โรงเรียนสาธิต 】แปลว่า: น. โรงเรียนที่ขึ้นกับสถาบันผลิตครู ตั้งขึ้นเพื่อเป็นที่
ฝึกสอนของนักศึกษาครู หรือเพื่อเป็นโรงเรียนตัวอย่างทางด้านการ
สอนหรือการบริหาร.
【 โรงเรือน 】แปลว่า: (กฎ) น. ตึก บ้าน เรือน โรงหรือสิ่งปลูกสร้างอย่างอื่นซึ่ง
บุคคลอาจเข้าอยู่หรืออาจเข้าใช้สอยได้และหมายความรวมถึงแพด้วย.
【 โรงแรม 】แปลว่า: น. ที่พักคนเดินทางซึ่งต้องเสียค่าพักแรมด้วย; (กฎ) สถานที่
ทุกชนิดที่จัดตั้งขึ้นเพื่อรับสินจ้างสําหรับคนเดินทางหรือบุคคลที่
ประสงค์จะหาที่อยู่หรือที่พักชั่วคราว.
【 โรงเลี้ยง 】แปลว่า: น. โรงสำหรับเป็นที่กินอาหารของทหาร.
【 โรงเลื่อย 】แปลว่า: น. สถานที่เลื่อยซุงแปรรูปให้เป็นแผ่นกระดานเป็นต้น, ถ้าใช้
เลื่อยด้วยเลื่อยจักรวงเดือน เรียกว่า โรงเลื่อยจักร หรือเรียกสั้น ๆ ว่า
โรงเลื่อย.
【 โรงสี, โรงสีข้าว 】แปลว่า: น. สถานที่สีข้าวเปลือกให้เป็นข้าวสารด้วยเครื่องจักร.
【 โรงแสง 】แปลว่า: น. โรงสําหรับทําหรือเก็บอาวุธ.
【 โรงอาหาร 】แปลว่า: น. โรงสำหรับเป็นที่กินอาหารของนักเรียน นักศึกษาเป็นต้น.
【 โรจ, โรจน์ 】แปลว่า: ว. รุ่งเรือง, สว่าง, สุกใส. (ป., ส.).
【 โรเดียม 】แปลว่า: น. ธาตุลําดับที่ ๔๕ สัญลักษณ์ Rh เป็นโลหะ ลักษณะเป็นของแข็ง
สีเงิน หลอมละลายที่ ๑๙๖๖บซ. ใช้ประโยชน์นําไปผสมกับโลหะอื่น
ให้เป็นโลหะเจือ. (อ. rhodium).
【 โรตี 】แปลว่า: น. ชื่ออาหารแขกชนิดหนึ่ง ทําด้วยแป้งสาลีนวดแล้วแผ่เป็นแผ่น ทอด
ในกระทะแบน ๆ กินเป็นอาหารคาวอย่างขนมปัง หรือกินเป็นอาหาร
หวานก็ได้โดยโรยน้ำตาลทราย นม เป็นต้น.
【 โรตีสายไหม 】แปลว่า: น. ชื่อขนมชนิดหนึ่ง ใช้โรตีห่อไส้ที่ทําด้วยนํ้าตาล ซึ่งปั่น
จนเป็นเส้นฝอย ๆ คล้ายเส้นไหม.
【 โรท, โรทะ 】แปลว่า: [โรด, โรทะ] ก. ร้องไห้. (ป., ส.).
【 โรทนะ 】แปลว่า: [โรทะนะ] น. การร้องไห้. (ป., ส.).
【 โรธ 】แปลว่า: ก. ขัดขวาง, ห้าม, กัน. (ส., ป.).
【 โรธร 】แปลว่า: [–ทอน] ว. อ่อนเพลีย, ไม่มีแรง.
【 โรปนะ 】แปลว่า: [โรปะนะ] น. การเพาะปลูก. (ป.; ส. โรปณ).
【 โรม ๑ 】แปลว่า: น. โลมา, ขน. (ป.; ส. โรมนฺ).
