เสียงวรรณยุกต์
เสียงวรรณยุกต์ในภาษาจีนประกอบด้วยเสียงทั้งสิ้น 4 เสียง และ 1 เสียงเบา อาจจะเรียกรวมว่ามีเสียง 5 เสียงได้ โดยหลักการเขียนจะเขียนอยู่บนสระ (โดยมีหลักการณ์ในการเขียนด้านล่าง)
ดังนี้
1.วรรณยุกต์เสียงที่หนึ่ง 5 – 5 แทนด้วยขีดระนาบสั้น ๆ ( ˉ ) เป็นเสียงที่อยู่ระหว่างเสียง สามัญ หรือตรี ในภาษาไทย :
ā ē ī ō ū ǖ
( ˊ ) คล้ายเสียง จัตวา ในภาษาไทย:
á é í ó ú ǘ
3. วรรณยุกต์เสียงที่สาม 2-1-4 แทนด้วยขีดรูปลิ่ม ( ˇ ) เสียงเริ่มจากระดับ 2 ลดไปที่ 1 และสูงขึ้นถึง 4 เวลาพูดติดกันจะคล้ายเสียง เอก ในภาษาไทย (แต่ไม่ใช่เสียง”เอก”) :
ǎ ě ǐ ǒ ǔ ǚ
4.วรรณยุกต์เสียงที่สี่ เสียง 5 – 1 เสียงเริ่มต้นที่ระดับ 5 และตกลงสู่ระดับหนึ่ง เป็นเสียงตก แทนด้วยขีดสั้น ๆ เอียงซ้าย ( ˋ ) คล้ายเสียง โท ในภาษาไทย:
à è ì ò ù ǜ
5.วรรณยุกต์เสียงที่ห้า ไม่มีเครื่องหมาย เป็นเสียงของพยางค์ที่มีคำเสียงเบา:
a e i o u ü
การประสมเสียง
การประสมเสียงจะประกอบด้วย เสียงพยัญชนะต้น + เสียงสระ และใส่เสียงวรรณยุกต์ไว้ด้านบนของเสียงสระ โดยหากเสียงพยัญชนะที่แตกต่างกันไป ก็จะทำให้ความหมายของคำเปลี่ยนไปด้วยเช่นกัน เช่น
| อักษรจีน | พินอิน | อักษรไทย | ความหมาย |
| 妈 | mā | ม๊า | แม่ |
| 麻 | má | หมา | ป่าน |
| 马 | mǎ | หม่า | ม้า |
| 骂 | mà | ม่า | ดุด่า |
| 吗 | ma | มะ | หรือ, ไหม |
การผันเสียง
Nǐ +hǎo เป็น Ní + hǎo
稿（gǎo）纸（zhǐ） อ่านเป็น gáo zhǐ
早（zǎo）点（diǎn） อ่านเป็น záo diǎn
鼓（gǔ）掌（zhǎng） อ่านเป็น gú zhǎng
好听hǎotīng
雨衣 yǔyī
简单jiǎndān
火车huǒchē
打折 dǎzhé
厨房 chúfáng
本来 běnlái
语文 yǔwén
管理者 guǎnlǐzhě อ่านเป็น guánlízhě
展览馆 zhǎnlǎnguǎn อ่านเป็น zhánlánguǎn
洗澡水 xǐzǎoshuǐ อ่านเป็น xízáoshuǐ
选举法 xuǎnjǔfǎ อ่านเป็น xuánjúfǎ
水彩笔 shuǐcǎibǐ อ่านเป็น shuícáibǐ
手写体 shǒuxiětǐ อ่านเป็น shóuxiétǐ
米老鼠 mǐ lǎoshǔ อ่านเป็น mǐ láoshǔ
买雨伞 mǎi yǔsǎn อ่านเป็น mǎi yúsǎn
打草稿 dǎ cǎogǎo อ่านเป็น dǎ cáogǎo
小两口 xiǎo liǎngkǒu อ่านเป็น xiǎo liángkǒu
老古董 lǎogǔdǒng อ่านเป็น lǎogúdǒng
好整理 hǎo zhěnglǐ อ่านเป็น hǎo zhénglǐ
5.不 หากอยู่หน้าเสียง 1 2 3 ให้อ่าน bù หากอยู่หน้าเสียง 4 ด้วยกัน จะผันเสียงเป็น bú
一天 yì tiān
一盘 yì pán
一碗 yì wǎn
一万 yí wàn