【 โรมมัย 】แปลว่า: [โรมะไม] ว. แล้วด้วยขน, ที่ทําด้วยขน. (ป., ส.).
【 โรม ๒ 】แปลว่า: ก. รบ.
【 โรมรัน 】แปลว่า: ก. รบพุ่งกัน.
【 โรมัญจะ 】แปลว่า: ว. ขนลุก, ขนชัน. (ป.; ส. โรมา?ฺจ).
【 โรมัน 】แปลว่า: น. ชื่อชนชาวยุโรปครั้งโบราณพวกหนึ่ง. ว. เนื่องด้วยชาตินั้น เช่น
อักษรโรมัน เลขโรมัน. (อ. Roman).
【 โรมันคาทอลิก 】แปลว่า: น. ชื่อนิกายหนึ่งในคริสต์ศาสนา มีสันตะปาปาเป็นประมุข, นักบวช
ในนิกายนี้ เรียกว่า บาทหลวง. (อ. Roman Catholic).
【 โรเมอร์ 】แปลว่า: น. ชื่อองศาที่ใช้วัดอุณหภูมิ เรียกว่า องศาโรเมอร์ กําหนดเป็นมาตรฐาน
ว่า จุดเยือกแข็งของนํ้าบริสุทธิ์เป็น ๐ องศา และจุดเดือดของนํ้าบริสุทธิ์
เป็น ๘๐ องศา. (ฝ. R?aumur).
【 โรย 】แปลว่า: ก. อาการที่ดอกไม้ค่อย ๆ เหี่ยวแห้งและเริ่มหลุดร่วงไป เช่น ดอกไม้โรย
ดอกจำปาโรย, อาการที่กลีบหรือเกสรดอกไม้ค่อย ๆ หลุดร่วงไป เช่น
กลีบกุหลาบโรย เกสรบัวโรย; อาการที่หน้าตาไม่สดชื่นเพราะอดนอน
หรือเพิ่งหายไข้เป็นต้น เช่น หน้าตายังโรยอยู่ อดนอนตาโรย; หย่อน
กำลัง, เพลีย, ในคำว่า อิดโรย; ค่อย ๆ ผ่อนลง เช่น โรยเชือก โรยอวน;
ค่อย ๆ โปรยลงไป, โปรยลงไปทีละน้อย, เช่น เอาแป้งโรยตัว โรย
อาหารให้ปลา โรยพริกไทย โรยผักชี.
【 โรยขนมจีน 】แปลว่า: ก. บีบแป้งขนมจีนที่อยู่ในห่อผ้าที่เย็บติดกับหน้าแว่น
แล้วโรยให้เป็นเส้นลงในน้ำเดือด, บีบขนมจีน ก็ว่า.
【 โรยตัว 】แปลว่า: ก. เอาเชือกผูกรอบเอวแล้วเอาไปคล้องที่ต้นขาทั้ง ๒ ข้าง
เอาปลายเชือกผูกที่หน้าท้อง แล้วค่อย ๆ หย่อนตัวลง เช่น โรยตัว
ลงจากเฮลิคอปเตอร์กลางอากาศ, เอาเชือกผูกรอบเอวแล้วค่อย ๆ
หย่อนตัวลงมาจากที่สูง เช่น โรยตัวจากอาคารสูง ๆ.
【 โรยฝอยทอง 】แปลว่า: ก. กิริยาที่เอาไข่แดงซึ่งผสมไข่น้ำค้างเล็กน้อย ใส่กรวย
แล้วปล่อยให้ไหลเป็นสายเล็ก ๆ วนไปวนมาในน้ำเชื่อมเดือด ๆ.
【 โรยรา 】แปลว่า: ก. น้อยไป, เสื่อมไป, เช่น ความรักโรยรา.
【 โรยหน้า 】แปลว่า: ก. เอาของโปรยลงไปบนอาหารเป็นต้นเพื่อให้น่ากินหรือ
ชูรส เช่น โรยหน้าขนมด้วยมะพร้าว, โดยปริยายหมายความว่า แต่ง
แต่เพียงผิว ๆ.
【 โรเร 】แปลว่า: ว. ร่วงโรย, ซบเซา, ไม่แข็งแรง, ไม่แน่นอน.
【 โรษ 】แปลว่า: ก. เคือง, แค้น. (ส.; ป. โรส).
【 โรษณะ 】แปลว่า: [โรดสะนะ] น. ความเคือง, ความแค้น. (ส.; ป. โรสน).
【 โรหิณี 】แปลว่า: น. ดาวฤกษ์ที่ ๔ มี ๗ ดวง เห็นเป็นรูปจมูกม้าหรือไม้คํ้าเกวียน,
ดาวพราหมี ดาวปลาตะเพียน หรือ ดาวคางหมู ก็เรียก; แม่โคแดง;
ชื่อแม่นํ้าสายหนึ่งในอินเดีย. (ป., ส.).
【 โรหิต 】แปลว่า: น. โลหิต, เลือด. ว. สีแดง. (ป., ส.).
【 ไร ๑ 】แปลว่า: น. ชื่อสัตว์พวกแมงหลายชนิด ขนาดเล็กเท่าหัวเข็มหมุดหรือเล็กกว่า
ลักษณะคล้ายพวกเห็บแต่ต่างกันที่ไม่มีหนามเล็ก ๆ คลุมรอบปาก
และแผ่นแข็งของรูหายใจอยู่บริเวณด้านข้างของลําตัวไม่เลยขาคู่ที่ ๔
ชนิดดูดกินเลือดสัตว์ เช่น ไรไก่ (/Dermanyssus/ spp.) ในวงศ์
Dermanyssidae ชนิดทําลายพืช เช่น ไรแดง (/Tetranychus/ spp.)
ในวงศ์ Tetranychidae.
【 ไร ๒ 】แปลว่า: น. รอยที่ถอนผมออกแล้ว เช่น ไรผม.
【 ไร ๓ 】แปลว่า: น. ทอง เช่น เรืองไร.
【 ไรเรือง 】แปลว่า: ว. มีแสงสุกสว่างเหมือนทอง, เรืองไร ก็ว่า.
【 ไร ๔ 】แปลว่า: ก. เฉลี่ย, ใช้เข้าคู่กับคํา เรี่ย เป็น เรี่ยไร.
【 ไร ๕ 】แปลว่า: ว. ไหน, ใด, อะไร.
【 ไร่ 】แปลว่า: น. ที่ปลูกพืชและต้นไม้บนไหล่เขาหรือในที่ดอน, พื้นที่ราบที่ใช้ปลูกพืช
อื่น ๆ นอกจากข้าว เช่น ไร่ฝ้าย ไร่องุ่น ไร่แตงโม; จํานวนเนื้อที่ ๔ งาน
หรือ ๔๐๐ ตารางวา หรือ ๑,๖๐๐ ตารางเมตร.
【 ไร้ 】แปลว่า: ว. ขัดสน, ไม่มี, ปราศจาก, เช่น ไร้ทรัพย์ ไร้ความสามารถ.
【 ไร ๆ 】แปลว่า: ว. อาการที่มองเห็นอยู่ไกลลิบ ๆ ไม่ชัด เช่น เห็นทิวไม้อยู่ไร ๆ; เริ่ม
นึกออกได้เล็กน้อย เช่น เรื่องที่มาปรึกษานึกเห็นทางออกได้ไร ๆ,
รำไร ก็ว่า.
【 ไรฟัน 】แปลว่า: น. แนวฟันตอนที่เหงือกหุ้ม.
【 ไรย์ 】แปลว่า: น. ข้าวไรย์. /(ดู ข้าวไรย์ ที่ ข้าว)./
【 ฤ ๑ 】แปลว่า: [รึ] เป็นรูปสระในภาษาสันสกฤต เมื่อไทยนํามาใช้ออกเสียงเป็น ริ รึ
หรือ เรอ เช่น ฤทธิ์ ฤดู ฤกษ์.
【 ฤ ๒ 】แปลว่า: รึ ว. หรือ, ไม่, เช่น จะมีฤ ว่า จะมีหรือ, ฤบังควร ว่า ไม่บังควร.
【 ฤกษ์ ๑ 】แปลว่า: [เริก] น. คราวหรือเวลาที่กําหนดหรือคาดว่าจะให้ผล เช่น ฤกษ์ดี ฤกษ์ร้าย,
มักนิยมใช้ในทางดี เช่นหาฤกษ์แต่งงาน หาฤกษ์ยกเสาเอก. (ส.).
【 ฤกษ์บน 】แปลว่า: น. ฤกษ์ที่ดาวนพเคราะห์เสวยประจําวัน มี ๒๗ ฤกษ์.
【 ฤกษ์พานาที 】แปลว่า: น. ระยะเวลาที่เป็นฤกษ์.
【 ฤกษ์ล่าง 】แปลว่า: น. ฤกษ์ที่ประกอบฤกษ์บน มี ๙ ฤกษ์.
【 ฤกษ์ ๒ 】แปลว่า: [เริก] น. หมี; ดาวจระเข้, ดาวนพเคราะห์. (ส.).
【 ฤกษ์ ๓ 】แปลว่า: [เริก] น. เรียกดาวที่มีลักษณะเป็นกลุ่มแก๊สทรงกลมที่สามารถแผ่รังสีออก
ได้รอบตัวว่า ดาวฤกษ์.
【 ฤกษณะ 】แปลว่า: [รึกสะนะ] น. การดู, การเห็น. (ส. อีกฺษณ; ป. อิกฺขณ).
【 ฤคเวท 】แปลว่า: [รึกคะเวด] น. ชื่อคัมภีร์ที่ ๑ ของพระเวท ใช้ภาษาสันสกฤตรุ่นเก่าที่สุด
ประพันธ์เป็นฉันท์ มีอายุประมาณ ๕๐๐ ถึง ๑,๐๐๐ ปีก่อนพุทธกาล,
อิรุพเพท ก็ว่า. (ส.; ป. อิรุพฺเพท). /(ดู เวท, เวท ประกอบ)./
【 ฤชา 】แปลว่า: [รึ] น. ค่าธรรมเนียม.
【 ฤชากร 】แปลว่า: [รึชากอน] น. เงินที่ได้จากค่าธรรมเนียม.
【 ฤชุ 】แปลว่า: [รึ] ว. ตรง, ซื่อ. (ส.; ป. อุชุ).
【 ฤณ 】แปลว่า: [ริน] น. หนี้, หนี้สิน; ภาระ. (ส.; ป. อิณ).
【 ฤดี 】แปลว่า: [รึ] น. รติ, ความยินดี, ใจ. (ป., ส. รติ).
【 ฤดียา, ฤติยา 】แปลว่า: [รึ] ก. เกลียด, รังเกียจ, ดูถูก. (ส.).
【 ฤดู 】แปลว่า: [รึ] น. ส่วนของปีซึ่งแบ่งโดยถือเอาภูมิอากาศเป็นหลัก มักแบ่งออกเป็น
๓ ช่วง คือ ฤดูฝน ฤดูหนาว และฤดูร้อน หรือเป็น ๔ ช่วง คือ ฤดูใบไม้ผลิ
ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วง และฤดูหนาว ที่แบ่งเป็น ๒ ช่วง คือ ฤดูแล้งกับฤดูฝน
ก็มี, เวลาที่กําหนดสําหรับงานต่าง ๆ เช่น ฤดูเก็บเกี่ยว ฤดูทอดกฐิน ฤดู
ถือบวช, เวลาที่เหมาะ เช่น ฤดูสัตว์ผสมพันธุ์; คราว, สมัย, เช่น ฤดูนํ้าหลาก.
(ส. ฤตุ; ป. อุตุ).
【 ฤดูกาล 】แปลว่า: น. เวลา, คราว, เช่น ฝนไม่ตกตามฤดูกาล.
【 ฤต 】แปลว่า: [รึด] น. กฎ, วินัย, (เช่นในพระศาสนา); ธรรมเนียม, ความจริง, ความ
ชอบธรรม. (ส.).
【 ฤตุ 】แปลว่า: [รึ] น. ฤดู.
【 ฤตุสนาน 】แปลว่า: [รึตุสะหฺนาน] น. การอาบนํ้าของหญิงอินเดียในวันที่ ๔ หลังจากมีระดู.
(ส.).
【 ฤทธา 】แปลว่า: [ริด] น. อํานาจศักดิ์สิทธิ์ เช่น รุ่งเรืองฤทธาศักดาเดช. (อิเหนา).
(ส.; ป. อิทฺธา).
【 ฤทธิ์ 】แปลว่า: [ริด] น. อํานาจศักดิ์สิทธิ์, แรงอํานาจ, เช่น เทวดามีฤทธิ์. (ส.; ป. อิทฺธิ).
【 ฤทัย 】แปลว่า: [รึไท] น. ใจ, ความรู้สึก. (กร่อนมาจาก หฤทัย). (ส. หฺฤทย; ป. หทย).
【 ฤษภ 】แปลว่า: [รึสบ] น. วัวตัวผู้. (ส.; ป. อุสภ).
【 ฤษยา 】แปลว่า: ริดสะหฺยา น. ริษยา.
【 ฤษี 】แปลว่า: [รึ] น. ฤๅษี, นักบวชพวกหนึ่ง มีมาก่อนพุทธกาล สละบ้านเรือนออกไป
บําเพ็ญพรตแสวงหาความสงบ. (ส. ฤษี ว่า ผู้เห็น, ผู้แต่งพระเวท; ป. อิสิ).
【 ฤๅ ๑ 】แปลว่า: [รือ] เป็นรูปสระในภาษาสันสกฤต ซึ่งเป็นเสียงยาวของ ฤ เมื่อไทยนํามาใช้
ออกเสียงเป็น รือ เช่น ฤๅษี.
【 ฤๅ ๒ 】แปลว่า: [รือ] ว. หรือ, อะไร, ไม่ใช่; โดยมากใช้ในบทร้อยกรอง เช่น กวีฤๅแล้ง
แหล่งสยาม.
【 ฤๅเยา 】แปลว่า: ว. มิใช่เยา, มิใช่น้อย, ไม่เยา.
【 ฤๅชุ 】แปลว่า: ว. ตรง, ซื่อ. (ส. ฤชุ).
【 ฤๅชุตา 】แปลว่า: น. ความตรง, ความซื่อสัตย์.
【 ฤๅดี 】แปลว่า: น. ฤดี, ความยินดี, ใจ.
【 ฤๅทัย 】แปลว่า: น. ฤทัย, ใจ, ความรู้สึก.
【 ฤๅษี 】แปลว่า: น. ฤษี, นักบวชพวกหนึ่ง มีมาก่อนพุทธกาล สละบ้านเรือนออกไปบําเพ็ญ
พรตแสวงหาความสงบ.
【 ฤๅษีแปลงสาร 】แปลว่า: น. ชื่อวิธีเขียนหนังสือลับแห่งไทยโบราณกลับตัวอักษร
ข้างหลังมาไว้ข้างหน้า, โดยปริยายหมายความว่า เปลี่ยนข้อความเดิมให้มี
ความหมายตรงกันข้าม.
【 ฤๅษีเลี้ยงลิง 】แปลว่า: (สํา) น. ผู้เลี้ยงเด็กซุกซนหรือปกครองคนหมู่มากที่ไม่อยู่ใน
ระเบียบวินัยย่อมเดือดร้อนรําคาญ.
【 ฤๅษีผสม 】แปลว่า: น. ชื่อไม้ล้มลุกชนิด/ Plectranthus scutellarioides/ (L.) R. Br. ในวงศ์
Labiatae ใบมีสีต่าง ๆ ขอบใบจักเป็นรูปฟันปลา, ฤๅษีผสมแล้ว หรือ
ฤๅษีผสมเสร็จ ก็เรียก.
【 ฤๅสาย 】แปลว่า: น. คําเรียกผู้เป็นใหญ่เช่นกษัตริย์.